Τα ιστορικά κτίρια της περιοχής της Σοχώρας ενέταξε η Περιφέρεια Κρήτης σε πιλοτικό πρόγραμμα αντισεισμικής προστασίας με στόχο τη θωράκισή τους από τον εγκέλαδο.
Πρόκειται για το πρόγραμμα με τίτλο «ADRISEISMIC», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Interreg Adrion με τη συμμετοχή της Περιφέρειας Κρήτης κι άλλων οκτώ εταίρων από έξι χώρες (Ιταλία, Ελλάδα, Σερβία, Σλοβενία, Κροατία, Αλβανία).
Στόχος του έργου είναι η αντισεισμική προστασία ιστορικών μνημείων και κτιρίων που αποτελούν σύμβολα της τοπικής, πολιτιστικής ταυτότητας και πυρήνες κοινωνικο-οικονομικού ιστού των περιοχών της Αδριατικής και Ιονίου. Στην τηλεδιάσκεψη έγινε παρουσίαση των στόχων του έργου και ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων για την κατάσταση των διατηρητέων κτιρίων στην Κρήτη, τη σχετική νομοθεσία και τη δυνατότητα αποκατάστασης των κτιρίων. Συζητήθηκαν επίσης δράσεις επέμβασης για προστασία από ετοιμόρροπα κτίρια, καθώς και μελλοντικές εκπαιδευτικές δράσεις όπως ασκήσεις ετοιμότητας.
Όπως εξήγησε ο προϊστάμενος του τμήματος πολίτικης προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, Νίκος Βότσογλου, που είναι και ο διαχειριστής του προγράμματος σε τοπικό επίπεδο επιλέχτηκε η περιοχή της Σοχώρας, ως ένα ιστορικό κέντρο και λόγω του ότι περιβάλλεται από ιστορικά κτίρια, το κτίριο της Περιφερειακής ενότητας, το κτίριο της περιφερειακής αστυνομίας, εν μέρει και άλλα κτίρια, νεότερης αρχιτεκτονικής. Επίσης όπως είπε αυτή η πλατεία αποτελεί ένα χώρο οικονομικής και κοινωνικής ζωής στην πόλη του Ρεθύμνου. «Έχουμε ακόμα, αρκετά στοιχεία για τα κτίρια αυτά. Το κτίριο της Αντιπεριφέρειας είναι πολύ καλά μελετημένο, τώρα ξεκινάει και η ενεργειακή του αναβάθμιση, δηλαδή άμεσα θα γίνει και η στατική ενίσχυση του κτιρίου και εξίσου έχει μελετηθεί και το κτίριο της Αστυνομίας. Θα μας βοηθήσουν αυτές οι γνώσεις για το έργο μας» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο σκοπός του έργου
Μιλώντας για το σκοπό του ευρωπαϊκού έργου ο κ. Βότσολγου εξήγησε πως πρόκειται ουσιαστικά για την συγκέντρωση του νομοθετικού πλαισίου που αφορά στα ιστορικά κτίρια, τις πρακτικές τεχνικής επέμβασης σε τέτοιου είδους κτίρια, την εκπαίδευση του προσωπικού που ασχολείται με τέτοια θέματα και φυσικά η εκπόνηση μελετών για την θωράκισή τους από σεισμούς.
Ειδικότερα, ο κ. Βότσογλου μας ανέφερε: «Σε ό,τι αφορά τους σκοπούς του έργου το πρώτο κομμάτι αφορά τα νομικά θέματα και έχει να κάνει με κανονισμούς. Σκοπός είναι η συγκέντρωση της σχετικής νομοθεσίας που υπάρχει ανά χώρα σε θέματα αυτού του σχεδιασμού που αφορούν τα ιστορικά κέντρα, αλλά και αντισεισμικής προστασίας και συντήρησης μνημείων, ώστε να συγκεντρωθούν οι νομοθεσίες από όλες τις χώρες και να εναρμονιστούν. Να πάρει η μία χώρα παράδειγμα από την άλλη.
Το δεύτερο κομμάτι είναι πρακτικό, δηλαδή θα συγκεντρωθούν οι πρακτικές δόμησης, πώς διατηρούνται τα ιστορικά κτίρια και τα ιστορικά κέντρα, πόσες τεχνικές επέμβασης έχουμε σήμερα σε παλιά κτίρια, εκτός από πέτρα και από σκυρόδεμα, αλλά και από μικτούς τύπους (ξύλο και σκυρόδεμα) και θα συγκεντρωθούν οι μέθοδοι εκτίμησης της σεισμικής στρωτότητας των κτιρίων αυτών.
Αυτά τα τρία στοιχεία πάλι θα συγκεντρωθούν ανά χώρα, θα γίνει μια ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των χωρών, ώστε να βρεθούν οι καταλληλότερες μέθοδοι που ταιριάζουν σε κάθε χώρα με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κτιρίων που έχει η κάθε χώρα. Κάποιοι ιστορικοί χώροι από την Κρήτη, την Κροατία, θα δημιουργηθούν τρεις πιλοτικές εφαρμογές των μεθόδων αυτών. Το τρίτο κομμάτι, που είναι η εκπαίδευση θα βρεθούν νέοι μέθοδοι, μέσα εκπαίδευσης, όλων των φορέων που ασχολούνται με τη σεισμική θωράκιση των κτιρίων, δηλαδή των δημοσίων υπαλλήλων στην Αρχαιολογία, στην Πολεοδομία, στον Δήμο και των ιδιωτών μηχανικών, οι οποίοι κάνουν τις μελέτες ενίσχυσης κτιρίων και επίσης των εργολάβων που εφαρμόζουν την μελέτη επί του κτιρίου. Θα διατεθούν λοιπόν εκπαιδευτικά πακέτα για όλες αυτές τις κατηγορίες φορέων, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα κοινό έδαφος για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες στο έργο αυτό. Όσον αφορά την εφαρμογή των ευρημάτων του έργου, είναι ευρωπαϊκό, θα προκύψουν κάποια αποτελέσματα από την πιλοτική εφαρμογή στην Πλατεία Σοχώρας και μετά, αυτά τα αποτελέσματα στο κομμάτι της επικοινωνίας και διάχυσης των αποτελεσμάτων θα δοθούν σε όλους τους φορείς που ενδιαφέρονται για αυτά».
Όπως πρόσθεσε ο κ. Βότσογλου ο στόχος είναι τα συμπεράσματα του έργου να εφαρμοστούν και σε άλλες περιοχές τόσο του δήμου όσο και της περιφέρειας του νομού, «Θα ξεκινήσει κατόπιν να εφαρμοστούν και σε άλλα κομμάτια του Ρεθύμνου και άλλων πόλεων της Κρήτης, δηλαδή στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στο Λασίθι. Οι οικισμοί μας μπορεί να μην έχουν την στενοί έννοια της Παλιά πόλης, αλλά διαθέτουν πολλά παραδοσιακά κτίρια, τα οποία πολλές φορές είναι σε άσχημη στατική κατάσταση» κατέληξε.
Μέχρι σήμερα η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη σε σχέση με την συντήρηση και επισκευή παραδοσιακών κτιρίων, όπως ανέφερε ο προϊστάμενος της πολιτικής προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, καθώς η νομοθεσία είναι περίπλοκη και η γραφειοκρατία τεράστια. «Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα με τη νομοθεσία στην ανακαίνιση παραδοσιακών κτιρίων ή ακομα και στην ύπαρξη πολλών ιδιοκτητών που πολλές φορές αδυνατούν να συνεννοηθούν. Κάποιοι θεωρούν ότι πιο ωφέλιμο είναι να χτίσουν ένα καινούριο κτίριο παρά να ανακαινίσουν ένα παλιό. Το Υπουργείο πάντα απαιτεί υψηλές προδιαγραφές για να κάνει ανακαίνιση σε ένα κτίριο και φυσικά όλη η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση του δημόσιου τομέα που εμπλέκεται σε όλα τα γρανάζια που προανέφερα. Όλα αυτά μετατρέπουν την ανακαίνιση ενός παραδοσιακού κτιρίου, σε μια ψυχοφθόρα και δαπανηρή διαδικασία. Η Κυβέρνηση ήδη έκανε ανακοινώσεις σχετικά με μια σειρά νομοθεσιών που αφορά το θέμα αυτό. Θεωρώ πως πηγαίνει προς μια καλή κατεύθυνση. Εκσυγχρονίζεται η νομοθεσία μας και ακόμα και 100 διατάξεις να περιέχει στις οποίες δεν συμφωνούμε, δεν παύει να είναι ένα καλό βήμα προς τα εμπρός».
Το πρόγραμμα αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για ολόκληρη την Κρήτη, που αποτελεί μια σεισμογενή περιοχή, πρόσθεσε ο κ. Βότσολγου λέγοντας μεταξύ άλλων: «Και στο κομμάτι της πολιτικής προστασίας, σε ένα οποιοδήποτε κτίριο πρέπει να κάνεις ένα σχέδιο εκκένωσης. Όταν υπάρχει κίνδυνος, και ξέρεις ότι το κτίριο δεν θα αντέξει το σεισμό, προφανώς υπολογίζεις διαφορετικά. Όταν μια πλατεία περιβάλλεται από ιστορικά κτίρια, ο κίνδυνος να πέσει ένα κτίριο δευτερευόντως, δηλαδή μετά το σεισμό, λόγω των καταπονήσεων που έχει υποστεί ή να πέσουν κάποια κομμάτια του κτιρίου και να τραυματίσουν κάποιον από τους συγκεντρωμένους στην πλατεία μετά το σεισμό σε δεύτερο χρόνο, είναι πολύ μεγάλος. Άρα οποιαδήποτε κατεύθυνση προς την ενίσχυση των κτιρίων αυτών, είτε μέσω του νομοθετικού πλαισίου, είτε μέσω του τεχνικού πλαισίου, είναι πάντοτε ζητούμενο. Το κράτος έχει τεχνικούς συμβούλους, έχει το ΤΕΕ, τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, νομίζω είναι άρτια καταρτισμένοι και μπορούν να δώσουν τη σωστή κατεύθυνση. Από εκεί και πέρα είναι θέμα και πολιτικών αποφάσεων».
Στην διαδικτυακή συνάντηση του έργου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη συμμετείχε και ο δήμος Ρεθύμνης με τον αντιδήμαρχο Θωμά Κρεβετζάκη και τον ειδικό σύμβουλο Βασίλη Μυριοκεφαλιτάκη.
Ο αντιδήμαρχος καθημερινότητας πόλης, Θωμάς Κρεβετζάκης, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» για το παραπάνω πρόγραμμα ανέφερε: «Η Περιφέρεια Κρήτης έχει εντάξει πιλοτικά στο συγκεκριμένο πρόγραμμα την περιοχή της Σοχώρας ως μια περιοχή του ιστορικού κέντρου η οποία θα αποτελέσει ένα πιλότο πάνω στον οποίο θα εξαχθούν συμπεράσματα για τις αντισεισμικές παρεμβάσεις που απαιτείται να γίνουν.
Θα μελετηθούν τα προβλήματα των κτιρίων και με βάση τη νομοθεσία και τις δυνατότητες παρέμβασης θα καταλήξουμε σε σχέδιο παρέμβασης και από αυτά θα βγουν συμπεράσματα εφαρμογής.
Ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο μετά τον καταστροφικό σεισμό της Σάμου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ο ίδιος ο υπουργός Κ. Χατζηδακής είχε προσκαλέσει μια σύσκεψη για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ετοιμόρροπων κτιρίων. Διαβλέπαμε λοιπόν μια συντονισμένη προσπάθεια τόσο μέσω του προγράμματος που «τρέχει» τώρα όσο και μέσω της κεντρικής πολιτείας να δημιουργηθεί ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο και μια άμεση καταγραφή για τα ετοιμόρροπα κτίρια, αναγνωρίζοντας ένα πολύ μεγάλο και υπαρκτό πρόβλημα. Για το θέμα της ετοιμορροπίας δεν πρέπει μόνο να εστιάζουμε στα σεισμικά φαινόμενα, καθώς όπως απόδειξαν οι προηγούμενες βροχοπτώσεις δημιουργήθηκαν πάρα πολλά προβλήματα σε κτίρια».
Στη διάρκεια της διαδικτυακής συνάντησης χαιρετισμό απηύθυναν ο αντιπεριφερειάρχης Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων Γιώργος Αλεξάκης και ο αντιπεριφερειάρχης Πολιτικής Προστασίας, Αναστάσιος Κουρουπάκης. Μετείχαν, ο Νικόλαος Βότσογλου, συντονιστής του προγράμματος, η Ερμιόνη Γιαλύτη, γεωλόγος – ειδική σύμβουλος περιφερειάρχη και ο Χαράλαμπος Φασουλάς από το Πανεπιστήμιο Κρήτης – εταίρος του έργου. Συμμετείχαν ακόμη οι: Μανόλης Παραβολιδάκης, συντονιστής Πολιτικής Προστασίας Κρήτης, Γεώργιος Καραντινός, αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Δ. Ηρακλείου, Ελένη Πλουμίδη και Ιωάννης Βερυκοκίδης, Τμήμα Πολιτικής Προστασίας Π.Ε. Ηρακλείου και Χανίων αντίστοιχα, Θωμάς Κρεβετζάκης αντιδήμαρχος Δ. Ρεθύμνου, Βασίλης Μυριοκεφαλιτάκης, σύμβουλος δημάρχου Ρεθύμνου, εκπρόσωποι από ΟΑΣΠ, ΟΑΚ, Διεύθυνση Πολεοδομίας, ΤΕΕ Τμήμα Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης, Εφορεία Αρχαιοτήτων, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κ.ά.
