Ίσως είναι μάταιο και άτοπο ν’ αναμένουμε μια ριζοσπαστική αλλαγή στα πολιτικά δρώμενα που θα μας ανακουφίσει από την εδραιωμένη πλέον κατάσταση αθλιότητας ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας, που έχει μάθει, μέχρι τώρα, να υποφέρει και να υπομένει με άφατη καρτερικότητα, ξεπερνώντας ακόμα και τα όρια κάθε ανθρώπινης αντοχής.
Χωρίς επισταμένη μελέτη και αναθεώρηση ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, δεν θα μπορέσουμε να ελπίζουμε ότι είναι εφικτό να επιφέρουμε καμία καταλυτική αλλαγή. Ίσως επειδή έχει περίτρανα αποδειχθεί, από τα αποτελέσματα της μακρόχρονης θητείας του, η σαθρότητα και η αναποτελεσματικότητά του.
Ένας θα μπορούσε να παρομοιάσει το Κοινοβούλιο με ένα αμφιθεατρικό σκηνικό μιας πολυπρόσωπης θεατρικής παράστασης, πολλοί εκ των οποίων παίζουν τους ρόλους τους εκ περιτροπής, υπερήφανοι και ικανοποιημένοι με την αξιοζήλευτη θέση εξουσίας που κατέχουν και τα εξαιρετικά προνόμιά τους.
Υποκινούμενοι, εκτός εξαιρέσεων, από εξουσιοθηρία και κάθε μορφής ιδιοτέλεια και προσωπικά συμφέροντα, οι καλούμενοι εκπρόσωποι του λαού φορούν τα απαραίτητα προσωπεία φιλοπατρίας και ανθρωπισμού, κάθε φορά που ανεβαίνουν στο βήμα/σκηνή να αγορεύσουν με τη πανάρχαια γλώσσα των σοφιστών προγόνων τους και με, όσο ο καθείς διαθέτει, ρητορική δεινότητα για μια εύγλωττη και πειστική παρουσίαση της πολιτικής τους επιχειρηματολογίας. Στοχεύοντας σε μια ευπρόσωπη αληθοφάνεια με το αλάνθαστο εργαλείο της πολιτικής τους υποκριτικής, πολλάκις πείθουν, υπνωτίζοντας, παραπλανώντας και αποπροσανατολίζοντας. Το κωμικοτραγικότερο: μερικές φορές η υποκριτική τους καταφέρνει να πείσει και αυτούς τους ίδιους!
Μια Βουλή που δεν παύει να σείεται από αλληλοσυγκρουόμενες ενέργειες ενός αυξανόμενου πολυκομματισμού, κατακερματίζοντας τον πολιτικό λόγο και την αναγκαία συγκρότηση και στόχευση, δεν μπορεί παρά να οδηγηθεί στην αυτοκαταστροφή. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χαρίλαος Τρικούπης κατήργησε τον πολυκομματισμό και καθιέρωσε τον δικομματισμό. Για να υπάρχει διάλογος, θέση και αντιπαράθεση, μέσω διαλογικού διαξιφισμού σ’ ένα καθαρό, δυϊκό πολιτικό τοπίο. Χωρίς διαφορές πολυκομματικών αποχρώσεων, που αλλάζουν με χαμολαιόντειο τρόπο οι διάφορες κομματικές παρατάξεις, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους και την συγκυριακή καταλληλότητα των πολιτικών εξελίξεων.
Είναι απορίας άξιον, πώς ξεκινά κάποιος και αποφασίζει, πολλές φορές αυθαίρετα, να πολιτευθεί, θεωρώντας τον εαυτόν του κατάλληλο και ικανόν να διευθετήσει τις ζωές άλλων και να κυβερνήσει μια χώρα. Με ποια πνευματικά, γνωστικά, ψυχικά προσόντα, ήθος και ακεραιότητα χαρακτήρα; Έχει την αυτογνωσία, κατ’ αρχήν, να γνωρίζει αν διαθέτει όλα αυτά τα προσόντα, τα οποία πρέπει απαραιτήτως να περιέχουν φιλοπατρία και ανθρωπισμό, ή απλώς παρασύρεται από φαντασιώσεις ηγεμονισμού; Με ποια κριτήρια ηθικής και λογικής λαμβάνει το δικαίωμα να ευαγγελίζεται ότι γνωρίζει τον τρόπο ορθής και ωφέλιμης για τον λαό διακυβέρνησης της χώρας και όταν η χώρα διακινδυνεύει να διατείνεται ότι έχει επεξεργασθεί και διαθέτει τις σωτήριες λύσεις κυβερνητικής διαχείρισης; Αλλά είπαμε. Η πλειονότητα των πολιτικών έχουν ιδιοτελές κίνητρο και αδικούν συναδέλφους, οι οποίοι, καίτοι έχουν σεμνότητα, ικανότητες και ανθρωπιστικές διαθέσεις, παραμένουν στο παρασκήνιο. Μερικοί, βέβαια, ξεχωρίζουν για τη φιλοπατρία, το ήθος και την ακεραιότητά τους και αφήνουν τα ευεργετικά σημάδια της προσφοράς τους στο διάβα τους και στην ιστορία.
Ο πολιτικός που δεν έχει ψυχή, γνώση, χαρακτήρα και εντιμότητα, δεν μπορεί να ασκεί το υψηλό αυτό λειτούργημα, το οποίο, δεόντως ασκούμενο, τον προβιβάζει σε μια ειδική κάστα εκλεκτών πολιτικών. Ένα είδος πολιτικού ιερατείου, τα μέλη του οποίου επιλέγει η ίδια η Ιστορία. Μόνο τέτοια επιλεγμένα μέλη, σώφρονα, πεφωτισμένα και ενάρετα, μπορούν να διαβουλεύονται σε μια Βουλή, όχι για την άσκηση της εξουσίας, αλλά για την καλύτερη παρακολούθηση και λύση των προβλημάτων της κοινωνίας. Κι ας μοιράζονται μια ελεγχόμενη εξουσία διακυβέρνησης.
Αυτό που προέχει είναι η ολοκληρωτική κατάργηση ενός σαθρού πολιτικού συστήματος, στο οποίο επικρατεί το ψεύδος και η διαφθορά σε όλες τις εκφάνσεις της, και η γέννηση από τις στάχτες του ενός δικαίου κοινωνικού συστήματος διακυβέρνησης, χωρίς προνομιούχους εκπροσώπους και εκπροσωπούμενους και πελατειακές σχέσεις. Από τον ίδιο τον λαό. Και η έννοια του λαού εδώ δεν έχει ταξική χροιά. Δεν αναφέρεται αποκλειστικά στην ονομαζόμενη εργατική τάξη, αλλά σε κάθε πολίτη και μέλος της κοινωνίας, που θα μπορεί να απαλλαχθεί από τον πολιτικό κομματισμό και την κοινωνική διαφοροποίηση και να ενστερνιστεί την αντικειμενική άποψη της αξιοκρατίας, του δικαίου και της ισότητας, με στόχο πάντα το κοινό καλό.
Για την επίτευξη ενός τέτοιου οράματος, που το υπαγορεύει η κοινωνική δεοντολογία και ο νομοτελειακός κανόνας της ανθρώπινης προόδου, θα πρέπει να εξαπλωθεί και να εμπλουτισθεί η Παιδεία σε πλάτος και σε βάθος για τον πνευματικό διαφωτισμό του ατόμου και την αφύπνιση της κοινωνίας.
Η άμεση δράση προς το παρόν, προκειμένου ν’ αποφευχθεί ένα χειρότερο κακό, είναι η επικράτηση του καλύτερου εαυτού του κάθε πολιτικού για καλοπροαίρετο και εποικοδομητικό διάλογο σ’ ένα κλίμα εθνικής ενότητας, που ν’ αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου. Στη παρούσα κρισιμότατη για τη χώρα στιγμή, θα καταγραφόταν στην ιστορία ως υψηλόφρων και μεγαλειώδες, εάν το σκήπτρο εξουσίας μετατρεπόταν σε σκήπτρο εθνικής συνεργασίας σε μια συμμαχία ομόφωνης και ομόψυχης εθνικής αντίστασης στις απαιτήσεις των Δανειστών μας. Η ενισχυμένη πολιτική πείρα του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων μ’ ένα κοινό εθνικό στόχο θα σχημάτιζε μια απειλητική για εκείνους σιδερένια γροθιά, που θα τους ανάγκαζε να υπολογίσουν σοβαρά τους ελλοχεύοντες κινδύνους για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την γενικότερη πολιτική ισορροπία. Ίσως το Κατοχικό Χρέος, το Λογιστικό Λάθος υπολογισμού επιβολής πλέον του δέοντος λιτότητας των τελευταίων χρόνων στον Ελληνικό λαό και μια παρακινούμενη από φιλοπατρία αρωγή του υψηλού Ελληνικού Ιδιωτικού Επιχειρηματικού Κεφαλαίου, με προοπτικές Ανάπτυξης τον Φυσικό Πλούτο της χώρας, τον Τουρισμό, τον Πολιτισμό και άλλες επιχειρηματικές δράσεις, έδειχναν την άλλη όψη του νομίσματος. Και κάτι άλλο: υπάρχει η ελπίδα τα τέκνα μας, οι Ευρωπαίοι, να παραδειγματιστούν από τη πολιτική καινοτομία της εθνικής πρωτοβουλίας των γονέων τους, προκειμένου ν’ αποφευχθεί μια πανταχόθεν κοινωνική εξέγερση.
* Ο Φώτης Κωνσταντινίδης είναι σεναριογράφος-σκηνοθέτης
