Σε λιγότερο από ένα μήνα, και συγκεκριμένα από την 1η του Γενάρη, το ελαιόλαδο θα διατίθεται στα εστιατόρια υποχρεωτικά σε συσκευασία μίας χρήσης, σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού Οικονομίας, για τους αναθεωρημένους κανόνες διακίνησης και εμπορίας προϊόντων και παροχής υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει ότι από τη νέα χρονιά θα αποτελέσουν παρελθόν τα μπουκάλια που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα τραπέζια των καταστημάτων εστίασης.
Συγκεκριμένα στην απόφαση του υπουργείου ορίζεται η «υποχρέωση των καταστημάτων μαζικής εστίασης να διαθέτουν αποκλειστικά από την 1η Ιανουαρίου 2018 μόνο μέσω σφραγισμένων, μη επαναγεμιζόμενων συσκευασιών ή συσκευασιών μιας χρήσης κάθε είδος ελαίου που προορίζεται για επιτραπέζια χρήση από τον τελικό καταναλωτή».
Ταυτόχρονα προβλέπεται πρόστιμο 5.000 ευρώ κάθε φορά που θα διαπιστώνεται παράβαση από παράτυπη χρήση του «ελληνικού σήματος» σε προϊόντα και υπηρεσίες.
Τη ρύθμιση είχαν ζητήσει οι ίδιοι οι φορείς της αγοράς, καθώς κρίνεται απαραίτητη η χρήση στους χώρους μαζικής εστίασης μη επαναχρησιμοποιούμενων, μικρών συσκευασιών ελαιολάδου, προκειμένου να διασφαλιστούν τόσο η ποιότητα του ελαιολάδου, όσο και η προστασία των καταναλωτών.
Από την πρώτη στιγμή οι επιχειρηματίες εστίασης της πόλης του Ρεθύμνου εμφανίστηκαν ιδιαίτερα θετικοί στο εγχείρημα αυτό θεωρώντας ότι αποτελεί μια καλή ευκαιρία να διασφαλιστεί η ποιότητα του τοπικού μας προϊόντος και η υψηλή διατροφική του αξία ενώ επισημαίνουν πως αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αναγνώριση του κρητικού ελαιόλαδου από τους επισκέπτες μας και την ταυτόχρονη προώθηση του σε χώρες του εξωτερικού.
Η πρόταση αυτή άλλωστε της υποχρέωσης των επαγγελματιών να προσφέρουν ελαιόλαδο σε συσκευασίες μιας χρήσης έχει επανειλημμένως κατατεθεί στο αρμόδιο υπουργείο από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, ο οποίος επισημαίνει πως η συσκευασία μιας χρήσης καθιστά αδιαμφισβήτητη την ποιότητα και την προέλευσή του ελαιολάδου, καθώς το νωπό ελαιόλαδο στα γνωστά διαφανή μπουκάλια του λαδόξυδου εκτός της ανωνυμίας του, η οποία δεν εξασφαλίζει καμία υπευθυνότητα ούτε για τη γνησιότητα (μη νόθευση), ούτε την ταυτότητα, ούτε την υγιεινή ασφάλεια του περιεχόμενου, σίγουρα δεν ενθουσιάζουν ούτε τους ξένους, ούτε τους ντόπιους πελάτες τους, οι οποίοι πολλές φορές απαιτούν τυποποιημένο λάδι. Μοναδικό αγκάθι στην απόφαση του υπουργείου ήταν αν το κόστος για τη χρήση της συσκευασίας ελαιολάδου μιας χρήσης θα επιβάρυνε μόνο τον επιχειρηματία ή και τον καταναλωτή, κάτι που θα εξαρτιόταν από το μέγεθος της συσκευασίας που δεν προσδιορίζεται στην υπουργική απόφαση που ψηφίστηκε και πλέον αποτελεί νόμο του κράτους.
Ο εστιάτορας Όθωνας Χριστουλάκης που είναι ένας εκ των 30 και πλέον επιχειρηματιών του νησιού που εδώ και 4 χρόνια -μέσα από πρωτοβουλία του ΣΕΔΗΚ- χρησιμοποιούν αποκλειστικά τυποποιημένο κρητικό ελαιόλαδο στα καταστήματα τους, επισημαίνει τη σημασία του συγκριμένου νόμου, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί και να περιφρουρηθεί καθώς θα δοθεί προστιθεμένη αξία στον τουριστικό και το προσφερόμενο προϊόν των καταστημάτων εστίασης.
Ειδικότερα είπε: «Εξ αρχής ήμουν υπέρ αυτού του πράγματος. Μας ενδιαφέρει να προσεγγίσουμε την ποιότητα κατά τον καλύτερο τρόπο και να έχουμε ευχαριστημένους πελάτες. Όταν σέβεσαι τον πελάτη σου μέσα από την ποιότητα θα έχεις και καλύτερο αποτέλεσμα και μακάρι αυτό το πράγμα να επεκταθεί και σε άλλα είδη τροφίμων και να αναγκάσουν τον επαγγελματία να τα εφαρμόσει. Το μέγεθος της τυποποιημένης συσκευασίας δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί από το υπουργείο. Εγώ είμαι σφόδρα αντίθετος στη χρέωση του πελάτη, γιατί σε αυτή την περίπτωση οι περισσότεροι θα αρχίσουν να τρώνε τη σαλάτα τους χωρίς λάδι, όπως έχει γίνει και με το ψωμί. Αν χρεώνουμε το λάδι θα πρέπει να το γράψουμε στον κατάλογο σαν είδος προς μεταπώληση. Εγώ πιστεύω ότι στα πλαίσια της ποιότητας θα πρέπει να χρησιμοποιούμε φιαλλίδια των 250ml, ποσότητα που ξοδεύεται γρήγορα και μπορεί να μετακινηθεί από τραπέζι σε τραπέζι. Συνήθως υπάρχει η δυνατότητα να σερβίρεις 3-4 σαλάτες και το πιο σημαντικό είναι ότι η συσκευασία αυτή δεν θα χρεώνεται. Αν το χρεώσουμε οι πελάτες θα παραγγέλνουν σαλάτα δίχως λάδι. Από την άλλη αν το συνυπολογίσουμε με την τιμή της χωριάτικης θα πρέπει καλώς ή κακώς να αυξήσουμε και την τιμή και αν αυξήσουμε την τιμή δεν θα είμαστε ανταγωνιστικοί».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης Ανδρέας Κλαψινός είπε:
«Οι συνάδελφοι είμαστε σύμφωνοι ως προς τη συσκευασία μιας χρήσεως στα τραπέζια εστιατορίων μας και βέβαια είναι στην κρίση του καθενός πόσα ml θα τοποθετήσει. Την ιστορία με το ελαιόλαδο στο Ρέθυμνο την ξεκίνησε ο Όθωνας Χριστουλάκης. Το κόστος είναι χαμηλό και δεν θα περάσει στον καταναλωτή, γιατί θα το απορροφήσουν οι συνάδελφοι, αν είναι μικρές οι συσκευασίες. Οι περισσότεροι προσανατολίζονται σε συσκευασία των 100ml. Αρκεί για δύο σαλάτες δηλαδή και αν τώρα περισσέψει και θέλει ο άλλος να το πάρει μαζί του ας το κάνει. Αν βάλει κανείς παραπάνω από 100ml μπορεί αν θέλει να το χρεώσει μπορεί και όχι. Θα πρέπει όμως αν το χρεώσει οπωσδήποτε να το αναγράφει στον τιμοκατάλογό του».
Συνεργασία του Συλλόγου Εστίασης με την ΑΣΕΑΡ για την τυποποίηση ελαιόλαδου
Εν τω μεταξύ το βράδυ της Πέμπτης πραγματοποιήθηκε συνάντηση εστιατόρων μελών του Συλλόγου Εστίασης με εκπρόσωπους της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, προκειμένου να διερευνήσουν τις προοπτικές συνεργασίες στην τυποποίηση και την αγορά συσκευασμένου ελαιολάδου.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Ανδρέα Κλαψινό στην πλειοψηφία τους οι επαγγελματίες προκρίνουν τη λύση με το μπουκάλια των 100ml ενώ, όπως ανέφερε, η πρόταση της Ένωσης ήταν συμφέρουσα για τους ίδιους και κατέληξαν σε συνεργασία ώστε το τυποποιημένο λάδι να φέρει το όνομα της ΑΣΕΑΡ και του συλλόγου.
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο κ. Κλαψινός τόνισε: «Μας κάλεσε η ΑΣΕΑΡ στις εγκαταστάσεις της στα Τρία Μοναστήρια να μας πει τις προτάσεις της για το μπουκαλάκι της μιας χρήσεως και για την τυποποίηση του ελαιολάδου. Εμείς σαν Σύλλογος ενημερώσαμε τους συναδέλφους και ήρθανε περίπου 30 άτομα εστιάτορες. Οι άνθρωποι της ΑΣΕΑΡ μάς έδειξαν όλα τα στάδια παρασκευής του ελαιόλαδου μέχρι που φτάνει στον καταναλωτή. Μας έδειξαν επίσης τα τυποποιητήρια και πως γίνεται η όλη διεργασία. Η ΑΣΕΑΡ είναι έτοιμη να δώσει στην εστίαση τα μπουκαλάκια από 100 έως 500ml. Θα κάνει μια καλή προσφορά στον Σύλλογο Εστίασης, ώστε να βγει ένα μπουκάλι ελαιόλαδο, δηλαδή να έχει μια φίρμα, η οποία να φέρει το όνομα της ΑΣΕΑΡ έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και του Σωματείου Εστίασης του Δήμου Ρεθύμνου. Παράλληλα όποιος συνάδελφος έχει δικό του λάδι μπορεί να το πάει στην Ένωση και η Ένωση θα του το τυποποιήσει με αυτή τη φίρμα. «Εμείς έχουμε καταλήξει, ωστόσο αν θέλει κανείς να μας κάνει καμιά προσφορά είναι ευπρόσδεκτος. Δεν έχουμε υπογράψει κανένα συμβόλαιο με την ΑΣΕΑΡ, απλώς ήταν η πρώτη που μάς μίλησε και η πρόταση της ήταν συμφέρουσα. Εμείς θεωρούμε ότι από 1-1-18 θα είμαστε έτοιμοι και θα έχουμε τυποποιημένο λάδι στα τραπέζια των καταστημάτων μας καθώς ήδη έχουμε κλείσει και τις πρώτες παραγγελίες».
Σε εκκρεμότητα σειρά τεχνικών ζητημάτων που χρήζουν άμεσων απαντήσεων
Ωστόσο σειρά τεχνικών ζητημάτων παραμένουν σε εκκρεμότητα για την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου τονίζει ο Όθωνας Χριστουλάκης επισημαίνοντας ότι υπάρχουν πολλά ερωτήματα τα οποία θα πρέπει να απαντήσει άμεσα το υπουργείο ώστε να είναι ξεκάθαρο το τοπίο την 1η του Γενάρη, οπότε και ξεκινά η εφαρμογή του νόμου: «Υπάρχουν τεχνικά ζητήματα που κανείς δεν τα έχει προσεγγίσει. Πρέπει να υποβάλλουμε τα ερωτήματα μας και να πάρουμε ξεκάθαρες απαντήσεις. Για παράδειγμα αν έρθει το ΣΔΟΕ να κάνει έλεγχο τι θα του πούμε; Ότι το φιαλλίδιο το δίνουμε δωρεάν; Θα μας πει γιατί δεν το χτυπάμε στην ταμειακή. Στην αποθήκη μας θα φανεί ότι αγοράσαμε ποσότητες τυποποιημένου λαδιού για να τις χαρίσουμε; Εδώ μέχρι και το κέρασμα του πελάτη είμαστε υποχρεωμένοι να «χτυπάμε». Τεχνικά θα δημιουργηθούν πολλά ζητήματα γι’ αυτό κατά την άποψη μου το ελαιόλαδο, όπως παλιά το είχαμε στην ανώνυμη μορφή και ήταν χύμα, μπορούμε τώρα να το έχουμε τυποποιημένο αλλά να μην το χρεώνουμε».
Η ρύθμιση για το ελαιόλαδο έρχεται να ικανοποιήσει με σημαντική καθυστέρηση ένα πάγιο αίτημα των ελαιοπαραγωγών και θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται να γίνει. Είχε εξαγγελθεί και το 2014 από τον τότε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιώργο Καρασμάνη, αλλά τελικώς δεν νομοθετήθηκε ποτέ. Το χειρότερο για την Ελλάδα είναι ίσως ότι παρόμοια μέτρα εφαρμόζονται ήδη σε όλα τα άλλα ελαιοπαραγωγά ευρωπαϊκή κράτη και συγκεκριμένα στην Ισπανία και στην Πορτογαλία από το 2013, στην Ιταλία από το 2014, ενώ πλέον εφαρμόζεται και στην Κύπρο.