Tης Ελένης Οικονομάκη
Σε μια περίοδο όπου ο ευρωσκεπτικισμός απασχολεί όλο και περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες, με το μέλλον της Ευρώπης να φαίνεται κάπως αβέβαιο, το πρόγραμμα Erasmus έρχεται να συσφίξει τις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ακαδημαϊκής κοινότητας, δίνοντας ταυτόχρονα ένα μήνυμα αισιοδοξίας και συμφιλίωσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών λαών και όχι μόνο αφού στο πρόγραμμα συμμετέχουν και χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Φοιτητές, καθηγητές, διοικητικό προσωπικό των Πανεπιστημίων, έχουν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν 6μηνη, 12μηνη ή και εβδομαδιαία μετακίνηση από την Ελλάδα στο πλαίσιο προπτυχιακών, μεταπτυχιακών, διδακτορικών σπουδών αλλά και επιμόρφωσης. Ακόμα και μαθητές από σχολεία Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με τη συνοδεία των καθηγητών τους, έχουν την ευκαιρία να διευρύνουν τους ορίζοντες τους και να μάθουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Ευρωπαϊκό θεσμό και τις χώρες που ανήκουν σε αυτόν. Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει και από φοιτητές του Εξωτερικού, οι οποίοι επιλέγουν τη χώρα μας και ιδιαίτερα το νησί μας, για τη μετακίνησή τους στο πλαίσιο αυτού του Ευρωπαϊκού προγράμματος, το οποίο μέρα με τη μέρα γιγαντώνεται, προσθέτοντας νέα προγράμματα και νέες δυνατότητες φέρνοντας σε επαφή την Ευρωπαϊκή Ακαδημαϊκή κοινότητα με άλλα διεθνή και αναγνωρισμένα Πανεπιστήμια.
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης κατέχει μια σημαντική θέση στον χάρτη του «Erasmus» τόσο σε σχέση με φοιτητές του που ταξιδεύουν σε Ευρωπαϊκές χώρες μέσω του προγράμματος όσο όμως και σε σχέση με φοιτητές άλλων Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων τους οποίους υποδέχεται.
Και οι δυο πλευρές χαρακτηρίζουν μοναδική την εμπειρία. Μιλάνε με ενθουσιασμό για τον βιωματικό τρόπο ανταλλαγής κουλτούρας, νοοτροπίας, για τη γνωριμία με μια διαφορετική γλώσσα, με έναν άγνωστο τόπο, τους ανθρώπους του και τον πολιτισμό τους.
Το βάρος του προγράμματος «Erasmus», σηκώνει το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ένα Τμήμα υποστελεχωμένο στο Ρέθυμνο και παρ’ όλα αυτά με πολύ προσπάθεια, χρόνο και κόπο, το πρόγραμμα υλοποιείται, εξελίσσεται και γίνεται περιζήτητο. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια λειτουργίας του τμήματος, διοργανώθηκε φέτος εβδομάδα επιμόρφωσης για υπαλλήλους Πανεπιστημίων από το εξωτερικό, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν με την οργάνωση, τη φιλοξενία, αλλά και με το πολιτιστικό κομμάτι του τόπου.
Επίσης, για πρώτη φορά φέτος διοργανώθηκε διαγωνισμός φωτογραφίας με θέμα «Erasmus- Μετακινήσεις/ συγκινήσεις ζωής» όπου φοιτητές και διοικητικοί υπάλληλοι που μετείχαν στο πρόγραμμα αποκομίζοντας πολλές εμπειρίες, κλήθηκαν να διαγωνιστούν μέσω αντιπροσωπευτικής φωτογραφίας και σύντομου κειμένου, με την εμπειρία τους.
«Βοηθάμε τους φοιτητές να ανοίξουν τα φτερά τους»
Η κυρία Ειρήνη Τιμιωτεράκη, του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης, υπεύθυνη για τη στήριξη των εξερχομένων φοιτητών, μιλώντας στα Ρ.Ν. για τη συμμετοχή φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο πρόγραμμα, αναφέρει:
«Το πρόγραμμα Erasmus έχει πάρει τα τελευταία χρόνια μεγάλες διαστάσεις. Παλαιότερα οι άνθρωπο νόμιζαν ότι το πρόγραμμα αυτό αφορούσε στην ελίτ, άλλοι πίστευαν ότι έπρεπε να είχαν χρήματα για να πραγματοποιήσουν την μετακίνηση. Αργότερα έγινε γνωστός σε όλους ο όρος υποτροφία, επομένως πίστευαν ότι μόνο οι καλοί φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να φύγουν. Δεν είχε γίνει μια σωστή διάδοση, μια σωστή διαφήμιση για το πρόγραμμα αυτό. Δυστυχώς το γραφείο Διεθνών Σχέσεων εδώ στο Ρέθυμνο είναι υποστελεχωμένο. Για το λόγο αυτό δεν είχαμε το χρόνο να ασχοληθούμε με την προβολή του Erasmus. Στη πορεία των χρόνων στελεχώθηκε το γραφείο αναγκαστικά από συμβασιούχους, καθώς συνεχίζουν να μην δίνουν μόνιμο προσωπικό. Νέοι άνθρωποι που είχαμε την όρεξη να το διαδώσουμε σε άλλους νέους ανθρώπους, διότι το πρόγραμμα κατά κύριο λόγω απευθύνεται σε νέους, έπρεπε να σκεφτούμε με τον τρόπο που σκέφτονται οι νέοι και να διαφημίσουμε το πρόγραμμα σε μέρη όπου συναθροίζονται οι νέοι. Χρόνο με το χρόνο, εκείνοι οι οποίοι είχαν το «μικρόβιο» του ταξιδιού, αφού διαδόθηκε ότι τελικά δεν ήταν τόσο δύσκολο να πάει κάποιος στο Erasmus, αφού έβλεπαν όλοι να περνούν καλά όσοι έφευγαν, το πρόγραμμα πήρε άλλη τροπή».
Οι φοιτητές βλέπουν το Erasmus ως μια εξαιρετική ευκαιρία να ταξιδέψουν εκτός Ελλάδος και να αποκτήσουν εμπειρίες. Η πλειοψηφία επιστρέφει ενθουσιασμένη αν και όπως λέει η κ.Τιμιωτεράκη υπάρχουν και οι εξαιρέσεις:
«Πολλοί ήταν οι φοιτητές που το είδαν σαν μια πολύ καλή ευκαιρία να φύγουν και εν συνεχεία να μείνουν στο εξωτερικό. Άλλοι, είδαν το πρόγραμμα από ακαδημαϊκή σκοπιά και άλλη από πολιτιστική. Τώρα πια, τα κονδύλια που παρέχονται δεν φτάνουν για τις αιτήσεις αφού είναι πάρα πολλοί οι φοιτητές που κάνουν αίτηση για τις μετακινήσεις Erasmus. Συνεχίζουμε να προσπαθούμε να βοηθάμε τους φοιτητές να ανοίξουν τα φτερά τους, να φύγουν γι αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα στο εξωτερικό και να γνωρίσουν και άλλους κόσμους, να αποκτήσουν και άλλες εμπειρίες. Βοηθάμε κυρίως σε ό,τι αφορά τα διαδικαστικά. Τώρα, ένα μεγάλο ποσοστό φοιτητών υλοποιεί την κινητικότητα στην Ευρώπη με το πρόγραμμα Erasmus. Τους στηρίζουμε μέχρι κάποιο σημείο. Από εκεί και πέρα πρέπει να λάβουν δράση οι ίδιοι διότι αν πραγματοποιήσουμε όλες τις διαδικασίες εμείς, στο τέλος δεν θα μάθουν τίποτα, θα βγουν εκτός συνόρων και δεν θα δύνανται να φέρουν εις πέρας τη γραφειοκρατία που ακολουθεί το Πανεπιστήμιο υποδοχής. Συνεπώς, το πρόγραμμα συμβάλλει και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Φεύγουν εκείνοι που μπορούν και αντέχουν. Από εκεί και πέρα είναι στο χέρι των φοιτητών για το αν θα αξιοποιήσουν το πρόγραμμα ως μια πόρτα που θα τους οδηγήσει σε άλλους δρόμους. Σίγουρα είναι μια αξέχαστη και γλυκιά εμπειρία στους περισσότερους. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Κάποιοι δεν τα κατάφεραν. Ένα ποσοστό 2% επέστρεψε απογοητευμένο. Όμως πάντοτε υπάρχουν εξαιρέσεις οι οποίες επιβεβαιώνουν τον κανόνα».
Σε ό,τι αφορά στην επιλογή φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης να κάνουν την πρακτική τους με το πρόγραμμα Erasmus,η κ.Τιμιωτεράκη αναφέρει:
«Πλέον και η πρακτική άσκηση είναι διαδομένη. Είναι η πόρτα των αποφοίτων φοιτητών για να φύγουν στο εξωτερικό να δουλέψουν. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν γυρίζουν, τους κρατάνε οι πιο δεκτικές χώρες. Αιτήσεις για πρακτική άσκηση δέχονται οι χώρες εκείνες που έχουν έλλειψη εργατικού δυναμικού αλλά και έλλειψη κονδυλίων: Ισπανία, Πορτογαλία, όμως εκείνες δεν κρατούν προσωπικό μετά το πέρας της πρακτικής. Αντίθετα η Πολωνία, η Γερμανία, και σε κάποιες περιπτώσεις η Γαλλία, απορροφούν μεγάλο αριθμό προσωπικού. Όσον αφορά στη μετακίνηση για σπουδές, οι Έλληνες φοιτητές επιλέγουν όλες τις χώρες. Όσοι φοιτητές ενδιαφέρονται για το πρόγραμμα Erasmus για σπουδές, είναι μια φορά το χρόνο, Φεβρουάριο. Γίνονται ενημερώσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα σε αίθουσες διαλέξεων. Για πρακτική στο εξωτερικό γίνονται δυο προκηρύξεις. Η μια από αυτές κηρύσσεται τον Φεβρουάριο και η άλλη τον Οκτώβριο με κονδύλια Ομίλων, όπως του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών».
Η κ. Τιμιωτεράκη θέλησε να μοιραστεί μαζί μας μια δική της εμπειρία δίνοντας ταυτόχρονα ένα μήνυμα στους ανθρώπους που εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το πρόγραμμα Erasmus:
«Στους φοιτητές που δεν το τολμούν, θα έλεγα ότι αξίζει τον κόπο και τον χρόνο. Ήμουν και εγώ μια από εκείνους που δεν το τόλμησαν. Τώρα, το μετανιώνω. Πρέπει να τολμούν οι νέοι άνθρωποι. Το νεαρό της ηλικίας τους, τους το επιτρέπει. Γυρίζουν πίσω και δεν είναι οι ίδιοι άνθρωποι. Φεύγουν με φόβο και δειλία, και επιστρέφουν με αυτοπεποίθηση, με άλλο αέρα, άλλες ιδέες. Αισθάνονται πιο ανεξάρτητοι, πιο δυναμικοί. Είναι από τις λίγες εμπειρίες που προσφέρουν κάτι τέτοιο».
«Το Πανεπιστήμιο Κρήτης να εντάξει στην στρατηγική τη διεθνοποίηση του»
Η υπεύθυνη για τη στήριξη των εξερχομένων φοιτητών, ολοκληρώνει την κουβέντα μας με ένα αίτημα, αυτό της διεθνοποίησης του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και της ενίσχυσης του γραφείου Δημοσίων Σχέσεων:
«Θα θέλαμε το Πανεπιστήμιο Κρήτης να δώσει λίγη παραπάνω σημασία στη διεθνοποίησή του. Δηλαδή να το εντάξει στην στρατηγική του. Διότι αν μη τι άλλο το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο.
Το Πανεπιστήμιο πρέπει να στηρίξει το γραφείο Διεθνών σχέσεων διότι φέρνουμε εις πέρας αρκετή δουλειά, έχουμε μεγάλο φόρτο εργασίας. Υπάρχουν πολλά προγράμματα στο πλαίσιο του Erasmus. Πλέον και ένας απλός εργαζόμενος μπορεί να πραγματοποιήσει μετακίνηση στο πλαίσιο Erasmus, αρκεί να συνεργάζεται η εταιρία του με αυτό. Διοικητικοί υπάλληλοι του Πανεπιστημίου, καθηγητές, προσωπικό, όλοι πλέον έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, στο πλαίσιο επιμόρφωσης ή σπουδών. Το πρόγραμμα είναι πολυδιάστατο. Τα γραφεία Διεθνών σχέσεων πρέπει να ενδυναμωθούν».
Η ακαδημαϊκή αλλά και πολιτισμική εμπειρία που αποκομίζουν οι ξένοι φοιτητές
Υπεύθυνος υποδοχής των εισερχόμενων φοιτητών, Καθηγητών και Διοικητικού προσωπικού από την Ευρώπη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, είναι ο Λευτέρης Μαραγκουδάκης, ο οποίος μίλησε στα Ρ.Ν. για τη θέση που κατέχει η Ελλάδα και ιδιαίτερα το Ανώτατο Εκπαιδευτικό μας Ίδρυμα στις προτιμήσεις των φοιτητών των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων.
«Ο αριθμός φοιτητών που επιλέγουν τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί πάρα πολύ. Το ενδιαφέρον είναι αρκετά μεγάλο σχεδόν από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρατηρούμε επίσης πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στην εκμάθηση Ελληνικών και οι φοιτητές που επιλέγουν την Κρήτη για το δικό τους Erasmus αγαπούν το νησί, αγαπούν τον τόπο και θέλουν να έρθουν πίσω με την πρώτη ευκαιρία. Κάθε χρόνο δεχόμαστε στο Ρέθυμνο γύρω στους 80 φοιτητές που επιλέγουν το νησί για την υλοποίηση τους Erasmus τους. Αυτή την στιγμή έχουμε περίπου 45 και για το χειμερινό εξάμηνο περιμένουμε γύρω στους 50. Παλαιότερα δεχόμασταν λιγότερους φοιτητές όμως το ενδιαφέρον για την Ελλάδα και για την Κρήτη είναι αυξανόμενο. Δεχόμαστε παραπάνω αιτήσεις όμως δυστυχώς δεν μπορούμε να δεχτούμε όλα τα αιτήματα. Ενδιαφέρον υπάρχει από όλες τις χώρες. Κυρίως όμως δεχόμαστε φοιτητές από την Πολωνία, Γερμανία, Ισπανία, Τουρκία. Παρόλα αυτά έχουμε φοιτητές από όλη την Ευρώπη. Η διεθνής κινητικότητα βρίσκεται προς το παρόν σε αρχικό στάδιο. Βασικό εμπόδιο είναι τα μαθήματα στα Αγγλικά αλλά και οι συμφωνίες που πρέπει να συνάψει το Πανεπιστήμιο Κρήτης όσον αφορά στην διεθνή κινητικότητα.
Δεδομένου ότι στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν υπάρχουν πολλά μαθήματα στα Αγγλικά, οι φοιτητές ουσιαστικά δουλεύουν μόνοι τους γράφοντας μόνοι τους εργασίες στη βιβλιοθήκη. Το μεγάλο ατού της Κρήτης είναι η μεγάλη της έκταση που δίνει στον κάθε φοιτητή την δυνατότητα να κάνει πάρα πολλά πράγματα, να επισκεφθεί πολλούς τόπους, να γνωρίσει τον πολιτισμό, την ιστορία, τα αξιοθέατα, τις παραλίες. Οπότε ένας φοιτητής που θα έρθει εδώ, και θα μάθει πολλά πράγματα στο Πανεπιστήμιο αλλά και θα περάσει ένα Erasmus που θα του μείνει αξέχαστο» λέει ο κ.Μαραγκουδάκης και προσθέτει μια ακόμα διάσταση: τις επαφές που δημιουργούνται μεταξύ φοιτητών του εξωτερικού και ντόπιου πληθυσμού, λέγοντας:
«Οι φοιτητές από το εξωτερικό έρχονται σε επαφή με τον ντόπιο πληθυσμό του νησιού, δημιουργούν σχέσεις και φιλίες. Ξέρω φοιτητές που ήρθαν με το πρόγραμμα Erasmus, γνωρίστηκαν, παντρεύτηκαν κι έκαναν οικογένεια. Επίσης, πολλά παιδιά που έρχονται, ενώ στην αρχή δεν ξέρουν Ελληνικά, στη συνέχεια μαθαίνουν τη γλώσσα, μαθαίνουν την Κρητική διάλεκτο αλλά ακόμα και κρητικούς παραδοσιακούς χορούς. Δένονται πολύ με το νησί οι φοιτητές του εξωτερικού».
Σε ό,τι αφορά στην εποχή που επιλέγουν να έρθουν στην Κρήτη οι ξένοι φοιτητές, ο Λευτέρης Μαραγκουδάκης λέει:
«Δεν έρχονται μόνο καλοκαίρι. Παρατηρώ ότι πολλοί φοιτητές επιλέγουν να έρθουν στο νησί για το Erasmus τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Ο δικός μας ο χειμώνας για τους ξένους φοιτητές είναι καλοκαίρι. Μάλιστα, οι περισσότεροι από αυτούς επιλέγουν να κάνουν επέκταση του Erasmus τους και να καθίσουν και το εαρινό εξάμηνο εδώ, συμπληρώνοντας ένα χρόνο στο νησί. Κάποιοι μάλιστα, μετά το πέρας των σπουδών τους, επικοινωνούν μαζί μου για ευκαιρίες μάθησης προκειμένου να ξαναέρθουν στο νησί, είτε σε κάποιο μεταπτυχιακό είτε σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα, είτε απλά για εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας».
«Το πρόγραμμα συμβάλλει και στην τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης»
Ο κ.Μαραγκουδάκης επισημαίνει και μια άλλη παράμετρο που προκύπτει μέσα από το πρόγραμμα Erasmus και αφορά στην Κρήτη ως τουριστικό προορισμό.
«Κάθε χρόνο δεχόμαστε στο Ρέθυμνο γύρω στους 80 φοιτητές που επιλέγουν το νησί για την υλοποίηση του Erasmus τους. Αν αυτοί οι 80 φοιτητές έχουν 100 φίλους στο facebook, σημαίνει ότι 8000 άτομα βλέπουν εικόνες και τοπία από την Κρήτη. Επομένως η μετακίνηση φοιτητών, πέρα από το Ακαδημαϊκό σκέλος, συμβάλλει και στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Οι εισερχόμενοι φοιτητές μοιράζονται την εμπειρία του Erasmus τους εδώ στην Κρήτη, με αποτέλεσμα συνεχώς να μου στέλνουν μήνυμα άνθρωποι από την Ευρώπη λέγοντας μου ότι επιθυμούν να έρθουν και εκείνοι εδώ, επειδή έγιναν δέκτες μιας όμορφης εμπειρίας ενός άλλου φοιτητή. Αυτό λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Οι φοιτητές περνούν όμορφα εδώ και αυτό φαίνεται. Μεταδίδουν τις εμπειρίες τους με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι από το κοινωνικό περιβάλλον των εισερχόμενων φοιτητών, να θέλουν με τη σειρά τους να επισκεφτούν το νησί. Πέρα από την ακαδημαϊκή εμπειρία την οποία αποκομίζουν οι φοιτητές που επισκέπτονται το νησί, η πολιτισμική εμπειρία που αποκομίζουν είναι ακόμα πιο σημαντική. Έρχονται σε επαφή με την Ελληνική κουλτούρα και αγαπούν την χώρα μας ακόμα παραπάνω».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΠΟΠΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ
*Η Ελένη Οικονομάκη είναι φοιτήτρια Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και αυτό το διάστημα πραγματοποιεί την πρακτική της άσκηση στα Ρεθεμιώτικα Νέα
*Επιμέλεια:Πόπη Παπαδάκη
