Η οικονομική κρίση, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, οδήγησε σε κατακερματισμό των πάλαι ποτέ πανίσχυρων κομμάτων εξουσίας, τα οποία απολάμβαναν αθροιστικά έως τότε πολύ υψηλά εκλογικά ποσοστά και εναλλάσσονταν στην εξουσία ως αυτοδύναμες μονοκομματικές κυβερνήσεις. Αντίθετα, το τέλος της οικονομικής κρίσης και η επιστροφή στην «κανονικότητα» οδήγησε σε κατακερματισμό της αντιπολίτευσης.
Μην μπορώντας να συμβαδίσουν με αυτή τη νέα κανονικότητα (που ποτέ δεν αποτέλεσε ευκαιρία για αυτούς όπως έλεγε και η κ. Αχτσιόγλου) και αδυνατώντας να κατανοήσουν ότι οι εποχές του οργίλου ύφους και της «πλατείας» είχαν παρέλθει, τα εκλογικά ποσοστά των λαϊκίστικών κομμάτων, δεξιά και αριστερά του πολιτικού φάσματος, διασκορπίστηκαν σε πολλά μικρότερα κόμματα, ενώ το μεταρρυθμιστικό ρεύμα και το μέτωπο του «μένουμε Ευρώπη» συσπειρώθηκαν γύρω από το πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Επειδή όμως η Ελλάδα είναι φιλελεύθερη δημοκρατία, η εξουσία του σημερινού πρωθυπουργού νομοτελειακά κάποια στιγμή θα λήξει. Ακόμη, η λεγόμενη «κανονικότητα» δεν συνεπάγεται και επίλυση των δομικών αδυναμιών της χώρας και των προβλημάτων των πολιτών. Οπότε σαφώς και οι εξελίξεις στην αντιπολίτευση αφορούν όχι μόνο την εύρυθμη λειτουργία του πολιτικού συστήματος αλλά συνολικά την πορεία της χώρας. Από αυτή την άποψη είχε ενδιαφέρον η προχθεσινή εσωκομματική τηλεμαχία των υποψήφιων προέδρων του ΠΑΣΟΚ. Πως τα πήγαν λοιπόν οι έξι υποψήφιοι για την ηγεσία του κόμματος;
Ο Μιχάλης Κατρίνης παρουσιάστηκε με μια γλώσσα παλαιάς κοπής «πατριωτικού ΠΑΣΟΚ», αδυνατώντας να εξηγήσει γιατί κατεβαίνει ως υποψήφιος για την προεδρία του κόμματος. Δεν μπορεί κανείς να καταλάβει τι είναι αυτό το διαφορετικό που αντιπροσωπεύει και που δεν εκπροσωπείται από τους άλλους υποψήφιους. Φαίνεται ότι η υποψηφιότητά του αποτελεί απλά μια προσωπική παρακαταθήκη για το μέλλον.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου, παρότι εξέφρασε με σαφήνεια ορισμένες ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις (όπως για τα μη κρατικά πανεπιστήμια), αυτές επικαλύφθηκαν από τον ίσως υπερβολικό τρόπο με τον οποίο επιτίθονταν διαρκώς στον νυν πρόεδρο του κόμματος. Εξέπεμπε την εικόνα ενός μάχιμου στελέχους του κόμματος αλλά όχι ηγέτιδας. Και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται ότι πρόκειται για μια υποψηφιότητα που αποτελεί μια προσωπική παρακαταθήκη για το μέλλον.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έδειχνε διαβασμένος ως προς της ερωτήσεις, καθώς, ως νυν πρόεδρος του κόμματος, έχει καλή γνώση της κοινοβουλευτικής δράσης και του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ. Παρόλα αυτά η γλώσσα που χρησιμοποιεί παραμένει ξύλινη, παλαιοκομματική, απευθυνόμενη κυρίως στους 60+ και τους νοσταλγούς των κομματικών μεγαλείων της δεκαετίας του 80. Ακόμη, δεν κατάφερε να πείσει το γιατί το κόμμα, υπό την ηγεσία του, δεν κατόρθωσε να καρπωθεί ποσοστά από την μεγάλη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές, αλλά και από την απώλεια ψήφων της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές.
Η Άννα Διαμαντοπούλου προσπάθησε να αποτυπώσει το στίγμα της μεταρρυθμιστικής τεκμηριωμένης χάραξης πολιτικής που οραματίζεται. Όμως η παρουσία της επισκιάστηκε από τον φοβικό τρόπο με τον οποίο προσπαθούσε να απαντήσει στις επιθέσεις των συνομιλητών της περί παλιότερων δηλώσεών της ή περί της απουσίας αυτών και μάλιστα σε θέματα που αφορούν το λαϊκό θυμικό και όχι ζητήματα εφαρμοσμένης πολιτικής.
Ο Χάρης Δούκας ήταν ξεκάθαρα ο χαμένος της προχθεσινής τηλεμαχίας. Με εμφανή άγνοια των θεμάτων που συζητούνταν, απαντούσε ότι είχε αποστηθίσει να πει σε κάθε θεματική ανεξαρτήτως ερώτησης. Μπέρδευε τον εταιρικό φόρο με τον φόρο μερισμάτων, τα χωρικά ύδατα με την ΑΟΖ, την εθνική κυριαρχία με τα κυριαρχικά δικαιώματα, καταλήγοντας να μην δίνει απάντηση σε σχεδόν κανένα από τα ερωτήματα που του τέθηκαν. Το μόνο προσωπικό στίγμα που έδωσε ήταν η εμμονή του στον εκτός σύγχρονης πραγματικότητας υπερκρατισμό.
Τέλος, ο Παύλος Γερουλάνος είχε αναμφίβολα μια καλή βραδιά στην προχθεσινή τηλεμαχία. Ήταν ετοιμόλογος, είχε γνωστική επάρκεια, έκανε καίριες επερωτήσεις στους συνυποψήφιους του (με εξαίρεση την αναφορά του στην σύνθεση των επιτροπών της βουλής που τα έκανε λίγο σαλάτα), απέφυγε την ισοπεδωτική αντιπολίτευση του μηδενισμού και έδειξε ότι ξέρει τι θέλει να αλλάξει στη χώρα. Βασικό στοιχείο των πολιτικών θέσεων του κ. Γερουλάνου αποτελεί η διάχυση της εξουσίας μέσω της αποκεντρωμένης διακυβέρνησης, όπως γίνεται σε αρκετά προηγμένα κράτη της Ευρώπης. Σχέδιο μεγαλεπήβολο βέβαια για την διοικητική δομή, τις παθογένειες, την κουλτούρα, τα δομικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι στο ΠΑΣΟΚ κατεβαίνουν έξι υποψήφιοι που συνοψίζονται σε τρεις κατηγορίες: δυο υποψήφιοι του στερεοτυπικού-παλαιοκομματικού μπλοκ (Ανδρουλάκης – Δούκας), δύο υποψήφιοι του εκσυγχρονιστικού – μεταρρυθμιστικού μπλοκ (Γερουλάνος – Διαμαντοπούλου) και δύο υποψήφιοι που απλά θέλουν να έχουν παραπάνω επιρροή την επόμενη μέρα (Κατρίνης – Γιαννακοπούλου). Η συνέχεια αναμένεται με ενδιαφέρον.
