Εμπειρία «συγκλονιστική» είναι η λέξη που χαρακτηρίζει την εμπειρία που ζήσαμε όλοι στο ταξίδι μας στη Σμύρνη… Φύγαμε στις 4-2-2016 εν μέσω απεργιών και εμποδίων, χωρίς καλά καλά να έχουμε συνειδητοποιήσει που πάμε και τι θα αντικρύσουμε… Και κάποιοι που είχαν πάει μας έλεγαν την ιστορία τους μα και πάλι εμείς δε δίναμε την πρέπουσα σημασία…
Αφορμή για το ταξίδι ετούτο, η πρόσκληση που μας έγινε από το Πατριαρχείο και τον τοποτηρητή ιερέα π. Κύριλλο, για παρουσίαση του βιβλίου που συνέγραψε ο τέως και επί σειρά ετών πρόεδρος του συλλόγου μας κ. Παρασκευάς Συριανόγλου, με τίτλο «Μια αγάπη, δυο Θεοί», βασισμένο σε αληθινή ιστορία. Ήταν μεγάλη τιμή για το σύλλογό μας η πρόσκληση αυτή και ήχησε στα αυτιά μας σα χαρμόσυνη καμπάνα και μόνο στη σκέψη ότι θα βρεθούμε στα πάτρια εδάφη στο πανηγύρι του Άη-Βούκλα, που έλεγαν οι γιαγιάδες και οι μανάδες μας. Του Αγίου Βουκόλου, δηλαδή, του πρώτου Ιεράρχου της Σμύρνης.
Φτάσαμε εκεί Παρασκευή ξημερώματα 5-2-2016, κατάκοποι από το ταξίδι μας. Το πρωί πήγαμε για ένα μικρό προσκύνημα στην Αγ. Φωτεινή που ήταν δίπλα στο ξενοδοχείο μας και κατόπιν πάλι πίσω για την πρόβα μας, καθότι οι απαιτήσεις της ημέρας ήταν μεγάλες… Μετά από λίγη ξεκούραση ξεκινήσαμε για τον εσπερινό στην εκκλησία του Αγ. Βουκόλου.
Ο χώρος διατηρείται ως μουσείο και είναι εκκλησία δίχως αγιογραφίες, με έκδηλα παντού τα σημάδια και σύμβολα του τουρκικού κράτους. Και όμως…. Κάποια στιγμή ακούμε να λένε «έφθασε, βάλτε τις καμπάνες». Καμπάνες δεν υπάρχουν και ο ήχος ήταν ηχογραφημένος… Τότε ακριβώς εξαφανίστηκαν όλα τα τουρκικά σύμβολα και εκείνη τη στιγμή αφίχθη ο Οικουμενικός Πατριάρχης…
Κι αφού προσκύνησε και κάθισε στον θρόνο, ακούμε και πάλι «ανοίξτε, ανοίξτε». Και τότε μείναμε όλοι εμβρόντητοι, καθώς άνοιγαν οι πόρτες και μπήκε μέσα η Παναγιά μας… Μία εικόνα της Παναγίας της Παραμυθίας, αφιέρωση-δώρο από το Άγιο Όρος, η οποία μπήκε μέσα και έλαμψε όλη η εκκλησιά και το Φως το Απρόσιτον διασκορπίστηκε σε όλο τον χώρο… Και μέσα εμείς να ακούμε τις υπέροχες ψαλμωδίες του εσπερινού από την ομάδα του δασκάλου και χοράρχη μας κ. Ανδρέα Γιακουμάκη κι απέξω να ακούμε τον ιμάμη να καλεί για προσευχή τους ομόθρησκούς του…
Φύγαμε τρεχάτοι για να πάμε στο Εμπορικό Επιμελητήριο της Σμύρνης, όπου θα λάμβανε χώρα η όλη εκδήλωση. Μετά από μία σύντομη βιογραφία του συγγραφέως που παρουσιάστηκε από το δάσκαλο και μέλος της χορωδίας κ. Γιάννη Σκεπετζή, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου από τον νεαρό στην ηλικία αλλά μεστό στην ωριμότητα και τη σκέψη κ. Θάνο Γιακουμάκη. Στο τέλος της παρουσίασης, ο κ.κ. Βαρθολομαίος ευχαρίστησε και συνεχάρη τον συγγραφέα με ιδιαίτερο σεβασμό, αλλά και μεγάλη συγκίνηση για το «ταξίδι» μέσω του βιβλίου στην εποχή των προγόνων μας… Άλλωστε ήταν το πρώτο ελληνικό βιβλίο που παρουσιάστηκε στη Σμύρνη από τα γεγονότα του ’22!
Στη συνέχεια ένα τμήμα της χορωδίας και ορχήστρας μας υπό τη διεύθυνση του χοράρχη, παρουσίασε ένα μικρό, λόγω έλλειψης χρόνου, δείγμα της δουλειάς της… Αφήσαμε άναυδο το κοινό μαζί και τον Πατριάρχη, καθώς πέραν των τραγουδιών της Μικρά Ασίας, δώσαμε και ένα άρωμα Κρήτης, τραγουδώντας το «Πότε θα κάμει ξαστεριά». Και τελικά έσπευσε να μας ευχαριστήσει και να μας συγχαρεί όλους για την παρουσία μας.
Είναι δύσκολο να μεταφέρουμε σε αυτές τις αράδες τα συναισθήματα και τις στιγμές που ζήσαμε εκεί… Τα δάκρυα στα μάτια κυλούσαν συνεχώς δίχως δυσκολία και το μυαλό βρισκόταν αλλού, ταξίδευε σε εκείνες τις εποχές του ’22… Την επόμενη ημέρα είχαμε ξενάγηση στην πόλη.
Το Σάββατο 6-2-2016, λοιπόν, εκκλησιαστήκαμε στην πανήγυρη του Αγίου σε μία Θεία λειτουργία που μας ανέβασε σε άλλη διάσταση, με παρόντες εκπροσώπους τοπικών αρχών αλλά και θρησκειών σε ένα σύμπλεγμα συν-προσευχής και κουλτούρας… Έγινε και λιτανεία των ιερών εικόνων μετά το πέρας της λειτουργίας και όλα αυτά φυσικά συνέβαιναν εν μέσω κλοιού αστυνομικών του τουρκικού κράτους. Είχε φύγει ο νους μαζί και η ψυχή…
Κατόπιν, ξεκινήσαμε την περιήγηση στην πόλη, όπου επισκεφθήκαμε τις συνοικίες της πόλης (Κορδελιό, Μπουρνόβα κ.λπ.) με τα ελληνικά σπίτια να δεσπόζουν παντού. Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο Και, την παραλία της Σμύρνης και το περιβόητο ρολόι. Η συγκίνηση δεν περιγράφεται κυρίως όταν αντικρίσαμε την παραλία της Σμύρνης σε συνδυασμό με την αφήγηση των γεγονότων του ’22… Όλοι σταθήκαμε με ένα απλανές βλέμμα εκεί μπροστά στη θάλασσα, σιωπηροί με δάκρυα στα μάτια να κυλούν, αποδίδοντας με τον τρόπο μας, φόρο τιμής σε όσους αγωνίστηκαν, αλλά και σε όσους αγωνίζονται ακόμα σήμερα, αλλά συνάμα κάνοντας κι ένα μνημόσυνο στις ψυχές όλων όσων χάθηκαν εκεί…
Την επομένη, Κυριακή 7-2-2016, μετά από ένα κεράκι στο ναό της Αγ. Φωτεινής της Σμύρνης, αναχωρήσαμε για Βουρλά και Αλάτσατα. Τι να πρωτοπούμε για τα μέρη αυτά; Έμεινε ο νους εκεί… Σοκάκια και σπίτια ανέγγιχτα που λες κι ο χρόνος δεν τα έχει ακουμπήσει… Σαχνισιά περίτρανα κι επιγραφές στις θύρες να μας καλούν να προχωρήσουμε ακόμα πιο μέσα… Είχαμε όλοι την αίσθηση ότι να, τώρα θα προβάλλει η γιαγιά και η μάνα μας από το παραθύρι να μας καλωσορίσει και να μας αγκαλιάσει…
Και τότε μας καλεί ο ξεναγός να μπούμε σε ένα τζαμί.. «Τι θα κάνουμε εδώ;» σκεφθήκαμε όλοι… Μπαίνουμε μέσα και βλέπουμε την κουρτίνα στο τζαμί, την τραβάμε και τί να δούμε; Το τέμπλο του ναού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου ξεδιπλώνεται μπροστά μας…. Λαξευμένο στο μάρμαρο, έργο του Χαλεπά, με την παραμικρή λεπτομέρεια μας παίρνει τα μυαλά… Κι εκεί όλοι μαζί ψάλαμε το «Τη Υπερμάχω». Άλλη ψυχική ανάταση…
Πήραμε τον δρόμο της επιστροφής πλούσιοι στην ταξιδιωτική μας εμπειρία, αλλά πολύ πλουσιότεροι στην ψυχή, στο νου και στις αναμνήσεις… Γλυκόπικρες βέβαια, γιατί κάθε στιγμή ξεδιπλώνονταν μπροστά μας οι εικόνες του τότε κι ευθύς αμέσως ξυπνούσαμε από το όνειρο και βλέπαμε και το τώρα και αισθανόμαστε ευτυχείς που επιτέλους μπορούμε και πηγαίνουμε στις αλησμόνητες πατρίδες μας, χωρίς προκαταλήψεις και εμπόδια πια και μπορούμε πραγματικά και προσκυνάμε τα άγια εκείνα χώματα…
Εκ του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών
