Ως μέγα το μικρόν έστιν εν καιρώ δοθέν. (Πόσο μεγάλο είναι και το πιο μικρό που δόθηκε στην ώρα του). «Μένανδρος»
…Και θ’ αρχίσω πρώτα από τους προγόνους μας· γιατί είναι σωστό και πρεπούμενο να τους δίνομε σε τέτοια περίσταση την τιμή της θύμησής μας. Κατοικώντας αδιάκοπα ο ίδιος λαός στον τόπο τούτο, η μια γενιά μετά την άλλη, ως τα σήμερα, μας τον παρέδωσαν, εμάς που ζούμε τώρα, ελεύτερο με την αντρειά τους.
Γι’ αυτό και οι παλιότεροι αξίζουν να τους παινεύομε, κι ακόμα περισσότερο οι πατέρες μας· γιατί δίπλα σε όσα κληρονόμησαν απόχτησαν αυτοί οι ίδιοι το μεγαλείο που έχομε σήμερα, με μεγάλους αγώνες, και μας το κληροδότησαν μαζί μ’ εκείνα.
Και το μεγαλύτερο μέρος της δύναμης της πολιτείας μας της το προσθέσαμε εμείς, όσοι βρισκόμαστε ακόμα σήμερα στην ώριμη και κατασταλαγμένη ηλικία, και την εφτιάξαμε για το καλό όλων αυτοσυντήρητη και ανεξάρτητη, και για τον πόλεμο, και για την ειρήνη.
…Όσοι πάλι έχετε περάσει την ακμή σας, πρέπει να θεωρείτε κέρδος το μεγαλύτερο διάστημα που ζήσατε ευτυχισμένοι, και πως η ζωή που μένει είναι λίγη, και να παρηγοριέστε με τη δόξα των νεκρών ετούτων. Γιατί μόνο η αγάπη της τιμής δε γερνάει, και δεν είναι αλήθεια, όπως λένε μερικοί, πως στην άχρηστη πια ηλικία το πιο ευχάριστο είναι να κερδίζει κανείς χρήματα, αλλά να ‘χει την τιμή του κόσμου.
Για τα παιδιά όμως και τους νεότερους αδερφούς τούτων, εδώ βλέπω μεγάλο τον αγώνα (γιατί όλοι συνήθως παινεύουν αυτούς που χάθηκαν και μετά βίας μπορεί να σας κρίνουν, αν δειχτείτε εξαιρετικά ενάρετοι, όχι παρόμοιους αλλά λίγο μόνο χειρότερους απ’ αυτούς. Γιατί τους ζωντανούς φθονούν οι αντίπαλοί τους, αλλά εκείνον που δεν τους στέκει πια εμπόδιο, τον τιμούνε με καλοπροαίρετη διάθεση, που δε φοβάται πια τον ανταγωνισμό.
* Αποσπάσματα από τον Επιτάφιο του Περικλή (Θουκυδίδου Ιστορία, μτφρ. Ε. Λαμπρίδη, εκδ. Γκοβόστη, 1962). Αφιερωμένο εξαιρετικά στον φιλόλογο καθηγητή αείμνηστο Δημήτριο Αρχοντάκη.
Τρία περιστατικά με συνέδεσαν στενά με τον αείμνηστο Δημή-τρη Αρχοντάκη και τα οποία αισθάνομαι να τα μοιραστώ μαζί σας, τούτη την στιγμή του αποχωρισμού του, που έχουν σχέση με τον σύλλογο Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι».
Το ένα ήταν η γνωστή δικαστική περιπέτεια του Δημήτρη Αρχοντακη την περίοδο της θητείας του ως δήμαρχος, το δεύτερο περιστατικό ήταν η κρητική διάλεκτος και το τρίτο ήταν ή παράλειψη του ονόματός του από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης κατά την εκδήλωση των 40 ετών στην Φορτέτσα.
– Το πρώτο περιστατικό είχε να κάνει με τους επιστήθιους φίλους του, οι οποίοι τον συνέτρεξαν στην δυσκολία που του παρουσιάστηκε σχετικά με το ατυχές γεγονός κατά τη θητεία του στο Δήμο Ρεθύμνου. Ο αείμνηστος κοινός μας φίλος Μανόλης Κούνουπας και ο κος Μιχάλης Πριναράκης τον βοήθησαν σθεναρά, ενώ πρόστρεξαν στο σύλλογό μας για να στηρίξουμε αυτήν τους την προσπάθεια. Το πράξαμε απλόχερα και εν τέλει δικαιώθηκε πλήρως. Τότε λοιπόν μου τηλεφώνησε συγκινημένος ο κος Δημήτρης και με ευχαρίστησε για την στάση μας απέναντί του.
Ο κυνικός Διογένης συγκρίνοντας συκοφάντες και κόλακες έλεγε: «Απ’ τα άγρια θηρία το χειρότερο δάγκωμα το κάνει ο συκοφάντης, από τα ήμερα ο κόλακας».
Και ο προφητάναξ Δαυίδ γράφει «φύλαξόν με από συκοφαντίας ανθρώπων και φυλάξω τας εντολάς σου».
Ποιος άγιος δεν συκοφαντήθηκε; Ποιος δίκαιος δεν υπέφερε από κακολογία; Ο λαός μας λέει χαρακτηριστικά «το φορτωμένο με καρπούς δέντρο πετροβολούν»! Αναπόφευκτο λοιπόν για κάποιους ανθρώπους να συκοφαντηθούν. Ασχέτως του τι κάνουν στη ζωή τους. Γίνονται στόχος και εκ της θέσεως. Μία τέτοια περίπτωση ήταν κι ο αείμνηστος Δημήτρης Αρχοντάκης.
– Το δεύτερο περιστατικό έχει να κάνει με την κρητική διάλεκτο. Τον Γενάρη του 2018 έτυχα στο Ρέθυμνο λόγω εργασίας μου στο Πρωτοδικείο Ρεθύμνου και θεώρησα καλό να συμμετάσχω στην κοπή πίτας του Λυκείου Ελληνίδων Ρεθύμνου. Έτυχε και με τοποθέτησαν στο ίδιο τραπέζι με τον κο Δημήτρη. Στην συναναστροφή μας λοιπόν με συνεχάρη για την πρωτοβουλία μου σχετικά με την κρητική διάλεκτο και την ένταξή της ως μάθημα στο πανεπιστήμιο Κρήτης. Έδραξα της ευκαιρίας και του ζήτησα να συμμετάσχει με επιστολή του προς τον κο Πρύτανη.
Στην αρχή μου είπε ότι θα είναι πολύ δύσκολο να το πετύχω διότι θέλει επιμονή, υπομονή και επέχουν κι άλλα υποκρυπτόμενα θέματα, ενώ ο ίδιος έδειξε ένθερμος υποστηρικτής. Πίστευα ότι το λησμόνησε και αίφνης λίγες ημέρες αργότερα έλαβα μία επιστολή του, συνοδευόμενη μ’ ένα βιβλίο του σχετικά με την κρητική διάλεκτο. Μου επιβεβαίωνε ότι έστειλε επιστολή στον τότε πρύτανη κο Οδ. Ζώρα, συμβαδίζοντας με το σκοπό του συλλόγου μας.
– Και το τρίτο περιστατικό ήταν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης των 40 ετών από ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Κρήτης στην Φορτέτσα όπου ήμουν προσκεκλημένος, όταν με μεγάλη μου έκπληξη δεν άκουσα να μνημονευθεί τ’ όνομά του ως πρωτεργάτη της ίδρυσης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στο τέλος της εκδήλωσης τον πλησίασα και του πρότεινα να τον τιμήσει ο σύλλογός μας αποκλειστικά για τις ενέργειές του σχετικά με την ίδρυση του Πανεπιστήμιου. Συγκινήθηκε και αμέσως το αποδέχθηκε.
Έτσι στις 19 Ιανουαρίου 2019 ο σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» τίμησε τον Δημήτρη Αρχοντάκη για την όλη του προσφορά στο Ρέθυμνο, αλλά κυρίως για τις ενέργειές του περί της ίδρυσης του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο. Του επιδώσαμε πάπυρο καθώς και το μετάλλιο του συλλόγου μας που φέρει από την μία όψη τους Αγίους Τέσσερις Νεομάρτυρες και από την άλλη το Αρκάδι.
Ήταν μια συγκλονιστική βραδιά με τη συμμετοχή πλήθους προσωπικοτήτων, Ρεθεμνιωτών, φίλων και συγγενών του, που ούτε ο ίδιος πίστευε ότι θα συναντούσε, αλλά και αρκετών απόντων που όφειλαν να ήταν παρόντες και τώρα μοιρολογούν. Η μαθήτριά του Όλγα Κουμεντάκη μέλος του Δ.Σ. συγκίνησε τον ίδιο και τους παρευρισκόμενους διαβάζοντας το βιογραφικό του, φέρνοντας όμως πολλές παραστάσεις από το παρελθόν.
Αν και δεν είδαμε να τον συνοδεύει το μετάλλιο που του προσφέραμε στην εξόδιο ακολουθία, ως είθισται, είμαστε σίγουροι ότι «Ως μέγα το μικρόν έστιν εν καιρώ δοθέν», αφού μας αρκεί ότι του δόθηκε εν ζωή.
Ο ίδιος μου απέστειλε μετά από λίγες ημέρες την κάτωθι συγκινητική επιστολή: «Αγαπητέ μου κ. Βλατάκη, φίλε Γιώργο.
Θα ήθελα να εκφράσω προς εσένα και τον Σύλλογό μας τις θερμές ευχαριστίες μου για την προχθεσινή τιμή που μου απονείματε. Σε παρακαλώ να γνωρίζεις και να μεταβιβάσεις στον Σύλλογο την ιδιαίτερη βαρύτητα που αποδίδω στην τιμή αυτή ως προερχόμενη από ένα φορέα που διασώζει και τηρεί το αυθεντικό Ρεθεμνιώτικο Ήθος, τη δέσμη αρετών που καταξίωσε τον τόπο μας στην κοινή συνείδηση της Κρήτης και ενέπνευσε έναν Πρεβελάκη και τόσους άλλους αξέχαστους πνευματικούς ανθρώπους.
Μαζί με τις ευχαριστίες και τις ευχές μου προς εσένα και τον Σύλλογό μας για κάθε επιθυμητό, σου στέλνω δυο εργασίες μου, που έγραψα γιο το ιστορικό απόθεμα του Ρεθύμνου μας».
Αυτός ήταν ο Δημήτρης Αρχοντάκης ο απλούς αλλά και συνάμα μέγας, ο επιστήμων αλλά και σοφός, ο Άρχων όπως υποδηλώνει και το επώνυμό του αλλά και ταπεινός, αυτός που άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα του διαπαντός στο Ρέθυμνο ως παρακαταθήκη μιας ξεχωριστής προσωπικότητας που πικράθηκε, που λοιδορήθηκε, και που εντέλει θα τιμηθεί από κάποιους φορείς αλλά κατόπιν εορτής!
Ο ιστορικός σύλλογος των αποδήμων Ρεθυμνίων της Αττικής «Το Αρκάδι» αποδεικνύει για μια ακόμη φορά με τις πράξεις του, ότι ξέρει να τιμά και να αποδίδει αυτό που αρμόζει σε κάθε προσωπικότητα την ώρα που πρέπει.
Ας αποτελέσει ο Δημήτρης Αρχοντάκης το τελευταίο παράδειγμα ανάλογων ενεργειών κι ας φροντίζουν πλέον οι φορείς να αναγνωρίζουν όταν πρέπει τους Άξιους! την στιγμή που πρέπει.
Καλή στραθιά κε Δημήτρη μας. Αναπαύου εν ειρήνη, εισερχόμενος εν τω φωτί της Αναστάσεώς Του.
