Του ΝΙΚΟΥ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ*
Το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ) Κρήτης, όπως και κάθε περιφέρειας, σχεδιάζεται και υλοποιείται σύμφωνα με τους στόχους του αντίστοιχου κυβερνητικού, με όλες τις δεσμεύσεις από το αντιλαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο.
Από αυτό και μόνο γίνεται κατανοητό ποιο είναι το «αναπτυξιακό»… όραμα της περιφερειακής αρχής και ποιο είναι το ταξικό πρόσημο που ξεκάθαρα έχει το (ΠΠΑ) Κρήτης.
Με άλλα λόγια το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ) των περιφερειών, και της Κρήτης, αποτυπώνει σε περιφερειακό επίπεδο τη γενικότερη πολυετή στρατηγική του κεφαλαίου, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, συνδέεται άμεσα με την αντιδραστική στρατηγική «Ευρώπη 2020» ( πχ πράσινη ανάπτυξη), στο σημερινό φόντο της καπιταλιστικής κρίσης και της επιχείρησης διεξόδου του από αυτήν. Αποτελεί αντανάκλαση της αντιλαϊκής πολιτικής, των ήδη ψηφισμένων και των επερχόμενων μέτρων (πχ το Σχέδιο Πισσαρίδη, για τη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων και «εξοπλισμού» τους με νέα εργαλεία για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, το ξήλωμα δικαιωμάτων, διαμορφώνοντας ακόμα καλύτερους όρους για την καπιταλιστική κερδοφορία).
Το ΠΠΑ είναι προσαρμοσμένο στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ), που είναι τμήμα του κεντρικού σχεδιασμού μέτρων θωράκισης των μονοπωλίων και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς τους στις παγκόσμιες αγορές, με την υλοποίηση της ατζέντας «μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων» για τα έτη 2021 – 2023.
Στην ουσία, η συζήτηση για τα ΠΠΑ είναι η συζήτηση για την αναδιανομή της κλοπής του λαϊκού μόχθου, με στόχευση την επένδυση του σε τομείς που θα ευνοήσουν την κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων.
Και με το ΠΠΑ γίνεται φανερό πως Κεντρική κυβέρνηση και Τοπική – Περιφερειακή Διοίκηση λειτουργούν ενιαία, συμπληρωματικά στην εξυπηρέτηση των αναγκών των επιχειρηματικών ομίλων και εχθρικά απέναντι στον λαό, σύμφωνα με τη στρατηγική των ευρωενωσιακών μηχανισμών. Σύμφωνα με την ανάγκη διασφάλισης της καπιταλιστικής εξουσίας, από το αστικό κράτος, του οποίου ο ρόλος υπαγορεύεται απ’ τον χαρακτήρα του, ως αντιδραστικό, αντιλαϊκό κράτος του κεφαλαίου, που έχει σαφώς καθορισμένο χαρακτήρα και αποστολή, ανεξάρτητα απ’ το αν κυβερνά η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ ή ο οποιοσδήποτε άλλος. Για παράδειγμα, στους σχεδιασμούς και τους αναπτυξιακούς στόχους της κυβέρνησης δεν είναι η χρηματοδότηση του κρατικού συστήματος Υγείας, αφού σκοπός είναι η περαιτέρω η εμπορευματοποίησή της, που διακαώς επιδιώκει το κεφάλαιο. Γιατί το κράτος και οι τοπικοί θεσμοί του δεν είναι ουδέτερο πεδίο, που λειτουργεί υπέρ ή κατά του λαού, ανάλογα με το ποιος είναι στο τιμόνι της διαχείρισης. Ήταν και είναι κατασταλτικός μηχανισμός, που σκοπό και αποστολή του έχει να εξασφαλίσει την εξουσία των εκμεταλλευτών και κατά περίσταση χρησιμοποιεί πότε το μαστίγιο και πότε το καρότο.
Το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ) είναι εξ ορισμού και αποδεδειγμένα αντιλαϊκό:
Ο προσδιορισμός των αναπτυξιακών στόχων και η αντιστοίχιση τους με τους αναπτυξιακούς στόχους του ΕΠΑ δεν είναι ουδέτερος, δεν ήρθε ως επιφοίτηση της περιφερειακής αρχής, δεν «φύτρωσε» ως γενικά αταξική λύση. Αντίθετα, σχεδιάζεται και υλοποιείται με κριτήριο την ταχεία έξοδο του κεφαλαίου απ’ την κρίση.
Οι πόροι του (ΠΠΑ) αφορούν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), που διαχειρίζεται το ΠΤΑ, προωθώντας την αλληλοεπικάλυψη ευθυνών και αρμοδιοτήτων ανάμεσα σε κυβέρνηση και Περιφέρεια.
Ταυτόχρονα με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) προωθείται η αδιαφάνεια. Π.χ. εγγράφεται στον ετήσιο προϋπολογισμό και απολογισμό της Περιφέρειας, ως έσοδο και ως έξοδο, μόνο εξωλογιστικά. Χαρακτηριστικό της έλλειψης ενημέρωσης, της αδιαφάνειας, είναι ότι στον προϋπολογισμό του 2021 το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) εγγράφεται συνολικά σε έναν κωδικό, χωρίς να υπάρχει ανάλυση για τις δράσεις και τις προτεραιότητες που χρηματοδοτεί και χωρίς απολογιστικά στοιχεία, παρά μόνο προβλέψεις.)
Με το ΠΔΕ -όπως και το ΕΣΠΑ- διοχετεύονται σε επίπεδο περιφέρειας πόροι, σύμφωνα με τις αναπτυξιακές ιεραρχήσεις του κεφαλαίου. Η παραπάνω διαπίστωση εκφράζεται με συγκεκριμένο τρόπο και στην περίπτωση του (ΠΠΑ) Κρήτης 2021-2025 το οποίο ιεραρχεί έργα και δράσεις («επιχειρηματικότητα» «καινοτομία» και «ανάπτυξη» και τα σχετικά) με βάση τις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Η υλοποίηση των μέτρων που περιλαμβάνει συνιστούν ένα σύνολο προγραμμάτων και πόρων που ιεραρχούνται πλήρως με οδηγό τις ανάγκες και προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων. Δεν έχουν ως προτεραιότητα τις λαϊκές ανάγκες και αγωνίες για βασικές υποδομές που η κατάσταση και η ανυπαρξία τους ταλανίζει την Κρήτη και έρχονται διαρκώς και με φονικό τρόπο στην επιφάνεια πχ πλημμύρες, σεισμοί κλπ …
Σειρά από αυτές τις δράσεις ενδύονται τον μανδύα της προστασίας του Περιβάλλοντος και των επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής, που είναι πεδία διοχέτευσης συσσωρευμένων κεφαλαίων, για το επόμενο διάστημα, ή αυτά της ψηφιοποίησης, των νέων τεχνολογιών που ντύνονται με τον στόχο της εξυπηρέτησης τάχα του πολίτη, της διαφάνειας κλπ, ενώ αυτό στο οποίο κύρια στοχεύουν είναι να κάνουν πιο αποτελεσματικό το αστικό κράτος και τους τοπικούς θεσμούς του πχ στην φοροεπιδρομή που έχουν εξαπολύσει ενάντια στα εργατικά- λαϊκά νοικοκυριά, με στόχο την συγκέντρωση ακόμη περισσότερων πόρων προς χάριν της επιχειρηματικότητας.
Για τα παραπάνω η αντιπαράθεση ανάμεσα στην περιφερειακή αρχή και την παράταξη της μείζονος αντιπολίτευσης πάγια εστιάζεται στον αριθμό των έργων και την απορροφητικότητα των κονδυλίων, την κατάταξη της περιφέρειας στην κλίμακα των περιφερειών, για να αποπροσανατολίζει από το κύριο, που είναι ότι αυτά δεν αφορούν την κάλυψη λαϊκών αναγκών. Η συζήτηση και αντιπαράθεση μεταξύ τους αφορά στην ανάδειξη του ικανότερου διαχειριστή και σε μερικότητες, προτεραιότητες της χρηματοδότησης, οι οποίες αναδεικνύουν και τη διαπάλη συμφερόντων ανάμεσα σε μερίδες του κεφαλαίου και σε καμιά περίπτωση δεν αφορούν την κάλυψη λαϊκών αναγκών.
Για εμάς, τη Λαϊκή Συσπείρωση, το ΚΚΕ, το ερώτημα είναι ποιος ωφελείται από τον προσανατολισμό του ΠΠΑ. Είναι καθαρό ότι από αυτή την «ανάπτυξη» ουσιαστικά ωφελούνται οι μεγάλοι και χάνει σταθερά ο λαός, τα λαϊκά νοικοκυριά.
Το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΠΠΑ), που περιφερειακή αρχή και αξιωματική αντιπολίτευση- όπως και τα κόμματα που τους στηρίζουν- ονομάζουν «αναπτυξιακό εργαλείο», υπηρετεί την ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή της περιφέρειας με τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και την κερδοφορία τους, τον αναγκαίο για την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου εκσυγχρονισμό των υποδομών που ιεραρχεί το κεφάλαιο, ώστε να μπορέσει να απομυζήσει με τη δράση του τοπικούς πόρους, υποδομές, κτλ., πχ η διάνοιξη δρόμων.
Συμπερασματικά: Η αναδιανομή του πλούτου σε όφελος του εγχώριου και του ξένου κεφαλαίου είναι αυτή που διαπερνά έναν προς ένα και όλους μαζί τους θεσμικούς φορείς του κράτους, τις διοικητικές και λειτουργικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται, τους προϋπολογισμούς τους, τα «αναπτυξιακά» τους προγράμματα, όπως το ΠΠΑ, που τελικά δείχνουν ποιος πληρώνει και ποιος σταθερά ωφελείται από αυτές τις πολιτικές…
Αυτό που προτείνουμε είναι τα λαϊκά στρώματα να διεκδικήσουν την εξασφάλιση από τον κρατικό προϋπολογισμό όλων των αναγκαίων πόρων και των οφειλόμενων για την τοπική – περιφερειακή διοίκηση, την εξασφάλιση δημόσιων δωρεάν υπηρεσιών με επαρκή και άμεση στελέχωση της λειτουργίας τους με μόνιμους εργαζόμενους όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων, τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Τη γενναία χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων για αντισεισμική, αντιπλημμυρική και αντιπυρική προστασία και τη λειτουργία ενός αποκλειστικά δημόσιου, δωρεάν συστήματος στους βασικούς κοινωνικούς τομείς (Υγεία – Πρόνοια, Παιδεία), που πρέπει να είναι στην ευθύνη του κεντρικού κράτους.
Την οργάνωση της πάλης για τη συνολική ανατροπή της πολιτικής κεφαλαίου και ΕΕ. Μόνο πάνω σε αυτή τη βάση μπορεί να εξασφαλίζεται ο σχεδιασμός ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, αξιοποιώντας τον φυσικό και παραγωγικό πλούτο της χώρας. Να αναπτύσσονται οι αναγκαίες κάθε φορά υποδομές για την προστασία της ζωής των εργαζόμενων, των λαϊκών στρωμάτων.
* Το παρόν είναι η τοποθέτηση του Νίκου Μανουσάκη, περιφερειακού συμβούλου της Λαϊκής Συσπείρωσης, στο Περιφερειακό Συμβούλιο
