Του ΑΝΔΡΕΑ ΒΡΑΚΙΔΗ*
Κατεβαίνοντας στο λιμάνι της μαρίνας του Ρεθύμνου, συναντάμε το άγαλμα του Ηλία Σπαντιδάκη να μας κοιτάζει με περηφάνια και στωικότητα δεξιά της εισόδου. Ένας Ρεθεμνιώτης που δεν είχε την τύχη να ζήσει στον τόπο του, ούτε όμως και να πεθάνει εδώ. Παρόλα αυτά αποτελεί μια εμβληματική μορφή της ιστορίας του αμερικανικού εργατικού κινήματος, αλλά και ένας ήρωας της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Η περίοδος και τα γεγονότα που έζησε, σβήστηκαν από την επίσημη ιστορία της Αμερικής, όμως τραγούδια και ποιήματα γράφτηκαν γι’ αυτόν, ενώ η πόλη στην οποία ζούσε τον τιμάει ακόμα, αποδεικνύοντας ότι παρά το πείσμα πολλών, η εργατική τάξη δεν ξεχνά τους ήρωές της.
Σήμερα, που οι μεγάλες προσωπικότητες προέρχονται από τον επιχειρηματικό χώρο και περισσεύει ο θαυμασμός για τους επενδυτές, ντόπιους και ξένους, που συμβάλουν στην ανάπτυξη δήθεν του τόπου και δίνουν δουλειές, σήμερα που οι απεργίες και οι διεκδικήσεις βλάπτουν την οικονομία, σήμερα που οι κατακτήσεις των εργαζομένων που κερδήθηκαν με αίμα είναι λίγο ξεπερασμένες και ανεδαφικές, εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε. Η απεργιακή κινητοποίηση της Πρωτομαγιάς του ΠΑΜΕ φέτος, όπως και πέρυσι, θα κατευθυνθεί προς την προτομή του Ηλία Σπαντιδάκη και θα καταθέσει στη μνήμη του στεφάνι, για να θυμίσει σε όλους μας ότι ο αγώνας των εργατών δεν έχει ακόμα τελειώσει. Αξίζει να κοιτάξουμε πίσω και μέσα από την ζωή του, να αναρωτηθούμε αν σήμερα πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμά του ή αν αποτελεί μια ξεπερασμένη φιγούρα που δεν χωράει στη σημερινή εποχή της ελαστικότητας της εργασίας, των θυσιών για την «ανάπτυξη της χώρας και της οικονομίας», του «κοινωνικού διαλόγου» με πάντα τους εργαζόμενους χαμένους να μετράνε τις απώλειες τους.
Ο Ηλίας Σπαντιδάκης, γνωστός στην Αμερική ως Λούης Τίκας, ήταν ένας εργάτης, μετανάστης, αλλά και ένας συνδικαλιστής της Οργάνωσης εργατών, γνωστή ως Wobllies. Μια εργατική οργάνωση που ερχόταν σε σύγκρουση με τις επίσημες εργατικές οργανώσεις της εποχής, γιατί ήταν αντίθετη με τη λογική της συνεργασίας με την εργοδοσία για ένα ψίχουλο παραπάνω. Μια συνδικαλιστική οργάνωση που συσπείρωσε πρώτη του κατώτερους μετανάστες εργαζόμενους, Αφροαμερικάνους, Μεξικανούς, Ιταλούς, Έλληνες. Μια οργάνωση που είχε να αντιμετωπίσει τη βία των εργοδοτών και των οπλισμένων μπράβων της, του στρατού που καλούνταν να καταπνίξει τις εργατικές κινητοποιήσεις, αλλά και της Κου Κλουξ Κλαν που αποτελούσε το μακρύ χέρι της εργοδοσίας για την βρόμικη δουλειά της, αλλά αντίθετα υπερασπιζόταν τις οργανωμένες κινητοποιήσεις ακόμα κι αν δεν αναγνωρίζονταν από τον νόμο. Αλήθεια μας θυμίζουν όλα αυτά κάτι στο σήμερα;
Ο Λούης Τίκας αναγνωρίστηκε από τους συμπατριώτες του ως ηγέτης τους, γιατί αντίθετα με τον προκάτοχό του «συνδικαλιστή», δεν τους προωθούσε με μικρά μεροκάματα κατώτερα των άλλων ώστε να τους προσλάβουν όπως προτάσσει και η σημερινή λογική της κυβέρνησης και των συνδικαλιστικών πλειοψηφιών. Αντίθετα τους κάλεσε να οργανωθούν και να απεργήσουν για αξιοπρεπή μεροκάματα και οχτάωρη εργασία σε ασφαλείς συνθήκες. Επιδίωκε οι εργαζόμενοι να οργανώνονται στο σωματείο τους και γι’ αυτό περιόδευε στους χώρους δουλειάς, όπου μπορούσε, με κίνδυνο της ζωής του.
Δολοφονήθηκε μετά από επίθεση της εθνοφρουράς, που αποτελούνταν κυρίως από μπράβους και εγκληματίες γνωστούς για τις ρατσιστικές απόψεις τους, πυροβολώντας τον πισώπλατα, ενώ ο δολοφόνος του αφέθηκε ελεύθερος. Πέρασε στην αιωνιότητα, αφού έμαθε στους εργάτες όλου του κόσμου την ελληνική λέξη palikari.
Καλούμε τους εργαζόμενους του Ρεθύμνου να σκεφτούν σοβαρά τον δρόμο της οργανωμένης ταξικής πάλης, σήμερα που πολλοί διαλαλούν ότι έρχεται η ανάπτυξη αλλά τίποτα δεν αλλάζει, να παλέψουν να ανακτήσουμε όλες τις απώλειες των προηγούμενων χρόνων και να διεκδικήσουμε τις σύγχρονες ανάγκες μας. Να βάλουν στην άκρη τους εργατοπατέρες που υπέγραψαν όλες τις αντεργατικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια και σήμερα επιχειρούν να βάλουν τους εργοδότες μέσα στα σωματεία και να στοχοποιήσουν τους συνδικαλιστές των ταξικών σωματείων που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ.
Η Απεργία της 1ης Μάη 2019 είναι η μέρα που τιμάμε τους νεκρούς της τάξης μας που έπεσαν στην ανειρήνευτη πάλη για το δικαίωμα στη δουλειά με δικαιώματα. Η συνέχεια του αγώνα στις μέρες μας είναι οι εργάτες που μπαίνουν μπροστά με το σύνθημα «καμία θυσία για την πλουτοκρατία», όταν κάποιοι άλλοι μιλούν για «εθνική ανάπτυξη» και «κοινωνική ειρήνη».
Η εμβληματική μορφή του Ηλία Σπαντιδάκη θα είναι εκεί να μας θυμίζει το δρόμο.
* Ο Αντρέας Βρακίδης είναι στέλεχος του ΠΑΜΕ, μέλος του Δ.Σ. του Ε.Κ.Ρ., υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με την «Λαϊκή Συσπείρωση»