Ένα φιλόδοξο σχέδιο δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών – περιηγήσεων στον δήμο Ρεθύμνου με κέντρο την Ελεύθερνα περιλαμβάνεται στην πρόταση του δήμου που μετά τη σχετική έγκριση από το δημοτικό συμβούλιο θα καταθέτει προς ένταξη στο πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων διεκδικώντας χρηματοδότηση συνολικού προϋπολογισμού 800.000.
Η μελέτη έγινε σε συνεργασία με τον επικεφαλής των ανασκαφών της Αρχαίας Ελεύθερνας κ. Νίκο Σταμπολίδη και τον δήμο Ρεθύμνου με στόχο την αναζωογόνηση της ενδοχώρας δίδοντας ταυτόχρονα το έρεισμα και τα κίνητρα στους επισκέπτες να ξεναγηθούν σε αυτή και να ανακαλύψουν το πλούσιο πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της.
Συγκεκριμένα, οι Πολιτιστικές Διαδρομές εστιάζουν από δυτικά στους άξονες Ρέθυμνο-Αγία Ειρήνη-Ρουσοσπίτι-Χρωμοναστήρι, Ρέθυμνο-Περιβόλια-Μαρουλάς-Agreco-Άδελε-Μονή Αρκαδίου, Σταυρωμένος-Ελεύθερνα-Αρχ. Ελεύθερνα (Πρινές)-Μαργαρίτες, τον αρχαιολογικό χώρο της Ελεύθερνας και την πόλη του Ρεθύμνου. Οι άξονες αυτοί περιλαμβάνουν αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, ιστορικούς οικισμούς, οικοτεχνικά κέντρα, οικοτουριστικές εγκαταστάσεις, περιοχές μεγάλου φυσικού κάλλους, διαδρομές πεζοπορίας, τοπικές αγορές ντόπιων προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και πλούσιες ευκαιρίες ψυχαγωγίας και σπορ.
Οι διαδρομές περιλαμβάνουν 100 χιλ. δρόμου, 30 χιλ. πεζοπορίας στην ύπαιθρο και 6 χιλ. σε αστικό περιβάλλον, καθώς και τη δυνατότητα επίσκεψης άνω των 30 οικιστικών κέντρων, εκτός της ίδιας της πόλης του Ρεθύμνου.
Η υποστήριξη του επισκέπτη των Πολιτιστικών Διαδρομών έχει ως κύριο σκοπό να του παράσχει πληροφορίες μιας άνετης, ασφαλούς, πλούσιας, ανταποδοτικής και συναρπαστικής εμπειρίας επίσκεψης μέσα από υποστηρικτικές εγκαταστάσεις, εντύπων, σήμανσης, ξεναγήσεων και οδηγιών.
Η εμπειρία επίσκεψης αφορά ντόπιο και εγχώριο τουρισμό, ξένους επισκέπτες, σχολικό κοινό και ομάδες επισκεπτών.
Ο εμπλουτισμός της εμπειρίας επίσκεψης έχει ως κύριο σκοπό την ικανοποίηση του επισκέπτη αλλά και την παραμονή του στον τόπο. Η τοπική αγορά υπηρεσιών και τοπικών προϊόντων θα είναι ενημερωμένη για τη δράση των Πολιτιστικών Διαδρομών με σκοπό την εξυπηρέτηση των επισκεπτών και το αμοιβαίο όφελος.
Η επιστημονική και εκπαιδευτική δράση του πανεπιστημίου Κρήτης στην περιοχή της Ελεύθερνας αποτελεί μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες της επιστήμης και του πνεύματος στον Νομό, με παγκόσμια εμβέλεια και σημαντικούς ακαδημαϊκούς επισκέπτες στον τόπο. Η προβολή του μακρόχρονου αυτού έργου αποτελεί σημαντικό συστατικό των Πολιτιστικών Διαδρομών, δείχνοντας ότι ο τόπος δεν παράγει μόνο τουριστικές υπηρεσίες και αγροτικά προϊόντα, αλλά και αξιόλογο επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο.
Το έργο αυτό αποσκοπεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την παραμονή επισκεπτών στον τόπο με σκοπό τη βαθύτερη και εκτενέστερη γνωριμία τους με αυτόν, αλλά και ευρύτερα της Κρήτης. Η εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας, της παραγωγής και του πολιτιστικού πλεονάσματος με τον επισκέπτη δημιουργεί σχέσεις που αντέχουν στον χρόνο, ενώ ανοίγουν νέους ορίζοντες στη διαχείριση του τουριστικού φαινομένου. Η επαφή του επισκέπτη με τον προορισμό του σήμερα έχει αλλάξει. Ο επισκέπτης θέλει, αλλά και μπορεί, να έρθει σε απευθείας επαφή με τον τόπο και την τοπική κοινωνία και φύση, μέσω του διαδικτύου και τοπικών δράσεων αλληλεπίδρασης. Οι Πολιτιστικές Διαδρομές αποτελούν μία σημαντική (και πιλοτική) εναλλακτική ευκαιρία για τον προγραμματισμό επισκέψεων στον τόπο, τόσο πριν από την επίσκεψη, κατά τη διάρκειά της, ακόμη και μετά από αυτήν.
1.1 Οφέλη για τον τόπο
Όπως αναφέρεται στη μελέτη τα οφέλη από τη δημιουργία και λειτουργία των πολιτιστικών διαδρομών, πέρα από οικονομικά για τις τοπικές κοινωνίες, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και ποιοτικά χαρακτηριστικά που σπάνια μπορούν να διεκδικηθούν με άλλους τρόπους:
Επαφή του επισκέπτη με την τοπική κοινωνία.
Επαφή του επισκέπτη με την ιστορία, τις παραδόσεις και το πολιτιστικό περιβάλλον που επισκέπτεται.
Κοινωνική επαφή και γνωριμία μεταξύ των επισκεπτών.
Δυνατότητα γνωριμίας του επισκέπτη με τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες.
Δυνατότητα επέκτασης του χρόνου παραμονής των επισκεπτών στον τόπο.
Δυνατότητα ασφαλούς και υποστηριζόμενης επίσκεψης σε τόπους με φυσικό κάλλος, μνημεία των ανθρώπων και της φύσης, εξατομικευμένα στις ανάγκες ατόμων ή ομάδων.
Με τα παραπάνω ποιοτικά χαρακτηριστικά και δυνατότητες, οι επισκέπτες αποκτούν ισχυρές και βαθιές εμπειρίες επίσκεψης που θα θελήσουν να τις επαναλάβουν, θα τις διηγηθούν σε άλλους και θα τις αποθησαυρίσουν ως εμπειρίες της προσωπικής τους ζωής.
«Το έργο «Πολιτιστικές Διαδρομές» δομείται γύρω από συγκεκριμένους άξονες στοχεύσεων. Οι άξονες αυτοί διέπουν επιλογές και μεθόδους λειτουργίας του προϊόντος του έργου, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα της εφαρμογής του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην απλότητα της τελικής εφαρμογής, την ποιότητα και ακρίβεια των πληροφοριών, την ικανοποίηση ενός πλατύτερου (ηλικιακά, κοινωνικά και εθνολογικά) κοινού και στην κινητοποίηση/ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών σε ποιοτικές, φιλικές με το περιβάλλον και πολιτιστικές δραστηριότητες», αναφέρεται στη μελέτη. Οι κύριοι άξονες των στοχεύσεων είναι:
Εμπλουτισμός της εμπειρίας του επισκέπτη με διαχρονική και πολυδιανυσματική στόχευση στα χαρακτηριστικά του τόπου
Αύξηση του χρόνου παραμονής του επισκέπτη στην περιοχή
Προβολή του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής μέσα στο φυσικό περιβάλλον, τη σύγχρονη κοινωνία και την επιστήμη
Αξιοποίηση έργων υποδομής στους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία που έχουν αναπτυχθεί
Χρήση καινοτόμων τεχνολογικών μέσων για την βελτιστοποίηση των παρεχόμενων προς τον επισκέπτη υπηρεσιών ξενάγησης και πληροφόρησης
Δημιουργία προϋποθέσεων υποδοχής σχολικού τουρισμού.
Παράλληλα, μελετώνται και εφαρμόζονται στοχεύσεις που αφορούν το περιβάλλον των περιοχών που θα εστιάσει το έργο:
Προστασία του περιβάλλοντος από φωτιά, απορρίμματα και συνωστισμό
Προστασία της ιδιωτικής ιδιοκτησίας
Σεβασμός στην χλωρίδα και πανίδα του τόπου
Αξιοποίηση υπαρχουσών υποδομών, επαγγελματιών τουρισμού, συγκοινωνιακών μέσων, κ.λπ.
Η Πολιτιστική Διαδρομή αποτελείται από το τρίπτυχο:
- Η Πολιτιστική Διαδρομή είναι μία γεωγραφική διαδρομή σε μία περιοχή στόχου την οποία καλείται να κάνει ένας μεμονωμένος ή ομάδα επισκεπτών με σκοπό να αποκτήσουν γνώσεις, εμπειρίες και ψυχαγωγία στη διάρκειά της.
- Η Πολιτιστική Διαδρομή περιλαμβάνει σταθμούς με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει ή εκμεταλλευτεί με την επιλογή του.
- Η Πολιτιστική διαδρομή αποτελείται από ένα πακέτο πληροφοριών, διηγήσεων, χαρτογραφικών βοηθημάτων και δραματοποιημένων (σκηνοθετημένων) δρωμένων τα οποία παρουσιάζουν στον επισκέπτη το «περιεχόμενο» του κάθε σημείου ενδιαφέροντός της.
Ακόμη, η Πολιτιστική Διαδρομή είναι ένα προϊόν υπηρεσίας που προσφέρεται στο κοινό δωρεάν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα παραχθεί στην τύχη, χωρίς μέθοδο ή πρώτες ύλες.
Η παραπάνω πρόταση θα συζητηθεί στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της επόμενης Τετάρτης και στη συνέχεια θα κατατεθεί στη Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Κρήτης προκειμένου να ενταχθεί το πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων.
