Εν όψει και των γενικότερων αλλαγών που κυοφορούνται στην εκπαίδευση, προτείναμε τις παρακάτω αλλαγές για τους μαθητές, στο ΙΕΠ και το υπουργείο Παιδείας:
1. Τα απολυτήρια Γυμνασίου και Λυκείου να είναι η μέση βαθμολογία και των τριών τάξεων και να συνυπολογίζεται έστω και ελάχιστα, για την πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο. Έτσι οι μαθητές θα έχουν κίνητρο να μελετούν και να ενδιαφέρονται για όλα τα μαθήματα και να αποκτούν γενική, σφαιρική παιδεία και όχι μονομερή και αποσπασματική, αλλά και γιατί αυτό το μέτρο βοηθά τους φτωχούς μαθητές που δεν έχουν χρήματα για φροντιστήρια, παίρνοντας βαθμούς από άλλα μαθήματα. Ήδη οι καθηγητές μας αναφέρουν, ότι μετά την κατάργηση της συμμετοχής στο απολυτήριο, της Α’ και Β’ Λυκείου, παρουσιάστηκε κατακόρυφη πτώση στο ενδιαφέρον των μαθητών στα μη πανελλαδικά μαθήματα.
2. Το πρόβλημα των πανελλαδικών πρέπει να επανεξετασθεί από μηδενική βάση. Είναι σύστημα ψυχοφθόρο και δαπανηρό για όλη την οικογένεια. Καταπιέζει και εξουθενώνει τους μαθητές, οδηγώντας τους σε απέχθεια προς τη γνώση από την πρώιμη ήδη ηλικία. Είναι άδικο και αναξιοκρατικό, γιατί οι άποροι μαθητές, των φτωχογειτονιών των πόλεων και αυτοί πολλών επαρχιακών σχολείων, που δεν έχουν πρόσβαση ούτε καν στο διαδίκτυο, που διαβάζουν χωρίς να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα, ζώντας στα μαντριά των γονιών τους στα σχολεία της ορεινής Αρκαδίας, Λακωνίας, Ρεθύμνου και σε πολλά άλλα μέρη, χωρίς δυνατότητα φροντιστηρίων, με γονείς μειωμένης μόρφωσης, αυτό το σύστημα τους αποκλείει και τους αδικεί ενώ μπορεί να έχουν αρκετές ικανότητες. Διαιωνίζουμε μια ταξική παιδεία, αφού οι φτωχοί μαθητές που δεν έχουν τη δυνατότητα φροντιστηρίων, παρά τις ικανότητές τους, αποκλείονται. Τελικά ούτε και οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι απόλυτα αξιοκρατικές και δίκαιες, αφού οι μαθητές έχουν διαφορετικές αφετηρίες, προϋποθέσεις και μέσα. Είναι απλώς μεταξύ των κακών εξεταστικών συστημάτων «το μη χείρον». Ένα άλλο σύστημα εξετάσεων σε γενικές αλλά στοχευμένες γνώσεις, τις οποίες λαμβάνουν όλοι οι μαθητές, σε συνδυασμό με ανάλογα tests ελέγχου της γλωσσικής, μαθηματικής, κοινωνικής, αισθητικοκινητικής νοημοσύνης, τα οποία θα είχαν αυξημένη μοριοδότηση, ίσως ήταν πιο δίκαιο και αξιοκρατικό, γιατί δεν θα επηρεαζόταν από τους παραπάνω παράγοντες και θα διαπίστωνε δυνατότητες και δεξιότητες. Η μέση εκπαίδευση άλλωστε δεν είναι για να βγάζει ειδικούς ή να είναι πανεπιστημιακό προστάδιο. Με το υπάρχον σύστημα η επιτυχία στις περιζήτητες σχολές κατά κανόνα, είναι για τους έχοντες να διαθέσουν αρκετά χρήματα για φροντιστήρια. Σήμερα ο κάθε μαθητής χρειάζεται για φροντιστήρια ξένων γλωσσών και πανελλαδικών μαθημάτων, από το δημοτικό μέχρι το Πανεπιστήμιο γύρω στις 30 χιλιάδες ευρώ, για να είναι σε ένα επαρκές επίπεδο και με πιθανότητες επιτυχίας. Πόσοι γονείς μπορούν να διαθέτουν τέτοια ποσά; Οι πολιτικοί δεν πρέπει να βρουν λύση σ’ αυτή την απαράδεκτη κατάσταση; Ως πότε θα αφήνουμε να χάνει η επιστήμη, μαθητές αυξημένων πνευματικών προσόντων, επειδή οι γονείς των είναι φτωχοί; Ακούει κανείς τον σπαραγμό και τον πόνο αυτών των παιδιών;
3. Οι τρεις πρώτοι μαθητές των πανελληνίων διαγωνισμών, Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας, Αθλημάτων κ.λπ., της Β’ και Γ’ Λυκείου, να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε αντίστοιχες σχολές του πεδίου. Δεν είναι δυνατόν ξένα Πανεπιστήμια να επισημαίνουν τις δυνατότητές τους, να τους δίνουν υποτροφίες για σπουδές στη χώρα τους και η πατρίδα μας να αδιαφορεί γι’ αυτούς και να χάνει επιστημονικό δυναμικό τέτοιων δυνατοτήτων.
4. Να μην μπορεί κανένας να εισάγεται σε Στρατιωτικές, Αστυνομικές και Θεολογικές σχολές, αν οι τρεις πρώτες προτιμήσεις του στο μηχανογραφικό των πανελλαδικών εξετάσεων δεν έχουν τις σχολές αυτές. Είναι ειδικές σχολές, που απαιτούν ιδιαίτερες κλίσεις, δεξιότητες, ικανότητες και ενδιαφέροντα, για να είναι αποδοτικοί στα αντίστοιχα επαγγέλματα. Στις σχολές Αστυφυλάκων και στις στρατιωτικές, πρέπει να εισαχθούν αυξημένα μόρια σωματικών προσόντων και γνώσης πολεμικών τεχνών, όπως στις ΗΠΑ. Ο άριστος ή ο πολύ καλός μαθητής δεν σημαίνει ότι είναι επαρκής και κατάλληλος, για όλα τα επαγγέλματα, όπως το υπάρχον σύστημα θεωρεί. Χρειάζονται ασφαλιστικές δικλείδες.
5. Τα τμήματα στο Λύκειο η τουλάχιστον στη Γ’ Λυκείου, να διαμορφώνονται με βάση την επίδοση των μαθητών και όχι αλφαβητικά. Έτσι θα μπορούν να βοηθηθούν περισσότερο οι πολύ καλοί και οι άριστοι, οι οποίοι στα ελληνικά σχολεία είναι τα θύματα πολλές φορές του συστήματος. Με τον τρόπο αυτό και οι αδύνατοι με την προσαρμογή του επιπέδου του μαθήματος θα βοηθιούνται περισσότερο. Δεν είναι αφελείς οι φροντιστηριούχοι, οι οποίοι εφαρμόζουν αυτό το μοντέλο στη διαμόρφωση των τμημάτων στα πανελλαδικά μαθήματα. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ως έχει δεν βοηθά τους άριστους, αλλά τους πιέζει να προσαρμόζονται στη μετριότητα, αλλά και τους μέτριους δεν τους διευκολύνει να βελτιωθούν αλλά να απομονωθούν. Δεν μπορούμε όλοι, όσο και να θέλουμε να γίνουμε Ολυμπιονίκες ή Νομπελίστες.
6. Οι μαθητές, στα μαθήματα κατεύθυνσης, να μπορούν να επιλέγουν ποιοί καθηγητές θέλουν να τα διδάξουν, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά τους ικανότερους εκ των καθηγητών τους και όχι να γίνεται η επιλογή με βάση την αρχαιότητα. Επιπλέον έτσι δεν θα ικανοποιούνται ποικίλα συμφέροντα στις αναθέσεις αυτών των μαθημάτων.
Η εκπαίδευση χρειάζεται ριζοσπαστικές, επαναστατικές αλλαγές και όχι ημίμετρα. Αυτές μπορούν να προέλθουν από τους μάχιμους της εκπαίδευσης, που γνωρίζουν και ζουν τα προβλήματα, σε αγαστή συνεργασία με τους θεωρητικούς και ερευνητές της Εκπαίδευσης.
*Ο Ευτύχιος Σ. Καλογεράκης είναι σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Περιφέρειας Πελοποννήσου
