Στη διαδρομή παλαιάς εθνικής οδού Ρεθύμνου Χανίων και σε απόσταση 6 χιλιομέτρων περίπου από την πόλη, βρίσκεται το χωριό Πρινές, ενώ σε απόσταση 1,3 χλμ. από αυτό, ο οικισμός Βεδέροι. Στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως Π.Δ. 9/8/95(ΦΕΚ 728Δ 21/9/95) αναγράφεται:
Πρινές: οικισμός μεσαίας πολιτισμικής αξίας.
Bεδέροι: οικισμός υψίστης πολιτισμικής αξίας.
Επί Ενετών: Ο Πρινές αναγράφεται από τον απογραφέα Fr. Barozzi (1577) με την ονομασία «Prinea et suo metochi» (Ο Πρινές και το μετόχι του). Αναγράφεται το 1583 με 430 κατοίκους και 917 οφειλόμενες αγγαρείες.
Κατά τον ερευνητή Στ. Σπανάκη: «Στον Πρινέ λόγω του υγιεινού κλίματος και της θέσης (πανοραμική κοντά στο Ρέθυμνο) επί Ενετών είχαν εγκατασταθεί αρκετές αρχοντικές οικογένειες».
Ο περιηγητής P. Pashley περιγράφοντας την Κρήτη, γράφει για τον Πρινέ: «Αφού διανύσαμε απόσταση τεσσάρων μιλίων (από το Ρέθυμνο) είδαμε την ωραιότατη θέα των χιονοσκέπαστων Σφακιανών βουνών και συναντήσαμε το χωριό Πρινέ που έχει πολλές ενδείξεις ενετικής κυριαρχίας».
Επί τουρκοκρατίας: Το 1881 υπάγεται στο δήμο Ατσιποπούλου και απογράφεται με 440 χριστιανούς και 74 Τούρκους.
Τοπωνύμια που μαρτυρούν τις διάφορες εποχές που γνώρισε το νησί: λενικά, διγενήζαλο, φράγκικο, φραγκιάδες, βενεράτα, κορνάρες, κλωτζιανά, κάνεβος, μπέρτης, γκονεάτο, μεζάρια, τουρκάκια.
Επί Ενετών: Στις ενετικές απογραφές του 16ου αιώνα αναφέρεται με το όνομα «Vuerus» που κατά τον ερευνητή Στ. Σπανάκη πρόκειται για τους Βεδέρους. Αναγράφεται στην ενετική φρουριακή έκθεση με το όνομα «Vederus».
Τοπωνύμιο και σχετική για το όνομα παράδοση: Ο τόπος αυτός, από κάποια οικήματα που σώζονται με πολεμίστρες, φαίνεται να ήταν παρατηρητήριο σε παλαιούς καιρούς.
Η απέραντη θέα προς τη θάλασσα άφηνε να φαίνονται τα, εχθρικά κυρίως, καράβια. Αυτοί οι αδίστακτοι αποβιβαζόμενοι στη στεριά έπαιρναν ένα καλντεριμόδρομο (σώζεται ένα τμήμα του), που οδηγούσε στο πλούσιο αρχοντοχώρι του Πρινέ.
Έτσι οι «Βεδέροι» από τη δική τους θέση έπαιξαν ρόλο προστατευτικό για τον Πρινέ και ενδεχομένως να δικαιολογείται η ονομασία του από το ιταλικό «vedere» (βλέπω).
Ο Πρινές, διαθέτει πολλά παραδοσιακά στοιχεία: αυλές, καμαρόσπιτα, πετρόσκαλες, θόλους, σταμνοστάτες κ.α.
Οι αναπαλαιώσεις και ανακαινίσεις πολλών κατοικιών έγιναν με σεβασμό προς την παράδοση. Ο οικισμός Βεδέροι είναι από τους σπάνιους τόπους που διατήρησαν στο πέρασμα των αιώνων ανόθευτη την αριστοτεχνική βενετσιάνικη οικοδομική. Στην πλαγιά του χωριού υψώνεται η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη (γιορτάζει 24 Ιούνιου), παλιός ναός αναγεννησιακού ρυθμού με εντυπωσιακό καμπαναριό, τέμπλο σπάνιας τέχνης (αγιογραφίες του Ι. Σταθάκη).
Μέσα στον οικισμό δεξιά και αριστερά στα στενά δρομάκια θα δει ο επισκέπτης: επιβλητικές θύρες, πέτρινα γείσα, θόλους, στέρνες σταμνοστάτες, κούμους, τζάκια κ.α.
Η περιοχή της κοινότητας Πρινέ-Βεδέροι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από φυσικής άποψης: έχει πολύ πράσινο. Περιφερειακά του χωριού απλώνονται περιβολάκια με οπωροφόρα και εσπεριδοειδή φυτά, τεράστιες καρυδιές και πλατάνια. Αμέσως μετά διάσπαρτες, πάνω σε βράχους ή πλάκες ριζωμένες εντυπωσιακές βελανιδιές, χαρουπιές, ελιές με τεράστιους κορμούς και συμμετρικούς σκελετούς που πράγματι μπορούν να χαρακτηριστούν μνημεία της φύσης. Στη συνέχεια Νοτιοδυτικά προς τους Βεδέρους και σε μήκος πάνω από 1000 μέτρα απλώνεται ένα εντυπωσιακό βελανιδόδασος.
Βορειοδυτικά υπάρχει μια φανταστική λαγκαδιά με μεγάλα πρινάρια, σκίνους, δάφνες, αγριοχαρουπιές κ.α. Βόρεια, βρίσκεται ο ελαιώνας του χωριού «Βενεράτα» που το αξιόλογό του είναι οι υπεραιωνόβιες ελιές (φυτεύτηκαν επί ενετοκρατίας).
Βορειοανατολικά απλώνεται κατά μήκος του ρυακιού της Ζουρίδας μια ωραία ρεματιά που την αποτελούν πυκνές συστάδες από κυπαρίσσια, πρινάρια και βελανίδια.
Το χωριό είναι διάσπαρτο με σπίτια που απλώνονται σε τρεις οικιστικές ζώνες: παραδοσιακή, εντός οικισμού, εκτός οικισμού). Οι δρόμοι, μήκους 22 χιλιομέτρων, ασφαλτοστρωμένο ή τσιμεντοστρωμένο με πλάτος 6-8 μ. διατηρούνται από την κοινότητα σε καλή κατάσταση.
Δυο πλατείες πλακοστρωμένες σε όμορφο περιβάλλον μέσα στο χωριό, καθώς και άλλη μια στην «κάτω βρύση-πλάτανο» επιφανείας πάνω από 3.000 τ.μ με παιδική χαρά μέσα στο πράσινο.
Επίσης, η Πλατεία των Βεδέρων και ο περίβολος της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, επιφανείας 6.000 τ.μ., μέσα στο βελανιδόδασος είναι μια πραγματική όαση.
Νεόδμητες κατοικίες
Σήμερα κατοικούν στον Πρινέ περίπου 1.300 κάτοικοι (η απογραφή του 2011 έδωσε 900 περίπου). Έχουν ανεγερθεί πολλές νέες κατοικίες στις οποίες κυριαρχεί το κεραμίδι και συνήθως τα χρώματά τους δένουν με το περιβάλλον. Λειτουργούν αρκετές αγροτουριστικές μονάδες και ενοικιαζόμενες βίλες. Η μορφή του χωριού, δένει τόσο όμορφα με το προβάλλον, που δικαιολογημένα κάποιοι χαρακτηρίζουν τον Πρινέ σαν την «Εκάλη» του Ρεθύμνου.
Σε χώρο επιφάνειας 2.500 τ.μ. έχουν ανεγερθεί δύο κτίρια για τη λειτουργία του δημοτικού σχολείου (παλαιό και νέο), ενώ φέτος ολοκληρώθηκε και κατασκευή ενός σύγχρονου νηπιαγωγείου. Από τη νέα σχολική χρονιά θα λειτουργούν στον Πρινέ, εξαθέσιο δημοτικό σχολείο και τριθέσιο νηπιαγωγείο μέσα σε έναν ιδανικό για παιδιά περιβάλλοντα χώρο που μέχρι τον Σεπτέμβρη θα έχει διαμορφωθεί πλήρως.
Οι μαθητές του γυμνασίου φοιτούν στο γυμνάσιο Ατσιποπούλου που βρίσκεται στο κόμβο σε απόσταση 3,5 χλμ. από το χωριό. Οι μαθητές του λυκείου πιθανόν από το σχολικό έτος 2014-2015 θα φοιτούν σε υπερσύχρονο λύκειο που ανεγείρεται στη περιοχή Ατσιποπούλου σε απόσταση 2 χλμ. από τον Πρινέ.
Να σημειωθεί ότι πολλές και σημαντικές είναι οι δραστηριότητες του συλλόγου γονέων και των διδασκόντων του δημοτικού σχολείου και του νηπιαγωγείου.
Πολλές, αξιόλογες και διαρκείς είναι οι δραστηριότητες που αναπτύσσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού.
Ο σύλλογος στεγάζεται στο ενοριακό πολιτιστικό κέντρο. Πρόκειται για το κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου που έχει ανακαινιστεί από τον ιερέα Δ. Μπεμπή με τη βοήθεια όλων των κατοίκων του χωριού.
Ο Πρινές δεν υστερεί ούτε αθλητικά. Υπάρχει το ποδοσφαιρικό σωματείο ΕΑΠ (Ένωση Ατσιποπούλου Πρινέ). Διαθέτει ένα ωραίο, φροντισμένο με πλαστικό τάπητα γήπεδο σε απόσταση 500 μ. από το χωριό. Οι κατά καιρούς διοικήσεις της ομάδας παρουσίασαν έργο τόσο στην καλή πορεία της ποδοσφαιρικής ομάδας, όσο και στις ακαδημίες ποδοσφαίρου.
• Το χωριό διαθέτει χώρους για ασφαλή ποδηλατοδρόμηση (ενιαία διαδρομή κυμαινομένου βαθμού δυσκολίας μήκους πάνω από 10 χλμ.) και απολαυστική πεζοπορία: μονοπάτια προς Βεδέρους, φαράγγι, άγιο Αντώνη.
• Η τοποθεσία του χωριού είναι αμφιθεατρική και για αυτό το λόγο έχει πολλά στέκια θέασης. Έτσι ο επισκέπτης θα δει το πλούσιο πράσινο, θα αντικρύσει τη θέα του βεδεριότικου φαραγγιού, των λευκών ορέων, την απέραντη θέα προς τη θάλασσα (από το Ρέθυμνο μέχρι το Ακρωτήρι). Το χωριό διαθέτει δύο αξιόλογες ταβέρνες και ένα cafe-bar. Επίσης διαθέτει ένα 5Χ5 γήπεδο ποδοσφαίρου.
• Επίσκεψη στους παραδοσιακούς οικισμού Πρινέ και Βεδέροι για να δει ο επισκέπτης τα παραδοσιακά στοιχεία.
• Για οικογενειακή απόδραση από την πόλη, ιδανικό για πικ νικ είναι το προαύλιο της εκκλησίας στους Βεδέρους.
Σε ένα πεντακάθαρο περιβάλλον που έχει επιτευχθεί με προσπάθειες της κοινότητας και με τη συμμετοχή αρκετών χωριανών.
Σύντομα, όλα τα παραπάνω και πολλές άλλες πληροφορίες για τον Πρινέ και τους Βεδέρους θα καταγραφούν σε ιστοσελίδα, ώστε να ενημερώνεται λεπτομερώς όποιος επισκέπτης το επιθυμεί.
Σημ.: Πηγή για τα ιστορικά/παραδοσιακά: Αργίνη Γ. Φραγκούλη «Ρεθεμνιώτικα Χωριά».
της Τοπικής Κοινότητας Πρινέ