Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Επιτροπή για την Κύπρο), σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, την Κυπριακή Πρεσβεία, το Σπίτι της Κύπρου, Κυπριακά Σωματεία και τοπικούς φορείς, οργάνωσε εκδηλώσεις μνήμης και τιμής, για όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία, με τη συμμετοχή του χορευτικού Ομίλου του Πανεπιστημίου Κύπρου, στην Αττική και στην Κορινθία. Μια απ’ αυτές έγινε τη Δευτέρα 21 Ιουλίου 2014, στο Λιμάνι Σκάλας Ωρωπού, σε συνεργασία με τον Δήμο Ωρωπού, την Ένωση Κυπρίων Ελλάδος και την Ένωση Κατεχομένων Δήμων Κύπρου, με τη συμμετοχή τοπικών συγκροτημάτων.
Στην εκδήλωση αυτή προσκλήθηκε και συμμετείχε και η Αμαριώτικη ριζίτικη παρέα, με επικεφαλής τον Σταύρο Φωτάκη και δέκα επιπλέον ριζίτες τραγουδιστές και απέδωσαν δύο επίκαιρα ριζίτικα τραγούδια, τα οποία προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση, ρίγη συγκίνησης και τον θαυμασμό των παρευρισκομένων. Η κ. Ελένη Βαρνάβα-Καραγιάννη, καθηγήτρια φιλόλογος, Δημοτική Σύμβουλος Ωρωπού, που είχε την επιμέλεια και παρουσίαση της εκδήλωσης στην προσφώνησή της προς την Αμαριώτικη παρέα είπε: «Η ιστορία της Κρήτης είναι από τα πανάρχαια χρόνια, άριστα συνδεδεμένη με της Κύπρου. Κοινοί αγώνες, κοινές θυσίες, τα δύο ελληνικά νησιά, στην άκρη του πελάγους, στο κέντρο της Μέσης Ανατολής, γίνονται στόχος των ισχυρών της γης. Η Μεγαλόνησος Κρήτη κατόρθωσε το 1913, να επιτύχει την ενσωμάτωσή της με την μητέρα πατρίδα. Η Κύπρος όμως, το χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο πέλαγος, οργώνεται ακόμα από τα Τουρκικά στρατεύματα κατοχής. Η μοίρα, όμως, ένωσε και πάλι τα δύο νησιά, όταν σαν μια τέτοια νύκτα της 21ης Ιουλίου το 1974, στο αεροδρόμιο του Μάλεμε παίρνουν διαταγή να απογειωθούν τα φοβερά Nordatlas, μεταφέροντας έναν αγώνα «ή ταν ή επί τας», την πρώτη μοίρα καταδρομών, με σκοπό να διώξουν από την Κύπρο τον εχθρό. Είκοσι εννέα παιδιά, πότισαν με το αίμα τους το χώμα της Κύπρου, πριν προλάβουν να προσγειωθούν, αφού τα φίλια Κυπριακά πυρά, αλίμονο, που αγνοούσαν την επιχείρηση, όπως ονομαζόταν «Νίκη», τα χτύπησαν. Από την Κρήτη απόψε μαζί μας οι ριζίτες, με την Αμαριώτικη παρέα, του Στρατηγού ε.α. Σταύρου Φωτάκη. Συμμετέχει με ριζίτικα δημοτικά τραγούδια, με αλληγορική σημασία, που εκφράζουν τον πόθο για ελευθερία».
Ο Σταύρος Φωτάκης που πήρε στη συνέχεια το λόγο είπε: «Ευχαριστώ θερμά όλους τους συνδιοργανωτές φορείς και τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων τους, ιδιαίτερα δε την κυρία Ελένη Βαρνάβα, για την τιμή που μας κάνανε και μας προσκαλέσανε, να συμμετέχομε στην εκδήλωση μνήμης της θλιβερής επετείου και τιμής στους αγωνιστές της ελευθερίας, με τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων Τουρκικής εισβολής και κατοχής εδαφών της Κύπρου. Και η Κρήτη δυστυχώς έζησε παρόμοια κατάσταση, για πολλά χρόνια, από τον ίδιο καταχτητή, αγωνίστηκε σκληρά, τραγούδησε τους αγώνες της, μέχρι που ανέκτησε την ελευθερία της. Θα προσπαθήσομε να αποδώσομε δύο ριζίτικα τραγούδια, από τους στίχους των οποίων αναδεικνύεται, αλληγορικά, ο πόθος και το νόημα της ελευθερίας του κατεχόμενου τμήματος, από τα στρατεύματα κατοχής».
Τα ριζίτικα που τραγουδήθηκαν έχουν τίτλο: Σε ψηλό βουνό και Ένας αητός σε μια σπηλιά.
Εκτιμώ ότι, η όλη εκδήλωση ήταν ανωτάτου πνευματικού, ιστορικού και πολιτισμικού επιπέδου, λόγου και ψυχαγωγίας και επισφραγίστηκε σε κοσμική ταβέρνα του Καπανδριτίου, όπου ακούστηκαν Κυπριακά τραγούδια από τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου και άλλα Ριζίτικα τραγούδια από την Αμαριώτικη παρέα, ως τις 3:00 τα ξημερώματα. Θεωρώ ότι, είναι τίτλος τιμής αλλά και καθήκον, η συμμετοχή σε παρόμοιες εκδηλώσεις μνήμης και τιμής και ιδιαίτερα, όταν πρόκειται για αφιερώματα στη μαρτυρική Κύπρο.
* Ο Γιάννης Σαββάκης είναι αναπληρωτής γραμματέας Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κρητικών Σωματείων
