Τρεις μήνες συμπληρώνονται από την εφαρμογή του νόμου που αφορά στην υποχρέωση των επιχειρηματιών εστίασης για τη χρήση τυποποιημένου ελαιολάδου σε μη επαναγεμιζόμενο φιαλίδιο μιας χρήσης, που στόχο έχει την αναβάθμιση του προϊόντος που, ειδικά για την Κρήτη, αποτελεί το χρυσάφι του νησιού.
Το μέτρο αποτελούσε πάγιο αίτημα των καταστηματαρχών, οι οποίοι εκτιμούν πως η εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου θα δώσει προστιθέμενη αξία στις παρεχόμενες υπηρεσίες εστίασης, θα αναγνωριστεί η ποιότητα του κρητικού ελαιολάδου και θα μπορεί αυτό μέσα από τους επισκέπτες να γίνει γνωστό στο εξωτερικό. Εν τούτοις τουλάχιστον σε ότι αφορά τα καταστήματα εστίασης του Ρεθύμνου και ενώ κοινή πεποίθηση όλων αποτελεί η χρήση τυποποιημένου ελαιολάδου σε μη επαναγεμιζόμενα φιαλίδια μιας χρήσης, για τους επιχειρηματίες το μέγεθος και η πώληση του ή μη στους καταναλωτές παραμένει αδιευκρίνιστη στη σχετική διάταξη του υπουργείου και οι καταστηματάρχες σε τοπικό επίπεδο λειτουργούν κατά το δοκούν.
Υπενθυμίζεται ότι «προβλέπεται στους Κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ), «από την 1-1-2018 το κάθε είδους έλαιο που προορίζεται στον τελικό καταναλωτή για επιτραπέζια χρήση, κατόπιν του σταδίου της παρασκευής του γεύματος στην κουζίνα των καταστημάτων, πρέπει να διατίθεται αποκλειστικά και μόνο μέσω σφραγισμένων μη επαναγεμιζόμενων συσκευασιών ή συσκευασιών μιας χρήσης που θα διατίθενται από το κατάστημα και θα φέρουν τις απαιτούμενες επισημάνσεις, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και ενωσιακή νομοθεσία».
Ειδικότερα, οι επιχειρηματίες του Ρεθύμνου στην πλειοψηφία τους βρίσκονται σε στάδιο προσαρμογής. Έχουν ήδη από τις αρχές του χρόνου προμηθευτεί τα μη επαναγεμιζόμενα φιαλίδια μιας χρήσεως 100 ή 200 ml, τα οποία δεν χρεώνουν στον καταναλωτή. Όμως, όπως ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του Σωματείου Εστίασης Ανδρέας Κλαψινός εν όψει και της τουριστικής περιόδου οι επιχειρηματίες αποφάσισαν να χρεώνουν το ελαιόλαδο από 1,5 έως 2,5 ευρώ ανάλογα με το μέγεθος του μπουκαλιού που χρησιμοποιεί λόγω του αυξημένου κόστους, με την προϋπόθεση όμως, όπως είπε, ότι ο πελάτης θα ερωτάται σε κάθε περίπτωση αν θέλει ελαιόλαδο στο τραπέζι του. Με τον τρόπο αυτό, όπως αναφέρει ο κ. Κλαψινός, οι τουρίστες θα μπορούν να παίρνουν το φιαλίδιο μαζί τους.
Από την άλλη ο εστιάτορας Όθωνας Χριστουλάκης, μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορίων και Συναφών Επαγγελμάτων Επισιτισμού, θεωρεί πως η χρέωση του ελαιολάδου θα λειτουργήσει αρνητικά στους επισκέπτες, οι οποίοι θα αποφεύγουν λόγω κόστους το ελαιόλαδο, όπως γίνεται ήδη και με το ψωμί. Ο ίδιος όπως μάς λέει εδώ και τέσσερα χρόνια χρησιμοποιεί τυποποιημένο ελαιόλαδο στο κατάστημα του σε μη επαναγεμιζόμενα φιαλίδια, τα οποία μπορούν να μεταφέρονται από τραπέζι σε τραπέζι χωρίς χρέωση στον πελάτη.
Το σωματείο Εστίασης Ρεθύμνου αποφάσισε να χρεώνει το ελαιόλαδο μετά το Πάσχα
Το αυξημένο κόστος των σφραγισμένων φιαλιδίων οδήγησε τα μέλη του Σωματείου Εστίασης Ρεθύμνου στην απόφαση να προχωρήσουν στη χρέωση του σφραγισμένου, μη επαναγεμιζόμενου φιαλιδίου ελαιολάδου, με την προϋπόθεση ότι ο καταναλωτής θα ρωτάται αν επιθυμεί ελαιόλαδο και θα έχει τη δυνατότητα να πάρει μαζί του το μπουκαλάκι ή να αγοράσει και επιπλέον. Παράλληλα, όπως πρόσθεσε, υποχρεωτικά θα αναγράφεται στους τιμοκαταλόγους το μέγεθος και η τιμή του φιαλιδίου σε δυο γλώσσες. Ειδικότερα, ο πρόεδρος του Σωματείου Εστίασης Ρεθύμνου Ανδρέας Κλαψινός ανέφερε:
«Ο νόμος λέει ότι πρέπει να υπάρχουν φιαλίδια μιας χρήσεως πάνω στα τραπέζια. Όποιος θέλει μπορεί να το αγοράσει, γεγονός που ξενίζει λίγο τους εστιάτορες. Στην περίπτωση αυτή μπορούν οι εστιάτορες να συμπεριλάβουν τα φιαλίδια ελαιολάδου στον κατάλογό τους και να το χρεώνουν. Πρέπει όλοι να προσαρμοστούν. Οι χειμερινοί εστιάτορες δεν έχουν ιδιαίτερο πρόβλημα, άλλωστε δεν είχαν και πολύ δουλειά και στην πραγματικότητα δεν το χρέωναν στον πελάτη. Όμως από το Πάσχα και μετά θα το χρεώνουν στον πελάτη. Πρόκειται για απόφαση του Σωματείου μας με την οποία συμφώνησαν όλοι. Θα υπάρξει λοιπόν χρέωση στο τυποποιημένο ελαιόλαδο, με την προϋπόθεση όμως ότι ο σερβιτόρος θα ενημερώνει και θα ρωτάει τον πελάτη, όπως το κάνει και για το ψωμί. Το κουβέρ έχει καταργηθεί πλέον και υπάρχει η λέξη ψωμί. Όπως λοιπόν ο σερβιτόρος ρωτάει τον πελάτη για το αν θέλει ψωμί, έτσι θα τον ρωτάει και για το ελαιόλαδο. Διαφορετικά, η σαλάτα π.χ. θα λαδώνεται μέσα στην κουζίνα και στη συνέχεια θα σερβίρεται. Αν το ελαιόλαδο είναι αναγραμμένο στον κατάλογο είμαι υποχρεωμένος να το χρεώσω στον πελάτη. Θα υπάρχουν φιαλίδια των 100ml και 200ml σφραγισμένα. Σε περίπτωση που ο πελάτης είναι θετικός στην ερώτηση του σερβιτόρου και επιθυμεί ελαιόλαδο, θα τους προσφερθεί ένας από τους δύο τύπους. Διαφορετικά, αν ο πελάτης δεν θέλει ελαιόλαδο σφραγισμένο, λαδώνει π.χ. τη σαλάτα ο μάγειρας μέσα. Αν ο πελάτης αργότερα χρειαστεί έξτρα ελαιόλαδο, τότε θα χρεωθεί. Στους καταλόγους μας θα αναγράφεται η λέξη ελαιόλαδο στα ελληνικά και στα αγγλικά 100ml ή/or 200ml με τις τιμές δίπλα. Ο κάθε συνάδελφος θα το χρεώνει όσο θέλει. Tα 100ml δεν θα υπερβούν το 1,5 ευρώ ενώ τα 200ml δεν θα υπερβούν την τιμή των 2,5 ευρώ» και πρόσθεσε: «Ένας άλλος παρονομαστής είναι ότι ο τουρίστας αν ευχαριστηθεί με το ελαιόλαδο που θα του σερβίρεις στο φιαλίδιο, μπορεί να θελήσει να αγοράσει περισσότερα φιαλίδια από το εστιατόριο σαν souvenir. Στην περίπτωση αυτοί οι εστιάτορες θα πρέπει να έχουν για να του πουλήσουν. Είναι καλό να ξέρει ο πελάτης τι προϊόν έχει στο τραπέζι του και τι προϊόν γεύεται. Και όχι όπως τα προηγούμενα χρόνια που υπήρχαν προσμίξεις ηλιέλαιου και δυσφημούσαμε την περιοχή και τα προϊόντα μας. Τώρα υπάρχει πιστοποιημένο προϊόν στο τραπέζι. Ο επισκέπτης βλέπει ότι το ελαιόλαδο αυτό είναι από την Κρήτη, ότι είναι από το Ρέθυμνο. Αποτελεί μια έμμεση διαφήμιση για εμάς. Μάλιστα, στην περίπτωση που το ελαιόλαδο αρέσει στον πελάτη, ο πελάτης πολύ πιθανόν να επισκεφτεί ξανά το συγκεκριμένο εστιατόριο λόγω του καλού ελαιολάδου. Το σωματείο το ήθελε από την αρχή αυτό».
«Η χρέωση του ελαιολάδου δεν επιτελεί τη φιλοσοφία της προβολής και προώθησης του προϊόντος»
Τη διαφωνία του στη χρέωση του μη επαναγεμιζόμενου φιαλιδίου μιας χρήσεως επαναλαμβάνει ο εστιάτορας Όθωνας Χριστουλάκης και μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορίων και Συναφών Επαγγελμάτων. Ο ίδιος τονίζει ότι τυχόν χρέωση του προϊόντος δεν υπηρετεί τον στόχο της προβολής και προώθησης του ποιοτικού κρητικού προϊόντος. Χαρακτηριστικά μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Εγώ συνεχίζω να επιμένω μετά από τρεις μήνες εφαρμογής της ισχύος του νόμου. Όλοι μας θα πρέπει να υπηρετήσουμε τη φιλοσοφία αυτής της κυβερνητικής παρέμβασης, που δεν είναι άλλη από το να χρησιμοποιούμε τυποποιημένο ελαιόλαδο από φιάλες μη επαναγεμιζόμενες. Όλες οι άλλες παράμετροι κινούνται εχθρικά στο θέμα του ελαιολάδου, όπως για παράδειγμα να ανοίξεις το μπουκάλι κα να ακουστεί ένας θόρυβος ή αν το πάρει κάποιος σπίτι του. Θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι οι επαγγελματίες ότι καλό είναι να έχουμε φιαλίδια μιας χρήσεως των 250ml, μη επαναγεμιζόμενο και να το παρέχουμε δωρεάν. Αυτό εκτιμά ο πελάτης και όχι αν το χρεώνουμε ξεχωριστά. Όσους πελάτες έχω ρωτήσει αν θέλουν να τους σερβίρω ελαιόλαδο μου απάντησαν όχι. Άρα λοιπόν αυτή η εξέλιξη δεν βοηθάει στη χρήση του ελαιολάδου. Η νομοθεσία λέει το φιαλίδιο να είναι μη επαναγεμιζόμενο. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε αυτό τον θησαυρό που παράγει η Κρήτη δωρεάν. Να μην σταθούμε σε λεπτομέρειες, όπως το να κάνει θόρυβο το φιαλίδιο όταν ανοίγει ή να το παίρνει ο πελάτης μαζί του».
Ο κ. Χριστουλάκης τόνισε ότι ο νόμος πάσχει και επικοινωνιακά και από πλευράς ερμηνείας: «Ο στόχος είναι να έχουμε φιαλίδια μη επαναγεμιζόμενα, να μην υπάρχει το ενδεχόμενο να βγάλει κάποιος τη βαλβίδα και να το ξαναγεμίζει. Επιπλέον, είναι σημαντικό να το παρέχουμε δωρεάν. Εμείς στο κατάστημα μου δεν ρωτάμε για να σερβίρουμε ελαιόλαδο. Προσφέρουμε τη χωριάτικη μαζί με το φιαλίδιο. Ο πελάτης το ανοίγει και βάζει όσο θέλει. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε και χωρίς χρέωση. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου υπηρετώντας το γράμμα του νόμου. Ο νόμος αυτή τη στιγμή υποχρεώνει να έχεις φιαλίδιο ελαιολάδου, έξτρα παρθένου, μη επαναγεμιζόμενο. Αυτό δεν αναγράφεται στον κατάλογο. Όταν το πουλάς είναι υποχρέωση να το βάλεις στον κατάλογο. Διαφορετικά, όταν δεν το πουλάς δεν αναγράφεται. Η πώληση αυτού του φιαλιδίου δεν συνάδει με την ελληνική φιλοξενία, που σημαίνει περιποίηση. Η δουλειά μας δεν είναι 100% εμπορική. Αν όμως οι πελάτες ζητήσουν να το αγοράσουν, αναγκαστικά θα πληρώσουν στην τιμή που το αγόρασα και εγώ. Η ΠΟΕΣΕ αυτή τη στιγμή λέει ότι πρέπει να υπάρχει φιαλίδιο μη επαναγεμιζόμενο στα καταστήματά μας. Προφανώς έχουν δοθεί διάφορες ερμηνείες από διάφορους. Στο κάτω-κάτω, αν θέλουμε να καλύψουμε κάποιος κόστος ας χρεώσουμε 0,20 λεπτά τη σαλάτα. Και να μην λέμε στον πελάτη ότι αν βάλει λάδι θα το χρεώσουμε. Είναι επικοινωνιακό λάθος. Δεν γίνεται πουθενά στον κόσμο. Στην Ισπανία που έχουν το ίδιο πράγμα και έχουν έξι ποικιλίες αρωματισμένου ελαιολάδου δεν το χρεώνουν στους πελάτες. Εμείς το έχουμε αντιληφθεί λάθος. Πρέπει να προωθήσουμε την άποψη ότι όλα τα καταστήματα πρέπει να έχουν φιαλίδιο ελαιολάδου, μιας χρήσεως, μη επαναγεμιζόμενο. Από εκεί και πέρα τι θα κάνει ο καθένας είναι δικό του θέμα. Αν δηλαδή μείνει ένας τουρίστας εδώ 15 ημέρες και φάει 15 χωριάτικες θα πρέπει να πάρει 15 υπολείμματα μπουκαλιού; Είναι λάθος η προσέγγιση και λάθος η πληροφόρηση όλων αυτών των θεμάτων. Χάνουμε την ουσία. Η ουσία δεν είναι άλλη από το να έχουμε ένα ευπρεπές φιαλίδιο, μη επαναγεμιζόμενο για να βάζει ο άλλος στη σαλάτα του».