Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει πλέον η αναβίωση της Γεωργικής Σχολής Ασωμάτων Αμαρίου σε πρότυπο κέντρο μάθησης, εκπαίδευσης και έρευνας του πρωτογενή τομέα, μετά και την τελική υπογραφή του πρωτοκόλλου παράδοσης των δεκατριών ακινήτων της έκτασης συνολικού εμβαδού 502.983,73 τ.μ. από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην περιφέρεια Κρήτης και τον δήμο Αμαρίου.
Οι τελικές υπογραφές έπεσαν το πρωί του Σαββάτου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο κτήμα «Πάνακρον» παρουσία των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρου Αραχωβίτη, Έρευνας και Καινοτομίας Κώστα Φωτάκη, Υγείας Ανδρέα Ξανθού, του περιφερειάρχη Σταύρου Αρναουτάκη, της αντιπεριφερειάρχη Μαρίας Λιονή καθώς και αυτοδιοικητικών από όλο τον νομό.
Ο σκοπός της παραχώρησης της έκτασης είναι η αξιοποίηση – αναβάθμιση – επαναλειτουργία του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας και του πρακτικού γεωργικού σχολείου Ασωμάτων και τη δημιουργία πρότυπου αγροκτήματος επιδεικτικού χαρακτήρα υπό τους όρους της προγραμματικής σύμβασης που πρόκειται να συναφθεί και να εκτελεστεί μεταξύ της περιφέρειας Κρήτης του δήμου Αμαρίου και του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε παρουσίαση της μελέτης αναβίωσης της ιστορικής σχολής από τον πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ/παράρτημα Κρήτης Αλέκο Στεφανάκη, ενώ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρος Αραχωβίτης και ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, υπόγραψαν για τον σκοπό αυτό πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής 13 ακινήτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στην περιφέρεια Κρήτης.
«Βρισκόμαστε σε έναν νομό και σε μια περιοχή που είναι η καρδιά της κτηνοτροφίας στο νησί με εξαιρετικά προϊόντα και με ιστορία. Η Σχολή Ασωμάτων κατά το παρελθόν είχε συμβάλλει πάρα πολύ στην ανάπτυξη της περιοχής, αλλά και σε θέματα κτηνοτροφίας σε όλη την Ελλάδα, μέσω των αποτελεσμάτων από την έρευνα που παρήγαγε. Τα 25 τελευταία χρόνια, δυστυχώς, η σχολή αφέθηκε στη μοίρα της και σχεδόν κατέρρευσε. Εμείς στην προσπάθειά μας να ενισχύσουμε τον αγροδιατροφικό τομέα, να ξανακάνουμε την πρωτογενή παραγωγή κέντρο της ανάπτυξης, στο μεταμνημονιακό μοντέλο της παραγωγικής και δίκαιης ανάπτυξης και αναβιώνουμε τη Σχολή Ασωμάτων με σκοπό την παραγωγή έρευνας, την ενίσχυση του Ρεθύμνου, την ενίσχυση της κτηνοτροφίας, της έρευνας σε όλη την Κρήτη. Γι’ αυτό τον λόγο προχωρήσαμε στην παραχώρηση της σχολής στην περιφέρεια, τον δήμο, στους τοπικούς φορείς, ώστε το όραμα αυτό να γίνει πράξη», τόνισε ο υπουργός Αγροτικής ανάπτυξης Σταύρος Αραχωβίτης, ο οποίος ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν σε αυτή την προσπάθεια, τους υπουργούς Υγείας, Έρευνας και Καινοτομίας, τον περιφερειάρχη, την αντιπεριφερειάρχη και τον δήμαρχο Αμαρίου, επισημαίνοντας ότι είναι σίγουρος πως η μέρα της υπογραφής του πρωτοκόλλου παράδοσης – παραλαβής, αποτελεί αφετηρία μιας προσπάθειας, ώστε να συμβάλλουν όλοι στην ανάπτυξη, όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και όλης της Ελλάδας. «Το μεταμνημονιακό μοντέλο είναι το μοντέλο της δίκαιης ανάπτυξης και είναι γεγονός ότι πετυχαίνουμε προς αυτή την κατεύθυνση», ανέφερε ο κ. Αραχωβίτης υποστηρίζοντας ότι: «Μετά τη μεταπολίτευση υπήρξε η ρητορική για ενίσχυση της περιφέρειας. Λέω ρητορική, διότι φάνηκε εκ του αποτελέσματος πως δεν υπήρξε στρατηγική. Αν ήταν στρατηγική, αν ήταν βούληση, δεν θα είχαμε την εγκατάλειψη της υπαίθρου, δεν θα είχαμε τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους σε αυτό το επίπεδο που βρίσκονται σήμερα. Τα τελευταία χρόνια όμως αυτή η ρητορική έγινε πράξη, διότι άλλαξε το μοντέλο που θέλουμε να παρουσιάσουμε και αυτό αποδεικνύεται από το ρεκόρ εξαγωγών που είχαμε το 2018, ρεκόρ ιστορικό σε ύψος αλλά και σε ποσοστό ανόδου του κλάδου της αγροτοκτηνοτροφίας, που έχει φτάσει σε ένα επίπεδο δυναμικής ανόδου. Αυτό οφείλουμε να το στηρίξουμε, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στην εξαγωγή αυτής καθ’ αυτή, αλλά στο επίπεδο της παραγωγής, της εφαρμοσμένης έρευνας για τον παραγωγό και όχι μιας έρευνας στα χαρτιά, η οποία θα μένει στα χαρτιά. Αυτό κάνουμε πράξη κάθε μέρα και ένα στοιχείο αυτής της στρατηγικής είναι και η Σχολή των Ασωμάτων με τη νέα της μορφή που παίρνει σάρκα και οστά ».
Τέσσερα ακαδημαϊκά ιδρύματα στηρίζουν την αναβίωση της Σχολής Ασωμάτων
«Έχει επιτευχθεί ένας μεγάλος στόχος με την αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων που αφορά τέσσερις μεγάλες δράσεις στον τομέα της αγροδιατροφής», σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Έρευνας Καινοτομίας Κώστα Φωτάκη.
«Οι τρεις από αυτές έχουν τους χαρακτηριστικούς τίτλους «οι δρόμοι των ελαιώνων», «οι δρόμοι των αμπελώνων» και «οι δρόμοι της μέλισσας». Υπάρχει και μία τέταρτη δράση που αφορά τη δημιουργία επιδεικτικών έργων για τη δημιουργία πρότυπων καλλιεργειών και την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και ερευνητικών αποτελεσμάτων», σημείωσε.
Η Κρήτη αποτελεί την περιφέρεια-πιλότο, όπως είπε ο κ. Φωτάκης, με παρεμβάσεις που γίνονται στο αγρόκτημα του ΤΕΙ στο Ηράκλειο, στη Μεσσαρά, στην Ιεράπετρα και εδώ στους Ασώματους, όπου η κτηνοτροφία έχει τον κυρίαρχο ρόλο. «Τέσσερα ιδρύματα της Κρήτης, τέσσερις ερευνητικοί οργανισμοί, το πανεπιστήμιο, το ΤΕΙ και το ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στηρίζουν και συγκροτούν αυτή τη δημιουργία εδώ στη Σχολή Ασωμάτων, όπου θα δημιουργηθεί ένα ερευνητικό κέντρο και ένα εκπαιδευτικό κέντρο μαζί με μία μεγάλη φιλοδοξία. Να αποτελέσει σημείο αναφοράς διεθνούς εμβέλειας, τόσο σε ό,τι αφορά τη νησιωτική κτηνοτροφία, όσο και για άλλες περιοχές της Μεσογείου που έχουν παρόμοια ξηρό-θερμικά κλίματα. Σε ότι αφορά θέμα της κατάρτισης θα δημιουργηθούν διετή προγράμματα που ήδη έχει προγραμματίσει το υπουργείο Παιδείας και απευθύνονται σε μαθητές των ΕΠΑΛ, ώστε να εξειδικευθούν πάνω σε θέματα κτηνοτροφίας», δήλωσε ο κ. Φωτάκης.
Σχετικά με τη χρηματοδότηση της Σχολής Ασωμάτων, ο αναπληρωτής υπουργός επισήμανε ότι το πρόγραμμα χρηματοδότησης από πλευράς του υπουργείου του υπάρχει κυρίως σε ό,τι αφορά την έρευνα. «Η χρηματοδότηση υπάρχει στο ΤΕΙ, που θα συντονίζει όλη αυτή τη δραστηριότητα, ενώ ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ θα έχει τον κύριο λόγο. Όλα είναι έτοιμα να ξεκινήσουν και είναι σημαντικό πως από πλευράς της έρευνας είμαστε ήδη καλυμμένοι».
«Η αναβίωση της Σχολής Ασωμάτων αποτελεί αναπτυξιακό έργο για ολόκληρη την Κρήτη»
Για τη χρηματοδότηση μίλησε και ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, τονίζοντας πως με τη βοήθεια των συναρμόδιων υπουργείων θα βρεθούν και προγράμματα ευρωπαϊκά, αλλά και πόροι για την πλήρη αξιοποίηση της Σχολής Ασωμάτων. «Εμείς ό,τι έχουμε δεσμευτεί από πλευράς χρηματοδοτήσεων θα το κάνουμε πράξη, μιας και η Σχολή αφορά έναν αγώνα πολλών χρόνων. Αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι τόσο η συνέχιση της συνεργασίας όλων των φορέων, αλλά και η αξιοποίηση μέσα από τη μελέτη, μιας και έχει γίνει μία σημαντική δουλειά από τους εμπλεκόμενους φορείς. Εμείς ως περιφέρεια έχουμε να δείξουμε τα επόμενα βήματα για την ανάπτυξη της περιοχής, ώστε να δοθεί η δυναμική που χρειάζεται στον κτηνοτροφικό τομέα και θα έλεγα για όλη τη Μεσόγειο και όχι μόνο για την Κρήτη. Όλα όσα συμβούν και γίνουν στη Σχολή Ασωμάτων θα είναι ένα από τα πιο σημαντικά αναπτυξιακά έργα στον τομέα της κτηνοτροφίας στο νησί μας. Εκτιμώ ότι με τη βοήθεια και των συναρμόδιων υπουργείων αλλά και της περιφέρειας θα μπορούμε να βρούμε και ευρωπαϊκά προγράμματα και εθνικούς πόρους για να προχωρήσουμε».
Από την πλευρά της, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή, έκανε λόγο για ένα όνειρο της προσωπικής της ζωής μέσα στην περιφέρεια από το 2011. «Από τότε προσπαθούσαμε στην περιφερειακή ενότητα να πείσουμε το υπουργείο να δοθεί η έκταση των 500 και πλέον στρεμμάτων στην περιφέρεια, ώστε να πραγματοποιηθεί αυτό το μεγάλο πρότζεκτ που έχει γίνει με βάση τη μελέτη, ώστε να αναβιώσει η Γεωργική Σχολή Ασωμάτων, με όρους όμως 21ου αιώνα, συνεργαζόμενοι με μεγάλα επιστημονικά ιδρύματα του τόπου μας. Σήμερα αυτό το έργο γίνεται πραγματικότητα και από σήμερα ξεκινάει ένα μεγάλο αναπτυξιακό έργο που δεν αφορά μόνο στον δήμο Αμαρίου, αφορά στο Ρέθυμνο, αφορά στην Κρήτη ολόκληρη».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αμαρίου Παντελή Μουρτζανό «η επαναλειτουργία και αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων είναι το αποκορύφωμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2012, με ένα κοινό αίτημα της δημοτικής αρχής τότε, της περιφέρειας Κρήτης, του ΕΛΓΟ Δήμητρα, της εκκλησίας. Το ζήτημα για πολλά χρόνια είχε κολλήσει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, αλλά με τον καινούριο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρο Αραχωβίτη και όταν υπάρχει θέληση, ξεπερνιούνται όλα. Μετά την επίσκεψη που είχε το Σεπτέμβρη του 2018 στο υπουργείο μαζί με κ. Ξανθό και κ. Λιονή μας υποσχέθηκε, ότι θα γίνει η παραχώρηση και το έκανε πράξη με την απόφαση του Δεκεμβρίου του 2018 και περιμένουμε τώρα να πάρει σάρκα και οστά το όραμα της αναβίωσης της σχολής με τη σύγχρονη τεχνολογία», ανέφερε.
Α. Ξανθός: «Αποτέλεσμα συστηματική και ειλικρινούς συνεργασίας πολλαπλών φορέων»
Πολύ σημαντική χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα, όχι μόνο για το Ρέθυμνο αλλά και για ολόκληρη την Κρήτη, αλλά και για τις αναπτυξιακές προοπτικές που ανοίγονται μετά από πολυετείς προσπάθειες σχετικά με τη Σχολή Ασωμάτων, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός. Έχει δρομολογηθεί πλέον όπως ανέφερε, η αναβάθμιση μιας περιοχής που είχε εγκαταλειφθεί που ήταν σε απαξίωση, ενώ για πολλές δεκαετίες στο παρελθόν ήταν το παραγωγικό και αναπτυξιακό κέντρο της περιοχής. «Σήμερα γίνεται το πρώτο βήμα. Έχει δρομολογηθεί η αξιοποίηση της Σχολής Ασωμάτων, με τη σύμπραξη της περιφέρειας, του δήμου και του ΕΛΓΟ Δήμητρα θεωρώ ότι πραγματικά αξίζει στους παραγωγικούς ανθρώπους της περιοχής να έχουν τη δυνατότητα να βρίσκεται δίπλα τους ένα κέντρο που θα παρέχει τεχνογνωσία, καθοδήγηση επιστημονική, θα συνεργάζεται με ερευνητικά ιδρύματα και θα συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων με τη διασύνδεσή τους τελικά και με τον τουρισμό».
Πρόκειται για ένα αναπτυξιακό στοίχημα της επόμενης περιόδου, είπε ο κ. Ξανθός και προσέθεσε: «Στοίχημα πολύ σημαντικό, τώρα πια που κλείνει η χώρα τις μεγάλες εκκρεμότητες, κλείνει μία περίοδο ταλαιπωρίας, λόγω κρίσης και μπαίνει σε μία πορεία ασφαλή, με προοπτικές. Αυτό εκφράζεται άλλωστε καθημερινά. Η ασφάλεια δηλαδή, η κανονικότητα και η βελτίωση της καθημερινότητας των ανθρώπων. Επίσης, η σημερινή μέρα είναι ένα πολύ καλό σήμα ότι όταν προκύπτουν θετικά μέτρα, αυτό είναι αποτέλεσμα συστηματικής και ειλικρινούς συνεργασίας των τοπικών φορέων, των εμπλεκόμενων φορέων, διότι αλλιώς δεν παράγεται κάτι θετικό για τον τόπο. Αυτό που συμβαίνει σήμερα με τη Σχολή Ασωμάτων, σε συνάρτηση με την πραγματική σύμβαση για την αξιοποίηση του υδάτινου όγκου του Φράγματος των Ποταμών για τη ύδρευση της βόρειας ζώνης του Ρεθύμνου που και αυτό μετά από 13 χρόνια προσπαθειών, ωριμάνσεων και μελετών καταφέραμε να έχει μία ευτυχή κατάληξη, είναι το σήμα είναι ότι ο τόπος μας έχει περιθώριο τα επόμενα χρόνια να οργανωθεί καλύτερα, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, να βελτιώσει τα προϊόντα που παράγει, άρα και το οικονομικό όφελος τελικά, να διαχυθεί περισσότερο στην κοινωνία».
«Επιτακτική ανάγκη διατήρησης και αναβάθμισης της κτηνοτροφίας»
Στην παρουσίαση για τη μελέτη αναβάθμισης της Σχολής Ασωμάτων που έκανε ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, παραρτήματος Κρήτης, Αλέξανδρος Στεφανάκης, είπε χαρακτηριστικά πως αυτό το εγχείρημα έχει μοναδικότητα και μια ταυτότητα. «Είναι ολόκληρο μία καινοτομία, διότι πατάει στο να φτιαχτεί μία υποδομή που ασχολείται με τους ανθρώπους, με τη διά βίου εκπαίδευση, με την εξέλιξη των συστημάτων παραγωγής ξηρό – θερμικών περιοχών, την ανάδειξη της ταυτότητας των προϊόντων και ασφαλώς την ερευνητική υποστήριξη και την καινοτομία. Επίσης, αυτό θα βοηθήσει και στη διατήρηση των τοπικών φυλών αιγοπροβάτων, που είναι πολύτιμες διότι είναι προσαρμοζόμενες στον τόπο μας».
Ο κ. Στεφανάκης είπε προς τους παρευρισκόμενους, ότι δεν μπορεί κανείς να παίζει με τις προοπτικές που υπάρχουν για την Κρήτη και όχι μόνο. «Στην Κρήτη έχουν γίνει αξιόλογες προσπάθειες που πρέπει να αναδειχθούν, προσπάθειες πολλών χρόνων και μάλιστα στην Κρήτη έχουν γίνει ιδιαίτερες προσπάθειες με επενδύσεις εκσυγχρονισμού των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, αλλά και σε υποδομές που όμως, δεν έχουν συνοδευτεί από ανάλογες προσπάθειες διάχυσης της τεχνογνωσίας».
Επίσης, όπως τόνισε, δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες ενέργειες αναβάθμισης του ζωικού κεφαλαίου και για τον λόγο αυτό, η ανάγκη επαναλειτουργίας και αναβάθμισης της Σχολής Ασωμάτων είναι σοβαρή. «Διότι η κτηνοτροφία είναι ένα ολοκληρωμένο παραγωγικό σύστημα μη ενεργειοβόρο. Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα τις υποδομές αυτές και τις δυνατότητες που υπάρχουν στην Κρήτη στο Ρέθυμνο και στη Σχολή Ασωμάτων να τις εγκαταλείψουμε. Όλα όσα είχαν συμβεί τόσα χρόνια στη Σχολή Ασωμάτων και όλα όσα προγραμματίζονται να συμβούν αφορούν ένα τεράστιο έργο με ρόλο εκπαιδευτικό, ερευνητικό, καινοτομικό, με στόχο σοβαρό σε ό,τι αφορά τη διατήρηση της κτηνοτροφίας και την αναβάθμισης της».
Στη σημαντικότητα της σχολής αλλά και στην ιστορικότητα της Μονής Ασωμάτων αναφέρθηκε ο σεβασμιότατος μητροπολίτης κκ Ειρηναίος, ο οποίος ευχαρίστησε όλους για την αναβίωση της σχολής, ενώ επιπροσθέτως ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη για τη θέλησή του στο δρομολογούμενο έργο αναστήλωσης της μονής.