Σημαντική ανάσα για την επανεκκίνηση του κλάδου της εστίασης χαρακτηρίζουν οι επαγγελματίες του Ρεθύμνου το πρόγραμμα των 330 εκ. ευρώ που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός για τη στήριξη των επιχειρηματιών, ώστε να μπορέσουν να θέσουν εκ νέου σε λειτουργία τις επιχειρήσεις τους μόλις το επιτρέψουν τα επιδημιολογικά δεδομένα.
Μετά από ένα εξάμηνο, όπου οι επιχειρήσεις εστίασης και αναψυχής παραμένουν κλειστές στο πλαίσιο εφαρμογής των μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, το επιδοτούμενο πρόγραμμα αποτελεί σανίδα σωτηρίας για εκατοντάδες επαγγελματίες που βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο. Καθόλη τη διάρκεια του lockdown οι τζίροι είναι μηδενικοί, αφού τα καταστήματα ήταν κλειστά, ωστόσο λειτουργικά έξοδα, δάνεια και ένα σωρό οικονομικές υποχρεώσεις έτρεχαν. Οι μέχρι τώρα στήριξη του κράτους, όπως τόνιζαν οι επαγγελματίες ήταν σε θετική κατεύθυνση, όμως, δεν ήταν αρκετή, αφού τις επιστρεπτέες προκαταβολές καλούνται να τις επιστέψουν εν ευθέτω χρόνω και για τους περισσότερους η επανεκκίνηση της επιχείρησης φάνταζε ένα δύσκολο στοίχημα.
Το πρόγραμμα αφορά την ενίσχυση των επιχειρήσεων με ποσό ίσο με το 7% του τζίρου του 2019 και με μέγιστο ποσό ενίσχυσης τις 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ, υπό την προϋπόθεση ότι το 2020 ο τζίρος τους ήταν μειωμένος σε σύγκριση με το 2019 κατά 30% και πλέον. Στην ουσία, το ποσό αυτό καλύπτει το 20% του εκτιμώμενου τζίρου του πρώτου μήνα επανεκκίνησης.
Πλέον, ο κλάδος εμφανίζεται ικανοποιημένος από το πρόγραμμα που αφορά αποκλειστικά τις επιχειρήσεις εστίασης, το οποίο σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουν γίνει θα στηρίξει περί τις 34.000 επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2020 οι επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα ανέρχονται σε 82.408. Το 2019 ο τζίρος τους ανήλθε σε 6.059.184.851 και το 2020 ανήλθε σε 3.773.850.833 καταγράφοντας πτωση-37,7%.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία στο Ρέθυμνο επιχειρήσεις του κλάδου ανέρχονται σε 1,026. Το 2019 κατέγραψαν τζίρους ύψους 75.524.115 ευρώ και το 2020 αυτοί υποχώρησαν στις 40.055681 ευρώ, καταγράφοντας πτώση -47%.
Προφανές είναι ότι δεν θα μπορέσουν να υπαχθούν όλοι στο νέο πρόγραμμα, καθώς οι απώλειες τζίρου του 2020 θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 30%. Υπενθυμίζεται ότι το αντίστοιχο κριτήριο σε όλους τους γύρους της Επιστρεπτέας Προκαταβολής ήταν 20%, συνεπώς το όριο για το νέο πρόγραμμα είναι αυστηρότερο, καθώς στόχο έχει να ενισχύσει εκείνους που έχουν τις πιο βαθιές «πληγές».
Από τα αναλυτικά στοιχεία ανά περιοχή, που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει ότι ο κλάδος έχασε πέρσι το 37,7% του τζίρου του 2019, συνεπώς το όριο του 30% για την υπαγωγή στο νέο πρόγραμμα είναι «κλειδί», αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι σε πολλές περιοχές η μείωση του τζίρου ήταν μικρότερη ή πολύ μικρότερη. Η μεγαλύτερη πτώση τζίρου του κλάδου καταγράφεται στη Μύκονο (73,3%) και η μικρότερη στην Κόρινθο (17,3%).
Εμφανώς ικανοποιημένος εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης και Αναψυχής Ρεθύμνου Ανδρέας Καλψινός, ο οποίος μιλώντας στα «Ρ.Ν.», ανέφερε:
«Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, άλλωστε αυτό το πρόγραμμα αποτελούσε πάγιο αίτημα του κλάδου μας. Εκτιμούμε ότι θα μπορέσει να επωφεληθεί ένα μεγάλο μέρος των συναδέλφων μας. Είναι σημαντικό ότι πρόκειται για χρήματα που θα δοθούν με τη μορφή επιδότησης, τα οποία δεν θα χρειαστεί να τα επιστρέψουμε και αυτό είναι το σημαντικότερο. Επίσης ο χρόνος καταβολής των χρημάτων αυτών είναι καθοριστικός, καθώς με αυτά θα μπορέσουμε να επαναλειτουργήσουμε τις επιχειρήσεις μας, που εδώ και έξι μήνες είναι κλειστές».
Τα κριτήρια ένταξης των επιχειρήσεων είναι τα ακόλουθα:
- Ο τζίρος του 2020 να έχει μειωθεί σε σχέση με το 2019 κατά 30% και άνω.
- Όσον αφορά τις επιχειρήσεις που συστάθηκαν εντός του 2019 για την πτώση του τζίρου υπολογίζεται ίσος αριθμός ημερών λειτουργίας. Η ενίσχυση δηλαδή δίνεται βάσει του ακόλουθου τύπου: κύκλος εργασιών/αριθμό ημερών λειτουργίας x 365 x 7%.
- Συσταθείσες εντός του 2020 επιχειρήσεις μπαίνουν αυτοδικαίως στη δράση.
- Επιχειρήσεις εστίασης που ήταν σε στάδιο κατασκευής το 2019 και ξεκίνησαν να έχουν έσοδα το 2020 αντιμετωπίζονται ως συσταθείσες εντός του 2020.
- Επιχειρήσεις εστίασης που είναι υπόχρεες σε υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ.
Τα χρήματα θα καταβληθούν αμέσως μετά την έγκριση της αίτησης της επιχείρησης και δεν πρόκειται για επιστρεπτέα ενίσχυση. Οι επιχειρήσεις θα έχουν την υποχρέωση να δαπανήσουν την ενίσχυση μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021 και ο έλεγχος θα γίνει με βάση τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και τα δηλωθέντα έξοδα.
Κερδισμένοι και χαμένοι για το πρόγραμμα στήριξης
Κερδισμένες είναι οι επιχειρήσεις του κλάδου, που τόλμησαν να ξεκινήσουν μέσα στην πανδημία, καθώς γι’ αυτές δεν θα υπάρχει κριτήριο απώλειας τζίρου.
Χαμένοι είναι όσοι το 2019 εμφάνισαν μικρότερο τζίρο από τον πραγματικό, με αποτέλεσμα η βάση σύγκρισης με τον αντίστοιχο τζίρο του 2020 να είναι πολύ χαμηλή. Αδήλωτα εισοδήματα του 2019 στέρησαν, ήδη, από πολλές επιχειρήσεις τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από τις Επιστρεπτέες.
Στόχος είναι το πρόγραμμα να «τρέξει» γρήγορα, ωστόσο απαιτείται και η έγκριση από τις Βρυξέλλες, καθώς πρόκειται για κονδύλια του ΕΣΠΑ. Η αξιολόγηση θα είναι άμεση και η εκταμίευση της επιχορήγησης θα γίνεται αμέσως μετά την ένταξη και την έγκριση της αίτησης, ενώ οι επιχειρήσεις οφείλουν να αναλώσουν την επιχορήγηση μέχρι το τέλος της χρονιάς, ενώ ο έλεγχος θα γίνει με βάση τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και τα δηλωθέντα έξοδα.
Ο κλάδος την περασμένη χρονιά είχε απώλειες περί τα 2,3 δισ ευρώ. Μόνο από τις «ενέσεις» της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, οι επιχειρήσεις εστίασης άντλησαν περίπου 1 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 700 εκατ. ευρώ ήταν η κρατική συμβολή για τη διάσωση των θέσεων εργασίας μέσω των αναστολών συμβάσεων. Στο οικονομικό επιτελείο υπολογίζουν ότι αν στην εξίσωση προστεθούν οι αναστολές φορολογικών/ ασφαλιστικών υποχρεώσεων, καθώς και το «κούρεμα» των ενοικίων, οι απώλειες του 2020 απορροφώνται.