Το Ρέθυμνο εκτός από μουσική παιδεία διέθετε πάντα άνδρες και γυναίκες με εξαιρετικές φωνές. Και δεν αναφερόμαστε σε σωστές απλά φωνές αλλά σε θείο χάρισμα που ήταν ευλογία να το απολαμβάνεις.
Φημισμένα τα γλέντια της οικογένειας Γιώργη Κούνουπα, γιατί κάποια στιγμή θα ερχόταν η σειρά του πατέρα να τραγουδήσει με τις κόρες του. Και δεν χόρταινες να τους ακούς.
Έτσι η δημιουργία χορωδίας από το Σύνδεσμο για τη διάδοση των Καλών Τεχνών βρήκε άμεσα πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί και επί Μπάμπη Πραματευτάκη μαέστρου να γνωρίσει ημέρες δόξης.
Απίστευτα ωραίες φωνές την αποτελούσαν. Θα αναφέρουμε μερικά μόνο ονόματα και θα ζητήσουμε συγγνώμη για όσους παραλείψουμε. Θυμόμαστε λοιπόν τους Βαγγέλη Στεφανάκη, Γιάννη Λαγουδάκη, Στέλιο Μπαγουράκη, Νίκο Καραμανώλη, Μανόλη Λαμπρίδη, Μαρίνο Σταύρο, Μανόλη Κούνουπα, Στέλιο Κλαψινάκη, Βασίλη Μανουσάκη, Σπύρο Λιονή, Γιάννη Σκεπετζή, Νίκο Νιουράκη, Κώστα Καννά, Λευτέρη Κορωνάκη, Μανόλη Παπουτσιδάκη, Γιώργο Αρχοντάκη, Αντώνη Χαντουμάκη και από τις γυναίκες Μαρία Παπαδομανωλάκη, Φώφη Ζουρίδη, Αντιγόνη Βαρούχα, Άννα Παντελιδάκη, Λία Γιαννακάκη, Ευριδίκη Τζιράκη, Ρένα Παπαδάκη, Ρένα Κουγιτάκη, Αμαλία Σταυριανάκη, Μαρίκα Πλουτινάκη, Ελένη Σκευάκη, Άννα Παπουτσιδάκη κ.α.
Αναφέρομαι στον πρώτο βασικό πυρήνα. Ήταν από τις ωραιότερες αναμνήσεις μου το διάστημα που γνώρισα τη χορωδία. Η Δανάη Μαραγκουδάκη είχε την ευθύνη των σοπράνο και τενόρων και η Ρίτσα Καρνιωτάκη των άλτο και των μπάσων. Απαραίτητη στη συντροφιά η Ειρήνη Γρηγοριάδου και πανταχού παρών ο Μανός Αστρινός.
Κι ήταν χαράς Ευαγγέλια για όλους μας η γενική πρόβα με τον Μπάμπη Πραματευτάκη.
Γιατί πάντα θα μας δίδασκε κάτι περισσότερο με το γνωστό του γλυκύτατο ύφος και την παροιμιώδη υπομονή του.
Αξέχαστη η βραδιά που ήρθε με παράκληση της Ειρήνης Γρηγοριάδου και ο μακαριστός Τίτος να μας ακούσει. Και ζήτησε αμέσως να συμμετέχουμε στην ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου. Όπως κι έγινε. Μια εμπειρία που μένει ανεπανάληπτη κι ας έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε.
Ήταν μαγευτικό το άκουσμα με το Βαγγέλη Στεφανάκη στο «Άσπιλε» και το Νίκο Καραμανώλη στο «Και δως ημίν δέσποτα…».
Η χορωδία έφθασε σε πολύ υψηλά επίπεδα με τη συμμετοχή και χαρισματικών καλλιτεχνών όπως η εξαίρετη Φέφη Βαλαρή, πρόεδρος σήμερα του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνου. Τα σόλο της έχουν αφήσει εποχή.
Παιδικές χορωδίες
Στο Ωδείο λειτούργησαν και παιδικές χορωδίες από μαθητές και μαθήτριες των διαφόρων μουσικών τμημάτων. Ξεχώρισε αναμφισβήτητα η Chorus ’87, έργο ζωής του Γιάννη Μεντζελόπουλου. Αρχικά ήταν η παιδική χορωδία του Ελληνικού Ωδείου Ρεθύμνου, της οποίας τα μέλη ξανάσμιξαν με πρωτοβουλία του μαέστρου Γιάννη Μεντζελόπουλου, τα Χριστούγεννα του 2007. Με οδηγό τις αναμνήσεις, την αγάπη για το χορωδιακό τραγούδι και τις κοινωνικές του προεκτάσεις, έχει πραγματοποιήσει συναυλίες στο Ρέθυμνο και στα Χανιά και συμμετείχε στο 8ο Χορωδιακό Φεστιβάλ Τρίπολης τον Ιούνιο του 2010. Διακρίθηκε επίσης στο 6ο Διεθνές Χορωδιακό Φεστιβάλ Ναυπάκτου (Δι.Χο.Φε.Ν.), «Μίκης Θεοδωράκης» στις 26 Μαΐου 2012, κερδίζοντας το 3ο βραβείο και εγκωμιαστικά σχόλια για την παρουσία της. Και συνεχίζει τη δημιουργική της πορεία.
Αργότερα η Μικτή Ρεθεμνιώτικη χορωδία προσχώρησε στο Δήμο Ρεθύμνου κι έγινε μάλιστα ΝΠΔΔ. Σήμερα της δίνει πνοή η Ισιδώρα Χαλκιαδάκη με άξιους συνεργάτες και μας θυμίζει παλιές καλές εποχές. Ιδιαίτερα την απολαμβάνουμε στις Καντάδες που έχει καθιερώσει στην περίοδο του Καρναβαλιού.
Κατά γενική ομολογία η Μικτή Ρεθεμνιώτικη Χορωδία του Συνδέσμου Υπέρ διαδόσεως Καλών Τεχνών έγραψε ιστορία. Και το οφείλει περισσότερο στην παρουσία του Μπάμπη Πραματευτάκη που έγραφε τραγούδια ειδικά γι’ αυτήν. Και μάλιστα έργα πνοής όπως «Η ωδή στη Μάχη της Κρήτης» που σημάδεψε την πορεία της χορωδίας. Με το έργο αυτό είχε εντυπωσιάσει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο όταν επισκέφτηκε το Ρέθυμνο για να παραστεί στις εκδηλώσεις για τη Μάχη της Κρήτης το 1996.
Υπάρχει κι ένας δίσκος της με τίτλο «Στο δρόμο της αναζήτησης» που αποτελεί ένα σπάνιο κειμήλιο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Για τους νοσταλγούς της καλής εκείνης εποχής έχω αναρτήσει στο κανάλι μου στο Youtube (Εύα Λαδιά) αρκετές από τις εμφανίσεις της Χορωδίας και είχε συμπεριληφθεί και στην εκπομπή του Νίκου Λαγκαδινού «Δημιουργοί στην Περιφέρεια» (ΕΡΤ 1984). Σ’ αυτή ιδιαίτερα ξεχωρίζει ένα σόλο με τις Μαρία Παπαδομανωλάκη και Ευριδίκη Τζιράκη στο τραγούδι του Μπάμπη Πραματευτάκη σε ποίηση Εύας Λίτινα «Πάμε ταξίδι μακρινό».
Ευτυχώς το χορωδιακό τραγούδι έχει και μια ενδιαφέρουσα συνέχεια στην πόλη μας.
Από καιρό τώρα δραστηριοποιείται στην περιοχή Σταυρωμένου χορωδία αξιόλογη που δημιούργησε ο πολιτιστικός σύλλογος αξιοποιώντας την εμπειρία του γνωστού χορωδού και πρόθυμου πάντα εργάτη του πολιτισμού Γιάννη Σκεπετζή που τη διευθύνει.
Και η πρόσφατη εμφάνισή της με τραγούδια από το νέο κύμα εντυπωσίασε το κοινό.
Μια χορωδία με δική της φιλοσοφία
Την επανάσταση στο παιδικό χορωδιακό σχήμα έφερε ο Αντώνης Μαυράκης με τον «Μουσικό Καρπό».
Ανήσυχο πνεύμα ο Αντώνης. Από τα πρώτα μουσικά βήματα που έκανε στη Φιλαρμονική έδειξε πως δεν μπορεί να γαληνέψει σε ρηχές προσδοκίες. Έβαλε από νωρίς πλώρη για πέλαγα βαθειά.
Κώστας Αποστολάκης και Μπάμπης Πραματευτάκης ήταν τα πρότυπά του. Ενώ ξεκίνησε με έγχορδα τα πνευστά τον κέρδισαν. Και έδινε πάντα κίνητρα στο Μπάμπη Πραματευτάκη να γράψει σόλο για τρομπέτα ξέροντας ότι ο Αντώνης Μαυράκης θα τα καταφέρει.
Από πολύ μικρό τον εμπιστεύονταν οι μαέστροι να συμμετέχει σε μεγάλη ορχήστρα. Υπήρξε μάλιστα από τα πρώτα μέλη της Πειραματικής Συμφωνικής Ορχήστρας Ρεθύμνου.
Όταν πηγαινοερχόταν σε σεμινάρια Ελλάδας και εξωτερικού για να τελειοποιήσει τις σπουδές του πιστεύαμε ότι θα περιοριστεί στα όρια ενός καλού σολίστα. Από τις πρώτες εμφανίσεις του Rithy Brass και αργότερα του Creta Brass αρχίσαμε να υποψιαζόμαστε ότι ο Αντώνης Μαυράκης συνεχίζει τις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις.
Το ακριβώς επιδίωκε το καταλάβαμε με την δημιουργία του «Μουσικού Καρπού».
Και υποκλιθήκαμε με σεβασμό στο σκοπό του να διδάξει μουσική παιδεία στο μαθητόκοσμο ανεξαρτήτως σχολείου, κοινωνικής τάξης, θρησκεύματος και φυλής εντελώς δωρεάν.
Με το πέρασμα του χρόνου αποδείχτηκε η πολύτιμη συμβολή του στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι με την ανάδειξη μεγάλων ταλέντων στη φωνητική.
Ο Αντώνης Μαυράκης όμως δεν επαναπαύθηκε στις δάφνες της κοινωνικής καταξίωσης που κατέκτησε η χορωδία. Ξεκίνησε να φέρνει μεγάλους συνθέτες κοντά στα παιδιά και μαέστρους να τα διευθύνουν όπως ο Γιώργος Αραβίδης.
Μέσα από αφιερώματα εξάλλου των σπουδαιότερων μουσικών γνώρισε στα παιδιά του τα διαφορετικά ρεύματα της ελληνικής μουσικής. Αξιοποίησε μάλιστα και βετεράνους του πολιτισμού στο Ρέθυμνο όπως ο Βαγγέλης Στεφανάκης στις διάφορες εκδηλώσεις του.
Ποτέ δεν θέλει όμως να αναφερόμαστε μόνο σ’ αυτόν. Θέλει όλα να περιστρέφονται γύρω από την οικογένεια του «Μουσικού Καρπού» γιατί αυτή η σχέση έχει δημιουργηθεί μεταξύ προέδρου και μελών. Ο Αντώνης Μαυράκης διδάσκει τους μαθητές του με τον πιο γλυκό τρόπο την πειθαρχία που απαιτείται σε κάθε μουσικό σχήμα κύρους και κυρίως ήθος.
Αυτό που τον ενδιαφέρει πάντα είναι η θετική ενεργοποίηση των παιδιών, η μεταξύ τους συνεργασία πέρα από τις όποιες διαφορές τους και, εν τέλει, η επαφή τους με την ποιοτική μουσική διαφόρων εποχών και πολιτισμικών ιδιωμάτων. Αυτός ο στόχος υλοποιήθηκε με εκδηλώσεις που σκοπός τους είναι να δώσουν την ευκαιρία στο κοινό της πόλης μας να γνωρίσει ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, ανθρώπους που έχουν το όραμα της δημιουργίας, καθώς και αξιόλογους ερμηνευτές.
«Σκοπός μας η πολιτιστική εκπαίδευση των παιδιών»
«Άξονας του εγχειρήματος ήταν η μεταλαμπάδευση των γνώσεων και των εμπειριών που μας χάρισε απλόχερα η μουσική, αλλά και η διαμόρφωση των χαρακτήρων των παιδιών, μέσω της συνεργασίας, της πειθαρχίας και αυτοπειθαρχίας, της ομαδικότητας, της αλληλεγγύης και της προσήλωσης σε έναν κοινό στόχο, αξίες που αυτονόητα συνδέονται με την απόκτηση της μουσικής παιδείας», τονίζει σε κάθε ευκαιρία ο δημιουργός του «Μουσικού Καρπού» Αντώνης Μαυράκης.
Και προσθέτει:
«Επίκεντρο των δραστηριοτήτων μας είναι οι μαθητές των σχολείων, όπως επίσης και οι συνεργασίες με ντόπιους καλλιτέχνες. Σκοπός μας να δώσουμε βάση στην πολιτιστική εκπαίδευση των μαθητών της πόλης. Προετοιμάζουμε και πραγματοποιούμε συναυλίες από μεγάλους καλλιτέχνες, κυρίως Έλληνες, αλλά και ξένους κι έχουμε συνεργαστεί με επαγγελματίες μουσικούς των μεγαλύτερων ορχηστρών της Ελλάδας. Η βοήθεια από ορισμένους γονείς των μαθητών μας είναι πολύ σημαντική για την επίτευξη των στόχων μας και τους ευχαριστούμε πολύ για την στήριξή τους.
Και ιστοσελίδα
Δεν υπάρχει ευκαιρία που δίνει και η τεχνολογία να μην εκμεταλλευτεί ο Αντώνης Μαυράκης για χάρη των μαθητών του. Πρόσφατα ο «Μουσικός Καρπός» έχει δημιουργήσει και διαδικτυακό τόπο www.mousikoskarpos.com για την ενημέρωση και την επικοινωνία, αλλά και για την επιμόρφωση των μελών και των φίλων της, που γίνονται όλο και περισσότεροι ύστερα από κάθε δράση.
Στο πλαίσιο μάλιστα της ανάγκης συνεχούς βελτίωσης και της διεργασιοκεντρικής προσέγγισης, ο «Μουσικός Καρπός» επικαιροποίησε τον ιστότοπό του, παρέχοντας σε όσους ενδιαφέρονται για τις πολιτιστικές του δραστηριότητες μια ηλεκτρονική πύλη πρόσβασης, αλλά και ένα «εργαλείο» για την έκφραση των κοινωνικών ευαισθησιών με κατεύθυνση την εκπαίδευση. Για την υλοποίηση του εταιρικού ιστότοπου χρησιμοποιήθηκε λογισμικό ανοικτού κώδικα. «Στη σελίδα που σχεδιάσαμε», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση ο πρόεδρος του «Μουσικού Καρπού» Αντώνιος Μαυράκης, «ελπίζουμε να εκφράζετε ανεπιφύλακτα τις απόψεις σας, συνεισφέροντας στο στοίχημά μας για άμεση αξιολόγηση και ποιοτική αναβάθμιση των πρωτοβουλιών μας με γνώμονα τα ποικίλα ενδιαφέροντα και τις αναζητήσεις της κοινωνίας μας που διαρκώς αλλάζει. Σας περιμένουμε για να μας γνωρίσετε!».
Όσο γνωρίζουμε το «Μουσικό Καρπό» τόσο περισσότερο μας κερδίζει.
Κοντά στις άλλες καλλιτεχνικές προσφορές μας έχει δώσει την ευκαιρία να γνωρίσουμε σαν τόπο εκδήλωσης και ξεχασμένες αλλά υπέροχες τοποθεσίες στην πόλη μας όπως η πλατεία Νομαρχίας και η αυλή του Περιβαλλοντικού Μουσείου.
Και κάθε Μεγάλη Παρασκευή η πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων αποκτά ιδιαίτερο χρώμα χάρις στα μέλη του «Μουσικού Καρπού» που ερμηνεύουν με τις αγγελικές τους φωνές τα εγκώμια.
Ομολογουμένως ο «Μουσικός Καρπός» έχει συμβάλει τα μέγιστα στη μουσική παιδεία και μάλιστα χωρίς κερδοσκοπικές βλέψεις.
Και είναι από τα βασικά στοιχεία που κάνουν τον Αντώνη Μαυράκη από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς παράγοντες της πόλης μας.
Στο επόμενο θα κάνουμε αφιέρωμα στις «Φωνές του Νότου» και στους παλιούς και νέους μουσικούς που τίμησαν και τιμούν το Ρέθυμνο με το έργο τους.