Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και έχοντας ως εφόδια την επιστημονική επάρκεια και την τεχνογνωσία το Πανεπιστήμιο Κρήτης μέσω του Βοτανικού Κήπου και την έμπρακτη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης επιχειρεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην στήριξη και ενίσχυση του πρωτογενή τομέα του νησιού και στην διασύνδεσή του με τον κλάδο της βιομηχανίας. Ειδικότερα, ο στόχος ήταν η αξιοποίηση της πλούσιας χλωρίδας του νησιού σε ό,τι αφορά τα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά, ώστε να ενισχυθεί η καλλιέργειά τους στο νησί. Στο πλαίσιο αυτό ο Βοτανικός Κήπος χρησιμοποιώντας ως εργαλείο την τεχνολογία πλέον δίδει τη δυνατότητα στους αγρότες να γνωρίζουν με ακρίβεια το ποσοστό καταλληλότητας του χωραφιού τους σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια των φαρμακευτικών-αρωματικών φυτών με βάση το περιβαλλοντικό «αποτύπωμά» τους και τη διαθεσιμότητα των απαιτούμενων περιβαλλοντικών συνθηκών στο νησί.
Ο εντοπισμός των περιοχών στην Κρήτη, όπου μπορούν να αναπτυχθούν καλλιέργειες φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών, ήταν το έργο σύμβασης που υπέγραψε τον Σεπτέμβριο του 2017 ο περιφερειάρχης Κρήτης και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης με τίτλο «Έρευνα για την υποστήριξη του αγροτικού κόσμου στην καλλιέργεια αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στην Κρήτη» με προϋπολογισμό 50.000.
Το απόγευμα της Δευτέρας σε ειδική εκδήλωση στο Ξενία πραγματοποιήθηκε σχετική ημερίδα, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα, τα οποία θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες και σε συνέντευξη τύπου στο Ηράκλειο.
Μιλώντας για το πρόγραμμα που υλοποιήθηκε ο Στέργιος Πυρίντσος, καθηγητής στο τμήμα Βιολογίας και επιστημονικός υπεύθυνος του Βοτανικού Κήπου, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ουσιαστικά ήταν μια πρωτοβουλία υποστήριξης του αγροτικού κόσμου της Κρήτης για την καλλιέργεια των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Μπορέσαμε και προβλέψαμε τις εν δυνάμει θέσεις για την καλλιέργεια των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στην Κρήτη και αυτό το πράγμα μπορούμε και το δίνουμε στον αγρότη μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, η οποία θα αναρτηθεί στον ιστότοπο της Περιφέρειας Κρήτης και θα μπορεί ο αγρότης με το gps που θα παίρνει από το κινητό του -από τις συντεταγμένες που θα παίρνει από το χωράφι του- να μπορεί μέσα από αυτή την πλατφόρμα να έχει μια εκτίμηση της καταλληλότητας της περιοχής που είναι το χωράφι του για τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που μπορεί να καλλιεργήσει. Και αυτή την καταλληλότητα δεν θα την έχει μόνο στο αν είναι ή αν δεν είναι κατάλληλο το χωράφι του, αλλά και σε τι ποσοστό.
Αυτός ήταν ο στόχος και νομίζω ότι το έχουμε επιτύχει. Μιλάμε για γεωργία υψηλής ακρίβειας, η οποία αυτή τη στιγμή υλοποιείται σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και νομίζουμε θα συμβάλλει ουσιαστικά στην υποστήριξη των αγορών σε αυτό το πεδίο».
Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι το έργο αφορά την αξιολόγηση της περιοχής που βρίσκεται το χωράφι, σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επιτρέπουν την καλλιέργεια, υποστηρίζοντας ότι το έδαφος θα πρέπει να είναι κατάλληλο: «Δεν είναι μόνο θέμα εδάφους. Είναι θέμα όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων, που παίζουν ρόλο στο κατά πόσο η περιοχή που βρίσκεται το αγρόκτημα κάποιου είναι κατάλληλη. Τώρα το τι ο ίδιος έχει κάνει στο χωράφι του είναι άλλο θέμα. Δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι με αυτό το πράγμα η καλλιέργειά του θα πετύχει. Γιατί ο ίδιος αν το έχει μπαζώσει, αν το χωράφι του κατακλύζεται με νερό, αν έχει ρίξει πολλά λιπάσματα, αυτό είναι δικό του θέμα. Εμείς μπορούμε να αξιολογήσουμε την καταλληλότητα της περιοχής που βρίσκεται το χωράφι του από άποψη περιβαλλοντικών παραμέτρων» και πρόσθεσε ότι: «Εμείς αυτό που ουσιαστικά θέλουμε είναι να συνδέσουμε την παραγωγή με τη βιομηχανία. Ο στόχος δηλαδή είναι το προϊόν που θα βγαίνει από την Κρήτη να πηγαίνει στη βιομηχανία. Αλλά για να πάει στη βιομηχανία υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις. Για να μπορέσουν οι προδιαγραφές που θέτει η βιομηχανία να επιτυγχάνονται από τους αγρότες είναι απαραίτητο, είναι αναγκαίο να πάμε σε γεωργία υψηλής ακριβείας και αυτό θέλουμε να δείξουμε, ότι ο βοτανικός κήπος μπορεί και το κάνει εμπράκτως και σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης δίνει μια ώθηση στους αγρότες. Ο βοτανικός κήπος έχει την τεχνογνωσία για να μπορέσει να μπει η Κρήτη στον τομέα αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών σε γεωργία υψηλής ακρίβειας».
Από την πλευρά του ο Γεώργιος Νταγκουνάκης, γεωπόνος, εκπρόσωπος ομάδας παραγωγών, που χρησιμοποιεί την παραπάνω τεχνολογία στην πράξη, είπε: «Είμαστε μια ομάδα παραγωγών, πιστεύω οι πρώτοι στο νησί που ήδη εφαρμόζουμε τα αποτελέσματα της έρευνας του κ. Πυρίντσου, έχουμε δει αποτελέσματα και είναι ένα πρώτο βήμα της ομάδας, το οποίο θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό, ώστε να παράξουμε ποιοτικά προϊόντα προστιθέμενης άξιας».
Από τα φαρμακευτικά φυτά στη σύγχρονη ιατρική – Μια σημαντική προοπτική για την Κρήτη
Ο καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χρήστος Λιονής, μίλησε για τις προοπτικές αξιοποίησης των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών στον ιατρικό κλάδο. Ήδη όπως είπε η αρχή έγινε με το κρητικό ίαμα που είναι ένα εκχύλισμα σε συγκεκριμένη αναλογία αιθέριων ελαίων τριών αρωματικών φυτών της Κρήτης, και συγκεκριμένα του θυμαριού, του φασκόμηλου και του δίκταμου επισημαίνοντας πως τα αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά μπορούν να παίξουν ουσιαστικό ρόλο, καθώς έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, συμβάλλουν στην πρόληψη της στεφανιαίας νόσου και στη αθηρωματική νόσο. Σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Τα φαρμακευτικά φυτά έχουν σοβαρή αναφορά πια στην Κρήτη. Από την έρευνα που έχει γίνει για αυτό το μείγμα των αιθέριων ελαίων, που αν μη τι άλλο άνοιξε ένα μεγάλο δρόμο για συζήτηση και έδωσε και ένα ειδικό ενδιαφέρον στην έρευνα και μάλιστα αναμειγνύοντας τα πανεπιστήμια με τους κοινωνικούς φορείς, αλλά και τις επιχειρήσεις, δηλαδή την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Νομίζω ότι δεν κάνουμε τίποτα άλλο από το να μετεγγράφουμε την αυτόχθονη γνώση, αλλά ουσιαστικά να την μετεγγράφουμε σε κλινική πρακτική μετά από σοβαρή έρευνα που γίνεται μέσα από διεπιστημονική συνεργασία. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Κρήτη η Ιατρική Σχολή συνεργάζεται με το τμήμα Βιολογίας και με το τμήμα Χημείας. Καθηγητές διαφόρων αντικειμένων, ουσιαστικά μιλάμε μαζί την ίδια γλώσσα, ώστε ο καθένας από την δίκη του συνεισφορά να μπορεί να κάνει πράξη αυτό που πριν από μερικά χρόνια δεν το φανταζόμασταν.
Αυτό με το ίαμα ήταν μόνον η αρχή κατά την άποψή μου. Το να μιλήσει κανείς ότι βρήκε ένα φυτικό σκεύασμα για να το χρησιμοποιεί στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και της γρίπης είναι η απαρχή. Η προσωπική μου γνώμη μετά από χρόνια ενασχόλησης με αυτό το αντικείμενο είναι ότι τα αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά της Κρήτης έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη καταρχάς της στεφανιαίας νόσου με την γνωστή αθηρωματογόνο δράση, έχουν πολύ σημαντική αντιφλεγμονώδη δράση και θα μπορούσε μετά από μελέτες να χρησιμοποιηθούν σε χρόνια νοσήματα και αναφέρομαι σε νοσήματα του συνεκτικού ιστού, όπως είναι τα ρευματικά νοσήματα, που σημαίνει λοιπόν -δεν θέλω να πω ότι θα ‘ναι υποκατάστατο σήμερα της χημικής φαρμακοβιομηχανίας αλλά ότι η συνεισφορά του στην πρόληψη είναι πολύ μεγάλη, αλλά ίσως ακόμα και στη μείωση του κινδύνου από σοβαρά επεισόδια που συνοδεύουν την καρδιακή και την αθηρωματική νόσο. Νομίζω τώρα είναι η απαρχή μιας πολύ μεγάλης λεωφόρου».
