«Συζητάμε για την Εκπαίδευση: δυσκολίες, προκλήσεις, προοπτικές»

Μόλις κυκλοφόρησε ηλεκτρονικά ο τόμος των πρακτικών του Συμποσίου «Συζητάμε για την Εκπαίδευση: δυσκολίες, προκλήσεις, προοπτικές», το οποίο διοργάνωσε η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης τον Νοέμβριο του 2019. Ο τόμος, σε επιμέλεια Αγγέλας Καστρινάκη και Ελένης Κατσαρού, περιλαμβάνει εισηγήσεις καθηγητών/καθηγητριών της τριτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και φοιτητών/φοιτητριών. Σκιαγραφώντας τη σημερινή κατάσταση στην εκπαίδευση χωρίς ωραιοποιήσεις (τα προβλήματα στη χρήση της γλώσσας, στη σύλληψη της ιστορίας, στην εκμάθηση των αρχαίων γλωσσών κ.ά.), διατυπώνει ποικίλες προτάσεις για την έξοδο από τη μακροχρόνια κρίση. Το βιβλίο φιλοδοξεί να συμβάλει στον προβληματισμό για ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας.

Στον τόμο δημοσιεύονται όσα κείμενα παραδόθηκαν από τους εισηγητές και τις εισηγήτριες.

Οι επιμελήτριες του τόμου, αναφέρουν στο εισαγωγικό τους σημείωμα: «Η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, με το Συνέδριο που διοργάνωσε τον Νοέμβριο του 2019, θέλησε να συμβάλει στον προβληματισμό για την εκπαίδευση σήμερα, για τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τις προοπτικές που ανοίγονται μπροστά μας. Δεν είχε ξεσπάσει ακόμα η υγειονομική κρίση, αλλά ήδη βιώναμε μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης, στην Ελλάδα, όπως και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Η κρίση μάλιστα αυτή ήταν -και εξακολουθεί να είναι- πολυσχιδής, καθότι αφορά πολλές πλευρές της ζωής μας, το περιβάλλον όπου ζούμε, την οικονομία, τη δημογραφία, τους κάθε είδους πολέμους που μαίνονται και προκαλούν τεράστια κύματα προσφύγων που μετακινούνται αναζητώντας καλύτερη ζωή. Η κρίση, επηρεάζοντας όλους τους πολιτικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς θεσμούς, επηρεάζει βέβαια και την εκπαίδευση, το σχολείο και το πανεπιστήμιο. Μολονότι η εκπαίδευση καρκινοβατεί αρκετά χρόνια πριν την οικονομική κρίση, οι νέες δυσκολίες ήρθαν να προσθέσουν νέα προβλήματα, ενώ η υγειονομική κρίση άλλαξε απότομα τα δεδομένα όσον αφορά τον τρόπο διδασκαλίας και εξέτασης, επαναθέτοντας με έντονο τρόπο ερωτήματα γύρω από το είδος της γνώσης και της πληροφορίας που πρέπει να παρέχει ένα εκπαιδευτικό σύστημα.

Το Συνέδριό μας παραμένει επίκαιρο, καθότι συζήτησε ορισμένα φλέγοντα θέματα, από τα πιο γενικά, όπως το είδος της σχέσης δασκάλων και μαθητών, έως ειδικότερα θέματα που αφορούν συγκεκριμένα μαθήματα και τον τρόπο διδασκαλίας τους. Ήταν ένα συνέδριο που ασχολήθηκε με όλα ή σχεδόν όλα τα αντικείμενα που διδάσκονται στη Φιλοσοφική Σχολή και με τα αντίστοιχά τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ήταν επίσης ένα συνέδριο συμπεριληπτικό: συμμετείχαν σ’ αυτό εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και καθηγητές πανεπιστημίου, επιστήμονες των ακαδημαϊκών περιοχών της Φιλοσοφικής Σχολής και παιδαγωγοί, φοιτητές προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί. Η συνύπαρξη αυτή έδωσε την ευκαιρία της επαφής ανάμεσα σε διαφορετικές πειθαρχίες και διαφορετικές οπτικές γωνίες πάνω στο ίδιο πρόβλημα. Ακούστηκε η αγωνία του πρώην μαθητή και τώρα φοιτητή μαζί με την αγωνία του δασκάλου.

Όπως συμβαίνει πάντα, δεν κατέστη εφικτό να συγκεντρωθούν όλες οι συμβολές στο Συνέδριο. Οι πιο πολλές ωστόσο παραδόθηκαν, συγκροτώντας τον τόμο».

Περιεχόμενα τόμου

Εισαγωγικά (οι επιμελήτριες του τόμου)
Χαιρετισμός (Γιάννης Καρακάσης, αντιπρύτανης)
Καλωσόρισμα (Αγγέλα Καστρινάκη, κοσμήτορας)

Γενική θεματική

Διάγραμμα προβλημάτων και προτάσεων στρατηγικού χαρακτήρα για τη μεταρρύθμιση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης-Μιχαήλ Πασχάλης
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η ιστορική σκυταλοδρομία των γενεών: μερικές σκέψεις για το σημερινό σχολείο-Λίζα Σκλάβου
Δώδεκα χρόνια στα θρανία!-Σπύρος Μυτάκης
Προβλήματα, ελλείμματα και ελπίδες-Αγγέλα Καστρινάκη

Για την Αρχαία Ελληνική και Λατινική Γραμματεία

Τα Αρχαία Ελληνικά: ο ρόλος του μαθήματος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η ανταπόκρισή του στις σύγχρονες επιστημονικές και πολιτισμικές προκλήσεις-Βασίλης Τσάφος
Τα Αρχαία Ελληνικά στο σχολείο: τι, πώς, γιατί;-Ελένη Παπαδογιαννάκη
Περισσότερη λογοτεχνία – λιγότερη γλώσσα!-Φώτης Κουτσός

Για τη Νεοελληνική και Βυζαντινή Γραμματεία

Εκπονώντας το Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της λογοτεχνίας της Γ’ Λυκείου στην προοπτική της διαλογικότητας-Eυαγγελία Φρυδάκη
Γιατί το Βυζάντιο στη μέση εκπαίδευση-Μαρίνα Δετοράκη
Μαθαίνοντας λογοτεχνία: η μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο-Ελευθερία Ψαρουδάκη

Για την Γλώσσα

Εναλλακτικές οπτικές κοινωνικοπολιτισμικής συγκρότησης της γνώσης στο μάθημα της γλωσσικής διδασκαλίας:η περίπτωση του Κριτικού Γραμματισμού-Ελένη Κατσαρού και Κωνσταντίνος Σιπητάνος
Γραμματισμός – κατανόηση κειμένων και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ):προβληματισμοί, προδιαγραφές και προτάσεις-Γιάννης Σπαντιδάκης

Για την Φιλοσοφία

Θέσεις για τη φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο-Γιάννης Πίσσης
Φιλοσοφία για ή με παιδιά [Philosophy for children (p4c) /Philosophy with children (pwc)]: εισαγωγικές παρατηρήσεις-Στέλιος Γκαδρής
Η εκπαίδευση ως εργαστήριο της φιλοσοφίας-Δημήτρης Αλεξάκης

Για την Ιστορία

Από την ιστορία στην τάξη στην ιστορία στο αμφιθέατρο:μια δύσκολη μετάβαση-Ελευθερία Ζέη
Το μάθημα της ιστορίας στην ελληνική εκπαίδευση·ή Γιατί διδάσκουμε ιστορία στο σχολείο;-Κατερίνα Δαλακούρα
Δυνατότητες ανανέωσης της διδασκαλίας του μαθήματος της Μεσαιωνικής Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από την αξιοποίηση των παραμέτρων της ιστορικής σκέψης-Έφη Αργυρού και Σεβαστή Λάζαρη

Επίμετρο