Τη χειρότερη ίσως περίοδο στην ιστορία της διανύει η καλλιέργεια του κίτρου, η οποία αποτελεί μία από τις παλαιότερες του Ρεθύμνου και τις πλέον προσοδοφόρες κατά το παρελθόν.
Ενώ τα προϊόντα του κίτρου, συνεχίζουν να επικεντρώνουν το ενδιαφέρον της παγκόσμιας αγοράς, αντίκρισμα από τοπικό επίπεδο δεν υπάρχει, αφού η παραγωγή έχει φτάσει στο ναδίρ!
Στην τρέχουσα χρονική και οικονομική συγκυρία, στην οποία κατά κοινή ομολογία το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και την αξιοποίηση του πρωτογενή τομέα της οικονομίας και του τουρισμού, τα κίτρα σαπίζουν πάνω στις λίγες κιτριές, που έχουν απομείνει στο νομό μας, κυρίως στην περιοχή του Μυλοποτάμου.
Η κατιούσα πορεία της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης κατά την τελευταία δεκαετία, έχει καταλήξει στο να μένουν απλήρωτοι οι κιτροπαραγωγοί εδώ και τρία χρόνια, να έχει σταματήσει κάθε διαδικασία μεταποίησης του προϊόντος και ουσιαστικά, το κρητικό κίτρο να είναι σχεδόν ανύπαρκτο στην παγκόσμια αγορά παρά την ένταση της ζήτησης για χιλιάδες τόνους ετησίως!
Επίσης απλήρωτοι παραμένουν οι πρώην εργαζόμενοι της Ένωσης, ενώ η διοίκησή της σύρεται από δικαστήριο σε δικαστήριο για τα πολλά της χρέη, που αγγίζουν το ποσό των 6,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Την ίδια ώρα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων αγνοεί παντελώς την καλλιέργεια, οι φορείς της αυτοδιοίκησης «την έχουν ξεγράψει» από τα ενδιαφέροντά τους και ουσιαστικά κανένας θεσμικός παράγοντας δεν ασχολείται σοβαρά με τη διάσωσή της.
Από την πλευρά τους οι παραγωγοί αισθάνονται προδομένοι και εγκαταλελειμμένοι. Οι καλλιέργειες, που έχουν μείνει είναι ελάχιστες και οι περισσότεροι δεν παρέδωσαν τα κίτρα εσοδείας 2013 για εξαγωγή, καθώς δεν είχαν πληρωθεί την παραγωγή του 2011 και του 2012.
Για σειρά από λόγους, ακόμα και η προσπάθεια που έγινε με την ίδρυση του Συνεταιρισμού «Εσπερίδες» και δημιούργησε αισιοδοξία στους κιτροπαραγωγούς πριν από δύο χρόνια, δυστυχώς δεν απέδωσε καρπούς.
Ωστόσο, παρά τις συνεχείς αποτυχίες και τη δυσμενή κατάσταση που έχει διαμορφωθεί ο πρόεδρος της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης κ. Μανώλης Στρατιδάκης εμφανίζεται αισιόδοξος και δηλώνει στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα», ότι παρά τις αντιξοότητες, γίνονται όλες οι απαιτούμενες ενέργειες, οι οποίες πιστεύει ότι θα αποδώσουν, θα εξοφληθούν τα χρέη και κυρίως «θα αναγεννηθεί η καλλιέργεια του κίτρου».
Σχετικές πρωτοβουλίες αναλαμβάνει τελικά ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνου.
Η αποτυχία του εγχειρήματος «Εσπερίδες»
Το 2010 η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου αποφάσισε να εξετάσει το ενδεχόμενο να ασχοληθεί με τη περίπτωση της καλλιέργειας του κίτρου, καθώς γνώριζε το εξαγωγικό ενδιαφέρον και τις τεράστιες δυνατότητες του προϊόντος.
Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να υπάρξει ένας νέος φορέας μη βεβαρυμμένος με χρέη, κλήθηκαν οι παραγωγοί και ίδρυσαν ένα νέο συνεταιρισμό, τον οποίο ονόμασαν «Εσπερίδες».
Ο συνεταιρισμός αυτός θα είχε ως σκοπό να ιδρύσει ένα νέο σύγχρονο εργοστάσιο μεταποίησης, να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση και συνέχεια της καλλιέργειας και παράλληλα θα γινόταν οι διαδικασίες για την εξασφάλιση ενός μεγάλου δανείου για την εξόφληση των χρεών της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης, που θα οδηγούνταν σε κλείσιμο.
Ο σχεδιασμός απέτυχε σε όλα τα επίπεδα.
Η μελέτη για νέο σύγχρονο εργοστάσιο, το οποίο προορίζονταν για την περιοχή της ΕΑΣΡ στα Τρία Μοναστήρια ήταν προϋπολογισμού 5,5 εκατομμυρίων ευρώ, εντάχθηκε σε σχετικό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ αλλά δεν προχώρησε καθώς απαιτούνταν τα «ίδια κεφάλαια» από τις «Εσπερίδες», τα οποία σαφώς και δεν υπήρχαν.
Την ίδια εποχή η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας ενέκρινε δάνειο με το οποίο θα καλύπτονταν τα 6,5 εκατομμύρια ευρώ χρέη της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης με εγκεκριμένη εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο από την πλευρά του θα είχε εχέγγυο το οικόπεδο και τα κτίσματα της Ένωσης στην περιοχή του Λατζιμά.
Ούτε και αυτή η πρωτοβουλία τελεσφόρησε. Η αγορά της Α.Τ.Ε. από την Τράπεζα Πειραιώς, έθεσε τέρμα στις σχετικές διαδικασίες.
Έτσι το «εγχείρημα Εσπερίδες» απέτυχε παταγωδώς με νέα απογοήτευση από τους παραγωγούς, που είχαν επενδύσει χρήματα και ελπίδες σε αυτή την προσπάθεια.
Μάλιστα οι παραγωγοί δεν ανταποκρίθηκαν στο να προμηθευτούν τα νέα φυτώρια κιτριών που είχαν αγοραστεί για να προχωρήσει η αναδιάρθρωση της καλλιέργειας.
Ήρθαν οι Ολλανδοί!
Ενώ συνέβαιναν όλα τα παραπάνω η Ένωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης συνέχιζε να παραλαμβάνει το 2011 και το 2012 την εσοδεία των κίτρων, ευελπιστώντας να συνεχίσει μέσω των «Εσπερίδων» αλλά και εξασφαλίζοντας χρήματα για τις οφειλές της.
Δυστυχώς οι παραγωγοί δεν πληρώθηκαν καμία από τις δύο αυτές χρονιές.
Απέναντι σε αυτό το γεγονός, η ΕΑΣ Ρεθύμνου, η οποία στο μεταξύ είχε διαθέσει και από την πλευρά της ένα μεγάλο ποσό για την υπόθεση της Ένωσης Κιτροπαραγωγών, είχε έρθει σε συμφωνία με Ολλανδική εταιρεία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, προκειμένου να εξαγάγει κίτρα μετά από μια πρώτη επεξεργασία, δηλαδή μέσα σε βαρέλια με άλμη.
Οι παραγωγοί δεν ανταποκρίθηκαν. Οι περισσότεροι άφησαν τα κίτρα τους να σαπίσουν πάνω στα δέντρα. Η εικόνα στην κοιλάδα του Μυλοποτάμου και κυρίως στην περιοχή του Γαράζου, είναι αποκαρδιωτική.
Ωστόσο κάποιοι ανταποκρίθηκαν και συνολικά συγκεντρώθηκαν εκατό τόνοι κίτρων, τα οποία η ολλανδική εταιρεία αγόρασε και πλήρωσε.
Όμως, ούτε αυτή η τακτική της ΕΑΣΡ για να δώσει κάποια χρήματα στους παραγωγούς και να διατηρήσει με κάποιο τρόπο τις ελπίδες τους για διάσωση της καλλιέργειας δεν προχώρησε!
Αυτό γιατί οι πρώην εργαζόμενοι της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης, οι οποίοι κάνει να λαμβάνουν περίπου 1,7 εκατομμύρια ευρώ από τους μισθούς τους, προχώρησαν σε κατάσχεση «εις χείρας τρίτων» τόσο για τα χρήματα από την πώληση των εκατό τόνων προς την ολλανδική εταιρεία αλλά και από το μηνιαίο ενοίκιο που λαμβάνει η Ένωση από το βενζινάδικο στις εγκαταστάσεις της στο Λατζιμά.
Απέναντι σε αυτή την ενέργεια και η ΕΑΣ Ρεθύμνου προσέφυγε και από την πλευρά της για ανακοπή της κατάσχεσης, αφού και εκείνη διεκδικεί οφειλές από την Ένωση Κιτροπαραγωγών!
Η νέα αυτή εξέλιξη, η οποία και έχει διχάσει ένθεν και ένθεν τους εμπλεκόμενους για το ποιος έχει το δίκιο, θα εκδικαστεί το Φεβρουάριο του 2015!
Ο νέος σχεδιασμός
Μέσα σε όλη αυτή την χαώδη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, το ερώτημα που μπαίνει είναι τι θα γίνει για να πληρωθούν όλοι οι δικαιούχοι τα χρήματα που τους οφείλονται, δηλαδή παλιοί εργαζόμενοι, παραγωγοί, προμηθευτές και ΕΑΣΡ αλλά και πως θα σωθεί η καλλιέργεια, η οποία μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την τοπική οικονομία, ενδεχομένως πιο προσοδοφόρα ακόμα και από το ελαιόλαδο!
Στο ερώτημα αυτό ο πρόεδρος της Ένωσης Κιτροπαραγωγών Κρήτης κ. Μανώλης Στρατιδάκης, ο οποίος και μας πληροφόρησε για όλα τα προηγούμενα, μας είπε, ότι την «υπόθεση κίτρο» την αναλαμβάνει εξολοκλήρου στο εξής ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνου.
Ο σχεδιασμός τους αποτελεί ουσιαστικά μια νέα αρχή. Δηλαδή σε αυτό που γινόταν πριν από 50 χρόνια αλλά με νέο φορέα.
Ο κ. Στρατιδάκης δήλωσε, ότι ο «Συνεταιρισμός Εσπερίδες» θα συγχωνευθεί με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ρεθύμνου, ο οποίος έκλεισε νέα συμφωνία με την ολλανδική εταιρεία για εξαγωγή 400 τόνων κίτρου ετησίως στο στάδιο της πρώτης επεξεργασίας σε άλμη. Όπως τόνισε, ο συνεταιρισμός, αναλαμβάνει στο εξής να εξοφλήσει την παραγωγή του 2013 και γενικότερα τη διαχείριση του όλου θέματος από τούδε και στο εξής ως μια νέα δραστηριότητα.
Παράλληλα η Ένωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης ξεκινά διαδικασία εκκαθάρισης. Στη διαδικασία αυτή προβλέπεται η εξόφληση των παλαιών χρεών στους δικαιούχους, της παραγωγής του 2011 και του 2012 και βέβαια κλείσιμο και παύση της λειτουργίας της.
Ο κ. Στρατιδάκης θεωρεί, ότι αυτό είναι μια καθαρή λύση για όλους και δηλώνει βέβαιος, ότι μέσα από τις δραστηριότητες που θα αναπτύξει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνου θα γίνει μια νέα αρχή για την καλλιέργεια του κίτρου και των προϊόντων του.
«Παραδέχομαι ότι γυρνάμε 50 χρόνια πίσω» είπε, για να συμπληρώσει ότι «Είναι η πιο καθαρή και σωστή λύση. Πρέπει να το καταλάβουν οι κιτροπαραγωγοί και να πειστούν, ότι έτσι εξασφαλίζεται το μέλλον της καλλιέργειας. Κάνουμε μια νέα Αρχή».
