Το νομοσχέδιο το οποίο μετά τη διαβούλευση θα κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση εισάγει τον ενιαίο φόρο ακινήτων (ΕΝΦΑ) που θα τεθεί σε ισχύ από 1/1/2014 και θα αντικαταστήσει το έκτακτο ειδικό τέλος ακινήτων (ΕΕΤΑ) και τον φόρο ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ).
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείο ο ενιαίος φόρος ακινήτων κινείται στην κατεύθυνση είσπραξης λιγότερων χρημάτων από περισσότερους πολίτες.
Στην ίδια κατεύθυνση οι πολίτες θα κληθούν μεσοσταθμικά να καταβάλουν 16% μικρότερο φόρο σε σχέση με τον προηγούμενο.
Σε σχέση με τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων το υπουργείο τονίζει ότι οι αγρότες καλούνται να καταβάλουν ένα ελάχιστο κόστος. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 90% των αγροτεμαχίων βρίσκεται μέσα στις 3 πρώτες ζώνες όπου η τιμή φόρου διαμορφώνεται από 1,5 έως 2,25 ευρώ ανά στρέμμα.
Από το φόρο απαλλάσσονται ή πληρώνουν με μεγάλη έκπτωση οι οικονομικά ασθενέστερες τάξεις. Συγκεκριμένες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άνεργοι, άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι και φτωχά νοικοκυριά) με οικονομική αδυναμία, είτε εξαιρούνται είτε έχουν πολύ σημαντικές ελαφρύνσεις.
Κύρια χαρακτηριστικά του ενιαίου φόρου ακινήτων
Κατηγορίες ακινήτων:
Κτίρια
Για τη φορολόγηση των κτιρίων ακολουθήθηκε το μοντέλο ΕΕΤΑ, έχοντας όμως πολλές περισσότερες φορολογικές ζώνες (20) σε σχέση με το ΕΕΤΗΔΕ (γνωστό και ως χαράτσι ΔΕΗ). Η διαφορά ΕΕΤΗΔΕ –ΕΝΦΑ είναι κατά μέσο όρο μικρότερη κατά περίπου16%. Το 85% των κτηρίων βρίσκεται στις 5 πρώτες ζώνες (φόρος από 2,3 έως 3,6 ευρώ/μ2).
Ο φόρος αυξομειώνεται ανάλογα με συντελεστές παλαιότητας, ορόφου (αυξάνεται από τον 2ο όροφο και πάνω) και προσόψεως.
Οι μονοκατοικίες θα έχουν συντελεστή 1,03 και θα προσμετράται η ηλικία τους.
Σχετικά με τις μονοκατοικίες διευκρινίζεται από το υπουργείο ότι μόλις το 0.6% των μονοκατοικιών θα πληρώσει μεγαλύτερο φόρο σε σχέση με τον προηγούμενο. Αυτό γιατί με το προηγούμενο σύστημα ειδικά σε οικοδομές της τελευταίας 10ετίας, η ΔΕΗ υπολόγιζε κύριους και βοηθητικούς χώρους ενιαία, και τώρα αυτό διαχωρίζεται, οπότε θα προκύπτει χαμηλότερος φόρος.
Γήπεδα εντός σχεδίου
(αστικά οικόπεδα)
Για το φόρο στα οικόπεδα (εντός σχεδίου πόλεως) ο υπολογισμός θα γίνεται όπως και σήμερα. Προβλέπονται 25 φορολογικές ζώνες και ο φόρος υπολογίζεται από 20 έως 30.000 ευρώ/στρ ανάλογα με τη ζώνη που υπάγεται το οικόπεδο. Πάντως τα ¾ των οικοπέδων βρίσκονται σε ζώνες που πληρώνουν μέχρι 250 ευρώ/στρ.
Σε περιπτώσεις που υπάρχουν συνδικαιούχοι μοιράζονται τον φόρο.
Γήπεδα εκτός σχεδίου
(αγροτεμάχια)
Για τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων υπάρχουν 10 φορολογικές ζώνες. Στον υπολογισμό προσμετράται και ο συντελεστής τοποθεσίας, αλλά και ο συντελεστής χρήσης ( μονοετής καλλιέργεια 1, ελαιώνας 2, πολυετής καλλιέργεια: 2,5)
Το 90% των αγροτεμαχίων βρίσκεται μέσα στις 3 πρώτες ζώνες όπου η τιμή διαμορφώνεται στα 1,5 έως 2,25 ευρώ ανά στρέμμα. Αν υπάρχει βοηθητικός χώρος σε αγροτεμάχιο φορολογείται με 10%. Τα μαντριά θα πληρώνουν κανονικό φόρο.
Με τον ενιαίο φόρο ακινήτων ουσιαστικά για πρώτη φορά φορολογούνται τα κόμματα, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, τα κτίρια νοσοκομείων που αξιοποιούνται εμπορικά, ακίνητα και εκτάσεις επιταγμένες από το στρατό, η Τράπεζα της Ελλάδος καθώς και οι ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου.
Απαλλαγές
Από το φόρο 50% έκπτωση θα έχουν τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα (έως 7.000 ευρώ με προσαύξηση 1000 ευρώ για κάθε παιδί).
Απαλλαγή 100% από το φόρο θα έχουν τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και 3 ή περισσότερα παιδιά (έως 11.000 ευρώ).
Σύμφωνα με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, η δήλωση μεταβολών για την ακίνητη περιουσία του μπορεί να γίνεται οποιαδήποτε χρονική στιγμή μέσα στο έτος, ο φόρος όμως θα υπολογίζεται με βάση αυτά που είχε ο φορολογούμενος στην κατοχή του την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Ο φόρος μπορεί να καταβάλλεται εφ’ άπαξ με έκπτωση 1,5% ή σε δόσεις. Τέλος για να εξασφαλιστεί η είσπραξη των φόρων στο νομοσχέδιο προβλέπεται η υποχρέωση των συμβολαιογράφων και των υποθηκοφυλάκων να βεβαιώνουν ότι έχουν εκπληρωθεί οι φορολογικές υποχρεώσεις για το ακίνητο, προκειμένου να γίνει μεταβίβαση.
