Την ανάθεση μέσω δημόσιου διαγωνισμού της αρμοδιότητας καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων και της αποκομιδής και διαχειρίσεως των αποβλήτων σε ιδιώτη αποφάσισε στην τελευταία συνεδρίασή του κατά πλειοψηφία το Δημοτικό Συμβούλιο Ρεθύμνου.
Οι εργασίες που μέχρι σήμερα εκτελούνται από το προσωπικό του Τμήματος Καθαριότητας είναι η αποκομιδή απορριμμάτων στις Δημοτικές Ενότητες Αρκαδίου, Νικηφόρου Φωκά, Λαππαίων και Ρεθύμνου (εκτός του παραλιακού μετώπου που από το 2016 ανατέθηκε σε εργολάβο καθαριότητας). Η αποκομιδή αφορά σε 12 δρομολόγια καθημερινά για τα οποία απαιτούνται διαθέσιμοι 12 οδηγοί και 24 συνοδοί απορριμματοφόρου. Πολύ συχνά και σε περιόδους αιχμής, όπως ανάφερε στην εισήγησή του ο υπεύθυνος για την καθαριότητα δημοτικός σύμβουλος, Στέλιος Σαμψών, απαιτείται και δεύτερο απορριμματοφόρο/δρομολόγιο για την αποκομιδή όλων των κάδων του δρομολογίου. Επίσης είναι απαραίτητη η καθημερινή μεταφορά των απορριμμάτων καθενός απορριμματοφόρου χωριστά, λόγω έλλειψης Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, στο ΧΥΤΑ Αμαρίου που βρίσκεται σε απόσταση 33 χλμ. από το αμαξοστάσιο του Δήμου και 70 χλμ. από το πιο απομακρυσμένο δρομολόγιο αποκομιδής.
Έκανε μάλιστα αναφορά στην αύξηση που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια στις ποσότητες απορριμμάτων που προέρχονται από την τουριστική ζώνη (παλιά πόλη και παραλιακό μέτωπο): Από το 2015 έως το 2017 υπήρξε αύξηση 50,06% στα απορρίμματα που συλλέγονται στις παραπάνω περιοχές από τον εργολάβο καθαριότητας, γεγονός που σημαίνει αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις για να διατηρηθεί το επίπεδο της καθαριότητας τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα αν όχι να βελτιωθεί περαιτέρω.
Το συνολικό δυναμικό της καθαριότητας είναι: Μόνιμο προσωπικό 24 άτομα, Αορίστου χρόνου 23 άτομα, Ορισμένου χρόνου (παρατασιούχοι με ασφαλιστικά μέτρα έως τέλος Ιανουαρίου 2019) 35 άτομα και Ορισμένου χρόνου (από τους προσωρινούς πίνακες της προκήρυξης 3Κ) 24 άτομα.
Από αυτούς οι εργαζόμενοι στην αποκομιδή απορριμμάτων και τον οδοκαθαρισμό (επόπτες, οδηγοί απορριμματοφόρων, συνοδοί απορριμματοφόρων, εργάτες καθαριότητας) είναι: Μόνιμοι: 14, Αορίστου χρόνου: 20, Ορισμένου χρόνου (παρατασιούχοι με ασφαλιστικά μέτρα έως τέλος Ιανουαρίου 2019): 29 και Ορισμένου χρόνου (από τους προσωρινούς πίνακες της προκήρυξης 3Κ) 22 άτομα.
Οι αρμοδιότητες του εργολάβου
Ειδικότερα, με βάση την σύμβαση την οποία αποφάσισε το δημοτικό συμβούλιο με τις ψήφους της πλειοψηφίας να προκρίνει, θα έχει διάρκεια τεσσάρων ετών με προοπτική παράτασης για πέντε έτη.
Οι αρμοδιότητες του εργολάβου θα είναι οι παρακάτω:
1. Αποκομιδή απορριμμάτων της παλιάς πόλης με εφαρμογή συστήματος αποκομιδής πόρτα – πόρτα με ατομικούς κάδους ανά επιχείρηση και κατοικία λόγω στενών δρόμων και αδυναμίας πρόσβασης από τον υπάρχοντα εξοπλισμό του Δήμου.
2. Οδοκαθαρισμό και πλύσιμο πλατειών και δρόμων της Δημοτικής Κοινότητας Ρεθύμνου εκτός των οικισμών Αγία Ειρήνη, Άγ. Μάρκος, Μ. Ανώγεια, Γάλλου, Γιαννούδι, Μεγάλο Μετόχι, Μικρό Μετόχι, Ξηρό Χωριό, Τρία Μοναστήρια.
3. Πλύσιμο κάδων.
4. Μεταφόρτωση και μεταφορά του συνόλου των σύμμεικτων απορριμμάτων του Δήμου στο ΧΥΤΑ Αμαρίου.
Ο εργολάβος θα απασχολήσει 31 εργαζομένους για 12 μήνες, 2 εργαζόμενους για 7 μήνες και 5 εργαζόμενους για αντικατάσταση προσωπικού προς κάλυψη ρεπό συνολικά δηλαδή 36 εργαζόμενους σε ετήσια βάση και 2 για 7 μήνες, ενώ ο Δήμος για τις ίδιες εργασίες θα χρειαστεί να απασχολήσει 60 εργαζομένους, αναφέρεται σε σχετική μελέτη.
«Επειδή το υπάρχον προσωπικό δεν επαρκεί και δεν είναι εφικτή η άμεση προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού για τις απαραίτητες εργασίες με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την προάσπιση της υγείας δημοτών και επισκεπτών, καθίσταται απαραίτητη η ανάθεση μέρους των εργασιών σε εργολάβο καθαριότητας οι οποίες θα αφορούν καθαριότητα και οδοκαθαρισμό της Δημοτικής Ενότητας Ρεθύμνου, κάποιων επαρχιακών δρόμων, αποκομιδή του ιστορικού κέντρου.
Το εκτιμούμενο ετήσιο κόστος των προτεινόμενων υπηρεσιών με τις ίδιες παροχές αλλά με την ανάληψή του από ιδιώτη, ανέρχεται σε: 1.650.536,41€.
Εκτός λοιπόν από την αδυναμία εκτέλεσης των παραπάνω εργασιών από το Δήμο, υπάρχει και οικονομικό όφελος: 373.877,43€/έτος, ενώ δεν έχει υπολογιστεί η αντίστοιχη επιβάρυνση σε εργατοώρες στις υπόλοιπες υπηρεσίες του Δήμου για την διαχείριση του επιπλέον προσωπικού που απαιτείται (γραφείο προσωπικού, οικονομική υπηρεσία, κτλ.), τις διαδικασίες προμηθειών των εν προκειμένω υλικών και εξοπλισμού (Διεύθυνση Καθαριότητας, Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών κτλ.) και την επίβλεψη όλων των παραπάνω» ανέφερε μεταξύ άλλων στην εισήγησή του ο κ. Σαμψών.
Στην εισήγησή του ο κ. Σαμψών τόνισε πως ο εργολάβος θα αναλάβει και τη λειτουργία ενός κινητού ΣΜΑ έως ότου ολοκληρωθεί το έργο που έχει σχεδιαστεί στα Τρία Μοναστήρια. «Η αποκομιδή σύμμεικτων απορριμμάτων από την Υπηρεσία Καθαριότητας πραγματοποιείται καθημερινά με δώδεκα (12) περίπου απορριμματοφόρα, τα οποία μεταφέρουν τα απόβλητα απευθείας στο ΧΥΤΑ Αμαρίου διανύοντας μια απόσταση περίπου 65 χλμ. το καθένα και εντός του ωραρίου λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Αποκλειστικά για το σκοπό αυτό, η Υπηρεσία απασχολεί 3 οδηγούς. Το κόστος για την υπηρεσία αυτή είναι:
Η λειτουργία του κινητού ΣΜΑ και η ενδεχόμενη ανάληψη της υπηρεσίας μεταφόρτωσης-μεταφοράς από εργολάβο αποκλειστικά με δικά του μέσα έχει κόστος:
Καύσιμα: 87.600,00
Μισθοδοσία: 34.650,00
Συντήρηση: 25.000,00
Απόσβεση: 100.000,00
Σύνολο: 247.250,00
Εργολαβικό Όφελος 8%: 19.780,00
ΦΠΑ 24%: 64.087,20
Σύνολο: 331.117,20
Προκύπτει ταμειακό όφελος €109.477,32 ανά έτος ενώ επιπλέον οι τρεις (3) οδηγοί θα είναι πλέον δυνατόν να απασχοληθούν για την περαιτέρω βελτίωση της συχνότητας και ποιότητας αποκομιδής και την επέκταση των δρομολογίων.
Ο κινητός ΣΜΑ δεν απαιτεί εργασίες διαμόρφωσης μεγάλης κλίμακας στο χώρο όπου θα εγκατασταθεί. Με τη λειτουργία του γίνεται εξοικονόμηση σε εργατοώρες, καύσιμα, ανταλλακτικά κλπ. και μειώνεται η όχληση από τη μεταφορά με τα απορριμματοφόρα από μία περιοχή με σημαντική ιστορική και πολιτισμική αξία. Αν συνυπολογιστεί η αύξηση στην παραγόμενη ποσότητα απορριμμάτων και στην τιμή του καυσίμου (περίπου 25%) τα τελευταία έτη είναι φανερό το οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό όφελος. Σε περίπτωση λειτουργίας μόνιμου ΣΜΑ, η υπηρεσία μεταφόρτωσης-μεταφοράς απορριμμάτων που αναλογεί σε 331.117,20€ δε θα παρέχεται πλέον από τον ανάδοχο και θα αφαιρεθεί από το συμβατικό αντικείμενο».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, στην σύντομη τοποθέτησή του τόνισε μεταξύ άλλων: «Το ζητούμενο που λέγεται καθαριότητα είναι ένα σημαντικό διακύβευμα για την ποιότητα του τουριστικού προορισμού που είμαστε και της υγιεινής των κατοίκων μας», ενώ αναφερόμενος στην ανάθεση της καθαριότητας σε ιδιώτη υποστήριξε πως: «Ο εργολάβος έχει μια ευελιξία που δεν την έχουμε εμείς. Στις βλάβες αντικαθιστά άμεσα. Εμείς θέλουμε έξι μήνες. Στις προμήθειες αγοράζει μόνος του, εμείς θέλουμε άλλη διαδικασία. Και δεν μπορούμε να πούμε ότι η πόλη βρώμησε επειδή υπάρχει γραφειοκρατία».
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση
Για αδιαφορία της δημοτικής αρχής επί σειρά ετών σε ό,τι αφορά την δρομολόγηση του έργου του ΣΜΑ, ο οποίος είναι χωροθετημένος, επεσήμανε στην εισήγησή του ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, Θοδωρής Nίνος, ο οποίος παράλληλα κατέθεσε στο συμβούλιο επιστολή του 2008, την οποία υπέγραφε ο κ. Χιώτης, υπεύθυνος γραφείο κίνησης του Δήμου Ρεθύμνου, η οποία ανέφερε ότι με εντολή του δημάρχου και του τότε αντιδημάρχου Τ. Παπαδουράκη τα απορριμματοφόρα να μεταφέρουν φορτίο που υπερβαίνει το ωφέλιμο κατά 2 έως 5 τόνους λόγω καθημερινής ανάγκης περισυλλογής οικιακών απορριμμάτων σε συνδυασμό με την έλλειψη αναγκαίου μηχανολογικού εξοπλισμού. «Το ωφέλιμο φορτίο που μεταφέρεται στο ΧΥΤΑ Αμαρίου από τα απορριμματοφόρα του Δήμου φτάνει και τα 9,4 τόνους ανά δρομολόγιο. Σε πινάκα που αναφέρονται ωφέλιμα φόρτια των οχημάτων εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι το ωφέλιμο φορτίο το υπερβαίνουμε κατά τέσσερις και πέντε τόνους. Αυτό γίνεται και σήμερα και είναι λογικό να παρεκτρέπεται η κατάσταση από Απρίλιο μέχρι Νοέμβριο και αυτό δεν αφορά μόνο τη φθορά των οχημάτων αλλά κυρίως τους κινδύνους που διατρέχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Αυτό αποδεικνύει ότι βολεύεται το σύστημα με τον «πατριωτισμό» των εργαζομένων. Αν θεωρούμε ότι με αυτό το εξοπλισμό και με τη μείωση προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης, μειώσεις από την προκήρυξη 3Κ ή στέλνοντας τα αυτοκίνητα διπλοφορτωμένα στο ΧΥΤΑ είναι λύση, δεν είναι. Ξεγυμνώνει την πολιτική ευθύνη που έχετε -και είναι πολύ γλυκός ο όρος- και η πολιτική ευθύνη είναι ξεκάθαρη των τόσων ετών για τη μη υλοποίηση τοπικού σχεδίου διαχείρισης και την μη υλοποίηση του έργου του (Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων). Φέρνετε λύση καινοτόμα για κινητό ΣΜΑ με εργολάβο, ενώ υπάρχει χωροθετημένος τόσα χρόνια. Ήθελε πολιτική βούληση να πάτε να το κάνετε και να λυθεί το πρόβλημα κόστους μετακίνησης των οχημάτων και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και ο κίνδυνος με ζουμιά να ξεχειλίζουν και όλα αυτά τα χρόνια είναι σε απολυτή αδιαφορία. Σήμερα πετάμε το μπαλάκι του ΣΜΑ γιατί έχουμε αλλά δυο χρόνια για να ολοκληρωθεί και λύνουμε το πρόβλημα με κινητό ΣΜΑ». Καταλήγοντας ο κ. Νίνος ανέφερε ότι επιθυμεί ο Δήμος Ρεθύμνου να κινήσει τις διαδικασίες, ώστε να είναι απόλυτα νόμιμη η λειτουργία της υπηρεσίας Καθαριότητας σε ό,τι αφορά τις άδειες και τα ρεπό των εργαζομένων με τη ταυτόχρονη, όπως είπε, συνύπαρξη του ιδιώτη εργολάβου, διασφαλίζοντας το μέγιστο επιθυμητό αποτέλεσμα καθαριότητας σε όλη την έκταση του Δήμου. «Συμφωνούμε λοιπόν με την προϋπόθεση ότι θα δεσμευτεί επίσημα και το απερχόμενο Δ.Σ. ότι θα πράξει το παρόν Δ.Σ. ότι είναι εφικτό και νόμιμο για την συμπαράσταση στους εργαζόμενους του Δήμου και ότι θα προχωρήσουμε με ταχυτέρους ρυθμούς στην αντικατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού και ταυτόχρονα να γίνει πολύ πιο αυστηρή η διαδικασία ελέγχου του ιδιώτη εργολάβου».
Από την πλευρά του ο Μιχάλης Ανδρουλάκης διαφώνησε με την ανάθεση αρμοδιότητας σε ιδιώτη τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Δεν υπάρχει ξεκάθαρα η πολιτική από αυτή τη δημοτική αρχή για ενδυνάμωση των δημοτικών υπηρεσιών. Δεν είναι μόνο η υπηρεσία Καθαριότητας αλλά γενικά με τις επιλογές της στην διαχείριση στερεών απόβλητων και καθαριότητας. Καταψηφίζω τη σύμβαση, δεν με ενδιαφέρει αν είναι πέντε ή δυο χρόνια» είπε.
Ο Μανούσος Μανουσογιάννης, επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης εξέφρασε την έντονη διαφωνία του για την εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτη και αποχώρησε από τη συζήτηση υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων: «Δεν μπορώ σε μια τέτοια λογική να συμφωνήσω ούτε να νομιμοποιήσω με την παρουσία μου. Δεν γίνεται 33 εργαζόμενοι να εξισώνονται με 60» είπε αμφισβητώντας ότι η οικονομοτεχνική μελέτη έγινε από προσωπικό της υπηρεσίας Καθαριότητας του Δήμου Ρεθύμνου.