Β’ Μέρος
«Μια νέα κατάσταση ξετυλίγεται σήμερα, βαθιά προσανατολισμένη στο μέλλον. Αν αναλάβουμε συλλογική ευθύνη συνεισφέροντας συνειδητά, μπορούμε να δημιουργήσουμε τα πιο θετικά οφέλη για τον εαυτό και για όλους».
Στο πρώτο μέρος σε μια διαδρομή στο χρόνο, εξετάσαμε την αρχιτεκτονική δομή της ρεθεμνιώτικης πολιτείας αναφέροντας στοιχεία που της προσδίδουν απαράμιλλη αίγλη, κύρος και πρωτοπορία σαν έξυπνη διαπολιτισμική σημαίνουσα πόλη όπως:
1. Την σύμπτωση του ονόματος Ρίτυ με την μαγική ιερή περιοχή της λίμνης Βαϊκάλης.
2. Την ύπαρξη ισχυρότατου μαντείου της Ροκκαίας Αρτέμιδας που απολάμβανε ιδιαίτερο σεβασμό από όλο τον αρχαίο κόσμο.
3. Σχέση γειτνίασης με την Ελεύθερνα όπου παρόμοια ευρήματα της εποχής του Ομήρου συναντώνται στα Αλτάια στην Ανατολία και σ’ όλη την Μεσόγειο.
4. Την διπλωματική μέθοδο συνθηκολόγησης μέσω διαλόγου, της πόλης με τους εκάστοτε κατακτητές Ρωμαίους και Οθωμανούς πριν τον 19ο αιώνα που τους προστάτευσε από άσκοπες αιματοχυσίες.
5. Την σχέση της πόλης με παγκόσμιας εμβέλειας προσωπικότητες όπως τον Α αρμοστή της Κρήτης πρίγκιπα Γεώργιο, που πριν την ανάληψη των καθηκόντων του φιλοξενήθηκε στην οικία Αθανασιάδη, τον βασιλέα Όθωνα τον Α που διόρισε πρωθυπουργό του συντοπίτη μας και δώρισε τεράστια κληρονομιά για να χρηματοδοτηθεί ο αγώνας της ανεξαρτησίας του 1866, την φυγή του βασιλικού οίκου στον Β παγκόσμιο περνώντας μέσα από την πόλη μας, και την Ρεθεμνιώτικη καταγωγή του πρωτοπόρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ριχάρδου Νικολάου Καλεργκι.
6. Τους Ρεθεμνιώτες πρωτοπόρους κολοσσούς του πνεύματος που μας τίμησαν μέσα και έξω από τα όρια του νησιού, δίνοντας αίγλη στην πόλη μας σαν διασπορά και δίνοντας μέσα από ολιστικές αντιλήψεις υποτροφίες σε πανεπιστήμια της Ιταλίας Βαυαρίας Παραδουναβίων, σε πολλά Ρεθεμνιωτόπουλα θέλησαν και ανέβασαν αισθητά τον πνευματικό πήχη στην πόλη, ώστε να χαρακτηρισθεί ως η πόλη των γραμμάτων της προόδου και των τεχνών.
Το μέρος αυτό ήταν σημαντικό, διότι γνωρίζοντας βασικά ιστορικά στοιχεία της σημαντικότητας της πόλης μας στον χρόνο, θα μπορέσουμε να οραματισθούμε αν και πόσο ψηλά έχουμε την δυνατότητα να εξελιχθούμε σήμερα.
Βιομηχανική επανάσταση – 19ος αιών
Σήμερα βρισκόμαστε στο κατώφλι της Δ ψηφιακής επανάστασης. Τι σημαίνει αυτό; Αν ο Σωκράτης ξυπνούσε 2.250 χρόνια μετά τον θάνατό του στο 1850 μ.Χ., θα μπορούσε να συνεχίσει τη ζωή του χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, γιατί μόνο λίγα πράγματα θα είχαν αλλάξει μέσα σ’ αυτά τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια (399 π.Χ. -1850). Αν ξυπνούσε όμως ο Σωκράτης λίγο πιο μακριά 180 χρόνια αργότερα από το 1850 στο 2020, όπου η ισχύς του ατμού και η ηλεκτρική ενέργεια ήταν καινοτομίες που επέδρασαν σε όλους τους κλάδους της οικονομίας (1850 ανακάλυψη τραίνου, 1876 τηλέγραφου, 1880 ηλεκτρισμού, 1893 αυτοκινήτου, 1903 αεροπλάνου, 1960 ίντερνετ), θα διαπίστωνε τρομακτικές αλλαγές καθώς τα πάντα θα είχαν διαφοροποιηθεί λόγω αλματώδους ψηφιακής τεχνολογικής εξέλιξης. Ή ζωή δηλαδή στα τελευταία 180 χρόνια εξελίχθηκε αλγοριθμικά πιο γρήγορα από ότι τα προηγούμενα 2.500 (δυόμιση χιλιάδες) χρόνια.
Ο καθηγητής Νανόπουλος σε επίσημο δείπνο που του παρέθεσε ο Μανώλης και η Σοφία Κουγιουμτζή στις 10/10/17 στο Μόναχο, είπε ότι το σύμπαν ολοένα επιταχύνει τους ρυθμούς εξέλιξής του που συνεπάγεται και αναγκαιότητα για ανάλογη εξέλιξη του ανθρώπου, γι’ αυτό τα αστροφυσικά κέντρα δουλεύουν ήδη με 5 επιπλέον compact διαστάσεις από τις 3 που γνωρίζουμε.
Το επόμενο ερώτημα είναι αν αυτή η εξέλιξη είναι καλό ή κακό για την ανθρωπότητα.
Η απάντηση στο δεύτερο σκέλος, όσον αφορά το σύμπαν είναι εύκολη, καθώς ο άνθρωπος στερείται την δυνατότητα να αλλάξει το ρυθμό του σύμπαντος επαναφέροντάς το σε πιο αργούς ρυθμούς εξέλιξης.
Το πρώτο ερώτημα σχετικά με την επιτάχυνση της τεχνολογίας έχει δύο όψεις που σχετίζονται με την ικανότητα αξιολόγησής μας σαν έλλογα όντα. Η τεχνολογία έχει διευκολύνει τα μέγιστα την διευκόλυνση της ζωής, 50 χρόνια πριν τα χωριά μας στην Κρήτη δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα και οι άνθρωποι ανάσερναν και κουβαλούσαν το νερό με τα χέρια από τα πηγάδια γιατί δεν υπήρχε σύστημα ύδρευσης. Ο αγροτικός πληθυσμός μαστιζόμενος από την πείνα άρχισε να συνωστίζεται στις αστικές περιοχές για να ανακουφισθεί από την πείνα, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο.
Αν λάβουμε υπ’ όψιν την μείωση της φτώχειας, του αναλφαβητισμού κλπ. η τεχνολογία έχει κάνει τη ζωή μας πολύ πιο βολική.
Παρόλα τα προφανή οφέλη, η αναλογική-μηχανική ηλεκτρική τεχνολογία, αντιμετώπισε μεγάλο πόλεμο από το συμβατικό εργατικό δυναμικό της εποχής (19ος αιών). Είναι τραγικό στην Αγγλία, το συμβάν του φόνου 100 υφαντριών σε μια νύχτα από την εισβολή της αστυνομίας στα σπίτια τους, χωρίς σύλληψη ή δίκη, επειδή κατέστρεφαν τα υφαντικά μηχανήματα στην αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, θεωρώντας τα σαν ανταγωνιστές που θα τις οδηγούσαν στην ανεργία. Το αποτέλεσμα στα επόμενα χρόνια στην Αγγλία ήταν ότι από 5200 spinners και 2800 weavers υφαντές, έφθασαν τις 320.000, ενώ η αντίσταση και το ολοκαύτωμα των 100 υφαντριών, έγινε θέμα για ποιητικά και θεατρικά τραγικά δοκίμια χωρίς να ανακόψει την εξέλιξη της βιομηχανίας. Τι οδήγησε όμως τις άτυχες υφάντριες να καταστρέφουν τα μηχανήματα; Θα το δούμε στο τρίτο μέρος.
Ψηφιακή επανάσταση
Με τον όρο Ψηφιακή Επανάσταση ή Εποχής της Πληροφορίας εννοούμε τη μετάβαση στην ψηφιακή τεχνολογία της πληροφορικής και της τεχνολογίας των επικοινωνιών που ξεκίνησε με τους μικροϋπολογιστές και που συνεχίζεται έως σήμερα, με τελευταίο επίτευγμα την Τεχνική Νοημοσύνη. Η διασύνδεση όλων των ανθρώπων του πλανήτη μέσω ενός κοινού ψηφιακού δικτύου οδηγεί σε ριζικές αλλαγές. Ο οικονομολόγος Νίκος Τζουγανάτος γράφει ότι κύριο χαρακτηριστικό της ψηφιακής τεχνολογίας είναι ότι βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, χρησιμοποιείται παγκοσμίως και οδηγεί σε ανάπτυξη καινοτομιών.
Η εισαγωγή της ψηφιακής εκπαίδευσης στα σχολεία, θα προετοιμάσει τους νέους για το νέο ψηφιακό περιβάλλον, στο οποίο καλούνται να ζήσουν. Οι ραγδαίες εξελίξεις στο μέτωπο της ψηφιακής οικονομίας, επηρεάζουν την απασχόληση και την κατανομή του εισοδήματος που κατανέμεται ασύμμετρα, συγκεντρώνεται μεγαλύτερο ποσοστό πλούτου σε μικρότερο αριθμό ανθρώπων απ’ ότι παλαιότερα.
Οι νέες τεχνολογίες, ως κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης, απαιτούν νέες οργανωτικές δομές, νέες δεξιότητες και νέους θεσμούς.
Η χώρα μας χρειάζεται να εκσυγχρονίσει τις ηλεκτρονικές της υποδομές, να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών και να διασφαλίσει την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, στους τελικούς χρήστες/καταναλωτές.
Η έγκαιρη και επιτυχής μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, θα κρίνει πολλά για την μελλοντική πορεία της χώρας μας σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Η 4η βιομηχανική επανάσταση συμβαίνει ταυτόχρονα με την παγκοσμιοποίηση.
Παγκοσμιοποίηση
Η παγκοσμιοποίηση περιγράφει τη διαδικασία με την οποία οι περιφερειακές οικονομίες, οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί έχουν ενσωματωθεί σε μια οικονομία μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου.
Η παγκοσμιοποίηση είναι μια διαδικασία αλληλεπίδρασης και ένταξης μεταξύ των ανθρώπων, των εταιρειών και των κυβερνήσεων διαφορετικών κρατών, μια διαδικασία που κατευθύνεται 1. από το διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις και 2. υποστηρίζεται από την τεχνολογία των πληροφοριών. Η διαδικασία αυτή έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον, στον πολιτισμό, στα πολιτικά συστήματα, στην οικονομική ανάπτυξη και στην ευημερία και στην ανθρώπινη σωματική ευημερία στις κοινωνίες ανά τον κόσμο.
1) Αυτό το σημερινό κύμα παγκοσμιοποίησης έχει οδηγήσει σε πολιτικές που έχουν ανοίξει οικονομίες σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Τα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, πολλές κυβερνήσεις υιοθέτησαν οικονομικά συστήματα ελεύθερης αγοράς, που αποτελούν την πρώτη κύρια κινητήρια δύναμη της παγκοσμιοποίησης αυξάνοντας σημαντικά το δικό τους παραγωγικό δυναμικό και δημιουργώντας πολλές νέες ευκαιρίες για διεθνές εμπόριο και επενδύσεις. Οι κυβερνήσεις έχουν επίσης διαπραγματευθεί δραματικές μειώσεις των εμποδίων στο εμπόριο και έχουν θεσπίσει διεθνείς συμφωνίες για την προώθηση του εμπορίου αγαθών, υπηρεσιών και επενδύσεων. Αξιοποιώντας τις νέες ευκαιρίες στις ξένες αγορές, οι εταιρείες έχουν κατασκευάσει εργοστάσια μη εγχώριων συμφερόντων και έχουν καθιερώσει συμφωνίες παραγωγής και εμπορίας με αλλοεθνείς εταίρους. Ως εκ τούτου, ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποίησης είναι μια διεθνής δομή βιομηχανικών και χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων.
2) Η τεχνολογία αποτελεί την δεύτερη κύρια κινητήρια δύναμη της παγκοσμιοποίησης. Οι πρόοδοι στην τεχνολογία της πληροφορίας, ιδίως, έχουν μεταβάλει δραματικά την οικονομική ζωή. Οι τεχνολογίες της πληροφορίας έδωσαν σε όλα τα είδη μεμονωμένων οικονομικών παραγόντων – καταναλωτών, επενδυτών και επιχειρήσεων – πολύτιμα νέα εργαλεία για τον εντοπισμό και την επίτευξη οικονομικών ευκαιριών, συμπεριλαμβανομένων ταχύτερων και πιο ενημερωμένων αναλύσεων των οικονομικών τάσεων σε όλο τον κόσμο.
Οι υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης υποστηρίζουν ότι επιτρέπει στις φτωχές χώρες και τους πολίτες τους να αναπτυχθούν οικονομικά και να αυξήσουν το βιοτικό τους επίπεδο, ενώ οι αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης ισχυρίζονται ότι η δημιουργία μιας ελεύθερης διεθνούς αγοράς ωφέλησε τις πολυεθνικές εταιρείες στον δυτικό κόσμο σε βάρος των τοπικών επιχειρήσεων, των τοπικών πολιτισμών και των κοινών ανθρώπων. Συνεπώς, οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις προσπαθούν να διαχειριστούν τη ροή κεφαλαίων, εργασίας, αγαθών και ιδεών που αποτελούν το σημερινό κύμα της παγκοσμιοποίησης.
Για να βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ οφέλους και κόστους που συνδέεται με την παγκοσμιοποίηση, οι πολίτες όλων των εθνών πρέπει να καταλάβουν χωρίς ιδεολογικές προκαταλήψεις που απαντώνται γενικά στις συζητήσεις για τις ιδεολογικές προκαταλήψεις 1. πώς λειτουργεί η παγκοσμιοποίηση, 2. τις πολιτικές επιλογές που αντιμετωπίζουν και 3. τις κοινωνίες τους ( Η Globalization101.org) για μια ακριβή ανάλυση των ζητημάτων και των αντιπαραθέσεων σχετικά με την παγκοσμιοποίηση.
Άμεσες ξένες επενδύσεις
Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, είναι μια στρατηγική διεθνοποίησης κατά την οποία ιδρύονται επιχειρήσεις σε μία χώρα, που ελέγχονται από μια οντότητα που εδρεύει σε άλλη χώρα, μέσω της απόκτησης παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων όπως το κεφάλαιο, η τεχνολογία, η εργασία, η γη, τα εργοστάσια και ο εξοπλισμός.
Το διεθνές συνεργατικό εγχείρημα αναφέρεται σε μια διασυνοριακή επιχειρηματική συμμαχία στην οποία οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις συγκεντρώνουν τους πόρους τους και μοιράζονται το κόστος και τους κινδύνους της επιχείρησης. Αποτελούν ένα ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης, είναι η βασική κινητήρια δύναμη του εμπορίου μέσω των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας, λόγω της αναγκαίας αύξησης των επενδυτικών ροών για την τόνωση της παγκόσμιας οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση της γνώσης σε θέματα παραγωγικότητας. Κοινή επιχείρηση (JV): μια μορφή συνεργασίας μεταξύ δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων για τη δημιουργία μιας κοινής επιχείρησης.
Η κατάρα μας είναι ότι ενώ διανύουμε ένα ναυάγιο, δεν κάνουμε τίποτα, για να αντιστρέψουμε την σημερινή κατάσταση και να βγούμε στη στεριά. Παραμένουμε στο θεωρητικό επίπεδο αντί να αναλάβουμε δράση, χωρίς να έχουμε επίγνωση των προκλήσεων της πραγματικότητας, που όσο καθυστερούμε τόσο οι συνέπειες φαίνονται πιο δυσοίωνες.
Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, μέσα από συνεργασίες και συνέργειες, ιδιωτικού δημόσιου τομέα είναι ίσως το σωσίβιο, για να βγει η Ελλάδα από το ναυάγιο, απλά υγρή, αλλά όχι πνιγμένη, γιατί αν βγει βρεγμένη μπορεί να στεγνώσει και να πάει καλύτερα ακόμη, αλλά αν βγει πνιγμένη τα θέματά μας θα διαχειρίζονται αποκλειστικά από Πανευρωπαϊκά κεντρικά όργανα.
Συνεχίζεται
* Η Ευαγγελία Παναγιωτάκη παρακολουθεί Double Master, στο Otto Friedrich Universität Βamberg της Βαυαρίας με θέμα «International Relations and European integration Politics»