Σ’ ένα θρίλερ αγάπης που πραγματεύεται τον έρωτα, στην ακραία του διάσταση, μας καλεί το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης. Πρόκειται για το θεατρικό έργο «Χωρίς εσένα» του βραβευμένου Χανιώτη συγγραφέα Πολυχρόνη Κουτσάκη, που θα παρουσιαστεί στο Ρέθυμνο, στο Σπίτι του Πολιτισμού τη Δευτέρα 23 Μαρτίου στις 19:30 και την Τρίτη 24 Μαρτίου στις 21:00.
Μια υπογραφή με ιδιαίτερη βαρύτητα που μας προδιαθέτει ευνοϊκά για την παράσταση. Γιατί ο νεαρός συγγραφέας αποτελεί, σήμερα, μια από τις σημαντικές αξίες τόσο στο χώρο της παιδείας όσο και του πολιτισμού.
Ο Πολυχρόνης Κουτσάκης γεννήθηκε το 1974 στα Χανιά.
Έχει τιμηθεί με το Α’ Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου 2007 για το έργο του Σύστημα Ρολόι και με το Β’ Κρατικό Βραβείο Θεατρικού Έργου 2005 για το θεατρικό του έργο «Όταν ήταν ευτυχισμένος», που έχει σαν θέμα τη ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Το θεατρικό του έργο Χωρίς Εσένα ανέβηκε τον Μάιο του 2008 στο θέατρο «Αμόρε» στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία Φρύνης Λάλα, με πρωταγωνιστές τους Δανάη Σκιάδη, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Γιάννη Λεάκο, Νίκο Σάμπαλη. Για το ίδιο έργο βραβεύτηκε τον Νοέμβριο του 2007 με το 2ο Βραβείο στον ετήσιο διεθνή διαγωνισμό συγγραφής θεατρικών έργων «Έργα για τον 21ο αιώνα» του Playwrights Theater στο Ντάλας των Ηνωμένων Πολιτειών. Για το ίδιο έργο, επίσης, ονομάστηκε τον Οκτώβριο του 2005 «A writer to watch» από την θεατρική ομάδα Stage Right Theatre Company του Λίβερπουλ.
Η θεατρική ομάδα Stage Right Theatre Company παρουσίασε τρία έργα του Πολυχρόνη, τον γυναικείο μονόλογο «Το στοίχημα» και δύο ποιήματα σε δραματοποιημένη μορφή, στο θεατρικό φεστιβάλ «Theatre in the Rough» του Μέρσεϊσάιντ στην Αγγλία, τον Φεβρουάριο του 2006.
Το θεατρικό του έργο Μπόγκι παίχτηκε το 2003 σε τρία θεατρικά φεστιβάλ στην Αγγλία και σε όλα κέρδισε το πρώτο βραβείο αντρικού ρόλου. Το ίδιο έργο ανέβηκε τον Δεκέμβριο του 2009 και τον Φεβρουάριο του 2010 στο Τμήμα Θεάτρου του Susquehanna University, στην Πενσυλβάνια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα μονόπρακτα θεατρικά έργα του Άτακτες Γάτες και Πλάι στην πισίνα ανέβηκαν τον Αύγουστο του 2007 και τον Ιούλιο 2008, αντίστοιχα, στη Νέα Υόρκη, στο διαγωνιστικό φεστιβάλ Strawberry One-Act Festival.
Έχει γράψει ακόμη το θεατρικό έργο «Κρητηΐς» (διασκευή πάνω στο ομώνυμο έπος του Αντωνίου Ιωάννου Αντωνιάδη), το οποίο ανέβηκε το 2001, ως συμπαραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης και του Δήμου Χανίων, σε σκηνοθεσία Κώστα Αρζόγλου, μουσική Λουδοβίκου των Ανωγείων και σκηνικά Άννας Μαχαιριανάκη.
Έχει γράψει 15 βιβλία μέχρι σήμερα: οκτώ μυθιστορήματα και μία ποιητική συλλογή που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα και έξι θεατρικά έργα που έχουν εκδοθεί στον Καναδά.
Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του, με τίτλο «Μια ανάσα μόνο» κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2015 από τις εκδόσεις Πατάκη και είναι το 2ο βιβλίο μιας αστυνομικής τριλογίας που διαδραματίζεται στην Κρήτη μέσα στην οικονομική κρίση. Το 1ο βιβλίο της τριλογίας ήταν το «Καιρός για Ήρωες» (Οκτώβριος 2013).
Το προηγούμενο μυθιστόρημά του, με τίτλο «Όταν ήταν ευτυχισμένος» κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2013. Το μυθιστόρημα βασίστηκε στο βραβευμένο ομότιτλο θεατρικό του έργο.
Το 16ο βιβλίο του, το αστυνομικό μυθιστόρημα «Baby Blue» θα κυκλοφορήσει τον Ιούνιο του 2015 από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το μυθιστόρημά του «Ακροβάτες του Χρόνου», χαρακτηρίστηκε από την κριτική ως «μια εκρηκτική, αιώνια ερωτική ιστορία» και ως «το αριστούργημα της χρονιάς».
Διηγήματα και ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί και βραβευθεί από το ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό με έδρα το Λος Άντζελες Stella’s Literary Bistro.
Για τρία χρόνια έζησε στον Καναδά, όπου ήταν επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του McMaster University. Τον Ιανουάριο του 2009 επέστρεψε στα Χανιά. Είναι αναπληρωτής καθηγητής στην Σχολή Ηλεκτρονικών Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Έχει γράψει περίπου 100 ερευνητικές εργασίες στο επιστημονικό του αντικείμενο (Δίκτυα Υπολογιστών). Μία πατέντα του πάνω στην εξοικονόμηση ενέργειας στα ασύρματα δίκτυα έχει αποκτηθεί από την Blackberry Limited, την κατασκευάστρια εταιρία των κινητών τηλεφώνων Blackberry.
Γιος της γνωστής συναδέλφου Νανώς Κουτσάκη ο Πολυχρόνης είναι ευχάριστος και σαν άνθρωπος. Απλός, με σκέψη μεστή, ένας τεχνοκράτης με ιδιαίτερες ευαισθησίες που διακρίνονται στο συγγραφικό του έργο.
Η επικοινωνία μας είχε σκοπό να γνωρίσουμε καλύτερα το έργο μέσα από μια συζήτηση με τον ίδιο. Και το αποτέλεσμα μας ικανοποίησε ιδιαίτερα προκαλώντας και μια σχετική ανυπομονησία να δούμε την παράσταση που θα δοθεί στην πόλη μας στο «Σπίτι του Πολιτισμού» τη Δευτέρα 23 Μαρτίου στις 7:30 το απόγευμα και την Τρίτη 24 Μαρτίου στις 9:00 το βράδυ. Με την ευκαιρία ανταλλάξαμε και απόψεις πάνω σε σύγχρονους προβληματισμούς με απαντήσεις που δικαιώνουν ό,τι καλό έχει γραφτεί για τον Πολυχρόνη Κουτσάκη.
«Ξόρκισα τους φόβους»
«Χωρίς εσένα» λοιπόν είναι το έργο που θίγει ένα θείο συναίσθημα, όπως ο έρωτας. Αλήθεια όμως η απολυτότητα στον έρωτα που ο συγγραφέας οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις πόσο τρομάζει τον άνθρωπο Πολυχρόνη;
Νομίζω πως εξάντλησα, ή ξόρκισα αν προτιμάτε, τον φόβο μου καθώς έγραφα το έργο. Ο κεντρικός ήρωας φτάνει σε μια απίστευτη πράξη, σχεδόν πέρα από τα ανθρώπινα μέτρα, για να ξανακερδίσει τον έρωτα της ζωής του, τον οποίο έχασε από δικά του λάθη στο παρελθόν. Ως άνθρωπος, κάνω ότι μπορώ για να αποφύγω τα λάθη που μπορούν να οδηγήσουν σε ακραίες καταστάσεις. Το «Χωρίς Εσένα» είναι πάντως ένα «θρίλερ αγάπης», όπου στο τέλος του έργου ελπίζω ότι ο θεατής φεύγει πολύ συγκινημένος, υπερτερεί δηλαδή η συγκίνηση του θρίλερ.
Όταν αφήνεσαι σε μια άγνωστη θάλασσα και μάλιστα χωρίς ορίζοντα, όπως είπες σε μια σου συνέντευξη, αυτό σημαίνει ότι κάπου είσαι των άκρων. Αυτό περνά και στα έργα σου; Μήπως εκεί κρύβεται το μυστικό της τόσης επιτυχίας;
Έχω γράψει πολύ διαφορετικού τύπου μυθιστορήματα και θεατρικά έργα μέχρι σήμερα, από κωμωδίες και ιστορικό μυθιστόρημα (το «Όταν ήταν ευτυχισμένος» για την ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου) μέχρι αστυνομική λογοτεχνία και θεατρικά θρίλερ, όπως το «Χωρίς Εσένα». Οπότε, θα συμφωνήσω μαζί σας ότι «κάπου» είμαι των άκρων, αλλά όχι περισσότερο από ότι όλοι οι άνθρωποι. Καθένας από μας περνάει από πολλές διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις στην καθημερινή του ζωή. Όσο για το μυστικό της επιτυχίας, νομίζω ότι αυτό βρίσκεται στην ομαδική δουλειά. Στα βιβλία μου, έχω την εξαιρετική υποστήριξη όλης της ομάδας των εκδόσεων Πατάκη, και στο «Χωρίς Εσένα» είχα την χαρά να αγαπήσουν πολύ το έργο όλοι οι συντελεστές του, από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης μέχρι την σκηνοθέτιδα, τους ηθοποιούς και τους τεχνικούς της παράστασης.
Τι να ζητά αλήθεια ο σύγχρονος θεατής από τον δημιουργό; Όνειρο, περιπέτεια ή το ανέφικτο της καθημερινότητας στην εκπλήρωσή του; Και πως πρέπει να διαχειρίζεται ο συγγραφέας την απαίτηση αυτή;
Πιστεύω πως είναι καλό όταν γράφει κάποιος (τουλάχιστον εγώ αυτό κάνω) να μην σκέφτεται τι θα αρέσει στο κοινό. Υπάρχουν τρία διακριτά βήματα στη διαδικασία της συγγραφής. Το πρώτο είναι να γράψει ο συγγραφέας αυτό που ο ίδιος νιώθει την ανάγκη να πει, ζώντας βέβαια μέσα στην κοινωνία και προσπαθώντας να καταλάβει τις ζωές των ανθρώπων γύρω του. Αφού το γράψει, θα αρχίσει το δεύτερο βήμα, να βρει δηλαδή έναν εκδοτικό οίκο ή ένα θέατρο που θα πιστέψει πως αξίζει να επενδύσει στο συγκεκριμένο έργο επειδή το κοινό θα ενδιαφερθεί, και στο τέλος θα έρθει η κρίση του έργου από το κοινό, όπου ο συγγραφέας (και όσοι επένδυσαν στο έργο του) θα ανακαλύψει αν το κοινό ένιωσε πως το συγκεκριμένο βιβλίο ή θεατρικό έργο είχε κάτι να πει.
Ένα σπουδαίο θέατρο
Εμπιστεύθηκες τη δουλειά σου σε ένα σχήμα του τόπου σου. Αυτό αποτελεί και μήνυμα;
Το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης είναι το δεύτερο θέατρο που ανεβάζει το «Χωρίς Εσένα» (είχε προηγηθεί το ανέβασμα του έργου από το θέατρο Αμόρε στην Αθήνα το 2008, και δύο βραβεύσεις του έργου στην Αγγλία και στην Αμερική). Θα ήθελα να πω ότι δεν αισθάνομαι πως έχω εμπιστευθεί το έργο μου απλώς σε ένα θέατρο του τόπου μου. Την έχω εμπιστευθεί σε ένα σπουδαίο θέατρο. Το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, εδώ και 15 χρόνια, υπό την καθοδήγηση του Μιχάλη Αεράκη, έχει χτίσει μια σπουδαία πανελλήνια φήμη, και θεωρείται δίκαια το σημαντικότερο περιφερειακό θέατρο της χώρας. Οπότε, είναι τιμή μου που ανεβάζει το έργο μου. Χαίρομαι πολύ που η εξαιρετική δουλειά της σκηνοθέτιδας Στέλλας Σκορδαρά και των τεσσάρων ηθοποιών οδήγησε σε μια παράσταση με την οποία, πιστεύω, ανταποδίδουμε την τιμή στο ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. Από εκεί και πέρα, θα εμπιστευόμουν με χαρά έργα μου και σε ερασιτεχνικές θεατρικές ομάδες της Κρήτης -γνωρίζω ότι υπάρχει εξαιρετικό ταλέντο σε ολόκληρο το νησί, το οποίο συνδυάζεται με γνήσια αγάπη για το θέατρο.
Με την εμπειρία που διαθέτεις σαν πολίτης του κόσμου ελπίζεις στο μέλλον των παιδιών μας; Τι θα απαντούσες στις Κασσάνδρες των καιρών μας;
Για τα παιδιά μας είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω πως η κρίση που ζούμε είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα από το οικονομικό της κομμάτι, είχε ξεκινήσει σε ηθικό επίπεδο τριάντα χρόνια νωρίτερα και μεγάλωνε χρόνο με τον χρόνο. Οπότε, πιστεύω πως η πολύ άσχημη πραγματικότητα που ζούμε θα αναγκάσει όλους να επαναπροσδιορίσουν τι είναι στ’ αλήθεια σημαντικό, και οι επόμενες γενιές θα ζήσουν σε μια πιο ηθικά υγιή χώρα.
Πώς νοιώθεις την Κρήτη σήμερα και τι περιμένεις από αυτή; Πόσο απέχει από την Κρήτη των παιδικών σου χρόνων; Τι σε τρομάζει στην εξέλιξή της;
Σε πολλά πράγματα, η Κρήτη δεν έχει αλλάξει πολύ από τότε που ήμουν παιδί. Αυτό που με τρόμαζε και με τρομάζει είναι η αγάπη του Κρητικού για την χρήση των όπλων χωρίς κανένα λόγο. Το μπέρδεμα της λεβεντιάς, που χρόνια κουβαλάνε πολλοί περήφανοι άνθρωποι στο νησί μας, με τον αλητοτσαμπουκά, που επίσης επί χρόνια κουβαλούν κάποιοι άλλοι.
Ο γονιός ιεραρχεί την τσέπη του
Φαίνεται ότι λατρεύεις τη γνώση και πιστεύεις στη δύναμη της παιδείας. Σαν ακαδημαϊκός δάσκαλος ποιους εγκαλείς για το σημερινό μας χάλι τόσο σε συνθήκες όσο και σε επίπεδο σπουδών;
Γράφω εδώ και δύο χρόνια ένα blog, το Μικρό Θυμωμένο Ημερολόγιο (polyk.blogspot.gr), όπου κυρίως επικεντρώνομαι σε θέματα παιδείας και εκπαίδευσης. Το ένα κομμάτι της ευθύνης προφανώς το έχουν τα τραγικά πολιτικά κόμματα που κυβέρνησαν τον τόπο αλλά και εκείνα της αντιπολίτευσης, που ούρλιαζαν πάντα χωρίς λογική απέναντι σε οτιδήποτε είχε να κάνει με αλλαγές στο σύστημα εκπαίδευσης. Ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχει καμία συμφωνία των κομμάτων πάνω στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ακόμα και σήμερα, μετά από δεκαετίες, υπάρχει το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων που βιάζει γενιές και γενιές εφήβων, στην Ελλάδα, και κανείς δεν το αλλάζει. Το άλλο κομμάτι της ευθύνης βέβαια ανήκει απολύτως σε όλους μας, στον ελληνικό λαό. Όταν ο γονιός δεν νοιάζεται για τον βιασμό του παιδιού του μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, όταν πηγαίνει στον υποψήφιο βουλευτή και ζητάει το μικρορουσφετάκι για να «φτιαχτεί» οικονομικά αντί να του πει «αν δεν καταργήσετε τις πανελλήνιες δεν σε ψηφίζω», αυτό σημαίνει πως ο γονιός ιεραρχεί την τσέπη του πάνω από το καλό του παιδιού του.
Δεν επιβάλω την άποψή μου
Τι επιδιώκεις από το θεατή με το « Χωρίς Εσένα»; Ποιο είναι το βασικό μήνυμα του έργου;
Δεν πιστεύω ότι πρέπει ο κάθε θεατής φεύγοντας από μια παράσταση να έχει πάρει το ίδιο μήνυμα με έναν άλλο. Το τι αντιλαμβάνεται κάποιος ως κεντρικό θέμα ενός έργου εξαρτάται από τον ίδιο τον θεατή, από τις δικές του εμπειρίες και ευαισθησίες. Οπότε, θα προτιμήσω να μην σας πω ποιο είναι για μένα το βασικό μήνυμα του έργου, αφού δεν θέλω να «επιβάλλω» την άποψή μου στο μυαλό κανενός.
Γιατί μπαίνει όριο ηλικίας στους θεατές; Τι είναι αυτό που έχουμε πια να κρύψουμε από τα παιδιά;
Όπως έχει γράψει ο Σαββόπουλος, «Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Όμως επειδή το «Χωρίς Εσένα» έχει κάποια ερωτικά στοιχεία και κάποια στοιχεία θρίλερ, που μπορεί τα πιο ευαίσθητα παιδιά να τα επηρεάσουν, το θέατρο πήρε αυτή την απόφαση να είναι ακατάλληλο το έργο για θεατές κάτω των 15 ετών, και συμφωνώ με την απόφαση αυτή.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η συνέντευξη με τον κ. Κουτσάκη που είχε τόσα να μας πει ίσως και άλλα περισσότερα που ο χώρος και ο χρόνος μας στερεί. Και σίγουρα μια πρόκληση για να μη χάσουμε αυτή τη νέα παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕΚ, που λέγεται πως θα συζητηθεί. Ήδη ο Πολυχρόνης έχει διασκευάσει το «Χωρίς Εσένα» σε κινηματογραφικό σενάριο, τα δικαιώματα του οποίου αγοράστηκαν από την εταιρία Film Embassy Ltd. στο Λονδίνο.