«Σου σφίγγω το χέρι – Βίκτωρ Ουγκώ»

Κεντρικό πρόσωπο του επόμενου αφιερώματός μας είναι μια σημαντική γυναίκα, δυναμική, ασυμβίβαστη, που έγραψε ιστορία στην τοπική αυτοδιοίκηση.

 

Αλλά πριν από τη Μαρία Ηλιάκη, για την οποία κάνουμε αυτή τη μνημόσυνη αναφορά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε δυο μεγάλους ήρωες προγόνους της. Ο ένας ήταν ο Κωσταρός Βολουδάκης και ο άλλος ο Στυλιανός Ανδ. Γαλερός.

 

Για τον Κωσταρό Βολουδάκη υπάρχουν πολλές πηγές.

 

Σε κάποια αναφέρεται ότι γεννήθηκε στο Βαφέ Αποκορώνου το 1804. Ο κατ’ εξοχήν χρονογράφος των Σφακίων Πάρης Κελαϊδής, αναφέρει τόπο γέννησης τη Νίμπρο και στη συνέχεια η οικογένεια μεταφέρεται στον Αποκόρωνα.

 

Με την ευκαιρία που κρατάμε στα χέρια μας την συγκεκριμένη εργασία του Πάρη Κελαϊδή να προσθέσουμε ότι οι Βολουδάκηδες, κλάδος της ιστορικής οικογένειας των Παττακών της Νίμπρου, οι οποίοι τους χειμερινούς μήνες μετακόμιζαν όπως όλοι οι Νιμπριώτες στα παραθαλάσσια χωριά της επαρχίας Σφακίων Βρασκάς και Βουβάς.

 

Αρκετές πληροφορίες δίνει για την οικογένεια και ο γνωστός λαογράφος Κανάκης Γερωνυμάκης.

 

 

 

Ο Κωσταρός Βολουδάκης ήταν μια ξεχωριστή προσωπικότητα και σύμφωνα με την ιστορική εκτίμηση του Κελαϊδή ήταν από τους ηγέτες που γεννιούνται κάθε εκατό χρόνια.

 

Και οι άσπονδοι φίλοι του ακόμα του αναγνώριζαν θάρρος και πρωτοφανή ευφυία. Ήταν στρατηγικός νους. Διέθετε μεγάλη διπλωματικότητα και ικανότητα στη συγκρότηση πολεμικών συμβουλίων για τη λήψη αποφάσεων.

 

Επειδή είναι γνωστή η αρχομανία που μαστίζει τη φυλή μας και μόνο από την ικανότητα να μαζεύει τους οπλαρχηγούς και να αποφασίζουν για την τύχη του νησιού καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικός ήταν και πόσο τον σέβονταν οι συναγωνιστές του και οι άλλοι οπλαρχηγοί.

 

Ήταν ένας μεγάλος οραματιστής και γεμάτος ιδέες για την απελευθέρωση της Κρήτης και την Ένωσή της με την Ελλάδα.

 

 

 

Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από τη στήλη του Βαγγέλη Κακατσάκη στα «Χανιώτικα Νέα» «Στα Πεταχτά», που δείχνει τον τρόπο σκέψης του μεγάλου οπλαρχηγού.

 

«Ο γέρο Κωσταρός γύρισε κατά το λιμάνι της Σούδας και το γύρεψε μες από τα σύννεφα, που ανηφορίζανε θυμωμένα από το πέλαγο και τους αντιπερνούσε με ορμή: Πού να το ξέραν οι κακόσορτοι οι πατεράδες μας, από τον παμπάλαιο καιρό, να σηκώνει ο καθένας τους ένα χαράκι να το ρίχνει στη Σούδα, να τη φράξουνε! Γιατί αυτή ‘ναι η αφορμή του παιδεμού μας και ποιος κατέχει ανέ γλυτώσομε καμιά βολά εξαιτίας τση!».

 

Το απόσπασμα αυτό περιέχεται στο βιβλίο του Παντελή Πρεβελάκη «Παντέρμη Κρήτη». Ο Κωσταρός Βολουδάκης έλαβε μέρος σε όλες τις επαναστάσεις κατά των Τούρκων μέχρι το 1896.

 

Το 1854 η Επαναστατική Συνέλευση των Κρητών τον εξέλεξέ Πρόεδρο της.

 

Ο Κωσταρός Βολουδάκης δεν σταμάτησε ποτέ να επικοινωνεί με ηγέτες και διανοούμενους της Ευρώπης για το κρητικό ζήτημα. Το 1868 γράφει και υπογράφει μια επιστολή προς τη Βασίλισσα της Αγγλίας, ζητώντας τη βοήθειά της για τους Κρητικούς.

 

 

 

Τον αγώνα του αυτό με όπλο την πένα χαιρετίζει με απαντητική επιστολή του ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας Βίκτωρας Ουγκώ αναφέροντας τα εξής:

 

Στον κ. Βολουδακη πρόεδρο της κυβέρνησης στην Κρήτη.

 

«Φίλε, βαθειά με συγκίνησε το γράμμα σας. Ναι, δίκιο έχετε να υπολογίζετε σε μένα. Το λίγο που είμαι και το λίγο που δύναμαι, είναι χτήμα της ευγενικής υπόθεσής σας. Η υπόθεση της Κρήτης είναι της Ελλάδας υπόθεση και της Ελλάδας η υπόθεση είναι υπόθεση της Ευρώπης… Εγώ δεν είμαι παρά μια φωνή, πεισματική βέβαια, μα που χάνεται μέσα στη θριαμβική την αντάρα της αδικίας, που διαφεντεύει τον κόσμο. Τι σημασία όμως έχει; Είτε ακούγεται είτε όχι, εγώ δε θα σταματήσω. Μου λέτε πως η Κρήτη ζητάει από μένα, ό,τι μου ζήτησε η Ισπανία… Αφού το νομίζετε χρήσιμο, μια κι η Ευρώπη είναι κουφή, θα μιλήσω στην Αμερική. Ας ελπίζουμε σ’ αυτήν την πλευρά. Σας σφίγγω το χέρι».

 

 

 

Το 1866 ο Κωσταρός Βολουδάκης, έγινε Γενικός Αρχηγός Αποκορώνου, το δε 1878 εξελέγη Γενικός Αντιπρόσωπος της Κρήτης για τη συμμετοχή της στο Διεθνές Συνέδριο του Βερολίνου. Δεν είναι βέβαια σαφές αν ο ίδιος πήγε καθώς η ελληνική κυβέρνηση αντιτάχθηκε στην Κρήτη με αντιπροσώπους, για το φόβο ότι θα διαταράξει την ευαίσθητη διπλωματική ισορροπία της Ευρώπης κατά το χρόνο με το αίτημά τους για την Κρητική αυτονομία, εφόσον δεν θα μπορούσε να επιτύχει την ένωση με την Ελλάδα.

 

Αυτό που ξέρουμε είναι ότι τον ίδιο χρόνο όταν ο Πρίγκιπας Αλφρέδος της Αγγλίας Ναύαρχος και Αρχηγός του Αγγλικού Στόλου ήρθε στην Κρήτη και αποβιβάστηκε στην Αλμυρίδα Αποκορώνου, εζήτησε και συναντήθηκε με τον Γέρο Επαναστάτη και του ζήτησε με πλάγιο τρόπο να ζητήσει την ενίσχυση της Αγγλίας

Εκείνος τότε αντί άλλης απάντησης έκανε κάτι που έμεινε στην ιστορία.

 

Εκεί που καθόταν με τον Πρίγκιπα υπήρχε άμμος. Πήρε λοιπόν λίγη στο στιβαρό χέρι του και σφίγγοντας την παλάμη είπε στον υψηλό επισκέπτη του:

 

 

 

Ο Γέρο Κωσταρός εκλέχτηκε στη συνέχεια Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης του 1896.

Πέθανε το 1899 στο χωριό Βαφέ σε ηλικία 95 χρόνων.

 

Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Μανόλη Ηλιάκη, υπάλληλο της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου για την παροχή πολλών λεπτομερειών για τον ήρωα προπάππου του, μέσα από το οικογενειακό τους αρχείο, που με βοήθησε να κάνω την αναφορά μου αυτή παίρνοντας στοιχεία και από πηγές που αναφέρω παραπάνω.

 

Μετά τον Κωσταρό Βολουδάκη, θα συνεχίσουμε στο αυριανό μας φύλλο με τον Στυλιανό Ανδρέου Γαλερό για τον οποίο ο κ. Γιώργος Εκκεκάκης έκανε εκτενές αφιέρωμα στα «Ρ.Ν.» (11 Φεβρουαρίου 1999) προσθέτοντας μια ενδιαφέρουσα επιστολή του και θα κλείσουμε με τη δυναμική τους απόγονο Μαρία Ηλιάκη που είναι και η αφορμή του αφιερώματός μας αυτού.