Σοβαρές προοπτικές αξιοποίησης και ανάπτυξης της ορεινής Κρήτης

• Άγιος Μάμας, Αρχαία Ελεύθερνα και Δαμαβόλου βραβεύτηκαν για την καθαριότητα

Τις προοπτικές ανάπτυξης της πρώην επαρχίας Μυλοποτάμου αλλά και τα ζητήματα που απασχολούν τον ορεινό Δήμο του Νομού Ρεθύμνου και διεκδικούν λύσεις από την τοπική αυτοδιοίκηση και την κεντρική πολιτεία ανέδειξε το Σάββατο η Πανελλήνια Πολιτιστική Ένωση Μυλοποταμιτών, στη διάρκεια του 30^ου συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στα Ζωνιανά.

 

Η σύνδεση της κτηνοτροφίας με τον τουρισμό, η εκπαίδευση νεότερων ντόπιων και ξένων, ήταν μεταξύ των θεμάτων που απασχόλησαν το συνέδριο, στη διάρκεια του οποίου τονίστηκαν οι περαιτέρω δυνατότητες της περιοχής μέσα από την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του τόπου, με βασικά εργαλεία την εμπειρία και την τεχνογνωσία.

 

Παράλληλα, στη διάρκεια του συνεδρίου, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στις δυνατότητες ανάπτυξης των κοινωνικών συνεταιρισμών σε συνθήκες κρίσης και τους μηχανισμούς στήριξης μέσα από παραδείγματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

 

Η παρουσία του ανθρώπου στον Ψηλορείτη αλλά και οι δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα για τους κατοίκους, ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο κ. Φασουλάς, εκπρόσωπος του Γεωπάρκου Ψηλορείτη.

 

Στη διάρκεια του συνεδρίου βραβεύτηκαν τα τρία καθαρότερα χωριά του Μυλοποτάμου. Πρόκειται για τον Άγιο Μάμα, την Αρχαία Ελεύθερνα και το Δαμαβόλου.

 

Σε σχετικές δηλώσεις του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Ένωσης Μυλοποταμιτών Σπύρος Φακιδάρης, υποστήριξε μεταξύ άλλων: «Φέτος πραγματοποιήσαμε το 30^ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Μυλοποταμιτών, και τα θέματα που κάθε χρόνο επιλέγουμε έχουν σχέση και με το περιβάλλον και με την ανάπτυξη της επαρχίας. Φέτος, εκτός από τα θέματα που θα αναπτύξουν οι ειδικοί εισηγητές, δόθηκε διπλάσιος χρόνος στους συνέδρους, σε φορείς, σε εκπροσώπους, οι οποίοι έκαναν τοποθετήσεις για προβλήματα. Το μήνυμα που περνάει μέσα από το συνέδριό μας είναι ότι εμείς πιέζουμε για τα προβλήματα που έχει η επαρχία, ωστόσο είμαστε πολιτιστικός σύλλογος, δεν έχουμε αρμοδιότητες να λύνουμε προβλήματα, αυτά τα έχουν οι δήμαρχοι και η Περιφέρεια. Η τοπική αυτοδιοίκηση και στα προηγούμενα συνέδρια είναι παρούσα πάντα, και ό,τι προβλήματα ανακύπτουν εμείς τα προβάλουμε και με την εφημερίδα μας, «Τα Μυλοποταμίτικα Νέα», που εκδίδεται σε 3.000 φύλλα κάθε τρίμηνο. Αυτός είναι εμάς ο ρόλος μας, να πιέζουμε για τη λύση των προβλημάτων των κατοίκων».

 

 

Η σύνδεση της κτηνοτροφίας με τον τουρισμό δίχως να αλλοιώνεται το περιβάλλον, ήταν το θέμα που ανέδειξε μέσα από την εισήγηση του ο κ. Φασουλάς, εκπρόσωπος του Γεωπάρκου Ψηλορείτη. Όπως είπε, χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, παρά την οικονομική κρίση, έχουν βρει τρόπους να αποφέρει τουριστικά η κτηνοτροφία χωρίς να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας του φυσικού περιβάλλοντος: «Έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα που μπορούμε να πάρουμε από το παρελθόν και δυστυχώς σήμερα έχουν εγκαταλειφτεί. Αυτά έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των βοσκοτόπων, τον τρόπο που ο άνθρωπος έπαιρνε τα αγαθά από τη φύση με έναν σεβασμό και ένα μέτρο, αυτό το μέτρο είναι που έχει χαθεί, αυτό το μέτρο που να ξέρουμε σε τι μπορεί να παράξει, σε τι βαθμό μπορεί να το αναπληρώσει η φύση έτσι ώστε πάντα ό,τι κάνουμε να είναι βιώσιμο. Παλιά οι κτηνοτρόφοι κατέβαζαν τα πρόβατά τους στη χειμαδιά και τα ανέβαζαν συγκεκριμένη χρονική περίοδο επάνω, άφηναν συγκεκριμένα βοσκοτόπια χωρίς να τα βοσκίσουν μια χρονιά, έτσι ώστε να μπορέσει να αναζωογονηθεί η φύση. Υπήρχε αυτό που λέμε το μέτρο. Γινόταν χρήση των φυσικών πόρων της περιοχής, χρησιμοποιούσαμε την πέτρα, χτίζαμε με βάση την πέτρα και τη δομή που έχει το ίδιο το βουνό, όλα αυτά σήμερα τα έχουμε εγκαταλείψει. Υπερκαταναλώνουμε, χρησιμοποιούμε υλικά που έρχονται απ’ έξω, αλλάζουμε την εικόνα του περιβάλλοντος του Ψηλορείτη και αυτό είναι που πρέπει να μετασχηματίσουμε. Πρέπει να γυρίσουμε λίγο πίσω, να δούμε τον τρόπο που ζούσαμε παλιότερα και να χρησιμοποιήσουμε καινούργια εργαλεία που υπάρχουν και έχουν αναπτυχθεί», είπε.

 

Ο κ. Φασουλάς, αναφέρθηκε στις δράσεις του Γεωπάρκου Ψηλορείτη, το οποίο ασχολείται ενεργά με τη στήριξη των κτηνοτρόφων και μεταξύ άλλων, τόνισε: «Εμείς από τη μεριά μας σαν Φυσικό Πάρκο του Ψηλορείτη, το οποίο είναι ενταγμένο στο δίκτυο παγκόσμιων γεωπάρκων της Unesco, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε κάποιες στοιχειώδεις υποδομές που μπορούν να βοηθήσουν και τους κατοίκους να αναπτύξουν κάποιες δραστηριότητες παραγωγικές αλλά και τον επισκέπτη. Γιατί ο στόχος είναι να φέρουμε περισσότερο κόσμο στην περιοχή, ο οποίος θα απολαύσει τα προϊόντα και θα τα αγοράσει, και θα αφήσει κάποια χρήματα στην περιοχή».

 

Έκανε μάλιστα εκτενή αναφορά στη συνεργασία ανάμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση και στον ιδιωτικό τομέα, σε προσπάθειες που μπορούν να καταβάλλουν ο Δήμος και η Περιφέρεια, δημιουργώντας κάποιες βασικές υποδομές, που θα βοηθήσουν μετά τον ιδιώτη να τις χρησιμοποιήσει και να επενδύσει. «Μιλάμε για μορφές επένδυσης που έχουν να κάνουν με τον εναλλακτικό τουρισμό, τον φυσιολατρικό τουρισμό, τον θεματικό τουρισμό ο οποίος μπορεί να έχει διάρκεια πάνω από τη σεζόν του καλοκαιριού, πράγμα που θα στηρίξει την τοπική παραγωγή. Είναι τουρισμός ο οποίος μπαίνει μέσα στην ενδοχώρα, περπατά στην ενδοχώρα, έρχεται σε επαφή με τους ανθρώπους και απολαμβάνει αυτά τα αγαθά που παράγουν. Υπάρχουν διάφορα εργαλεία όπως σας είπα μέσα από τα Γεωπάρκα, είναι μια δικτύωση που υπάρχει ανάμεσα σε 110 περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο που συνεχώς διευρύνεται, υπάρχει η αλληλοπροβολή, δημιουργείται ουσιαστικά ένα Brand Name στο όνομα του Γεωπάρκου, το οποίο αντιστοιχεί σε κάποια ποιοτικά αγαθά και κάποιες υπηρεσίες που παρέχονται» επεσήμανε μεταξύ άλλων.

 

 

Η συντονίστρια της Διατοπικής Συνεργασίας «ΟΡΕΑ» Κρήτη, Εύα Κατσαράκη, τόνισε τη σημασία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ώστε με βιωματικό τρόπο, κυρίως οι μαθητές, αλλά και οι επισκέπτες όλων των ηλικιών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, να μπορέσουν να επισκεφθούν κτηνοτροφικές μονάδες μέσα από διαδρομές σε ολόκληρη την Περιφέρεια Κρήτης.

 

«Εμείς προτείνουμε να οργανωθούν εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία θα υλοποιούν μέσα από τις μονάδες τους και θα τις καθιστούν αυτές επισκέψιμες προς τον τουρίστα, αλλά και για τον ντόπιο κάτοικο που θέλει περισσότερο να ενημερωθεί. Δίνουμε περισσότερη έμφαση στα παιδιά και στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν μέσα σε μια κτηνοτροφική μονάδα, επιλέγοντας εκπαιδευτικά προγράμματα που είναι προσανατολισμένα στα παιδιά μέχρι και το Γυμνάσιο, μέχρι και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Συνεργαζόμαστε με το πρόγραμμα και με την Α’βάθμια και τη Β’βάθμια για την ανάπτυξη αυτών των προγραμμάτων, αλλά κυρίως στην Α’ φάση που έχουμε υλοποιήσει και θα παρουσιάσω σήμερα εδώ, μετά από την πρόσκληση του συλλόγου, ουσιαστικά θα παρουσιάσουμε τις διαδρομές που έχουμε αναπτύξει περιφερειακά σε όλη την Περιφέρεια της Κρήτης και συμμετέχουν στο πρόγραμμα όλες οι αναπτυξιακές Ηρακλείου, Λασιθίου, την περιοχή εδώ αλλά και από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης για τις περιοχές των Χανίων και του Ρεθύμνου, και έχουμε ορίσει γεωγραφικές διαδρομές οι οποίες βλέπουμε να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά που μπορούν να αναπτυχθούν τέτοιου είδους διαδρομές με κτηνοτροφικά εκπαιδευτικά αγροκτήματα, και αυτή είναι η πρόταση μας για την τουριστική ανάπτυξη μέσα από την κτηνοτροφία».

 

 

Για τις δυνατότητες ανάπτυξης των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Επιχειρήσεων (ΚΟΙΝΣΕΠ) σε συνθήκες κρίσης και τους μηχανισμούς στήριξης μίλησε ο διευθυντής Εκπαιδευτικής Ανάπτυξης «Πλοηγός» Γιώργος Ζερβός. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στη διάρκεια της εισήγησής του, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το 10% – 20% των εργαζομένων απασχολείται σε κοινωνικές επιχειρήσεις, ενώ στην Ελλάδα προβλέφθηκε νομοθετικά η λειτουργία τους μόλις το 2011 και μόλις 600 επιχειρήσεις του είδους απασχολούν το 2% των εργαζομένων, την ώρα που οι κοινωνικές επιχειρήσεις έχουν ως σκοπό το κοινωνικό σύνολο, τα μέλη και το συμβούλιό τους δεν είναι υπεύθυνα προς τρίτους και τα κέρδη τους δεν διανέμονται στους μεριδιούχους συνεταιριστές, αλλά στους ίδιους τους εργαζόμενους των κοινωνικών επιχειρήσεων. Αυτά τα δεδομένα αποτελούν συνθήκες απασχόλησης ιδανικές σε μια χώρα σε κρίση, σύμφωνα με τον Γιώργο Ζερβό, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε: «Ολόκληρη η χώρα βιώνει μια οικονομική και όχι μόνο κρίση, οι δυνατότητες ανάπτυξης θέσεων απασχόλησης είναι περιορισμένες, όπως δείχνει η δραστηριότητα στη βόρεια Ευρώπη αλλά και εδώ, και ο μόνος κλάδος που θα μπορούσε να κάνει μαζικά μεγάλες, καλά αμειβόμενες και σε βάθος χρόνου θέσεις απασχόλησης, είναι η κοινωνική οικονομία. Δυστυχώς η χώρα μας δεν έχει αναπτύξει ακόμα αυτόν τον τομέα επαρκώς αν και στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο προβλέπονταν κάποιες δράσεις. Στην Ελλάδα μόλις στα τέλη του 2011 φτιάξαμε νομοθεσία, μέχρι τότε δεν υπήρχε η δυνατότητα ανάπτυξης καθαρόαιμων κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, ενώ από το ’11 και μετά έχουν συσταθεί οι πρώτες 600 Κοινωνικές Επιχειρήσεις, όμως αυτό που λείπει είναι εργαλεία που θα βοηθήσουν και θα στηρίξουν τους νέους και τον πληθυσμό, ο οποίος θέλει να αναπτύξει δραστηριότητα εκεί όπως είναι για παράδειγμα το ταμείο εγγυοδοσίας, οι συμβάσεις κοινωνικής αναφοράς που πρέπει να εφαρμοστούν, και όπως είναι οι κοινωνικοί μηχανισμοί στήριξης, οι οποίοι θα κάνουν εκκόλαψη των κοινωνικών επιχειρήσεων και θα παρέχουνε θερμοκοιτίδες προστατευόμενης λειτουργίας στα πρώτα στάδια των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων».

 

Αναφερόμενος στις διαφορές των κοινωνικών επιχειρήσεων με τις άλλες επιχειρήσεις ο κ. Ζερβός είπε «Η μια μεγάλη διαφορά είναι ότι ο σκοπός της συνολικής επιχείρησης είναι το κοινωνικό σύνολο και όχι τα μέρη της. Μια δεύτερη σημαντική διαφορά είναι ότι η κοινωνική επιχείρηση δεν ευθύνεται το συμβούλιο και τα μέλη της προς τρίτους για ενδεχόμενες ζημιές, και αυτό γίνεται γιατί ο σκοπός της είναι να εξυπηρετηθεί η κοινωνία. Μια τρίτη σημαντική διαφορά είναι ότι τα ενδεχόμενα κέρδη από την ανάπτυξη της κοινωνικής δραστηριότητας διανέμονται στους εργαζόμενους και όχι στους συνεταιριστές. Γι’ αυτό υπάρχει ένα ειδικό καθεστώς. Σε κάθε τομέα μπορούν να αναπτυχθούν μεγάλες κοινωνικές επιχειρήσεις, οι οποίες δημιουργούν και πολλές θέσεις εργασίας».

 

Εκ μέρους του Παγκόσμιου Συμβουλίου Κρητών, η κυρία Αργυρή Παρασύρη σε σχετικές δηλώσεις της, υποστήριξε: «Χρειαζόμαστε την ανάπτυξη στα Ζωνιανά, στον Μυλοπόταμο τον παρεξηγημένο, χρειαζόμαστε βοήθεια και οι αγρότες και οι βοσκοί και όλοι οι άνθρωποι εδώ, διότι πραγματικά μοχθούν, προσπαθούν και θέλουν και βοήθεια. Βοήθεια για λόγους ανάπτυξης, οικονομική βοήθεια, βοήθεια προγραμμάτων. Ο Μυλοπόταμος έχει λάβει βοήθεια αλλά όχι αρκετή, θέλει πιο πολλή οργάνωση, πιο πολύ έλεγχο και περισσότερη προσπάθεια από αυτούς που βοηθάνε και από τους βοηθούμενους».