«Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται,
όχι τι να σκέφτονται». Margaret Mead, Πολιτιστικός εθνολόγος
Στην καρδιά της Βαλτικής, τη Λετονία, στην κωμόπολη Skriveri, συνεδρίασαν 16-20 Απριλίου 2018 οι ηγέτες-μαθητές της Ε.Ε. ως μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προκειμένου να συζητήσουν την ενίσχυση του κοινού πλαισίου της Ε.Ε. όσον αφορά διάφορες πτυχές της πυρηνικής ενέργειας καθώς και τη σημασία της βελτίωσης των προδιαγραφών ασφάλειας και περιβαλλοντικής προστασίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνήλθε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος S(t)imulating European Identity (EUSId), το οποίο εντάσσεται στη δράση Κey Action 2 των εκπαιδευτικών προγραμμάτων «Erasmus +» και τα οποία τελούν υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είχε προγραμματισθεί στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε από τις 29 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου στο Ρέθυμνο κατά την οποία το Πειραματικό Λύκειο, ως συντονιστής του προγράμματος, υποδέχθηκε τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς των άλλων χωρών-εταίρων (Λετονία, Φινλανδία, Ρουμανία, Πορτογαλία) και ήταν προσαρμοσμένη στη φιλοσοφία της πρότασης που είχε κατατεθεί, στην προσομοίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των κύριων Ευρωπαϊκών Κοινοτικών οργάνων. Η προσομοίωση αποτελεί καινοτόμο εκπαιδευτικό εργαλείο και αποσκοπεί στη γνώση της λειτουργίας των οργάνων της Ε.Ε., την ευαισθητοποίηση και τη συμμετοχή των μαθητών-ενεργών πολιτών στις δραστηριότητές της και την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αποφάσεις αλλάζουν με συγκεκριμένο τρόπο την καθημερινή ζωή τους.
Την ελληνική αποστολή αποτελούσαν πέντε μαθητές – Μιχάλης Γαγάνης, Ανθή Γαϊδαρτζή, Βασίλειος Πλαΐτης, Ελευθερία Τσακπίνη, Φραγκιαδάκη Ευγενία -και τρεις εκπαιδευτικοί- Ειρήνη Βογιατζή, Παναγιώτης Σάμιος, Βασίλειος Τζουράς. Για τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η ελληνική αποστολή είχε προετοιμασθεί όλη τη διάρκεια της χρονιάς μέσα από τον Όμιλο Δημιουργικότητας και Αριστείας Students4Europe. Οι μαθητές από τη μια απόκτησαν έγκυρη γνώση βασισμένη στις φυσικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, ώστε να έχουν την ικανότητα να διατυπώνουν επιχειρήματα, να αναζητούν και να διερευνούν εναλλακτικές λύσεις και διαφορετικές απόψεις˙ από την άλλη, αξιοποιώντας τη ρητορική ως τέχνη και τεχνική του δημόσιου λόγου, καλλιέργησαν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας, συμμετοχής και έκφρασης της γνώμης τους.
Η εκπαιδευτική και παιδαγωγική εμπειρία της ομάδας ξεκίνησε με την άφιξη, μετά από ένα πολύωρο αεροπορικό ταξίδι, στην κοσμοπολίτικη μητρόπολη με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική και την πλούσια ιστορία, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Νταουγκάβα, τη Ρίγα, πρωτεύουσα της Λετονίας. Το συνονθύλευμα των αρχιτεκτονικών ρυθμών στα εντυπωσιακά και πολύχρωμα κτίρια, που κάνουν την πόλη ένα άριστα διατηρημένο μουσείο αρχιτεκτονικής, τα πλακόστρωτα σοκάκια, οι μεγάλες πλατείες και τα πάρκα δεν αποτελούν μόνο μια αισθητική έκπληξη αλλά καταγράφουν και την πλούσια και πολύπαθη ιστορία της πόλης και της χώρας, που μόλις το 1991 απέκτησε την πλήρη ανεξαρτησία της.
Η φιλόξενη υποδοχή από τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές στο Skriveri σηματοδότησε την επίσημη έναρξη του προγράμματος. Παιδιά από την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ελλάδα και τη Φινλανδία συναντήθηκαν έξω από το σχολείο με τους Λετονούς συμμαθητές τους που θα τους φιλοξενούσαν και που μέχρι τότε γνώριζαν μόνο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η εικόνα, όπως και αυτές των επόμενων ημερών, χαρακτηριστικά επιβεβαίωναν την πολιτισμική διάσταση των προγραμμάτων Erasmus και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Το πρωί της πρώτης μέρας αφιερώθηκε στην ξενάγηση των επισκεπτών μαθητών και εκπαιδευτικών από το 15μελές συμβούλιο στους χώρους του σχολείου, αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις και στην ενημέρωση για τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί μάλιστα είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τη διεξαγωγή του μαθήματος. Οι δραστηριότητες ομάδας που ακολούθησαν το απόγευμα έδωσαν την ευκαιρία για γνωριμία και δέσιμο της ομάδας, ενώ η μέρα τελείωσε με ξενάγηση από τους Λετονούς μαθητές σε αξιοθέατα της περιοχής: στην πόλη Aizkraukle με τη Λουθηρανική εκκλησία, για τη θέρμανση της οποίας χρησιμοποιείται υπόγεια ενέργεια και το Μεσαιωνικό κάστρο με την υπέροχη θέα και στο δενδρολογικό πάρκο του Skriveri – μοναδικό λόγω του συστήματος άρδευσης του.
Για τις τρεις επόμενες ημέρες σε μια άψογα οργανωμένη διοργάνωση οι μαθητές συνεργάστηκαν, συζήτησαν για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της πυρηνικής ενέργειας και την πολιτική διαχείρισής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσίασαν τις εργασίες και τη δουλειά που έκαναν ένα ολόκληρο χρόνο. Είχαν την ευκαιρία της βιωματικής μάθησης με την επίσκεψη στο κτίριο της Ε.Ε. στη Ρίγα, σε υδροηλεκτρικό εργοστάσιο κοντά στο Skriveri, σε Κέντρο διερευνητικής μάθησης και με τη συλλογή δεδομένων μέσα από συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια σχετικά με την πληροφόρηση του μέσου Ευρωπαίου πολίτη για την πυρηνική ενέργεια.
Και: «Dear heads of state, the procedure starts with the quorum confirmation. Η Δέσποινα Παπαδάκη, μέλος του Ινστιτούτου Έρευνας και Κατάρτισης Ευρωπαϊκών Θεμάτων- I.R.T.E.A., το οποίο ως εξωτερικός συνεργάτης είχε αναλάβει την υλοποίηση της διαδικασίας, κήρυξε την έναρξη των εργασιών της προσομοίωσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η οποία κατά τις προηγούμενες ημέρες είχε προετοιμαστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μέσα από όλες τις δραστηριότητες.
Οι μαθητές, με τυχαία κατανομή, στον ρόλο ενός αρχηγού κράτους ανέλαβαν την υποχρέωση να διαπραγματευτούν, να λάβουν αποφάσεις και να διατυπώσουν συγκεκριμένες προτάσεις, που αφορούν σε ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν και στόχους που πρέπει να επιτευχθούν σχετικά με το θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Συνειδητοποίησαν, έτσι, τη σημασία της έγκυρης και επιστημονικής πληροφόρησης αλλά και τη σπουδαιότητα και το εφικτό της συμμετοχής του πολίτη στη διαμόρφωση των θεσμών που τον αφορούν.
Η εποικοδομητική εμπειρία της συνάντησης στο πλαίσιο του Erasmus+ στη Λετονία αποτυπώθηκε ξεκάθαρα και στην αξιολόγηση του προγράμματος, που έγινε την τελευταία μέρα. Ο βιωματικός τρόπος όλων των δραστηριοτήτων ενεργοποίησε τα κίνητρα των μαθητών, ενίσχυσε τις δεξιότητες της επικοινωνίας και της ενσυναίσθησης και νοηματοδότησε τη διαδικασία της μάθησης. Αποτυπώθηκε, όμως, εκτός από την παιδαγωγική και η διαπολιτισμική συνιστώσα. Το απέδειξαν τα πρόσωπα όλων και, κυρίως, των μαθητών που ήταν λυπημένα για τον αποχωρισμό από τους νέους φίλους αλλά και χαρούμενα για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Γιατί δημιουργήθηκαν βάσεις για φιλία και συνεργασία με ανθρώπους άλλης κουλτούρας και πολιτιστικής ταυτότητας και διαπιστώθηκε η σημασία του σεβασμού της διαφορετικότητας.
Η προσομοίωση στη Φινλανδία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα διεξαχθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο θα ισχυροποιήσει αυτή τη συνεργασία και θα δώσει την ευκαιρία για αλληλεπίδραση σε επίπεδο καινοτόμων δραστηριοτήτων, εμπειριών και δεξιοτήτων.
Η Σχολική κοινότητα του Πειραματικού Λυκείου