Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης, που ξεκίνησε τη λειτουργία της ταυτόχρονα με την ίδρυση και λειτουργία του Πανεπιστημίου, το 1977, πριν από 40 χρόνια δηλαδή, είναι από τις μεγαλύτερες και εγκυρότερες της Ελλάδας.
Μοιράζεται στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο και διαθέτει εντυπωσιακό πλούτο βιβλίων, περιοδικών, οπτικοακουστικού και άλλου υλικού, καλύπτοντας με επάρκεια τις ανάγκες όλων των Τμημάτων του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος και των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, φοιτητών και εκπαιδευτικών.
Στις εγκαταστάσεις του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου, συνολικά, η βιβλιοθήκη φιλοξενεί:
• 426.000 βιβλία
• 88.000 τόμους περιοδικών
• 27.000 ηλεκτρονικά περιοδικά
• 46.000 ηλεκτρονικά βιβλία
• 2.731 μεταπτυχιακές εργασίες
• 1.093 διδακτορικές διατριβές
• 500 πτυχιακές εργασίες και
• 2.200.000 (δυο εκατομμύρια διακόσιες χιλιάδες) ψηφιοποιημένες σελίδες παλαιών και σπάνιων βιβλίων, σχετικά με την ελληνική ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό.
Η δημιουργία της αξιοζήλευτης βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου, παρέχει σήμερα στους χιλιάδες φοιτητές την ευκαιρία και τη δυνατότητα να αξιοποιούν τον παραπάνω πλούτο για την μόρφωση, την γνώση τους, την έρευνά τους.
Αυτή την ευκαιρία φαίνεται να την εκμεταλλεύονται οι φοιτητές, καθώς χιλιάδες είναι κάθε μήνα οι δανεισμοί βιβλίων. Εξ άλλου, η πλειονότητα των φοιτητών, τόσο στο Ρέθυμνο όσο και στο Ηράκλειο, με την εγγραφή τους στο Πανεπιστήμιο εγγράφονται και στην βιβλιοθήκη, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να ανέρχεται στις 18.000 άτομα.
Σε καθημερινά βάση, σύμφωνα με τα στοιχεία στην βιβλιοθήκης, πραγματοποιούνται περί τους 600 δανεισμούς.
Ειδικότερα, ο διευθυντής της βιβλιοθήκης, Μανώλης Κουκουράκης, ο οποίος μίλησε στα «Ρ.Ν.», υποστήριξε πως το ενδιαφέρον φοιτητών και ακαδημαϊκών για τη βιβλιοθήκη είναι διαρκές, ενώ πρόσθεσε πως η πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της Κρήτης αποτελεί μια από τις καλύτερες της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τους δανεισμούς βιβλίων. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης χρησιμοποιούν το πλούσιο υλικό της βιβλιοθήκης, αφού εκεί μπορούν να βρουν βιβλία και συγγράμματα που αφορούν στα μαθήματα τα οποία διδάσκονται στις σχολές τους, ενώ την ίδια στιγμή η αναζήτηση υλικού στις συλλογές της βιβλιοθήκης προωθείται και από τους καθηγητές, οι οποίοι προτρέπουν τους φοιτητές σε αυτήν την κατεύθυνση.
«Κατά μέσο όρο έχουμε γύρω στους εξακόσιους δανεισμούς τη μέρα. Αυτό αφορά βέβαια και φοιτητές και καθηγητές. Μπορούν να δανειστούν όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Πανεπιστημίου Κρήτης, δηλαδή φοιτητές – καθηγητές – υπάλληλοι. Δεκαοχτώ χιλιάδες οχτακόσιοι φοιτητές υπάρχουν αυτή τη στιγμή εγγεγραμμένοι σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο, στη Βιβλιοθήκη. Ο αριθμός είναι περίπου ο ίδιος με τις προηγούμενες χρονιές, γιατί η πλειοψηφία των φοιτητών που μπαίνουν στο Πανεπιστήμιο, έρχονται και γράφονται στη βιβλιοθήκη. Εμείς είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι από τους αριθμούς, η εικόνα είναι πολύ καλή και από ενδείξεις που έχουμε από την επικοινωνία μας με βιβλιοθήκες της υπόλοιπης Ελλάδας, οι δανεισμοί μας είναι από τους περισσότερους σε όλη τη χώρα, αν όχι οι περισσότεροι. Βλέπουμε καθημερινά ότι χρησιμοποιείται η βιβλιοθήκη, από τα γεμάτα τραπέζια στο αναγνωστήριό μας και τις διαρκείς ουρές στο δανεισμό προκειμένου να πάρουν ή να επιστρέψουν οι χρήστες βιβλία. Βλέπουμε ότι υπάρχει μια αρκετά καλή κινητικότητα».
Ωστόσο η ανανέωση των συλλογών της με διαρκή εμπλουτισμό του υλικού της βιβλιοθήκης αποτελεί κύριο μέλημα του προσωπικού, κάτι όμως που είναι δύσκολο δεδομένης και της οικονομικής συγκυρίας, όπου ο προϋπολογισμός των ΑΕΙ είναι περιορισμένος.
Ωστόσο, η συνεχής ενημέρωση της βιβλιοθήκης όσον αφορά στα βιβλία που εκδίδονται και ο εμπλουτισμός των συλλογών είναι σημαντικοί παράγοντες, αφού όπως αναφέρει ο κ. Κουκουράκης με αυτόν τον τρόπο μπορεί μια βιβλιοθήκη να επιτελεί σωστά το έργο της. Χαρακτηριστικό της μέριμνας για εμπλουτισμό των συλλογών είναι το γεγονός ότι η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης διαθέτει αυτή τη στιγμή στις συλλογές της περίπου μισό εκατομμύριο βιβλία.
«Μια βιβλιοθήκη, για να επιτελέσει το σκοπό της πρέπει να ενημερώνεται σε τακτική βάση με το νέο υλικό που εκδίδεται. Η βιβλιοθήκη έχει αυτή τη στιγμή περίπου μισό εκατομμύριο βιβλία. Οι φοιτητές χρησιμοποιούν κατ’ εξοχήν τη βιβλιοθήκη για δύο λόγους: αφενός γιατί διαθέτει πλούσιο υλικό τουλάχιστον στους τομείς που θεραπεύονται στις σχολές του Ρεθύμνου, ανθρωπιστικές κυρίως σπουδές και επιστήμες αγωγής, όπως πολιτικές-κοινωνικές επιστήμες. Σε ένα δεύτερο βαθμό οφείλεται στο ότι τα μέλη ΔΕΠ, οι διδάσκοντες του Πανεπιστημίου έχουν ως σημαντικό μέρος της διδασκαλίας τους και της αντίστοιχης διαδικασίας μάθησης που έχουν οι φοιτητές το να πάνε στη βιβλιοθήκη και να συμβουλευτούν βιβλιογραφία. Και επειδή υπάρχει υλικό εδώ που είναι χρήσιμο στις σπουδές και επειδή οι καθηγητές θεωρούν ότι η αναζήτηση υλικού στη βιβλιοθήκη είναι απαραίτητο εργαλείο των σπουδών, έχουμε μεγάλη προσέλευση φοιτητών οι οποίοι χρησιμοποιούν τη βιβλιοθήκη και δανείζονται βιβλία».
Οι φοιτητές μιλούν για τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου
Καθημερινά, εκατοντάδες φοιτητές επισκέπτονται τους χώρους της βιβλιοθήκης είτε για να διαβάσουν ειδικά σε περιόδους εξεταστικής, είτε για να δανειστούν ένα βιβλίο το οποίο θα τους βοηθήσει σε μια εργασία ή άπτεται των ενδιαφερόντων τους. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν μια πολύ καλή εικόνα της βιβλιοθήκης, αφού όπως επισημαίνουν μιλώντας στα «Ρ.Ν.», είναι πλούσια σε βιβλία.
«Είμαι φοιτήτρια εδώ, διαβάζω συχνά στη βιβλιοθήκη. Δανείζομαι βιβλία για διάφορα θέματα, έχει πάρα πολλά και συχνά δε μπορώ να επιλέξω τι να πάρω. Είχα δανειστεί κάποια βιβλία μουσικής που με ενδιέφεραν και μπορώ να πω ότι με κατατόπισαν αρκετά πάνω στο θέμα που ήθελα να ψάξω», δηλώνει η Ιωάννα, η οποία σπουδάζει στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών.
Από την άλλη πλευρά, ο Αντώνης, φοιτητής Οικονομικών Σπουδών, λέει: «Γενικά δεν έρχομαι πολύ συχνά στη βιβλιοθήκη, μόνο αν έρθω για διάβασμα κυρίως με δικές μου σημειώσεις. Η ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης με έχει βοηθήσει, γιατί μερικές φορές η απόσταση από το σπίτι μου μέχρι το Πανεπιστήμιο όταν δεν έχω μαθήματα με δυσκολεύει να έρθω και να διαβάσω κάτι εδώ».
Οι φοιτητές ωστόσο επισημαίνουν πως θα μπορούσε το ωράριο της βιβλιοθήκης να επεκταθεί έτσι ώστε να εξυπηρετεί περισσότερο κόσμο. «Έρχομαι πολύ συχνά στη βιβλιοθήκη, περίπου τέσσερις με πέντε φορές την εβδομάδα. Διαβάζω κυρίως ιστορία, πολιτική, αλλά και μαθήματα που αφορούν τη σχολή μου. Έχω ακούσει ότι η βιβλιοθήκη μας είναι μια από τις καλύτερες στην Ελλάδα και όντως έχει μεγάλο εύρος που μπορεί να καλύψει ένα φοιτητή. Θα ήθελα όμως αν γινόταν να έμενε ανοιχτή περισσότερες ώρες μέσα στην εβδομάδα, γιατί υπάρχουν φοιτητές που θέλουν να κάθονται μέχρι πιο αργά και θέλουν να πηγαίνουν και αργά το απόγευμα για διάβασμα», λέει ο Σάββας, φοιτητής στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών σπουδών στο Ρέθυμνο.
Η Μαρία, φοιτήτρια στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, αναφέρει για το συγκεκριμένο ζήτημα: «Η βιβλιοθήκη μας είναι πολύ καλή, έχει πολλά βιβλία και για πάρα πολλά θέματα που μας αφορούν. Μπορείς να βρεις από λογοτεχνία μέχρι ιστορία και από φιλοσοφία μέχρι θέατρο και κοινωνιολογία. Εγώ διαβάζω κυρίως βιβλία αρχαιολογίας, λόγω και της σχολής μου. Αυτό που θα ζητούσα θα ήταν να εντάξουν στην ιστορία της τέχνης περισσότερα βιβλία, γιατί εκεί όπως και σε άλλες συλλογές υπάρχουν κάποιες μικρές ελλείψεις».
Ωστόσο, ο κ. Κουκουράκης επισημαίνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει και το προσωπικό της βιβλιοθήκης στην εξεύρεση λύσης στα συγκεκριμένα προβλήματα, οι οποίες προέρχονται κυρίως από το μειωμένο προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου Κρήτης και τις ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό. «Υπάρχουν κάποια ζητήματα που απασχολούν τους φοιτητές, όπως για παράδειγμα ότι θα ήθελαν να είναι η βιβλιοθήκη ανοιχτή περισσότερες ώρες. Όμως αυτό δυστυχώς δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνει, λόγω μη ύπαρξης αναγκαίου προσωπικού, αφού εργάζονται εδώ τώρα 20 άτομα. Μετά τις 8:00 το βράδυ, πρέπει να εργάζονται και νυχτοφύλακες εδώ. Ισχύει, δηλαδή, άλλο καθεστώς εργασίας. Για να λειτουργήσει η βιβλιοθήκη δεν αρκεί ένας φύλακας. Το σημαντικό είναι να υπάρχει και αρμόδιο προσωπικό, το οποίο να αναλαμβάνει και εργασίες μέσα στη βιβλιοθήκη. Δεν αρκεί κάποιος να κάθεται εδώ σαν φύλακας. Εμείς έχουμε προσπαθήσει από την αρχή της δημιουργίας της βιβλιοθήκης, να είμαστε ανοιχτοί προς το κοινό όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες και γι’ αυτό τον λόγο εξάλλου είμαστε ανοιχτοί και τα Σάββατα από τις 9:00 το πρωί μέχρι τις 3:00 το μεσημέρι».
Και συνεχίζει λέγοντας: «Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια η βιβλιοθήκη δεν αγοράζει αρκετά βιβλία, λόγω του προϋπολογισμού που έχει μειωθεί. Ο προϋπολογισμός της βιβλιοθήκης εντάσσεται στον γενικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου που επίσης είναι μειωμένος δραματικά. Αυτό που κάνουμε τα τελευταία χρόνια της κρίσης, είναι ότι έχουμε περιορίσει στο ελάχιστο τις αγορές βιβλίων, γιατί προσπαθούμε να κρατήσουμε τις συνδρομές και τις βάσεις δεδομένων που είναι πολύ αυξημένα σε τιμή. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αφήνουμε πίσω τα βιβλία, απλώς ίσως τα καθυστερούμε για λίγο καιρό. Αυτό που έχει συμβεί στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, είναι ότι παρά τους μειωμένους προϋπολογισμούς που υπάρχουν, κάποια τμήματα που θεωρούν την αγορά των βιβλίων που τους ενδιαφέρουν πολύ σημαντική, διαθέτουν κάποια ποσά από τους μικρούς δικούς τους προϋπολογισμούς έτσι ώστε να αγοράζουμε τα βιβλία που τους είναι απαραίτητα. Υπάρχει ένας εμπλουτισμός, όχι στο βαθμό που θα θέλαμε. Θα θέλαμε να είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός του υλικού που παραγγέλνουμε».
Η συμβουλή του κ. Κουκουράκη προς τους φοιτητές, πάντως, είναι να συνεχίσουν να αναζητούν και να δανείζονται βιβλία, καθώς η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη γνώση είναι κάτι το οποίο παρέχεται από τη βιβλιοθήκη, αλλά συγχρόνως με αυτόν τον τρόπο ο καθένας γίνεται πιο δημιουργικός και παραγωγικός.
«Θα συμβούλευα τους φοιτητές να έρχονται εδώ, κυρίως γιατί η βιβλιοθήκη παρέχει μια δυνατότητα πρόσβασης στη γνώση μέσα από πολλά σημεία και έχει ας πούμε ένα πλουραλισμό απόψεων, ο οποίος απόκειται στο υλικό της και έτσι η αναζήτηση στη γνώση δεν τελειώνει ποτέ. Όσο κανείς διαβάζει και ενημερώνεται, εμπλουτίζει τις γνώσεις του, ανοίγει το οπτικό του πεδίο και μπορεί να γίνει πιο δημιουργικός και παραγωγικός».
