Στα Χανιά πραγματοποιήθηκε χθες ενεργειακό φόρουμ που διοργανώθηκε από την ευρωπαϊκή επιτροπή, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους». Στις εργασίες του φόρουμ παρέστησαν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της επιτροπής, με επικεφαλής τον αρμόδιο επίτροπο ενέργειας Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε ενώ μετά την ομιλία του στο αναπτυξιακό συνέδριο Κρήτης ο πρωθυπουργός βρέθηκε και στα Χανιά και μίλησε στο φόρουμ.
Συμμετείχαν επίσης ο υπουργός ενέργειας Γ. Σταθάκης, η ευρωβουλευτής Μ. Σπυράκη, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σ. Αρναουτάκης, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και του κλάδου της πράσινης ενέργειας κ.α.
Ο πρωθυπουργός στην ομιλία του αναφέρθηκε στον συμβολισμό που έχει το γεγονός ότι επελέγη η Κρήτη για τη διεξαγωγή του πρώτου φόρουμ «Καθαρή ενέργεια για τα νησιά της ΕΕ» λέγοντας πως «Ο συμβολισμός αυτού του πρώτου φόρουμ που πραγματοποιείται στο μεγαλύτερο νησί, στην Κρήτη αλλά και η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία να ξεκινήσει σε μια χώρα της οποίας η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει γρήγορα και πλήρως τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και να αναλάβει ενεργό ρόλο στην παγκόσμια μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, επαναλαμβάνει τη δέσμευση της Ευρώπης να επιταχυνθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια στα νησιά».
Παράλληλα ο κ. Τσίπρας επεσήμανε: «Έχουμε φέρει την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος από το περιθώριο της πολιτικής ατζέντας στο κέντρο της αναζήτησης για το πως η κοινωνία μας μπορεί να προχωρήσει στο μέλλον. Και κάναμε τον μακροπρόθεσμο ενεργειακό προγραμματισμό μια πολιτική προτεραιότητα. Και αυτό παρά την επταετή οικονομική και κοινωνική κρίση από την οποία βγαίνουμε τώρα»
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παραγωγής λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πιέζει για την υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων όσον αφορά τις εκπομπές, λέγοντας: «Η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει ενεργό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε η μόνη χώρα παραγωγής λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πιέζει για την υιοθέτηση αυστηρότερων ορίων όσον αφορά τις εκπομπές. Αλλά οι προσπάθειές μας και η συμβολή μας στη μετάβαση στην καθαρής ενέργειας είναι πολύπλευρες. Σε εθνικό επίπεδο, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα αυξάνεται σταθερά και η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων το 2020 μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη. Επιπλέον υιοθετήσαμε το σύστημα εγγυημένων τιμών και την πρώτη ανταγωνιστική διαδικασία για τις φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις».
Παράλληλα, όπως είπε ο πρωθυπουργός, η χώρα προωθεί ένα σύγχρονο ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ύπαρξη του οποίου θα βοηθήσει στην αποφυγή χρονοβόρων νομικών συνεπειών.
Στο επίκεντρο επενδυτικών σχεδιασμών του τομέα της ενέργειας η Κρήτη
Το γεγονός ότι επελέγη η Κρήτη προκειμένου η ευρωπαϊκή επιτροπή να εγκαινιάσει την πρωτοβουλία για την ενεργειακή μετάβαση όλων των νησιών της Ευρώπης, με στόχο τη διασφάλιση της ασφαλούς και φθηνής ενεργειακής τροφοδοσίας αλλά και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, έχει τη δική του σημασία, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της οικονομικής διαδικτυακής εφημερίδας capital ου αναφέρει τα παρακάτω:
Η Κρήτη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών επενδυτικών σχεδιασμών του τομέα της ενέργειας, τα οποία έχουν όχι μόνο τοπικό αλλά και εθνικό και περιφερειακό χαρακτήρα. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια έχουν προταθεί και εξετάζονται ή βρίσκονται στη φάση υλοποίησης σημαντικά ενεργειακά σχέδια που περιλαμβάνουν ή έχουν αφετηρία την Κρήτη και έχουν βαρύνουσα σημασία που δεν περιορίζεται μόνο στον ενεργειακό τομέα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα δύο σχέδια για διεθνείς διασυνδέσεις ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, ο αγωγός φυσικού αερίου East Med έργο έμπνευσης της ΔΕΠΑ που φιλοδοξεί να μεταφέρει το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου, από την Κύπρο, προς την Κρήτη και στη συνέχεια στην ηπειρωτική Ελλάδα και ο Eurasia Interconnector το ηλεκτρικό καλώδιο που θα ξεκινά από το Ισραήλ, θα διέρχεται από την Κύπρο, συνδέοντάς την με την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα. Μόνο αυτά τα δύο έργα εκτιμάται ότι έχουν προϋπολογισμό αρκετά δισ. ευρώ και έχουν κινήσει το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον, έχουν ενταχθεί στα έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και στην πρωτοβουλία ΕΕ Connecting Europe. Και αυτό διότι τα δύο αυτά έργα θεωρούνται σημαντικά για την πολιτική της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας ενέργειας της Ευρώπης.
Επίσης στον τομέα της καθαρής ενέργειας για την Κρήτη έχουν προταθεί και εξετάζονται σημαντικά σχέδια ανάπτυξης αιολικών πάρκων, υβριδικών σταθμών (δηλαδή μονάδων που χρησιμοποιούν περισσότερες της μιας τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρισμού) και μονάδων αντλησιοταμίευσης (δηλαδή έργων που αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια σε μορφή υδατικών αποθεμάτων). Αυτά τα έργα βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και κάποια εξ αυτών είναι υποψήφια για κοινοτικές χρηματοδοτήσεις.
Το κορυφαίο πρωτοποριακό έργο πράσινης ενέργειας που συνδυάζει και την αποθήκευση ενέργειας και εντάσσεται πλήρως στην ευρωπαϊκή στρατηγική ενεργειακής αυτονομίας των νησιών είναι το έργο αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι Κρήτης (φράγμα Ποταμών). Πρόκειται για το μεγαλύτερο πράσινο υβριδικό έργο που προωθείται παγκοσμίως συνολικού ύψους 270 εκατ. ευρώ που θα δημιουργήσει περισσότερες από 1.000 θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την ενεργειακή θωράκιση της Κρήτης. Το έργο βρίσκεται στην τελική φάση αδειοδότησης έχοντας εξασφαλίσει κοινοτική χρηματοδότηση για τις μελέτες του, ενώ είναι υποψήφιο για χρηματοδότηση από το πακέτο Γιούνκερ.
Καθοριστικής σημασίας εξάλλου για το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα και τους καταναλωτές είναι η διασύνδεση της Κρήτης με το ελληνικό ηπειρωτικό σύστημα, η οποία αναμένεται να εξελιχθεί σε δύο στάδια και με δύο έργα. Το πρώτο θα είναι με την λεγόμενη μικρή διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος που μπορεί να έχει ολοκληρωθεί σε διάστημα 2 ετών και η μεγάλη διασύνδεση που ενδέχεται να ενσωματωθεί με το project Eurasia Interconnector ή να αναπτυχθεί από τον ΑΔΜΗΕ, πιθανόν με τη μορφή ΣΔΙΤ.
Τέλος το πέμπτο μεγάλο ενεργειακό project της Κρήτης αφορά στις έρευνες που αναμένεται να ξεκινήσουν στα νότια και δυτικά του νησιού για υδρογονάνθρακες. Ως γνωστόν η κυβέρνηση προχωρά μετά από πρόταση επενδυτών, στην προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. Η πρόταση έχει προέλθει από την κοινοπραξία των Ελληνικών Πετρελαίων, της γαλλικής Total και της αμερικανικής ExxonMobil.
