Στη φάση της ολοκλήρωσης βρίσκεται το έργο κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος που θα στεγάσει την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου στην περιοχή Αγίου Νικολάου.
Κτίριο «Μεγαλοπρεπές» στη θέα του, όπως ήδη έχει διαμορφωθεί, με εσωτερική διαρρύθμιση σύγχρονων Ευρωπαϊκών προδιαγραφών, κατασκευάζεται για να φιλοξενήσει σε συνθήκες εύρυθμης λειτουργίας την ιστορική βιβλιοθήκη της πόλης.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου κ. Μιχάλη Τρούλη έχουν ολοκληρωθεί όλες οι κατασκευές με μπετόν και μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ξεκινήσει η τοποθέτηση των κουφωμάτων, των θυρών και των παραθύρων.
Ο ίδιος επισήμανε, ότι η ροή της χρηματοδότησης είναι κανονική και ανάλογη της πορείας των εργασιών, έχουν τηρηθεί τα χρονοδιαγράμματα και το κτίριο αναμένεται να παραδοθεί εντός του έτους.
Οι εσωτερικοί χώροι, άνετοι και κατάλληλα διαμορφωμένοι θα φιλοξενήσουν την κυρίως βιβλιοθήκη, τις συλλογές βιβλίων και αρχείων, παιδική βιβλιοθήκη με χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων και παιχνιδιού, αναγνωστήρια, ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες για ερευνητές και συγγραφείς, μόνιμη έκθεση προβολής βιβλίων νέων συγγραφέων και χώρο πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και εν γένει πνευματικών εκδηλώσεων.
Στο υπόγειο του κτιρίου προβλέφθηκαν χώροι για την φύλαξη των δύο αυτοκινήτων-κινητών βιβλιοθηκών και χώροι στάθμευσης για τους εργαζόμενους και το κοινό.
Το έργο έχει φορέα υλοποίησης το υπουργείο Παιδείας, χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 4.405.860 ευρώ. Ανάδοχος κατασκευαστική εταιρεία είναι η «ΝΑΟΥΜ Σ.Θ. Α.Τ.Ε.».
Επόμενο βήμα θα είναι η προμήθεια του απαιτούμενου εξοπλισμού για να συμπληρωθεί ο ήδη υπάρχοντας, ενώ βασικό ζητούμενο είναι η σωστή στελέχωση της βιβλιοθήκης με επαρκές προσωπικό. Χαρακτηριστικά ο κ. Τρούλης δήλωσε, ότι ευελπιστεί να υλοποιηθούν οι σχετικές υποσχέσεις για την προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού και την πρόσληψη επαρκούς προσωπικού τονίζοντας ότι «Φαντάζομαι, ότι αφού το υπουργείο κάνει αυτό το έργο με δημόσιες δαπάνες, το οποίο είναι και το μοναδικό νέο έργο του υπουργείου που υλοποιείται στη Ελλάδα με εθνικούς πόρους και ολοκληρώνεται, θα φροντίσει και για τη λειτουργία του».
Εκφράζοντας επίσης την ικανοποίησή του για την εξέλιξη της όλης προσπάθειας ο πρόεδρος της εφορείας της βιβλιοθήκης δήλωσε στην εφημερίδα μας ότι «Πιστεύω πως ό,τι ονειρευτούμε για τον τόπο μας μπορούμε να το πετύχουμε, όσες θυσίες κι αν χρειαστούν. Αρκεί να είμαστε διατεθειμένοι τις θυσίες αυτές να τις υποστούμε και το όραμά μας να το κάνουμε πράξη. Πριν από είκοσι χρόνια, όταν προσκλήθηκα και μου έγινε η πρόταση για να με διορίσει ο τότε νομάρχης πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της ρεθεμνιώτικης βιβλιοθήκης, το πρώτο που σκέφτηκα και είπα ήταν αν θα μπορούσε να με στηρίξει για να λύσουμε το πρόβλημα που είχε η βιβλιοθήκη από την αρχή της σύστασής της. Το στεγαστικό. Διότι η βιβλιοθήκη δεν είχε στέγη από τότε που ιδρύθηκε. Και που πήρε όλες τις μορφές που πήρε στην πορεία μέχρι που έγινε Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Ο τότε νομάρχης Γιάννης Φωτάκης αποδέχτηκε την πρότασή μου και προχώρησε στο διορισμό μου ως προέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου. Εγώ από κείνη τη στιγμή κοίταξα πώς αυτό το όραμα θα γίνει πράξη. Ύστερα από 20 χρόνια όπως μπορεί να δει κάθε Ρεθεμνιώτης, πως η βιβλιοθήκη προχώρησε και σε λίγο θα έχει ολοκληρωθεί και θα είναι ένα στολίδι στον τόπο μας. Δεν χρειάζονται πολλά πράγματα, ελάχιστα πράγματα χρειάζονται, αρκεί όμως να έχει κανείς πίστη για αυτά. Ό,τι πιστεύει κάθε άνθρωπος, μπορεί πραγματικά να το κάνει πράξη. Πίστεψα αυτό το όραμα. Γιατί πάντα πίστευα πως οι τοπικές βιβλιοθήκες, όπως η δική μας μπορούν πραγματικά να βελτιώσουν και να προάγουν τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων στους τόπους που λειτουργούν. Και η βιβλιοθήκη μας αυτό το κάνει κάθε μέρα».
Η βιβλιοθήκη σήμερα
Στα εξήντα και πλέον χρόνια της λειτουργίας της, η Δημόσια Βιβλιοθήκη του Ρεθύμνου γνώρισε συνεχή ανάπτυξη. Σήμερα οι συλλογές της ξεπερνούν τις 155.000 τόμους βιβλίων, στις οποίες πρέπει να προστεθούν περί τους 10.000 τόμους περιοδικών, καθώς και ένα πλούσιο αρχείο τοπικών και αθηναϊκών εφημερίδων. Εξυπηρετεί κάθε χρόνο περίπου 30.000 χρήστες, ενώ το δανειστικό της τμήμα, που αριθμεί 10.000 ενεργά μέλη, πραγματοποιεί πάνω από 27.000 δανεισμούς το χρόνο. Ως γενική βιβλιοθήκη απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού, γεγονός που φαίνεται από τη σύνθεση του κοινού που την χρησιμοποιεί, η οποία σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που τηρεί η βιβλιοθήκη είναι η εξής: Μαθητές όλων των βαθμίδων 40%, φοιτητές 15% και ιδιώτες 45%.
Από το 1989 άρχισε η μηχανοργάνωση της βιβλιοθήκης με την εφαρμογή του λογισμικού προγράμματος για βιβλιοθήκες «Πτολεμαίος», που διέθεσε το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό οι εργασίες της αυτοματοποίησης και της αναδρομικής καταλογογράφησης της συλλογής. Η ανάκτηση πληροφοριών από τη βάση δεδομένων της βιβλιοθήκης γίνεται μέσω τερματικών και από τον ίδιο τον χρήστη. Σήμερα μάλιστα έχει συνδεθεί με το διαδίκτυο και οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες στον κατάλογό της on line.
Επίσης στο πλαίσιο λειτουργίας της βιβλιοθήκης λειτουργεί και δημόσιο κέντρο πληροφόρησης με σημαντικό οπτικοακουστικό υλικό και πρόσβαση στις σύγχρονες τεχνολογίες και στο διαδίκτυο.
Νέες δωρεές συλλογών βιβλίων
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου φημίζεται για τις πολλές συλλογές βιβλίων και αρχείων, που αποτελούν δωρεές ιστορικών προσωπικοτήτων, με παλαιότερη αυτής του Εμμανουήλ Βιβυλάκη.
Πρόσφατα δωρίθηκε η βιβλιοθήκη χιλίων τόμων της Άννας Αποστολάκη, η οποία κατάγονταν από τις Μαργαρίτες Μυλοποτάμου και υπήρξε η πρώτη διευθύντρια του πρώτου Λαογραφικού Μουσείου της χώρας, το οποίο είχε ιδρύσει ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης και έχει εξελιχθεί στο γνωστό σήμερα Μουσείο Λαϊκής Τέχνης.
Επίσης δωρίθηκε η βιβλιοθήκη και το αρχείο του Δημάρχου Τίτου Πετυχάκη από την εγγονή του.
