Σημαντικές επιβαρύνσεις προκύπτουν για τους μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά και υψηλά εισοδήματα, τους φορολογούμενους που εισπράττουν εισοδήματα από ενοίκια και τους ελεύθερους επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία της εκκαθάρισης του 22% των φορολογικών δηλώσεων, (1.377.251 σε σύνολο 6,2 εκατ. δηλώσεων).
Σύμφωνα με αυτά για πάνω από έναν στους τρεις φορολογούμενους που έχουν υποβάλλει μέχρι στιγμής τη φορολογική τους δήλωση το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι χρεωστικό. Οι φορολογούμενοι δηλαδή καλούνται να πληρώσουν φόρο για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2016, ο οποίος κατά μέσο όρο ανέρχεται σε 750€. Η πληρωμή του φόρου μπορεί να γίνει σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη μέχρι τις 31 Ιουλίου, η δεύτερη έως 29 Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου.
Αντίθετα ελαφρύνσεις θα έχουν οι μισθωτοί με μεσαία εισοδήματα, οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Παράλληλα, μόλις το 16,33% των φορολογουμένων που υπέβαλαν ήδη τη δήλωσή τους έχουν επιστροφή φόρου που φθάνει κατά μέσο όρο σε 316€, ενώ για τους μισούς φορολογούμενους το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι μηδενικό. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για μισθωτούς και συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα που δεν έχουν άλλες πηγές εισοδήματος.
Πιο συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι περίπου 1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι αμέσως μετά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα ότι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερο φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τις αποδοχές του 2016. Και αυτό γιατί η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα «κουρεμένα» αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες.
Οι μεγαλύτερες φορο-επιβαρύνσεις, που φθάνουν έως και 36,36%, προκύπτουν φέτος για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Τα εισοδήματα από ενοίκια θα φορολογηθούν με συντελεστές 15% (από 11%) για ποσά έως 12.000€, 35% (από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως και 35.000€, και 45% (από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος που υπερβαίνει τα 35.001€.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους των φορολογικών αλλαγών που έγιναν το 2016 καθώς ενώ τα εισοδήματα του 2015 φορολογήθηκαν με συντελεστές 26-33%, τα εισοδήματα του 2016 φορολογούνται με συντελεστές από 22% έως και 45%. Ωστόσο, η αύξηση του συντελεστή προκαταβολής φόρου εισοδήματος από το 75% στο 100% αναμένεται να περιορίσει τις φοροελαφρύνσεις αυτές. Για όσους δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 32.000€ οι επιβαρύνσεις θα είναι σημαντικά αυξημένες, τόσο εξαιτίας της αύξησης των συντελεστών υπολογισμού του φόρου εισοδήματος και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, όσο και λόγω της αύξησης του συντελεστή υπολογισμού της προκαταβολής φόρου.
Από την άλλη οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες θα φορολογηθούν με την κλίμακα μισθωτών – συνταξιούχων και συνεπώς δικαιούνται το έμμεσο αφορολόγητο των 8.636 – 9.545€, ενώ σε εισοδήματα άνω των 12.000€ επιβάλλεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Η αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ καταργήθηκε.
Πρακτικά οι αλλαγές αυτές θα φέρουν επιβαρύνσεις για αγρότες με φορολογητέο εισόδημα πάνω από 21.500€, ενώ σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια προκύπτουν ελαφρύνσεις.