Πρωτόγνωρη άνθηση γνωρίζει το ηλεκτρονικό εμπόριο στο Ρέθυμνο. Σε μια περίοδο που το παραδοσιακό εμπόριο καταγράφει δραστική μείωση στον κύκλο εργασιών, οι αγορές μέσω διαδικτύου έχουν εκτοξευτεί. Η μεγάλη αλλαγή στις συνήθειες των καταναλωτών παρατηρείται και στο νομό Ρεθύμνου, αφού δεκάδες άτομα ετησίως αγοράζουν on-line προϊόντα, ενώ τα τελευταία δυο χρόνια έχουν αυξηθεί οι επιχειρήσεις που έχουν ως κύρια δραστηριότητα τις εξ αποστάσεως πωλήσεις, μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν ο Έλληνας καταναλωτής αποτελούσε έναν από τους πιο δύσπιστους αγοραστές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πλέον εμφανίζεται πιο σίγουρος και περισσότερο ασφαλής για τις αγορές μέσω διαδικτύου, με αποτέλεσμα τα ηλεκτρονικά καταστήματα (e-shop) να έχουν αναπτυχθεί με ταχείς ρυθμούς, έχοντας εξασφαλίσει σημαντικό μερίδιο από τον κύκλο εργασιών που καταγράφει ετησίως το εμπόριο στη χώρα μας.
Από και προς το Ρέθυμνο καθημερινά διακινείται μεγάλος όγκος αποστολών, αποτελούμενος από κάθε είδους είδη και προϊόντα, αφού εκτός από τους καταναλωτές που καλύπτουν τις ανάγκες με on-line αγορές, τοπικά δραστηριοποιούνται και αρκετά e-shop, τα οποία έχουν μπει στον ανταγωνισμό και πωλούν υπηρεσίες και προϊόντα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Χαρακτηριστικό της άνθησης που γνωρίζει το ηλεκτρονικό εμπόριο στο Ρέθυμνο είναι το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εργασιών των τοπικών επιχειρήσεων ταχυμεταφορών (courier) αφορά τις παραλαβές και τις αποστολές δεμάτων που σχετίζονται με τις αγοραπωλησίες μέσω του διαδικτύου.
«Η διακίνηση εμπορευμάτων μέσω του ίντερνετ αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μας. Τα δυο τελευταία χρόνια οι αποστολές τέτοιου είδους υπερβαίνουν το 70%, επί του συνόλου των δεμάτων. Από το 2012 ξεκίνησε δυναμικά, όμως το 2013 ήταν η χρονιά της μεγάλης ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου», δήλωσε στα «Ρ.Ν.» ιδιοκτήτης εταιρείας courier στο Ρέθυμνο.
Ένας ακόμα υπεύθυνος τοπικής εταιρείας ταχυμεταφορών ανέφερε: «Έχω εντυπωσιαστεί από τη δυναμική που έχει αναπτύξει το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ο όγκος των αποστολών και των παραλαβών φτάνει στο 80% της δουλειάς μας, γεγονός που βεβαίως βοηθάει αρκετά και τον τομέα των ταχυμεταφορών, μέσα στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης που ζούμε».
Προϊόντα κάθε είδους
Η έννοια της κάθε είδους μεταφοράς προϊόντων και ειδών είναι κυριολεκτική, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι μέσω του διαδικτύου πωλούνται και αγοράζονται…τα πάντα. Αθλητικά είδη, ρούχα, παπούτσια, μπιζού, αξεσουάρ, συσκευές τεχνολογίας, ηλεκτρικές συσκευές, οικιακά σκεύη, όργανα μουσικής, προϊόντα καλλωπισμού, τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, υφάσματα, μέχρι και βότανα, καφές, αλόη, λάμπες φωτισμού, είδη για τη φροντίδα ζώων, παραλαμβάνονται και αποστέλλονται σε καθημερινή από και προς το Ρέθυμνο. Επιπλέον, πολύς κόσμος «αγοράζει» υπηρεσίες τουρισμού μέσω του διαδικτύου (κρατήσεις εισιτηρίων, διαμονή κ.ά.).
Για τον αριθμό των καταστημάτων-εταιρειών που έχουν ως κύρια δραστηριότητα το ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο, δεν υπάρχουν ξεκάθαρα στοιχεία, όμως οι γνωρίζοντες την τοπική αγορά διαβεβαιώνουν ότι τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι πολύ περισσότερα από τα 20 περίπου που έχουν δηλώσει στο Επιμελητήριο Ρεθύμνου την παροχή υπηρεσιών και την πώληση προϊόντων μέσω αλληλογραφίας ή διαδικτύου.
«Μεταφέρουμε τα πάντα. Επώνυμα και ανώνυμα είδη. Ο καταναλωτής έχει αρχίσει να εμπιστεύεται το διαδίκτυο, ενώ πλέον έχουμε πολύ δυνατά e-shop στο Ρέθυμνο. Καταστήματα που δεν τα «πιάνει το μάτι» του Ρεθεμνιώτη, είναι από τα καλύτερα στο είδος τους, σε ολόκληρη την Ελλάδα», σημειώνει υπεύθυνος εταιρείας ταχυμεταφορών.
Έμπορος του Ρεθύμνου, που δραστηριοποιείται πολλά χρόνια στο λιανικό εμπόριο, επεσήμανε: «Αρκετές υφιστάμενες επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει και διαδικτυακές πωλήσεις και πηγαίνουν πολύ καλά. Βεβαίως, υπάρχουν και επιχειρήσεις οι οποίες χωρίς κανονικό κατάστημα, μόνο με μια αποθήκη, έχουν δημιουργήσει e-shop και πωλούν από το Ρέθυμνο μέχρι και την Κύπρο».
Το κίνητρο του καταναλωτή
Το κίνητρο του καταναλωτή φαίνεται να είναι το οικονομικό και η ποικιλία ειδών, προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς κάποιος που έχει χρόνο να αφιερώσει στο διαδίκτυο αποκτά τη δυνατότητα να αναζητήσει και ενδεχομένως να βρει αυτό που ψάχνει, σε προσιτή τιμή και σε περισσότερα σχέδια, χρώματα, χαρακτηριστικά (ανάλογα το είδος), σε σχέση με ένα κατάστημα, το οποίο είναι ανέφικτο να διατηρεί μεγάλο stock για να προσφέρει περισσότερες επιλογές στον πελάτη. Είναι χαρακτηριστικό, όπως επισημάνθηκε στην εφημερίδα μας, ότι οι Ρεθεμνιώτες δεν ψωνίζουν μόνο από site ή e-shop που έχουν έδρα περιοχές της χώρας ή το εξωτερικό, αλλά και από ηλεκτρονικά καταστήματα του Ρεθύμνου, τα οποία δεν διαθέτουν χώρο έκθεσης και πωλούν εντός του νομού μονάχα από την ιστοσελίδα τους στο διαδίκτυο.
Βεβαίως, για τις εξ αποστάσεως αγορές υπάρχει και ο αντίλογος που εμπεριέχει τον παράγοντα ρίσκο, ποιότητα, ασφάλεια, άμεση διαθεσιμότητα και αποστολή του προϊόντος. Εκπρόσωπος του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου δήλωσε στα «Ρ.Ν.»: «Στο παραδοσιακό κατάστημα ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να δει το προϊόν, να το αξιολογήσει και να το συγκρίνει σε σχέση με άλλα, παρόμοια. Έχει επίσης τη δυνατότητα να ψωνίσει φθηνότερα, καθώς είναι πιθανό το προϊόν να είναι σε προσφορά ή ο έμπορος να προβεί σε έκπτωση. Αυτά τα πλεονεκτήματα τα χάνει ο καταναλωτής που ψωνίζει από το διαδίκτυο».
Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το περιεχόμενο έρευνας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, η οποία έχει δημοσιοποιηθεί μέσω της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, η παρούσα δεκαετία χαρακτηρίζεται από την άνοδο της χρήσης του Internet, που είχε ως επακόλουθο το 2013 περίπου 2,5 εκατ. Έλληνες ετησίως να αγοράζουν on-line υπηρεσίες/ προϊόντα αξίας περίπου 3,5 δισ. ευρώ ενώ πάνω από 3.000 αγορές μέσω διαδικτύου πραγματοποίησε το 2012 το 36% των χρηστών του Internet στην Ελλάδα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 59%, στοιχείο που δείχνει την ταχεία εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Αν και το ποσοστό στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, παρατηρείται μεγάλη αύξηση σε σύγκριση με το 2008. Ειδικότερα, στην Ελλάδα το 2012 αγόρασαν ρούχα και αθλητικά είδη μέσω Διαδικτύου το 15% των χρηστών ίντερνετ, έναντι μόλις 4% το 2008. Κρατήσεις για ταξίδια και διαμονή έκανε μέσω του ίντερνετ το 15% των χρηστών στην Ελλάδα έναντι 6% το 2008, βιβλία και περιοδικά αγόρασε το 7% έναντι 5% το 2008, ενώ σε χαμηλά επίπεδα παραμένουν ακόμη οι αγορές τροφίμων και ειδών παντοπωλείου, μόλις 2%.
Τα υψηλότερα ποσοστά αγορών από το Διαδίκτυο καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο (82% των χρηστών), στη Δανία και τη Σουηδία (και στις δύο χώρες το ποσοστό είναι 79%) στη Γερμανία (77%), στο Λουξεμβούργο (73%) και στη Φινλανδία (72%). Αντιθέτως, τις τελευταίες θέσεις καταλαμβάνουν η Ιταλία και η Εσθονία (29% των χρηστών πραγματοποίησαν αγορές μέσω Διαδικτύου το 2012), η Βουλγαρία (17%) και η Ρουμανία (11%).
Τα είδη που κυρίως προμηθεύονται οι Ευρωπαίοι καταναλωτές μέσω ίντερνετ είναι ρούχα, αθλητικά είδη, καθώς και υπηρεσίες τουρισμού (κρατήσεις εισιτηρίων και διαμονή), καθώς στις κατηγορίες αυτές παρατηρούνται τα υψηλότερα ποσοστά, 32% το 2012 έναντι 21% το 2008.
Σχετικά με τις τρεις ιδιαίτερα μεγάλες κατηγορίες αγορών, τα φυσικά προϊόντα έχουν την πρωτιά, με τις υπηρεσίες να έρχονται δεύτερες (λόγω τουρισμού και της εμφάνισης των νέων υπηρεσιών) και τα ψηφιακά προϊόντα με αρκετή διαφορά στην 3η θέση.
Όσον αφορά τους τρόπους πληρωμής, η αντικαταβολή παραμένει ακόμη στην πρώτη θέση, χαρακτηρίζοντας την ιδιαιτερότητα του Έλληνα on-line αγοραστή.
Παρόλα αυτά, τα υψηλά ποσοστά στης πιστωτικής κάρτας (με 48%), του PayPal (με 43%) και της χρεωστικής κάρτας (με 38%) καταγράφουν τη σταδιακή αλλαγή συμπεριφοράς των Ελλήνων καταναλωτών όσον αφορά την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια των συναλλαγών.
