«First they came for the socialists, and I did not speak out because Ι was not a socialist. Then they came for the trade unionists, and I did not speak out because Ι was not a trade unionist. Then they came for the Jews, and Ι not speak out because I was not a Jew. Then they came for me, and there was no one left to speak for me».
«Πρώτα (οι Ναζί) ήρθαν για τους κομμουνιστές και δεν φώναξα γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής. Μετά ήρθαν για τους τσιγγάνους και δεν φώναξα γιατί δεν ήμουν τσιγγάνος. Ύστερα ήρθαν για τους Εβραίους και δεν φώναξα γιατί δεν ήμουν Εβραίος. Στο τέλος που ήρθαν για μένα δεν υπήρχε πια κανείς να φωνάξει για μένα».
Pastor Martin Niemoller-
Τετάρτη μεσημέρι. Ένας φίλος μου τηλεφωνεί και με ενημερώνει για την εθελοντική δράση αλληλεγγύης ενάντια στους πλειστηριασμούς, που λαμβάνουν χώρα στο Δικαστικό Μέγαρο του Ρεθύμνου. Γύρω στις 16:30 έρχομαι στα Δικαστήρια. Κόσμος πολύς, πηγαδάκια, ομάδες φίλων και γνωστών που συζητούν, άνθρωποι απελπισμένοι, φίλοι που έχουν έρθει για συμπαράσταση, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, αστυνομικοί, περίεργοι και για πρώτη φορά συναντώ μια παράξενη ατμόσφαιρα: ηλεκτρισμένη ειρηνικά, φορτισμένη αρνητικά και πιεσμένη ψυχολογικά. Αισθάνομαι πραγματικά άσχημα, νιώθω ένα ψυχικό βάρος και μόνο όταν αρχίζω να συζητώ με φίλους και γνωστούς, αρχίζω να κατανοώ το μέγεθος του προβλήματος, την έκταση του άγους των Νεοελλήνων που βλέπουν τις περιουσίες τους να θυσιάζονται στο βωμό της απληστίας ενός ανάλγητου κράτους και ενός αδηφάγου και ανέλεγκτου τραπεζικού συστήματος.
Δεν είναι εύκολο για τους ανθρώπους που οφείλουν χρήματα να χάσουν το βιος τους, τα όνειρά τους, τη ζωή τους την ίδια ενίοτε. Δεν είναι απλό πράγμα ένας πλειστηριασμός, ακόμα και για τους εκπροσώπους της Δικαιοσύνης που είναι επιφορτισμένοι με την ψυχοφθόρα αυτή διαδικασία. Δεν είναι παιχνίδι το ξεσπίτωμα μιας οικογένειας και το πέταμα αθώων παιδιών στο δρόμο. Είναι εξωφρενικό το κράτος να δίνει απλόχερα τα χρήματα των φορολογουμένων στις τράπεζες για ανά-κεφαλαιοποίηση των επισφαλειών τους και των «κόκκινων δανείων», που αυτές χορήγησαν κι εκείνες να αξιώνουν τώρα την εκποίηση των πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων, για ελάχιστα ποσά τα οποία ήδη έχουν εισπράξει από τον κρατικό κορβανά. Και σε κάθε περίπτωση κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος είτε χρωστάει λίγα, είτε χρωστάει πολλά. Ο καθένας από εμάς μπορεί να βρεθεί σε αυτή τη θέση. Σήμερον εμού, αύριο ετέρου και ουδέποτε τινός. Κανείς και τίποτα δεν είναι κανενός.
Γενικά δεν μου αρέσουν οι «conspiracy theories» και ως εκ τούτου δεν υιοθετώ εύκολα απόψεις περί ενός γενικότερου σχεδίου «οικονομικής -και όχι μόνο- εξόντωσης και γενοκτονίας» των Ελλήνων. Προβληματίστηκα όμως αρκετά από την ενημέρωση που έγινε από την ομάδα αλληλεγγύης ενάντια στους πλειστηριασμούς, όταν έκλεισαν οι πόρτες του Δικαστικού Μεγάρου, και αφού πλειστηριασμοί -σήμερα τουλάχιστον- δεν έγιναν. Έχουν αποτραπεί πάνω από διακόσιοι πλειστηριασμοί, όχι βέβαια με την έννοια της οριστικής ακύρωσης, αλλά με αυτή της αναβολής για ένα τρίμηνο τουλάχιστον. Η ενημέρωση ήταν σύντομη, σαφής και περιεκτική μέσα στο κρύο του Γενάρη και με «βήμα ομιλητών» τα σκαλιά του Δικαστικού Μεγάρου. Οι συγκεντρωμένοι παρακολουθούσαν με ιδιαίτερη προσοχή τους ομιλούντες, οι οποίοι έχουν συγκροτήσει ένα δίκτυο αλληλεγγύης, το οποίο εκτείνεται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, διαπερνά οριζόντια και κάθετα όλα τα κόμματα, και στηρίζει τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα δεχόμενοι πιέσεις εξαιτίας οφειλών ιδιαίτερα στο τραπεζικό σύστημα. Ένα δίκτυο από Έλληνες με όλη τη σημασία της λέξης, μακριά από κομματικές και θρησκευτικές προτιμήσεις, αλάργα από κυβερνητικούς ή αντιπολιτευτικούς σφουγγοκωλάριους κι έξω από κάθε μικροκομματική λογική. Μάλιστα το εντυπωσιακό είναι πως όσοι βρίσκονταν την Τετάρτη -και κάθε Τετάρτη- εκεί, δεν αντιμετώπιζαν όλοι -μέχρι σήμερα τουλάχιστον κάποιο πρόβλημα, αλλά αρκετοί είχαν έρθει για συμπαράσταση σε φίλους και γνωστούς. Σε καιρούς δύσκολους και εξαιρετικά κρίσιμους η αλληλεγγύη είναι το έσχατο σημείο ελπίδας, η μαχόμενη οπισθοφυλακή, και το τελευταίο οχυρό που κρατάει όρθια -όσο γίνεται- την ελληνική κοινωνία και αποτρέπει την βίαιη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού.
Αξίζουν θερμά και ειλικρινή συγχαρητήρια στους ανθρώπους εκείνους που παλεύουν ειρηνικά, ενάντια στην ισοπέδωση των αξιών από τις ερπύστριες των αδίστακτων οικονομικών εγχώριων και διεθνών οργανισμών. Οι 5.000 αυτοκτονίες της κρίσης, οι 55.000 κατασχέσεις, οι 20.000 ποινικές διώξεις και οι 21.000 πλειστηριασμοί του 2013 δεν είναι ασθένεια, δεν είναι σύμπτωση, αλλά σύμπτωμα μιας χώρας που νοσεί βαριά. Κάθε δανειακή σύμβαση φέρει τις υπογραφές δύο συμβαλλομένων: του δανειστή και του δανειολήπτη. Οι δανειστές γνώριζαν ότι τα δάνεια που χορηγούσαν δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν και παρόλα αυτά τα χορήγησαν για να αγοραστούν υπερεκτιμημένα ακίνητα. Τα ακίνητα αυτά σήμερα έχουν απολέσει το ήμισυ και πλέον της αξίας τους, ενώ τα δάνεια παραμένουν «ακούρευτα» και εξοντωτικά τοκοφόρα για τους ευρισκόμενους σε οικονομική αδυναμία δανειστές. Με άλλα λόγια η καθίζηση της αξίας της γης έπληξε μόνο τους δανειολήπτες και ουδόλως τους δανειστές. Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι οι συνάνθρωποί μας που δανείστηκαν επειδή μπορούσαν, προφανώς το έπραξαν για να βελτιώσουν τη ζωή τους και όχι για να επιταχύνουν το «θάνατό» τους. Καθαρά κι απλά. Κάποιοι ήξεραν και σιώπησαν και τώρα οι υπόχρεοι πρέπει να σιωπήσουν και να εξαθλιωθούν. Η λύση συμβαδίζει με την ηθική, αλλά πρέπει να είναι πολιτική. Τα δάνεια δεν μπορούν να πληρωθούν δυο και τρεις φορές στις τράπεζες. Ας το καταλάβουν οι κυβερνώντες πριν διαλύσουν εντελώς ότι έχει μείνει όρθιο στην ελληνική κοινωνία.
* Ο Εμμανουήλ Ακουμιανάκης είναι πολιτικός αναλυτής