Το Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας οργανώνει στις 9-11 Ιανουαρίου 2015 το 9ο Διεθνές Συμπόσιό του στο Ρέθυμνο με τίτλο «Πολιτική σκέψη και πράξη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία».
Το Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών έχει διοργανώσει από το 1991 μέχρι σήμερα οκτώ διεθνή συμπόσια οθωμανικών σπουδών στο Ρέθυμνο υπό τον ενιαίο τίτλο «Αλκυονίδες Ημέρες στην Κρήτη». Διεξάγονται ανά τριετία και είναι τα μόνα πάγια διεθνή συμπόσια οθωμανικών σπουδών στην Ελλάδα.
Η σημασία των συμποσίων
Τα συμπόσια προσφέρουν ένα πρόσφορο πεδίο συνάντησης και διαλόγου κορυφαίων καθηγητών και ερευνητών της οθωμανικής ιστορίας από όλο τον κόσμο με φοιτητές και άλλους ενδιαφερομένους και συμβάλλουν στη συνεργασία μεταξύ μορφωτικών φορέων διαφορετικών κρατών, καθώς και στη συνάντηση της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας, και ιδίως των φοιτητών, με διεθνούς κύρους ιστορικούς των οθωμανικών σπουδών.
Τα θέματα των οκτώ συμποσίων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα είναι τα εξής:
• Το οθωμανικό εμιράτο (1300-1389).
• Η Εγνατία Οδός επί Τουρκοκρατίας.
• Οι φυσικές καταστροφές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι συνέπειές τους.
• Ο οθωμανός αρχιναύαρχος: το αξίωμα και η επικράτειά του.
• Οι επαρχιακές ελίτ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
• Η Κρήτη και η ανατολική Μεσόγειος, 1645-1840.
• Πολιτικές πρωτοβουλίες «από τα κάτω» στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
• Οθωμανικές αγροτικές κοινωνίες και οικονομίες.
Πολιτική σκέψη και πράξη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Η παραδοσιακή εικόνα για την Οθωμανική Αυτοκρατορία είναι η εικόνα ενός ανατολίτικου, συντηρητικού κράτους· ωστόσο η έρευνα έχει αρχίσει να καταδεικνύει ότι ο πειραματισμός και οι μεταρρυθμίσεις ήταν σχεδόν σταθερό χαρακτηριστικό της οθωμανικής διοίκησης. Σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να εξεταστεί και η οθωμανική πολιτική γραμματεία, μακράν από το να θεωρείται απλώς μια επανάληψη παλιότερων μοτίβων. Στόχος του συμποσίου είναι να διερευνήσουμε τη σχέση της οθωμανικής πολιτικής σκέψης με τους προδρόμους της, τις τομές και τις συνέχειες στην ιστορία της, καθώς και το πώς συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις εδράζονταν σε διαφορετικά ιδεολογικά ρεύματα και θεωρήσεις. Πιστεύουμε πως το θέμα του συμποσίου είναι επίκαιρο και προσδίδει ιστορικό βάθος σε ένα ζήτημα που έχει ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας: τη σχέση της πολιτικής με τη θεωρία, το ρόλο της θρησκείας και τα όρια που θέτει η πολιτική παράδοση στους συνεχιστές της. Στη διάρκεια του συμποσίου θα γίνουν 20 ανακοινώσεις από ιστορικούς προερχόμενους από την Ελλάδα και το εξωτερικό (Η.Π.Α., Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Φινλανδία, Τουρκία). Το συμπόσιο θα διεξαχθεί στο κτίριο του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών (οδός Νικηφόρου Φωκά 130 και Μελισσηνού), στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου (τηλ. 28310 25146). Οι ανακοινώσεις θα γίνουν στην αγγλική και στη γαλλική γλώσσα. Το Συμπόσιο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους με τη δράση «Αριστεία ΙΙ» του επιχειρησιακού προγράμματος «Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση» (ΕΣΠΑ 2007-2013). Ακολουθεί το πρόγραμμα των εργασιών:
Παρασκευή, 9 Ιανουαρίου
• Προεδρεύουσα: Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου.
17:00-17:20, Χαιρετισμοί.
17:20-18:00, Linda T. Darling (Τάκσον), Ottoman Political Thought and the Critique of the Janissaries: Perceptions and Evidence.
18:15-18:35, Διάλειμμα.
18:35-18:55, Virginia Aksan (Χάμιλτον), The Ottoman Empire, Military Manpower and Political Bargains 1750-1850.
19:10-19:30, Γιάννης Σπυρόπουλος (Ρέθυμνο), Janissary Politics in the Ottoman Frontier: Crete, 1669-1826.
Σάββατο, 10 Ιανουαρίου
• Προεδρεύουσα: Virginia Aksan.
10:00-10:20, Marc Aymes (Παρίσι), Of Fakes and Forgeries as Political Utterances.
10:35-10:55, Ariel Salzmann (Κίνγκστον), Where did the «Tanzimat» Come From? Ideas, Policies and Systemic Change in the Later Ottoman Empire.
11:10-11:30, Διάλειμμα.
11:30-11:50, Αντώνης Χατζηκυριάκου (Ρέθυμνο), Revisiting the Millet Debate: Community and Representation in Pre-Tanzimat Cyprus.
12:05-12:25, Σία Αναγνωστοπούλου (Αθήνα), Political Thought of the Young Turks: Nationalism and Imperialism.
• Προεδρεύων: Ιωάννης Χ. Αλεξανδρόπουλος.
17:00-17:20, Nicolas Vatin (Παρίσι), Le pouvoir des Barberousse à Alger d’après les Ġazavât-ı Hayre-d-dîn Paşa.
17:35-17:55, Denise Klein (Μάιντς), Negotiating Power in the Crimean Khanate, Sixteenth-Eighteenth Centuries.
18:10-18:30, Διάλειμμα.
18:30-18:50, Ηλίας Κολοβός (Ρέθυμνο), Istimalet: What Do We Actually Know About It?
19:05-19:25, Κώστας Μουστάκας (Ρέθυμνο), Ottoman Greek Views of Ottoman Rule, Fifteenth-Sixteenth Centuries.
Κυριακή, 11 Ιανουαρίου
• Προεδρεύουσα: Ελένη Γκαρά.
9:30-9:50, Güneş Işıksel (Παρίσι), Autour de l’ordre et de l’harmonie : L’archéologie d’un thème central du discours politique ottoman.
10:05-10:25, Hüseyin Yılmaz (Φαίρφαξ), Origins of Ottoman Political Thought.
10:40-11:00, Διάλειμμα.
11:00-11:20, Βασίλειος Σύρος (Ελσίνκι), Political Power and its Limits in the Ottoman and European Political Traditions.
11:35-11:55, Gottfried Hagen (Μίτσιγκαν), The Argument from al-Ḥudaybīya.
12:10-12:30, Baki Tezcan (Ντέηβις), The Portrait of the Preacher as a Young Man: Two Autobiographical Letters by Kadızade Mehmed from the Early Seventeenth Century.
• Προεδρεύουσα: Linda T. Darling.
16:30-16:50, Ekin Tuşalp Atiyas (Ρέθυμνο), Sarı Abdullah Efendi and his World of Nasihat.
17:05-17:25, Derin Terzioğlu (Κωνσταντινούπολη), Ibn Taymiyya, Shar’i Governance and the Early Modern Ottomans: An Attempt at Re-appraisal.
17:40-18:00, Διάλειμμα.
18:00-18:20, Μαρίνος Σαρηγιάννης (Ρέθυμνο), Ottoman Ibn Khaldunism Revisited: From Kınalızade to Şanizade.
18:35-18:55, Şükrü Ilıcak (Κωνσταντινούπολη), Practicing Ibn Khaldunism: Ottoman Perceptions of and Initial Reaction to the Greek War of Independence.
19:10-20:00, Συμπεράσματα, συζήτηση, λήξη εργασιών.