Η ανάδειξη και αξιοποίηση του φρουρίου Φορτέτσα βρίσκεται στις προτεραιότητες του δήμου Ρεθύμνου, ο οποίος ήδη με απόφαση του δημοτικού του συμβουλίου έχει εγκρίνει την εκπόνηση ενός φιλόδοξου σχεδίου για το εμβληματικό κτίριο της Φορτέτσας, την πλήρη αποκατάσταση των κτιρίων που βρίσκονται εντός του κάστρου, των φυλακών, αλλά και του περιβάλλοντος χώρου, με στόχο την μετεξέλιξη του ως ένα σύγχρονο χώρο πολιτισμού.
Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, το οποίο αρχικά κοστολογείται περί τα 18 εκ. ευρώ, και η πρόταση περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση των μελετών, τις εργασίες αποκατάστασης, την προμήθεια εξοπλισμού, αλλά και τη διαδικασία αυτεπιστασίας που προβλέπεται για αρχαιολογία και υπουργείο Πολιτισμού.
Στο πλαίσιο αυτό χθες πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη στην τεχνική υπηρεσία του δήμου παρουσία του δημάρχου Γ. Μαρινάκη, της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου Αναστασίας Τζιγκουνάκη, του αρχαιολόγου Κώστα Γιαπιτσόγλου, καθώς και των αντιδημάρχων Α. Μαλά, Θ. Κρεβετζάκη, Π. Μπιρλιράκη, του γραμματέα του δήμου Μ. Ρουσιά και της διευθύντριας της υπηρεσίας και μηχανικών.
Ο στόχος της συνάντησης, όπως ανέφερε ο δήμαρχος Ρεθύμνου, ήταν να υπάρξει συντονισμός, οργάνωση μεταξύ των υπηρεσιών του δήμου και της αρχαιολογίας, ώστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να συμπληρώσουν και να ολοκληρώσουν τον φάκελο, αναζητώντας ταυτόχρονα χρηματοδοτικό εργαλείο για την ένταξη του μεγάλου έργου.
Όπως εξήγησε ο δήμαρχος μιλώντας στα «Ρ.Ν.», προτεραιότητα και βαρύτητα σε πρώτη φάση δίδεται στην εξασφάλιση της στατικότητας του κτιρίου. «Κάναμε μία σύσκεψη στην τεχνική υπηρεσία για τα έργα του πολιτισμού και συζητήσαμε για το πώς μπορούμε να συντονίζουμε δυνάμεις για να μπορέσουμε να εντάξουμε σε ένα από τα τρέχοντα προγράμματα που ανοίγονται προοπτικές, το μεγάλο έργο της Φορτέτσας. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη στερέωση κατ’ αρχήν του κτιρίου και σε όλα τα υπόλοιπα που πρέπει να γίνουν, στα κτίρια, στη διαμόρφωση χώρου, στην αναβάθμιση του υφιστάμενου θεάτρου, στη δημιουργία νέου αμφιθεάτρου μέσα στο οικόπεδο. Επειδή η αρχαιολογική υπηρεσία κάνει κάποιες παράλληλες κινήσεις, αφορμώμενος από μία συνάντηση που είχα την προηγούμενη εβδομάδα και κατάλαβα ότι τελευταία κάνουμε άσκοπα πράγματα, πρότεινα να συντονιστούν και οι υπηρεσίες μας και να δούμε τι έργο έχει κάνει ο καθένας, για να μπορέσουμε να εντάξουμε σε ένα από τα ανοικτά προγράμματα. Αναφέρομαι τόσο στο έργο της Φορτέτσας, στο μάστερ πλαν και ό,τι άλλο προκύψει δίνοντας έμφαση στη στερέωση του κτιρίου, το οποίο χρειάζεται προφανώς μία ειδική στατική μελέτη με κάποιες ιδιαίτερες τεχνικές».
Σε σχέση με το χρηματοδοτικό εργαλείο, όπως ανέφερε ο δήμαρχος, αυτό είναι υπό διερεύνηση. Εξετάζεται τόσο η δυνατότητα χρηματοδότησης του έργου από το αυτοδιοικητικό πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», όσο και από το ταμείο ανάκαμψης, με δεδομένο ότι πρόκειται για ένα έργο ο προϋπολογισμός του οποίου αγγίζει τα 20 εκ. ευρώ.
«Η ανάδειξη και αξιοποίηση του φρουρίου είναι για εμάς προτεραιότητα και ήδη υπάρχουν μηχανικοί που δουλεύουν ειδικά για αυτό το έργο μέσα από την τεχνική υπηρεσία, απόλυτα αφοσιωμένοι σε αυτό.
Κύριος ιδιοκτήτης και φορέας του έργου είναι ο δήμος. Η συνεργαζόμενη και εποπτεύουσα υπηρεσία, λόγω του ότι είναι μνημείο, είναι η αρχαιολογία. Γι’ αυτό χρειάζεται να υπάρχει καλή διάθεση, να δούμε τι υλικό έχουμε εμείς και μπορούμε να το ανταποδώσουμε και τι χρειαζόμαστε και με ποιον τρόπο μπορούμε να το εγκρίνουμε γρήγορα, να το αδειοδοτήσουμε και να προχωρήσουμε», πρόσθεσε ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης.
Συνεργασία και για την αποκατάσταση του αιγυπτιακού φάρου
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής σύσκεψης στην τεχνική υπηρεσία του δήμου συζητήθηκε και η μελέτη αποκατάστασης αιγυπτιακού φάρου ενετικού λιμένα Ρεθύμνου, για την οποία το λιμενικό ταμείο έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 140.616,57 από το πρόγραμμα Φιλόδημος. «Σαν λιμενικό ταμείο έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση 140.000 ευρώ για τη μελέτη του έργου αποκατάστασης του φάρου από το πρόγραμμα «Φιλόδημος» και παράλληλα έχει εξασφαλιστεί και μια χρηματοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού, 50.000 ευρώ. Προφανώς θα αξιοποιήσουμε αυτά τα λεφτά για να κάνουμε κάτι σωστό και για το θέμα συνεργαζόμαστε με την αρχαιολογία», ανέφερε ο Γ. Μαρινάκης.
Ο φάρος του Ρεθύμνου αποτελεί τον δεύτερο σε μέγεθος εναπομείναντα αιγυπτιακό φάρο της Κρήτης μετά τον φάρο των Χανίων. Η μελέτη θα περιλαμβάνει την πλήρη αρχιτεκτονική, γεωμετρική και δομική αποτύπωση του μνημείου, αποτύπωση της παθολογίας (ρηγματώσεις, παραμορφώσεις και αλλοιώσεις δομικών στοιχείων), στατικές και δυναμικές αναλύσεις προς αποτίμηση της στατικής επάρκειας του μνημείου, ώστε να καταγραφούν τα κατάλληλα μέτρα στερέωσης και αποκατάστασης του φάρου. Τέλος θα μελετηθεί ο φωτισμός του μνημείου και η εγκατάσταση αντικεραυνικής προστασίας με τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις γειώσεων.
Προσπάθειες να ξεμπλοκάρει το αρχαιολογικό μουσείο
Σε ότι αφορά το μεγάλο έργο του αρχαιολογικού μουσείου, όπως μάς ανέφερε ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης, θα επιδιωχθεί συνάντηση με το υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να δοθεί λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει και αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς το οποίο, όπως διευκρινίζει, δεν αφορά παραλείψεις του δήμου ή της Εφορείας Αρχαιοτήτων αλλά αστοχίες της κεντρικής διοίκησης. «Ακτινογραφήσαμε πού έγκειται πραγματικά το θέμα και εντοπίσαμε πολλές αστοχίες από την κεντρική διοίκηση. Το θέμα δεν έχει να κάνει με τη βούληση του δήμου σχετικά με την παραχώρηση του οικοπέδου, αλλά το αντίθετο. Ο δήμος παραμένει ένθερμος υποστηρικτής αυτού του σχεδιασμού απλώς πρέπει αρθούν κάποια συγκεκριμένα θέματα, τα οποία αναλάβαμε την υποχρέωση να κάνουμε έναν κεντρικό συντονισμό, να βρεθούμε με τον υπουργό Πολιτισμό για να δούμε πώς αυτό θα προχωρήσει. Τα λάθη έγιναν στην Αθήνα, όχι εδώ, ούτε από την Εφορία, ούτε από εμάς», ανέφερε ο κ. Μαρινάκης.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα μέρος των αρχαιολογικών θησαυρών εκτίθενται στην προσωρινή έκθεση του αρχαιολογικού μουσείου Ρεθύμνου, ενώ πολλά παραμένουν στον χώρο του παλιού μουσείου στη Φορτέτζα, οπού φυλάσσονται και συντηρούνται.
Το νέο αρχαιολογικό μουσείο, όπως έχει αναφερθεί στο παρελθόν, είναι αναγκαίο για το Ρέθυμνο, αφού θα έδινε τον απαραίτητο χώρο ώστε να γίνει η μεταφορά των εκθεμάτων και να υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι, στο ίδιο κτήριο, για την αποθήκευση αλλά και εργαστήρια για τη συντήρηση των εκθεμάτων.