Την αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου του Ρεθύμνου, την αξιοποίηση των συγκριτικών του πλεονεκτημάτων με την ανάδειξη των πολιτιστικών μνημείων και την προστασία της περιοχής με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων αλλά και την πραγματοποίηση σχετικών δράσεων μέσα από συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και με την ενεργό παρουσία των κατοίκων και των επιχειρηματιών, διεκδικεί ο Σύλλογος Κατοίκων της Παλιάς Πόλης. Αγαπώντας τον τόπο στον οποίο μεγάλωσαν και επέλεξαν, παρά τα όποια προβλήματα να συνεχίσουν να ζουν εκεί, απαιτούν ωστόσο από όλους τους αρμόδιους φορείς να ασχοληθούν συστηματικά, εντατικά και με ιδιαίτερη προσοχή με το «διαμάντι» της πόλης, το οποίο ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες κατακλύζεται από εκατοντάδες επισκέπτες που περπατούν στα σοκάκια, ξεναγούνται στην Φορτέτζα, στο ενετικό λιμάνι και στα βρυσάκια για να απαθανατίσουν τα ιστορικά μνημεία.
Τα ζητήματα που τους προβληματίζουν τείνουν να γίνουν χρόνια, μιας και παρά τις όποιες παρεμβάσεις και προτάσεις μέχρι στιγμής καμία επί της ουσίας δράση δεν έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, με συνέπεια το ιστορικό κέντρο να παρουσιάζει εικόνα ερημοποίησης, σε κάποιες περιπτώσεις γκετοποίησης, ενώ η αναρχία σε ότι αφορά τις αυθαίρετες καταλήψεις δημόσιου χώρου είτε από τραπεζοκαθίσματα είτε από Ι.Χ. και δίκυκλα είναι πλέον το βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής.
Οι κάτοικοι της παλιάς πόλης διεκδικούν τα αυτονόητα. Τάξη και ασφάλεια σε μια περιοχή που αποτελεί τη «βιτρίνα» ολόκληρης της πόλης. Αρχής γενομένης με μια νέα κανονιστική για την περιοχή τους -μιας και θεωρούν αναχρονιστική την υπάρχουσα (2009), απαιτούν να ενσκήψουν όλοι οι φορείς και από κοινού να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να δοθεί νέα αναπτυξιακή ώθηση στην περιοχή διατηρώντας πάντα την ιστορική φυσιογνωμία της.
O πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης Θωμάς Κρεβετζάκης μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Απαιτείται μια νέα κανονιστική απόφαση που θα αφορά συνολικά τη λειτουργία της παλιάς πόλης. Πρέπει να ανοίξει ξανά το θέμα του δακτυλίου και το πώς αυτό θα εφαρμοστεί αποτελεσματικά, πρέπει να ιεραρχηθούν οι προτάσεις ανάδειξης της περιοχής και να ενισχυθεί η προοπτική που έχει τεθεί από τον Δήμο για να μπει η παλιά πόλη στην Unesco, γιατί δυστυχώς έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή η εικόνα της και η κατάσταση που επικρατεί κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να γίνει. Η συζήτηση που έχουμε οργανώσει για αύριο Παρασκευή είναι ένα πρώτο βήμα, όπου θεωρώ ότι μέσα στο 2015 θα πρέπει να έχει αναπτυχθεί ένα σκεπτικό για την επόμενη δεκαετία, το οποίο θα καταλήξει να αποκρυσταλλώσει το ποια πρέπει να είναι η μορφή της παλιάς πόλης και η λειτουργία της. Συνδυάζοντας βέβαια την επιχειρηματικότητα, την κατοικία και τον χαρακτηρισμό της πόλης μας ως Διατηρητέα – ως ιστορικό κέντρο».
Εφαρμογή και αστυνόμευση του δακτυλίου όλο τον χρόνο
Πάγιο αίτημα του συλλόγου αλλά και αρκετών επιχειρηματιών, που δραστηριοποιούνται στη περιοχή της παλιάς πόλης, είναι η αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου του δακτυλίου και η περιφρούρησή του καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Το μέτρο αυτό αποτελεί το μεγάλο αγκάθι για το ιστορικό κέντρο, που τόσο το χειμώνα όσο ιδίως το καλοκαίρι, όπου το πρόβλημα γίνεται εντονότερο λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης, η κατάσταση είναι ανυπόφορη για τους κατοίκους και τους επαγγελματίες. Η εφαρμογή του μέτρου και η επέκτασή του καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους αποτελεί βασική προϋπόθεση για να περιοριστεί η οχλαγωγία και η αναρχία που δημιουργείται από την κυκλοφοριακή συμφόρηση, τονίζουν οι κάτοικοι. Η κατάργηση της Δημοτικής Αστυνομίας από τη μια άφησε ανοχύρωτο το ιστορικό κέντρο, ενώ και οι ηλεκτρονικές μπάρες που είχαν τοποθετηθεί σε κεντρικές πύλες εισόδου της παλιάς πόλης βρίσκονται πλέον εκτός λειτουργίας. Οι κάτοικοι θα ζητήσουν στη συνάντηση, που έχουν συγκαλέσει την Παρασκευή, εκτενή ενημέρωση τόσο από την Ελληνική Αστυνομία, την Τροχαία αλλά και τον Δήμο Ρεθύμνου, προκειμένου να αναζητηθούν και κυρίως να βρεθούν τρόποι επίλυσης του μεγάλου αυτού προβλήματος, που επί σειρά ετών απασχολεί την περιοχή. «Ουσιαστικά ζητάμε να ισχύει ο δακτύλιος και κυρίως να αστυνομεύεται, ενώ θα συζητήσουμε τη δυνατότητα επέκτασής του και τήρησης των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Παράλληλα, επί σειρά ετών δεν έχουν οριστεί θέσεις στάθμευσης για τους μόνιμους κατοίκους και τίθεται και το θέμα της ελεγχόμενης στάθμευσης. Όταν δίνονταν οι κάρτες κλπ., δεν είχε κινηθεί καμία διαδικασία στάθμευσης για τους κατοίκους, έχει μείνει στο κενό όλα αυτά τα χρόνια» ανέφερε ο πρόεδρος του συλλόγου Θ. Κρεβετζάκης.
Ζητούν μητρώο καταστημάτων
Εν τω μεταξύ ο Σύλλογος Κατοίκων της Παλιάς Πόλης εκτιμά ότι είναι απαραίτητο ένα μητρώο των καταστημάτων που υπάρχουν στην περιοχή, έτσι ώστε να διατίθενται σε ειδικό αρχείο συγκεντρωμένα τα στοιχεία της κάθε επιχείρησης και θα αφορούν τόσο την άδεια λειτουργίας όσο και τα τραπεζοκαθίσματα που δικαιούται να έχει. Όπως αναφέρει ο κ. Κρεβετζάκης το μητρώο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χεριά του Δήμου αλλά και της ΕΛ.ΑΣ. και χαρακτηριστικά, υπογράμμισε: «Η αυθαίρετη ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και η ηχορρύπανση από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι το γνωστό θέμα που νομίζω ότι κάθε χρόνο διογκώνεται. Θέλουμε μια ενημέρωση από την Αστυνομία για το ποιες ακριβώς αρμοδιότητές της έχουν παραχωρηθεί, γιατί πλέον το θέμα της αδειοδότησης και της παραχώρησης χώρων (και τραπεζοκαθισμάτων) είναι στην αρμοδιότητα του Δήμου αλλά κατά πόσον τηρείται αυτή η απόφαση και το θέμα της ηχορρύπανσης είναι πλέον αρμοδιότητα της Αστυνομίας. Οπότε θέλουμε να δούμε πώς θα κινηθούμε σ’ αυτό κι έπειτα το βασικό θέμα για εμάς είναι το ότι ανοίγουν πολλά καταστήματα χωρίς αδειοδότηση. Δηλαδή πρέπει να υπάρξει προσοχή στο ποιος ελέγχει τα καταστήματα και γιατί δεν ελέγχονται. Γι’ αυτό το θέμα είναι αρκετοί φορείς αποφασισμένοι, όπως κι εμείς και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων για να το αντιμετωπίσουμε».
«Ερημοποίηση» της παλιάς πόλης
Ανήσυχοι και προβληματισμένοι οι κάτοικοι της παλιάς πόλης θίγουν το ζήτημα της ερημοποίησης της περιοχής τους υποστηρίζοντας ότι την τελευταία δεκαετία ο πληθυσμός έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ, υποστηρίζοντας πως αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα από τον συντονισμό των φορέων και τη λήψη μέτρων αλλά και πρωτοβουλιών. «Το θέμα που αφορά στο πρόβλημα μείωσης του πληθυσμού και των εγκαταλελειμμένων σπιτιών έχει να κάνει αφενός με την γκετοποίηση και αφετέρου με το γεγονός της τουριστικοποίησης της παλιάς πόλης όλα αυτά τα χρόνια και το ότι γίνεται μια πελώρια επιχείρηση, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα πάρα πολλοί κάτοικοι να φεύγουν. Δηλαδή μέσα σε μία δεκαετία έχει μειωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ ο πληθυσμός της παλιάς πόλης ανάμεσα στις δύο απογραφές. Πρέπει δηλαδή να δούμε τα αίτια, πώς μπορούμε να επαναφέρουμε τον κόσμο πίσω από τη στιγμή που αυτό είναι και πρόθεση του Δήμου. Να μπει, λοιπόν, ένα φρένο στην επιχειρηματική ανάπτυξη και στην τουριστικοποίηση της παλιάς πόλης.
Αν, για παράδειγμα, κάποιος ξέρει ότι στη συγκεκριμένη περιοχή δεν πρόκειται να αναπτυχθεί μία εμπορική επιχείρηση αναψυχής, θα μπορέσει να επενδύσει. Όταν όμως υπάρχει κίνδυνος να πάει να αγοράσει ένα σπίτι και μέσα στα επόμενα ένα-δύο χρόνια να ξεφυτρώσει μπροστά του ξαφνικά μία καφετέρια, ένα μπαρ και να του στερήσει τον ύπνο και την οικογενειακή ησυχία, δεν το κάνει. Όπως επίσης κάποια τεχνικά θέματα, να μπορεί να συνενώσει κάποιος δύο κατοικίες, όταν μιλάμε για μικρούς χώρους, έτσι ώστε να δημιουργούνται -χωρίς φυσικά να αλλοιώνονται οι προσόψεις- οι δυνατότητες σύγχρονης διαβίωσης. Όλα αυτά τα θέματα (μαζί και το θέμα για τα ετοιμόρροπα και άσχημα αισθητικά κτίρια) θα συζητηθούν στις προτάσεις ανάπτυξης. Δηλαδή το ποσοστό αυτό της ερημοποίησης της παλιάς πόλης, φαίνεται πάρα πολύ έντονα όταν στρέψουμε το βλέμμα μας από τον 1ο όροφο και πάνω, όπου βλέπουμε στο μεγαλύτερο μέρος να είναι μία έρημη πόλη» είπε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης προσθέτοντας ότι σε συνεργασία με την Αρχαιολογία και την Πολεοδομία, μπορεί να αναπτυχθεί ένα δεκαετές σχέδιο ανάδειξης της παλιάς πόλης με προτάσεις για αναπλάσεις κτιρίων, προσόψεων, με ενδεχομένη δυνατότητα χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση κλπ. «Όλα αυτά θα αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης αλλά και περαιτέρω έρευνας. Θεωρούμε δηλαδή ότι αυτό είναι ένα θέμα το οποίο δεν θα ολοκληρωθεί τη συγκεκριμένη μέρα και σκοπεύουμε να το συνεχίσουμε. Στο κομμάτι διασύνδεσης με το Πανεπιστήμιο, θέλουμε να προτείνουμε κάποιες δράσεις, οι οποίες θα εντάσσουν το Πανεπιστήμιο στην καθημερινότητα διάφορων εκδηλώσεων της πόλης μας. Από το σχολείο για παράδειγμα, μέχρι τα διάφορα επιστημονικά ζητήματα, κάτι το οποίο και συζητάμε όλα αυτά τα χρόνια αλλά δεν έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχες υποδομές, οι οποίες θα συνδέουν σε μόνιμη βάση το Πανεπιστήμιο με την πόλη» κατέληξε.
Ο κ. Κρεβετζάκης υποστηρίζει πως μέσα από τη διαλογική συζήτηση, που θα ξεκινήσει την Παρασκευή με την παρουσία όλων των αρμόδιων και εμπλεκομένων φορέων, θα μπορέσει να γίνει ένα βήμα στη συλλογική προσπάθεια ανάδειξης και αναβάθμισης του ιστορικού κέντρου.
Συνάντηση για τα προβλήματα της παλιάς πόλης
Ο Σύλλογος Κατοίκων Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου οργανώνει την Παρασκευή 13 Μαρτίου 2015 συνάντηση εργασίας με αντικείμενο τα προβλήματα της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου και τις δυνατότητες ανάδειξής της. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο χώρο του Λαογραφικού Μουσείου από τις 9:30. Στη συνάντηση έχουν προσκληθεί όλοι οι φορείς και οι υπηρεσίες και συγκεκριμένα η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, ο υπεύθυνος Κυκλοφοριακών Θεμάτων, το Διαδημοτικό Λιμενικό Ταμείο, η Αστυνομία, η Τροχαία, η πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας, η Εφορία Αρχαιοτήτων, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, το ΤΕΕ, ο Σύλλογος Εστίασης και Αναψυχής και το Πανεπιστήμιο Κρήτης.