Οι προοπτικές αλλά και τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν για την κοινωνία του Ρεθύμνου, από την αξιοποίηση του πολιτισμικού τουρισμού, επισημάνθηκαν κατά την τελευταία εκδήλωση για φέτος, του Παλαιοντολογικού Μουσείου Ρεθύμνου-Γουλανδρή. Στην πολύ ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις, για το πως η τοπική κοινωνία του Ρεθύμνου μπορεί να εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλους προορισμούς και να επεκταθεί σε ήπιες μορφές εναλλακτικού τουρισμού.
Οι ομιλητές αναφέρθηκαν σε ζητήματα που αφορούν την αρχαία κληρονομιά του νομού και της Κρήτης γενικότερα και ειδικότερα στα απολιθώματα εκατομμυρίων ετών που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή, στα προϊστορικής εποχής λαξευτά μνημεία και στους αναξιοποίητους, μέχρι στιγμής, αρχαίους οικισμούς. Σύμφωνα με τα όσα υποστήριξαν, τα απολιθώματα, οι γεωδιαδρομές και ο γεωτουρισμός είναι τομείς υψηλού ενδιαφέροντος για κατοίκους των χωρών του εξωτερικού και θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελέσουν μοχλό περαιτέρω τουριστικής ανάπτυξης.
Απολιθώματα
Στους πολυάριθμους θησαυρούς που κρύβει η κρητική γη και συγκεκριμένα ο νομός Ρεθύμνου, αναφέρθηκαν ο συλλέκτης απολιθωμάτων από τη Γερμανία κ. Πασχάλης Ζησίου και ο κ. Βασίλης Σιμιτζής. Όπως υποστήριξε στην ομιλία του ο κ. Ζησίου, η τοπική κοινωνία θα πρέπει να σκύψει με ενδιαφέρον πάνω στα απολιθωμένα ευρήματα και να τα προβάλλει, δίδοντας παράλληλα την ευκαιρία στους ξένους τουρίστες να τα θαυμάσουν.
Να σημειωθεί πως η ευρύτερη περιοχή του νομού είναι γεμάτη από απολιθωμένα κοχύλια, πεταλίδες, όστρακα, σφουγγάρια, κοράλλια, ψάρια και αχινούς, τα παλαιότερα από τα οποία χρονολογούνται περί τα 11,3 εκατομμύρια χρόνια π.Χ. Αυτά τα θαλασσινά ιζήματα με τα δισεκατομμύρια απολιθώματα, βρίσκονται σε υψόμετρα έως και 600 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ο κ. Πασχάλης Ζησίου, που ζει μόνιμα στο Frechen της Γερμανίας, έχει μια 25ετή πορεία και εμπειρία στο χώρο των απολιθωμάτων, ενώ στο χρονικό αυτό διάστημα έχει επισκεφθεί δεκάδες φορές την Κρήτη και το Ρέθυμνο. Μέχρι σήμερα έχει αφιερώσει χιλιάδες ώρες για τον εντοπισμό, τη μελέτη, τη συντήρηση και τον προσδιορισμό απολιθωμάτων και ιδιαίτερα του υποείδους Clypeaster. Διαθέτει στην ιδιωτική του συλλογή περίπου 1.000 απολιθωμένα κομμάτια και έχει συνεργαστεί, επί δεκαετίες, με πολλούς ειδικούς καθηγητές και επιστήμονες της παλαιοντολογίας.
Γεωδιαδρομές
Στην ανάγκη να προστατευθούν από την πολιτεία και να αναδειχθούν τα 132 αρχαία λατομεία που υπάρχουν στο νησί της Κρήτης, αναφέρθηκε από την πλευρά του στην ομιλία του ο γεωλόγος κ. Στέλιος Μανωλιούδης. Οι λαξευμένες αυτές πέτρες και τα μινωικά κατάλοιπα (αγγεία, γραμμική Β’ κλπ.) κουβαλούν, όπως είπε, μνήμες και πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των ανθρώπων μιας άλλης εποχής και γοητεύουν με την αρτιότητα και την απλότητα της κατασκευής τους.
Τα μνημεία αυτά μαρτυρούν την άγνωστη ιστορία του Ρεθύμνου και αποτελούν, σύμφωνα με τον ίδιο, την πολιτιστική μας κληρονομιά, που θα πρέπει να ενταχθεί στο συνολικότερο κομμάτι της προώθησης του τουριστικού προϊόντος του Ρεθύμνου.
Ανάμεσα στα λατομεία που σώζονται στην περιοχή είναι και αυτό στην τοποθεσία Γναφεδιά στον Κουμπέ, μέρος του οποίου είναι βυθισμένο και που πιθανότατα να σχετίζεται με την αρχαία Ρίθυμνα. Κάποια ίχνη επίσης στο κάστρο της Φορτέτσας μαρτυρούν, κατά τον κ. Στέλιο Μανωλιουδάκη, σμιλεύσεις που ανάγονται στην προϊστορική εποχή, ενώ έντονα είναι και τα λαξευτά ίχνη στην Ελεύθερνα (υπόγεια λατομεία και δεξαμενές) και το Μπαλί.
Ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι για τον πολιτισμικό τουρισμό του Ρεθύμνου, αποτελούν επίσης, όπως τόνισε, τα πατητήρια οίνου, που βρίσκονται στον Μυλοπόταμο (στις περιοχές Κάλυβο, Λιβάδια, Ζωνιανά, Ομάλα, Μουρτζανά και Αχλαδέ) και στο Βρύσινα (στις περιοχές Αμπελάκι, Γουλεδιανά, Σελλί και Χρωμοναστήρι).
Ο γεωλόγος υποστήριξε ακόμη ότι θα πρέπει οι αρμόδιοι φορείς να προβούν άμεσα στον καθαρισμό και τη σήμανση όλων των παραπάνω μνημείων, καθώς και να συγκεντρωθούν σε μία ενιαία διαδρομή, ώστε να αποτελέσουν ολοκληρωμένη τουριστική πρόταση. Είναι γνωστό άλλωστε το παγκόσμιο ενδιαφέρον, κατέληξε, για τους δρόμους του κρασιού και τις οινοδιαδρομές και θα πρέπει να ενισχυθεί η προσπάθεια για την ανάδειξή τους.
Γεωτουρισμός
Την «υποχρέωση» της πολιτείας να προσανατολιστεί σε νέες, πιο ήπιες, μορφές τουρισμού υπογράμμισε από την πλευρά του στην ομιλία του ο αρχαιολόγος κ. Ευάγγελος Χριστόπουλος. «Να δημιουργήσουμε υποδομές για γεωτουρισμό, με περιηγήσεις και εκδρομές» πρόσθεσε ο κ. Χαριτόπουλος, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είναι ακόμη ορατές στο Ρέθυμνο αρκετές πλευρές του ιστορικού τοπίου που διασώζεται ανάμεσα στους οικισμούς, τις παραγωγικές εκτάσεις και τις ορεινές περιοχές. Ίχνη από το παλιό οδικό δίκτυο παραμένουν ακόμη και σήμερα και αποτελούνται, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο, από μονοπάτια, καλντερίμια και γέφυρες. Είναι επιτακτική η ανάγκη, όπως ανέφερε, να προστατευθούν κάποιες περιοχές από την αλόγιστη οικονομική δραστηριότητα και να προχωρήσουμε σε πιο ήπιες, βιώσιμες εναλλακτικές μορφές τουρισμού που να προωθούν ουσιαστικά την τοπική ανάπτυξη.
Στην εκδήλωση που έγινε στον αύλειο χώρο του Παλαιοντολογικού Μουσείου Ρεθύμνου-Γουλανδρή, συμμετείχε πλήθος κόσμου, ενώ παραβρέθηκε και ο δήμαρχος της πόλης κ. Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος παρακολούθησε με ενδιαφέρον όλες τις ομιλίες.
Σε δηλώσεις του στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» ο κ. Μαρινάκης εξέφρασε την πρόθεσή του να συμβάλλει προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του πολιτισμικού τουρισμού, ώστε να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο το τουριστικό προϊόν του Ρεθύμνου: «Δεν θα πρέπει να τα περιμένουμε όλα από την κεντρική εξουσία. Το μεγάλο βάρος πέφτει σε μας, την τοπική αυτοδιοίκηση. Εμείς τώρα με το νέο ΕΣΠΑ, μπορούμε να εντάξουμε διάφορες διαδρομές φυσικού κάλλους σε προγράμματα. Ήδη αυτή τη στιγμή αναδεικνύεται το φαράγγι της Πατσού, ενώ μεγάλο είναι το ενδιαφέρον που παρουσιάζει και ο Βρύσινας, διότι συνδυάζει τη φύση με την ιστορία και τα ευρήματα. Νομίζω, λοιπόν, ότι όλα αυτά μπορούμε να τα συνδυάσουμε και να κάνουμε ένα δελεαστικό προϊόν για τον τουρισμό μας».
Ο δήμαρχος υποστήριξε επίσης ότι υπάρχει σήμερα η ωριμότητα αλλά και οι μέθοδοι για την προβολή και την προώθηση τέτοιων πολιτικών τουρισμού και χαρακτήρισε το Ρέθυμνο ως την Κνωσσό της παλαιοντολογίας.