Συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης αναμένεται να έχουν τις αμέσως επόμενες ημέρες η αρμόδια για θέματα πρωτογενή τομέα αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέτζου, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή και ο δήμαρχος Αμαρίου Παντελής Μουρτζανός με βασικό στόχο να οριστικοποιηθεί με υπουργική υπογραφή η παραχώρηση προς χρήση της έκτασης των 800 στρεμμάτων της Σχολής Ασωμάτων, προκειμένου το συντομότερο δυνατόν η περιφέρεια να μπορέσει να προχωρήσει τις διαδικασίες για τη δημοπράτηση των πρώτων εργασιών που θα αφορούν τις κτιριακές εγκαταστάσεις.
Παράλληλα, μια αναλυτική μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του σχεδίου για τη αξιοποίηση της σχολής και τη δημιουργία ενός πρότυπου ερευνητικού κέντρου αιγοπροβατοτροφίας έχει πλέον στα χέρια της η αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου. Η συγκεκριμένη μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα «Grisi Plus» αποτελεί το κλειδί για την υλοποίηση του σχεδιασμού που έχει γίνει λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του δήμου, της περιοχής της σχολής, της φύσης, των ζώων αλλά και των κάτοικων της.
Ήδη, οι υπηρεσίες της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου σε συνεργασία με τους μελετητές ολοκλήρωσαν τη χαρτογράφηση της έκτασης των 800 στρεμμάτων που ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να διεκδικήσουν την παραχώρηση προς χρήση του χώρου.
Η Μαρία Λιονή μιλώντας για την καθυστέρηση που έχει σημειωθεί στο θέμα της παραχώρησης των στρεμμάτων, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η αλήθεια είναι ότι η έκταση είναι πολύ μεγάλη και υπάρχει μια συνεχόμενη αλληλογραφία με το υπουργείο για νέες αποφάσεις που ζητούσε σε σχέση με τα τοπογραφικά. Η διαδικασία αυτή έχει ολοκληρωθεί πλέον και είμαστε έτοιμοι. Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου είναι απόλυτα ενήμερος σε σχέση με τον όλο σχεδιασμό όπως και ο νέος πρόεδρος του ΕΛΓΟ στους οποίους παραδώσαμε την ολοκληρωμένη μελέτη, η οποία είχε πολύ άριστες κριτικές από τον γεωργικό οργανισμό ο οποίος την παρέδωσε σε εξωτερικό συνεργάτη και θέλουμε τώρα την υπογραφή του υπουργού. Θα προγραμματίσουμε συνάντηση τις επόμενες μέρες με το αρμόδιο υπουργείο. Θα πρέπει στη συνέχεια -αφού γίνει η παραχώρηση της γης προς χρήση-να γίνει μια προγραμματική σύμβαση της περιφέρειας, του δήμου, και του ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» που έχει την τεχνογνωσία και το προσωπικό για να αναλάβει την ερευνητική δουλειά που προβλέπει η μελέτη στα θέματα της αιγοπροβατοτροφίας» είπε και πρόσθεσε πως για την περιφέρεια Κρήτης αποτελεί προτεραιότητα η αναβάθμιση και αξιοποίηση της σχολής, έργο το οποίο όπως τόνισε θα συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη τόσο του δήμου Αμαρίου όσο και στην εξωστρέφεια του ενώ ανοίγονται τεράστιες προοπτικές για τη διασύνδεση του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό που αποτελεί βασικό στοίχημα για την Περιφέρεια Κρήτης. Η χρηματοδότηση των συγκεκριμένων παρεμβάσεων θα αναζητηθεί μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Τι προβλέπει η μελέτη
Στόχος της μελέτης σκοπιμότητας και του σχεδίου εφαρμογής είναι η αναβίωση και αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πρότυπο εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο για την κτηνοτροφία και συγχρόνως να προάγει την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής του Αμαρίου, συνδέοντας τον πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό και θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης για όλη την Κρήτη.
Η μελέτη βιωσιμότητας-σκοπιμότητας αφορά την εγκατάσταση μονάδας ειδικής εκτροφής 500 αιγοπροβάτων (350 πρόβατα και 150 αίγες). Η μελέτη περιλαμβάνει το αποτέλεσμα εξόδων- εσόδων. Στα κόστη παραγωγής έχουν ληφθεί υπόψη το κόστος, το κόστος διαχείρισης με την απαιτούμενη ανθρώπινη εργασία και η κατανομή της στον χρόνο, τα γενικά έξοδα της εκμετάλλευσης, οι αποσβέσεις παγίων κεφαλαίων και οι συντηρήσεις υποδομών (κτιρίων και εξοπλισμών). Στα έσοδα έχουν υπολογιστεί τα έσοδα από τα παραγόμενα προϊόντα (γάλα, κρέας, μαλλί), την πώληση ζώων γενετικά βελτιωμένων, την παροχή ερευνητικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών, την πώληση και την εφαρμογή τεχνητής σπερματέγχυσης σε συνεργαζόμενα κοπάδια.
Η μελέτη βιωσιμότητας – σκοπιμότητας καταδεικνύει με σαφή τρόπο και προτείνει τα ακόλουθα:
Η δομή που προτείνεται να δημιουργηθεί και ο τρόπος λειτουργίας της εξασφαλίζουν την δυνατότητα επισκέψεων-επιδείξεων όλων των δραστηριοτήτων από την καλλιέργεια των κτηνοτροφικών φυτών, την επίδειξη των ειδών της τοπικής χλωρίδας και πανίδας των συστημάτων εκτροφής των ζώων των ειδών και των φυλών των ζώων τις διαδικασίες και τις αλληλεξαρτήσεις εδάφους αυτοφυών και καλλιεργούμενων φυτών, διατροφή ζώων, παραγωγή προϊόντων από τα ζώα και μεταποίηση τους. Προτάθηκαν αγροτουριστικές διαδρομές που εμπεριέχουν ολόκληρη την ταυτότητα της περιοχής, η οποία θα αποτυπώνεται και μέσα από τις δραστηριότητες του κέντρου. Παρουσιάζονται και αποτυπώνονται οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες αποδεικνύεται ότι η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών καθορίζεται από την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του συστήματος που τα παράγει (βοσκότοποι, κλίμα, σύστημα εκτροφής, είδος και φυλή ζώων κ.α.) τα χαρακτηριστικά των φυσικών πόρων, την κουλτούρα των ανθρώπων της περιοχής και την πολιτιστική κληρονομιά. H πρόταση έχει λάβει υπόψη της τις ανάγκες που έχει η υποστήριξη της εφαρμογής του στρατηγικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα της Κρήτης και ιδιαίτερα την ανάδειξη της διαφορετικότητας των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και την διασύνδεση του αγροτοδιατροφικού, τομέα με τον τουρισμό. Τα παραπάνω έχουν αποτυπωθεί ως ένα ενιαίο σύνολο για να βοηθήσουν στη διασύνδεση της διατροφής με τις αγροδιατροφικές και τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής.
Διασύνδεση του πρωτογενή τομέα με τον τουρισμό
Ο Δήμος Αμαρίου διαθέτει αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με πολλούς μικρούς Καλλικρατικούς αγροτικούς Δήμους της Κρήτης. Βασικό πλεονέκτημα του Δήμου μπορεί να αποτελέσει η ανάδειξη και αξιοποίηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού που σε συνδυασμό με την ποιοτική αγροτική παραγωγή μπορεί να αυξήσει το συνολικό εισόδημα της περιοχής και να συγκρατήσει τον νεανικό πληθυσμό. Αυτό προϋποθέτει μια σειρά από ενέργειες όπως:
• Η ανάδειξη και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος
• Η ανάδειξη και προστασία των μνημείων
• Η ανάδειξη και προστασία της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομίας
• Η βελτίωση του οδικού δικτύου
• Η αύξηση της φέρουσας ικανότητας της περιοχής στο να δεχτεί και να φιλοξενήσει επισκέπτες
• Η αύξηση της υπεραξίας των παραγόμενων προϊόντων μέσα από την τυποποίηση και την μεταποίηση τους και την διείσδυση τους στα μεγάλα ξενοδοχεία της Κρήτης
Από τον Δήμο Αμαρίου επίσης διέρχεται το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 ενώ αρκετοί οικισμοί είναι χαρακτηρισμένοι ως παραδοσιακοί. Επίσης υπάρχουν αρκετά αιωνόβια δέντρα στοιχεία που συμβάλουν αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής.
Βασικός μοχλός ανάπτυξης μπορεί να αποτελέσει η σχολή Ασώματων μέσα από την ερευνητική δραστηριότητα που μπορεί να συμβάλει πολλαπλά στον πρωτογενή τομέα. Επίσης σημαντικός μοχλός ανάπτυξης μπορεί να αποτελέσει και το φράγμα των Ποταμών με την δημιουργία οικοτουριστών διαδρομών γύρω από αυτό. Στην περιοχή κάλλιστα μπορούν να δημιουργηθούν πρότυπα κτηνοτροφικά πάρκα που θα συμβάλουν αφενός μεν στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας στην περιοχή. Τέλος η τυποποίηση και μεταποίηση της βρώσιμης ελιάς κυρίως αλλά και των λοιπών αγροτικών προϊόντων μπορεί να αποτελέσει την πυλώνα ανάπτυξης και αύξησης των εισοδημάτων των κάτοικων της περιοχής.
Υλικοτεχνική υποδομή
1. Κτιριακές εγκαταστάσεις
Η παλαιότητα των υποδομών σε συνδυασμό με την ακαταλληλότητα των υλικών κατασκευής (ελενίτ) και την πλημμελή συντήρησή τους έως σήμερα καθιστά όλες αυτές τις εγκαταστάσεις μη λειτουργικές για το στόχο που έρχεται να εξυπηρετήσει το παρόν σχέδιο. Επιπλέον, η χωροθέτησή τους σε ζώνες στις οποίες πολεοδομικά δεν επιτρέπονται οι λειτουργίες αυτές (ζώνη 800 μέτρων από στάσιμους οικισμούς & απόσταση 400 μέτρων από τουριστικές εγκαταστάσεις) καθιστά επιβεβλημένη τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων σε χώρο καταλληλότερο για τη συγκεκριμένη χρήση.
2. Μηχανολογικός εξοπλισμός
Ο Σ.Γ.Ε. Ασωμάτων διαθέτει μηχανολογικό εξοπλισμό ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος του είναι σε αχρηστία λόγω παλαιότητας και αδυναμίας συντήρησης.
3. Έργο σχεδιασμού και αποτύπωσης των νέων εγκαταστάσεων
Το έργο των νέων εγκαταστάσεων μελετήθηκε ώστε να σέβεται την υφιστάμενη εικόνα και φυσιογνωμία του σταθμού και της ευρύτερης περιοχής και για τον λόγο αυτό υπήρξε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες της Δ/σης Δασών Ρεθύμνου και της Αρχαιολογίας. Επίσης λήφθηκαν υπόψη όλες οι πολεοδομικές διατάξεις και νομικές απαιτήσεις.
Μελέτη σκοπιμότητας
Οικονομοτεχνική μελέτη για αγροτουριστική μονάδα δυναμικότητας 15 κλινών. Η αγροτουριστική μονάδα που θα κατασκευαστεί, θα μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα και ανεξάρτητα από τις υπόλοιπες υποδομές και ως εκ τούτου θα πρέπει να είναι οικονομικά βιώσιμη. Στόχος του αγροτουριστικού συγκροτήματος είναι να προσφέρει στον επισκέπτη την εμπειρία της διαμονής σε καταλύματα που προσομοιάζουν στο παραδοσιακό είδος κρητικού σπιτιού της περιοχής, προσφέροντάς του παράλληλα την ευκαιρία να ζήσει και να δραστηριοποιηθεί κοντά στη φύση, να βιώσει, έστω και αποσπασματικά, την αγροτική ζωή, τις συνήθειες και τα έθιμα των κατοίκων του χωριού. Επιδίωξη της αγροτουριστικής αυτής μονάδας είναι να προσφέρει στους
τουρίστες την εμπειρία της ανθρώπινης επαφής και της επαφής με τη φύση, σε κλίμακα καθημερινή και ανθρώπινη. Να τους βοηθήσει να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες της περιοχής και του πολιτισμού της, τις συνήθειες των κατοίκων της, την παραδοσιακή κουζίνα και κατά κάποιο τρόπο να τους εντάξει στους ρυθμούς και τη φιλοσοφία της αγροτικής και τοπικής ζωής.
Οι κατοικίες θα προσφέρουν τον απαραίτητο ιδιωτικό χώρο, πλήρως εξοπλισμένο στο εσωτερικό του για να αυτοεξυπηρετούνται οι επισκέπτες, καθώς και έναν χώρο ιδιωτικής αυλής, διακοσμημένη με ελαφριά ξύλινα καφασωτά και έπιπλα κήπου για ώρες ξεκούρασης.
Το κόστος δημιουργίας των νέων υποδομών και της αγοράς του κατάλληλου μηχανολογικού εξοπλισμού υπολογίζεται με βάση τις τιμές μονάδας ανά είδος εργασίας καθώς και τις σημερινές τιμές αγοράς του εξοπλισμού αυτού. Το κόστος του έργου μετεγκατάστασης του Σ.Γ.Ε. Ασωμάτων υπολογίζεται σε 2.456.784,75€ μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ 23%
Η λειτουργική διασύνδεση του τουρισμού με τον αγροτικό τομέα γενικότερα και τη γαστρονομία ειδικότερα, έχει σκοπό την αξιοποίηση ενός μοναδικού συγκριτικού πλεονεκτήματος που παρέχει ο τουρισμός. Την επαφή πλήθους επισκεπτών με τον γαστρονομικό πολιτισμό και τα προϊόντα διατροφής στην Ελλάδα.
Η διασύνδεση αυτή θα συμβάλει στην ανάδειξη των τοπικών μαγειρικών παραδόσεων, που αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς, στην ενίσχυση της σημερινής δημιουργίας στην μαγειρική, στο σχηματισμό μιας σύγχρονης επιχειρηματικής κουλτούρας, στην επαναπροσέγγιση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και τα προϊόντα της, στην ενίσχυση της δικαιότερης κατανομής του οφέλους, στην ευημερία των τοπικών κοινωνιών και στη διάχυση του γνωστικού κεφαλαίου προς τις νεότερες γενιές. Παράλληλα στην κατεύθυνση της διαφοροποίησης του συνολικού τουριστικού προϊόντος, μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση της συνολικής γαστρονομικής προσφοράς αλλά και των ειδικών μορφών τουρισμού, όπως ο οινοτουρισμός. Η εξέλιξη θα αποφέρει δυνητικά και οικονομικά οφέλη, όπως αύξηση της ημερήσιας δαπάνης των επισκεπτών, του χρόνου παραμονής τους στους προορισμούς, αύξηση της ζήτησης αγροδιατροφικών προϊόντων και αύξηση των εξαγωγών.
Η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αμαρίου θεωρείται ιδανική και πληροί όλα εκείνα τα κριτήρια για την εφαρμογή του προγράμματος αγροτουρισμού διαθέτοντας πλούσια φυσικά κάλλη, πολιτιστικά και ιστορικά μνημεία, καθώς και μια ζωντανή γεωργική & κτηνοτροφική κοινωνία. Το φυσικό και κοινωνικοοικονομικό αυτό πλαίσιο είναι ιδανικό για την ανάπτυξη ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας και προσφέροντας ταυτόχρονα συμπληρωματικότητα στο κρητικό τουριστικό προϊόν, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί σήμερα από το μαζικό τουρισμό.