Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΑΓΓΕΛΗ*
Μετά από πρόσκληση του γενικού προξένου της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Χρήστου Καποδίστρια και του προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια κ. Μανώλη Μαραγκούλη, οι «Κουρήτες» ταξιδεύουν στην Αλεξάνδρεια «πατώντας» στα βήματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου με σκοπό να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών, το οποίο διεξάγεται στην Αλεξάνδρεια και στην πόλη Νταμανχούρ.
Την Κυριακή 30 Μαρτίου 2014 και ο Λαογραφικός Όμιλος «Κουρήτες» βρίσκεται στο αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» με σκοπό την αναχώρησή του για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το χορευτικό συγκρότημα συνοδεύουν οι μουσικοί Ηλίας Σαββάκης, λαγουτιέρης και τραγουδιστής, ο Μιχάλης Βογιατζιδάκης στη λύρα και στο τραγούδι, καθώς και ο λαγουτιέρης Μάρκος Αγριμάκης.
Οι «Κουρήτες» επελέγησαν, για να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα συμμετέχοντας στο φεστιβάλ της Νταμανχούρ μαζί με συγκροτήματα από διάφορες χώρες, όπως Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράκ, Ιορδανία, Ινδία, Βουλγαρία, Ρουμανία.
Από την πρώτη στιγμή άφιξης στην Αλεξάνδρεια, ο Λαογραφικός Όμιλος «Κουρήτες» εντυπωσίασε με την παρουσία, την τάξη και την πειθαρχία του. Υπό την καθοδήγηση του προέδρου του Λαογραφικού Ομίλου Μανώλη Παττακού, το συγκρότημα αποσπά θετικά σχόλια με την άφιξη του στο αιγυπτιακό αεροδρόμιο.
Καθώς ο πρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου αισθάνεται μεγάλη την ευθύνη εκπροσώπησης της Ελλάδας ανάμεσα στις άλλες χώρες που λαμβάνουν μέρος στην μεγάλη εκδήλωση παραδοσιακών χορών, το πρωινό της πρώτης μέρας (31 Μαρτίου 2014) κυλά με πρόβα του συγκροτήματος σε ειδική αίθουσα του ξενοδοχείου «Grand Royal Alex Hotel».
Το βράδυ της ίδιας μέρας το συγκρότημα δειπνεί στην αίθουσα της ελληνικής κοινότητας μαζί με τον πρόεδρο και μέλη της ελληνικής κοινότητας, καθώς και με τον γενικό πρόξενο της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια Χρήστο Καποδίστρια και τον πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Μανώλη Μαραγκούλη.
Την επόμενη μέρα 1η Απριλίου ο Λαογραφικός Όμιλος «Κουρήτες» επισκέπτεται το σπίτι, στο οποίο έζησε τα 25 τελευταία χρόνια της ζωής του ο μεγάλος Αλεξανδρινός ποιητής Κ. Καβάφης. Εκεί τον πρόεδρο και τους χορευτές του Ομίλου υποδέχεται ο Μανώλης Μαραγκούλης. Πρόκειται για μία εμπειρία πραγματικά ξεχωριστή και συγκινητική για όλους. Οι «Κουρήτες» και ο πρόεδρός τους υπογράφουν στο βιβλίο επισκεπτών, στο οποίο έχουν υπογράψει εξέχουσες παγκόσμιες προσωπικότητες, που έχουν επισκεφθεί τον χώρο του μεγάλου μας ποιητή.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας οι «Κουρήτες» δίνουν την πρώτη τους παράσταση στην Όπερα της Αλεξάνδρειας «Sayyid Darwish», στην οποία παρίσταται ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β’ και ο πρόξενός μας στην Αλεξάνδρεια. Το συγκρότημα καταχειροκροτείται και αποθεώνεται.
Ακολουθεί γεύμα στον Ελληνικό Ναυτικό Όμιλο Αλεξάνδρειας κατόπιν πρόσκλησης από τον πρόεδρο Εδμόνδο Κασιμάτη. Ο Ελληνικός Ναυτικός Όμιλος Αλεξάνδρειας (ΕΝΟΑ) ιδρύθηκε το 1909. Η φιλοξενία είναι θερμότατη και ακολουθεί μία υπέροχη βραδιά με κρητική λύρα και χορό. Ο πρόεδρος του Ομίλου προσέφερε τιμητικό αναμνηστικό από τον Ναυτικό Όμιλο στον Μανώλη Παττακό.
Στις 2 Απριλίου ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ υποδέχτηκε στην Πατριαρχική Έδρα, τον Λαογραφικό Όμιλο «Κουρήτες». Μεγάλη ήταν η συγκίνηση για όλα τα μέλη του Ομίλου, αλλά ιδιαίτερα για τον πρόεδρο Μανώλη Παττακό, καθώς τιμήθηκε από τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας με τον «Χρυσό Λέοντα του Τάγματος της Αλεξάνδρειας». Ο Παττακομανώλης του αφιέρωσε τις παρακάτω μαντινάδες:
«Χίλια καλώς σε βρήκαμε Πάπα και Πατριάρχη
τιμή για μας τους Κρητικούς στην Αφρική να άρχη».
«Η πίστη ενώνει οπλαρχηγούς κι Αγίους στους αγώνες
κι αθάνατη η παράδοση πο μένει στους αιώνες».
«Οι Άγιοι που σκάλισα απάνω στο μαχαίρι
να σου χαρίζουν δύναμη χειμώνα καλοκαίρι».
Η πρώτη και η τρίτη μαντινάδα είναι του Μανώλη Παττακού, ενώ η δεύτερη, η οποία ήταν γραμμένη και στο μαχαίρι που του χάρισε αργότερα, είναι της μαντιναδολόγου από τον Άγιο Νικόλαο, Πόπης Νικηφόρου, η οποία πολλές φορές έχει συμβάλλει στην πολιτιστική πορεία των Κουρητών. Στη συνέχεια της συνάντησης πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή αναμνηστικών δώρων, κατά την οποία ο Μανώλης Παττακός δώρισε στον Μακαριότατο κρητικό μαχαίρι μεγάλης τέχνης και αξίας μέσα σε ειδικό σκαλισμένο χειροποίητο κασελάκι εμπνευσμένο από τέμπλο εκκλησίας. Στο μαχαίρι ήταν σκαλισμένοι, από την μια μεριά η Παναγία, στη χάρη της οποίας είναι φτιαγμένος ο Καθεδρικός Ναός του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας αλλά είναι και προστάτιδα του χωριού του Παττακομανώλη, ο Άγιος Χαράλαμπος, οι Τέσσερις Μάρτυρες, η μορφή του Πατριάρχη, να σημειώσουμε ότι πρώτη φορά σκαλίζεται Κρητικός εν ζωή πάνω στο φουκάρι του μαχαιριού, και ο κρίνος ο Μινωικός. Από την άλλη μεριά ήταν ο Αη-Αστράτηγος, προστάτης του Παττακομανώλη, το Αρκάδι, ο Δασκαλογιάννης, οι δύο Σφακιανοί Άγιοι και ο κρίνος ο Μινωικός. Το ασημοσκάλιστο φουκάρι κατασκεύασε ο Αντώνης Κωνσταντουδάκης από τα Χανιά και το μαχαίρι, το οποίο για πρώτη φορά εκτός της αφιέρωσης και της μαντινάδας είχε και την μορφή της Παναγίας που κρατάει τον Χριστό, με λαβή από κέρατο τράγου σε χρώμα σοκολατί, κατασκεύασε ο Σταύρος Πατεράκης από τα Χανιά. Ο Μακαριότατος με τη σειρά του, χάρισε μία μπαστούνα στον Μανώλη Παττακό, η οποία ήταν κατασκευασμένη από παιδιά που ο ίδιος είχε στεγάσει σε ορφανοτροφείο και επάνω της απεικονίζονται οι τρεις σοφοί φύλαρχοι, οι οποίοι ήταν αρχηγοί των μεγάλων φυλών της Αφρικής. Την μπαστούνα αυτή κρατούσε για αρκετά χρόνια ο ίδιος και τη δώρισε στο Σύλλογο των Κουρητών. Συγκινημένος άκουσε τις μαντινάδες από την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κρήτη, μίλησε στα μέλη του Συλλόγου των Κουρητών για την ένδοξη δισχιλιετή ιστορία του παλαιφάτου Πατριαρχείου, καθώς και για τις ιεραποστολικές δραστηριότητες σε όλη την Αφρική και ξενάγησε ο ίδιος στους χώρους του Αρχαιολογικού Μουσείου και του Πατριαρχικού Σκευοφυλακείου εντός του Πατριαρχικού Μεγάρου. Έπειτα, εξομολογήθηκε στον Παττακομανώλη πως θα ήθελε να τον συνοδέψει σε αρκετά κράτη της Αφρικής. Στη συνέχεια μια έκπληξη περίμενε τον Πατριάρχη, στην υποδοχή του Πατριαρχείου ο Παττακομανώλης, ρώτησε αυθόρμητα τον Μακαριώτατο αν είχε γνωρίσει τη θεία του, που ήταν καλόγρια και είχε ζήσει σαράντα χρόνια στην Παναγία την Καρδιώτισσα στον Άγιο Θωμά, στη συνέχεια πήγε στον Άγιο Φανούριο και θάφτηκε το 1995 στη Μονή Σαββαθιανών στη Ροδιά. Με μεγάλη έκπληξη όλοι άκουσαν τον Πατριάρχη να τους λέει πώς αυτή η καλόγρια ήταν η πνευματική του μητέρα και του είχε δώσει το πρώτο του κομποσκοίνι. Πηγαίνει τακτικά και κάνει τρισάγιο στη μνήμη της.
Την ίδια μέρα ο Λαογραφικός Όμιλος δίνει τη δεύτερη παράστασή του στην πόλη της Νταμανχούρ, στην ομώνυμη Όπερα. Η φήμη του Λαογραφικού Ομίλου έχει ήδη «ταξιδέψει» στην πόλη πολύ πριν την άφιξη του συγκροτήματος. Την παράσταση παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον προσωπικότητες της Αιγυπτιακής Κοινότητας, όπως ο κυβερνήτης της Μπεχέρα, το Συμβούλιο της περιφέρειας, ο στρατιωτικός διοικητής, ο πρόεδρος και τα μέλη του Εμπορικού Επιμελητηρίου, o διευθυντής της Όπερας της Νταμανχούρ, μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας και πολλοί άλλοι επίσημοι.
Οι «Κουρήτες» παρουσιάζουν τους χορούς της Κρήτης σε μία μοναδική παράσταση, όπου δέχονται τα αμέτρητα χειροκροτήματα και τις επιδοκιμασίες των θεατών. Ο χαιρετισμός του προέδρου Μανώλη Παττακού στα αραβικά ξεσηκώνει πραγματικά το κοινό και προκαλεί ένα απίστευτο χειροκρότημα. Η φιλία των δύο λαών της Ελλάδας και της Αιγύπτου είναι εμφανής και τόσο τα μέλη του Λαογραφικού Ομίλου, όσο και το κοινό της Νταμανχούρ εισπράττουν εντονότατα θετική ενέργεια και φιλία.
Μετά το πέρας της παράστασης, προσέφεραν δώρα στον πρόεδρο, καθώς και στα μέλη των Κουρητών, ο διευθυντής της όπερας της Νταμανχούρ και ο διοικητής της Αλεξάνδρειας. Στη συνέχεια ο Παττακομανώλης ανταπέδωσε με ειδικά μαχαίρια που φτιάχνονται μόνο για τους «Κουρήτες» με αφιερώσεις, καθώς και ένα άλμπουμ από την φωτογράφιση του Ομίλου στο «Ιδαίον Άντρο» του Ψηλορείτη, στον διευθυντή της Όπερας της Νταμανχούρ και υπεύθυνου του φεστιβάν Μωχάμεντ Ζαρίφ, στον διοικητή της Αλεξάνδρειας, στον πρόεδρο του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Νταμανχούρ, ο οποίος πλήρωσε τα εισιτήρια των Κουρητών, στον γενικό πρόξενο της Αλεξάνδρειας Χρήστο Καποδίστρια, καθώς και στον πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού της Αλεξάνδρειας Μανώλη Μαραγκούλη.
Το συγκρότημα επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, όπου την επόμενη μέρα, 3 Απριλίου, επισκέπτεται την φημισμένη «Νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας» («Bibliotheca Alexandrina»). Πρόκειται για μία απίστευτη εμπειρία, που προκαλεί πραγματικά δέος.
Ακολουθεί γεύμα στον Ελληνικό Ναυτικό Όμιλο Αλεξάνδρειας μετά από πρόσκληση του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρου Β’. Μετά το γεύμα ακολούθησε κρητικό γλέντι με λύρα και χορό από τους «Κουρήτες» για το χατίρι του Μακαριότατου, ο οποίος απόλαυσε ιδιαίτερα. Συγκινημένος ο Πατριάρχης έδωσε στον Μανώλη Παττακό ένα κομπολόι από γιούσουρι, και του είπε τα παρακάτω λόγια: «Να είναι κειμήλιο Μανώλη για σένα και την οικογένειά σου και να πηγαίνει από πατέρα σε γιο». Ο Παττακομανώλης ανταπέδωσε δίνοντάς του το μαντήλι που χόρεψαν οι «Κουρήτες», το οποίο ήταν φτιαγμένο από τα χέρια της μητέρας του. Εκείνη την ημέρα κρατούσε μια φωτογραφία της θείας του πριν γίνει καλόγρια σε ηλικία 15 ετών, την οποία και δώρισε στον Πατριάρχη. Επίσης, του έδωσε και μια φωτογραφία του παππού του, ο οποίος την δέχτηκε και αυτήν με ιδιαίτερη ευχαρίστηση. Τέλος, είπε του Παττακομανώλη πως επιθυμεί να τον συνοδέψει στα μέσα Μαΐου στο Άγιο Όρος που έχει μια σημαντική συνάντηση.
Το βράδυ της ίδιας μέρας δειπνούν στην οικία του Έλληνα Πρόξενου Χρήστου Καποδίστρια, του οποίου η φιλοξενία και η θέρμη απέναντι στο συγκρότημα είναι ιδιαιτέρα συγκινητική. Ο Έλληνας Πρόξενος δωρίζει επίσης στους «Κουρήτες» ένα υπέροχο αναμνηστικό καράβι, ως ενθύμιο φιλίας.
Την Παρασκευή 4 Απριλίου οι «Κουρήτες» και ο πρόεδρός τους Μανώλης Παττακός, έχοντας στην καρδιά τους όλες αυτές τις υπέροχες αλλά και συνάμα «δυνατές» εμπειρίες, αλλά και όντας ευλογημένοι από τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, επιστρέφουν στην Ελλάδα πιο δυνατοί και πιο αποφασισμένοι για την περαιτέρω διάδοση της παράδοσης της Κρήτης μας με υπευθυνότητα και σεβασμό. Τα μέλη του Λαογραφικού Ομίλου «Κουρήτες» που ταξίδεψαν στην Αλεξάνδρεια ήταν τα παρακάτω: Μανώλης Παττακός, Χρήστος Λουσίδης, Φραγκίσκος Δανδουλάκης, Στέφανος Ζερβός, Δημήτρης Κόκκινος, Γιώργος Καργιολάκης, Αριστοτέλης Πετράκης, Νικόλαος Παττακός, Γιάννης Φωτιάδης, Σαββάκης Ηλίας Μιχάλης Βογιατζιδάκης, Μάρκος Αγριμάκης, Μαρίνα Παττακού, Ευγενία Αγγελή, Ελένη Δρόσου, Κυριακή Οικονόμου, Κατερίνα Κορκιδάκη, Σταυρούλα Μακρυδάκη, Αθηνά Παντελάκη, Ασημίνα Λιάγκη, Βιργίνια Πετράκη.
* Η Ευγενία Αγγελή είναι πρωτοχορεύτρια δεύτερης γενιάς Κουρητών