Η ωρίμανση μελετών απαιτεί τη βασική προϋπόθεση για την εξασφάλιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ο σχεδιασμός έργων με άρτιους και ολοκληρωμένους φακέλους που θα μπoρούν να ενταχτούν στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ είναι μονόδρομος, επισημαίνει η προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής της περιφέρειας Κρήτης Μαρία Κασσωτάκη, εφιστώντας την προσοχή στους δημάρχους του νομού τόσο για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο όσο και για την επόμενη που αφορά το διάστημα 2021-2027.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε χθες στη διάρκεια ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο παρουσία δημάρχων του νομού, αντιδημάρχων, της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., της Εφορείας Αρχαιοτήτων και υπηρεσιακών παραγόντων της Π.Ε.Ρ., υπάρχουν κονδύλια τόσο από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων όσο και από το ΠΕΠ Κρήτης που αφορούν σε μελέτες, τα οποία οι δήμοι καλούνται να τα αξιοποιήσουν για να προετοιμάσουν έργα που θέλουν να εντάξουν στην επόμενη προγραμματική περίοδο.
Η ίδια κατέστησε σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι η απουσία κονδυλίων αλλά οι μη επαρκείς ή μη τεκμηριωμένες μελέτες, καλώντας τους δημάρχους να είναι προσεκτικοί και να «τρέξουν» μελέτες στοχευμένα με βάση τα έργα που είναι επιλέξιμα στην επόμενη προγραμματική περίοδο, ώστε να προετοιμάζονται τα έργα και να μην διακινδυνευτεί η χρηματοδότησή τους.
Εξήγησε ότι πλέον τα ευρωπαϊκά κονδύλια διατίθενται για έργα που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη διαχείριση κινδύνων, στις ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις, στις βιώσιμες μεταφορές και στην κυκλική οικονομία ενώ έργα πολιτισμού, εκπαίδευσης και υγείας θα μπορούν να υλοποιούνται μόνο μέσα από το πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη Μαρία Λιονή, η περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνου είναι η μοναδική στον νομό που έχει πλήρη ωριμότητα μελετών στο επαρχιακό της δίκτυο, αγιοβασιλιώτικο δρόμο, αμαριώτικο και δρόμο Ανωγείων, το οποίο στοχεύει να εντάξει σε χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ οι δήμοι Ρεθύμνου και Αγίου Βασιλείου την τρέχουσα προγραμματική περίοδο έχουν καταθέσει προτάσεις έργων, η χρηματοδότηση των οποίων φτάνει τα 14,4 εκ. ευρώ μέσα από το πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ).
Από τα αυτά τα 10.6 εκ. ευρώ αφορούν στον δήμο Ρεθύμνης και τα 3.8 εκ. ευρώ αφορούν στον δήμο Αγίου Βασιλείου. Οι δήμοι Αμαρίου, Μυλοποτάμου και Ανωγείων που δεν εντάσσονται στις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις και προετοιμάζουν τις μελέτες τους για να τις καταθέσουν σε διαφορετικούς άξονες.
Στη διάρκεια της χθεσινής σύσκεψης αναδείχτηκε τόσο από την προϊσταμένη της διαχειριστικής αρχής, όσο και από το σύνολο των δημάρχων του νομού τα σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών που αδυνατούν να ανταποκριθούν στον φόρτο εργασίας, την ώρα που έχουν να διαχειριστούν τεράστια ευρωπαϊκά και όχι μόνο προγράμματα. Η ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών τόσο από πλευράς περιφέρειας σε πολιτικό επίπεδο όσο και από πλευράς ενώσεων, όπως η ΚΕΔΕ και η ΕΝΠΕ, επισημάνθηκαν στη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης.
Σελ. 3
Αναλυτικά,
Την επιτακτική ανάγκη ωρίμανσης μελετών από πλευράς δήμων προκειμένου οι φάκελοι που κατατίθενται προς χρηματοδότηση στην Διαχειριστική Αρχή της περιφέρειας να είναι άρτιοι, πλήρεις και ολοκληρωμένοι, ώστε να αξιοποιηθούν στο σύνολό τους τα ευρωπαϊκά κονδύλια της τρέχουσας αλλά και της επόμενης προγραμματικής περιόδου, επεσήμανε χθες η προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής, Μαρία Κασσωτάκη, στη διάρκεια σχετικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε για το ΕΣΠΑ στο Ρέθυμνο.
Στη διάρκεια της σύσκεψης παρουσία της αντιπεριφερειάρχη, των περιφερειακών συμβούλων, των δημάρχων του νομού, αντιδημάρχων, της Δ.Ε.Υ.Α.Ρ., της Εφορείας Αρχαιοτήτων και υπηρεσιακών παραγόντων της Π.Ε.Ρ. και των δήμων, τονίστηκαν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τεχνικές υπηρεσίες των δήμων και της περιφέρειας αλλά και η αναγκαιότητα συνεργασίας και συντονισμού, ώστε τόσο το Ρέθυμνο όσο και η Κρήτη συνολικότερα να μπορέσει να απορροφήσει το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η προϊσταμένη της Διαχειριστικές Αρχής, ξεκαθάρισε πως το θέμα δεν είναι η απουσία κονδυλίων αλλά η ωρίμανση άρτιων μελετών καλώντας τους δημάρχους να τρέξουν μελέτες, ώστε να προετοιμάζονται τα έργα και να μη διακινδυνευτεί η χρηματοδότησή τους. Κονδύλια όπως είπε για την ωρίμανση των μελετών υπάρχουν τόσο από το ΠΔΕ όσο και από το πρόγραμμα της περιφέρειας.
Παράλληλα, υποστήριξε ότι πλέον τα ευρωπαϊκά κονδύλια διατίθενται για έργα που αφορούν στην εξοικονόμηση ενέργειας, στη διαχείριση κινδύνων, στις ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις και στην κυκλική οικονομία. Έργα πολιτισμού, όπως είπε, θα γίνουν μόνο με μέσα από τις τοπικές χωρικές επενδύσεις, ενώ, όπως ξεκαθάρισε, περιορίζονται τα έργα που αφορούν στην εκπαίδευση και την τεχνολογία.
Η κα Κασσωτάκη κάλεσε τους δημάρχους να αξιοποιήσουν τα χρήματα από το ΠΔΕ και το ΠΕΠ για να ωριμάσουν μελέτες έργων για την επόμενη προγραμματική περίοδο και ταυτόχρονα να δρομολογήσουν τις διαδικασίες για να εντάξουν έργα στην τρέχουσα περίοδο. Χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων ανέφερε:
«Δίνεται πολύ μεγάλη έμφαση στις ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις -μια ολόκληρη προτεραιότητα θα είναι χωρικές παρεμβάσεις- είτε με τη μορφή των σχεδίων βιώσιμης αστικής ανάπτυξης είτε με την Ολοκληρωμένη χωρική επένδυση. Οπότε αυτό που πρέπει να κάνουμε αυτό τον χρόνο είναι μαζί να σχεδιάσουμε αυτά τα οποία θέλουμε να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα και όχι να γίνει το πρόγραμμα και να ψάχνουμε τι θέλουμε να κάνουμε. Άρα πρέπει αυτή τη χρονιά να ξεκινήσουμε τον σχεδιασμό. Τον σχεδιασμό και των νέων ΟΧΕ αλλά και των ΣΒΑΑ για να τα συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμά μας. Εκείνο το οποίο πρέπει να πούμε είναι το πώς θα ωριμάσουμε τα έργα που χρειαζόμαστε. Γιατί εκεί παίζεται το παιγνίδι. Ένα μεγάλο στοίχημα είναι τι ώριμα έργα έχουμε για να δούμε που θα κατευθύνουμε τους πόρους μας, χωρίς να ξεχνάμε τους στόχους που έχουμε θέσει. Όμως θα μας κατευθύνει σε μεγάλο βαθμό η ωριμότητα των έργων. Αν ένας τομέας δεν έχει καθόλου ωριμότητα θα παλέψουμε με την Ε.Ε. να μεταφερθούν σε άλλα έργα ώριμα. Για να ωριμάσουν τα έργα χρειάζονται πόροι. Υπάρχει το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, που θα ωριμάσει μια σειρά έργων παγκρήτιας εμβέλειας που θα μπορέσουν να υποστηρίξουν εργα στην επομένη προγραμματική περίοδο κυρίως στα θέματα διαχείρισης κινδύνων και μεταφορών αλλά και το ίδιο το πρόγραμμα της περιφέρειας. Έχουμε έγκριση από την Ε.Ε. να βγάλουμε προσκλήσεις για να χρηματοδοτήσουμε μελέτες ωρίμανσης για έργα της επόμενης περιόδου, που όμως αν δεν ενταχτούν τα έργα θα είναι μη επιλέξιμα. Άρα αρχίζουμε στην ουσία με αυτό το πρόγραμμα να προετοιμάζουμε τα έργα της επόμενης περιόδου. Οι τομείς όμως είναι αυτοί: εξοικονόμηση ενέργειας, διαχείριση κινδύνων, κυκλική οικονομία. Ο πολιτισμός είναι στις ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις και μόνο. Δεν έχει δυνατότητες εκτός ΟΧΕ. Άρα ότι έργα πολιτισμού χρηματοδοτήσουμε θα το κάνουμε μέσα από κάποια χωρική επένδυση μαζί και με άλλα έργα ενδεχομένως. Περιορίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό η εκπαίδευση και η υγεία που μόνο μάλλον μέσα από τις ΟΧΕ θα μπορούν να υλοποιηθούν. Αυτή η χρόνια έχει μεγάλη σημαντικότητα, γιατί θα πρέπει να έχουμε το μάτι στη νέα προγραμματική περίοδο με ωριμότητα μελετών, βάζοντας τώρα μπροστά τα έργα που θέλουμε στην επόμενη προγραμματική περίοδο και εντάσσονται έργα που δεν έχουμε εντάξει ακόμα στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Άρα είναι πολύ κρίσιμη χρονιά. Για αυτό ξεκινήσαμε αυτές τις συναντήσεις για να υπάρχει ενημέρωση και να παρακολουθούμε συστηματικά τι γίνεται. Η Κρήτη δεν έχει μάθει να χάνει. Δεν έχει χάσει ποτέ πόρους. Κερδίζει. Αν δουλέψουμε μαζί και οργανώσουμε καλά τη δουλειά μας θα μπορέσουμε να επιτύχουμε το στόχο για το τρέχον πρόγραμμα και το σχεδιασμό του καινούριου».
Το ανθρώπινο δυναμικό παραμένει μεγάλο αγκάθι τόσο στη Διαχειριστική Αρχή όσο και στους δήμους, όπως επισημάνθηκε στη διάρκεια της χθεσινής σύσκεψης. Η προϊσταμένη της Διαχειριστικής αρχής κάλεσε τους δημάρχους από κοινού να συντονιστούν και να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος και μεταξύ άλλων τους είπε: «Θα μπορέσουμε ενδεχομένως να ζητήσουμε τη βοήθεια σε ανθρώπινο δυναμικό και εκεί θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειες, οι δήμαρχοι από τους φορείς που εκπροσωπούν και περιφέρειες μέσω της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ. Πρέπει να βρούμε λύση. Αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα δεν υπάρχει περίπτωση να τα καταφέρουμε. Κατανοούμε όλοι το πρόβλημα και προσπαθούμε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε. Θα θέλαμε όμως να έχουμε και από τη δική σας πλευρά την προσοχή που χρειάζεται. Προσέξετε τα έργα που έρχονται να είναι άρτια, να είναι σωστά και να μειώσουμε το διαχειριστικό κόστος».
Πλήρης ωριμότητα μελετών στο επαρχιακό δίκτυο του Ρεθύμνου
Για πλήρη ωριμότητα μελετών στο σύνολο του επαρχιακού δικτύου του νομού έκανε λόγο η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή, τονίζοντας ότι το Ρέθυμνο είναι η μοναδική περιφερειακή ενότητα του νησιού που έχει έτοιμες μελέτες για το δίκτυό της. Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Στην αυστηρή αρμοδιότητα της περιφέρειας είναι η μελέτη και η κατασκευή επαρχιακής οδοποιίας και τα κτίρια, τα οποία ανήκουν στην περιφέρεια. Η Π.Ε.Ρ. είναι η μόνη από τις τέσσερις περιφερειακές ενότητες που έχει πλήρη μελετητική και ωριμότητα σε ό,τι αφορά την επαρχιακή οδοποιία. Έχουμε έτοιμη μελέτη για όλο τον αμαριώτικο δρόμο, έχουμε ώριμη πλήρη μελέτη στον ΝΟΑΚ, στον αγιοβασιλειώτικο δρόμο από τους Αρμένους μέχρι και την Αγία Γαλήνη. Ολοκληρώνουμε τη μελέτη Γαράζο-Αξός-Ανώγεια και έχουμε συζητήσει με τον περιφερειάρχη να ξεκινήσουμε μια μελέτη που θα αφορά στο τμήμα Γαράζο-Πέραμα-Πάνορμο. Άρα οι δύο κύριοι επαρχιακοί άξονες είναι ώριμοι μελετητικά. Είμαστε έτοιμοι να δημοπρατήσουμε το έργο ενεργειακής αναβάθμιση του κτιρίου της Π.Ε.Ρ. και έχουμε και πρόσθετα χρήματα για την στήριξή του».
Παράλληλα η κα Λιονή, αναφέρθηκε στο πρόβλημα υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών, τονίζοντας πως: «Το θέμα που έχουν οι δήμοι, το έχουμε και εμείς σε ό,τι αφορά το περιορισμένο προσωπικό. Χειριζόμαστε έργα ΕΣΠΑ, εκτός από τα δικά μας (της περιφέρειας) και έργα ΕΣΠΑ δήμων που δεν είχαν διαχειριστική επάρκεια. Δεν αρνούμαστε στους δήμους να καταθέσουμε εμείς το αίτημα για ένταξη έργων τους στο ΕΣΠΑ. Είναι όμως ένα μεγάλο ζήτημα για μας και πρέπει να το δούμε σε θεσμικό επίπεδο. Δεν μπορείς με δέκα μηχανικούς να αντιμετωπίζεις με τη δέουσα σοβαρότητα έργα ΕΣΠΑ και συγχρόνως να εκτελείς και έργα αντιμετώπισης της κακοκαιρίας -48εκ. ευρώ».
Επισημάνσεις για τις ελλείψεις μηχανικών στους δήμους
Οι δήμαρχοι του νομού επεσήμαναν τις σοβαρές ελλείψεις προσωπικού των τεχνικών τους υπηρεσιών, τονίζοντας ότι αυτό αποτελεί μεγάλο αγκάθι στη διαχείριση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ και όχι μόνο.
Ειδικότερα, ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, επεσήμανε πως πρέπει να ενισχυθούν οι δήμοι και οι Διαχειριστικές Αρχές με προσωπικό, τονίζοντας μεταξύ άλλων πώς: «Εδώ και χρόνια τονίζω αυτό το θέμα. Αν δεν μπορούν να ενισχυθούν οι δήμοι, τουλάχιστον να κάνουν προγραμματικές συμβάσεις με το ΤΕΕ με μηχανικούς με δικαίωμα όμως υπογραφής. Αν δεν ξεπεράσουμε αυτή την υποστελέχωση με οποιοδήποτε τρόπο και αν δεν ζητήσουμε τεχνική βοήθεια δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το σοβαρό αυτό πρόβλημα. Δεν μπορώ με 3.5 μηχανικούς να λειτουργώ την τεχνική μου υπηρεσία. Όλοι μαζί οι περιφερειάρχες μας να διεκδικήσουν πολιτικά εργαλεία, ουσιαστικά και χρήσιμα», και πρόσθεσε ότι: «Πρέπει να σχεδιάσουμε έργα τα οποία μπορούμε πραγματικά να υλοποιήσουμε και τα οποία χρειάζεται η κοινωνία».
Ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου, Γιάννης Ταταράκης, από την πλευρά του υπογράμμισε: «Έχω μια τεχνική υπηρεσία που απαρτίζεται από ένα μηχανικό και 2 συνεργάτες που έχω πάρει. Με αυτά τα άτομα προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε χρησμοδοτήσεις για τα έργα. Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας. Την έχουμε τελευταία και πιστεύω ότι αν έχουμε βοήθεια θα εντάξουμε επιπλέον έργα».
Ο δήμαρχος Αμαρίου, Παντελής Μουρτζανός, ανέφερε ότι και στον δήμο Αμαρίου υπάρχει μόνο ένας μηχανικός και επεσήμανε πως στη νέα προγραμματική περίοδο δεν μπορεί δυο δήμοι του νομού να χρηματοδοτούνται με 12 εκ. ευρώ και οι υπόλοιποι 13 δήμοι με 10 εκ. ευρώ, αναφερόμενος στο πρόγραμμα των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων στο οποίο συμμετέχουν οι δήμοι Ρεθύμνης και Αγίου Βασιλείου: «Δεν θέλω να πω να περιοριστούν οι πόροι των άλλων δήμων αλλά να αυξηθούν τα δικά μας» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε την αναγκαιότητα να δοθεί προτεραιότητα στον αμαριώτικο δρόμο.
«Επίσης θέλω να επισημάνω ότι ο αμαριώτικος δρόμος είναι ένας από τους κάθετους δρόμους που ενώνουν το ΒΟΑΚ με το ΝΟΑΚ. Έχουμε δεσμεύσεις από τον περιφερειάρχη και την αντιπεριφερειάρχη και θέλουμε οι μελέτες που είναι έτοιμες εδώ και 20 χρόνια να γίνουν πράξη. Εμείς θα υποβάλλουμε τις μελέτες, πρώτον όμως και σε προτεραιότητα πρέπει να μπει ο αμαριώτικος δρόμος» κατέληξε.
Ο δήμαρχος Ανωγείων, Σωκράτης Κεφαλογιάννης, από την πλευρά του είπε: «Προσπαθούμε και εμείς σαν δήμος στο χρόνο που έμεινε να ετοιμάσουμε σωστά τις μελέτες, ώστε να μην έχουμε απλές υποβολές και απεντάξεις αλλά εντάξεις. Ευελπιστούμε να εντάξουμε κάποιο έργο, μέχρι στιγμής δεν έχουμε κανένα. Είναι μια ευκαιρία να συνεργαστούμε οι δήμοι μεταξύ μας. Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να εντάξουμε όλοι οι δήμοι τους μηχανικούς μας σε μια υπηρεσία, όπως ήταν παλιά η ΤΥΔΚ και να ζητήσουμε από την περιφέρεια την στελέχωση για να μπορέσουμε να δουλέψουμε. Πρέπει να βρούμε μια λύση. Δεν μπορεί με ένα μηχανικό κάθε δήμος να δουλέψει».
Από την πλευρά του ο αντιδήμαρχος Μυλοποτάμου, Μανώλης Σκλαβάκης, αναφέρθηκε στο πρόβλημα προσβασιμότητας του δήμου του εκφράζοντας την ευχή μέσω του νέου προγράμματος να ενταχτούν έργα οδοποιίας, εκφράζοντας την αναγκαιότητα ένταξης έργων διαχείρισης λυμάτων στο Μπαλί και στις Σίσσες.
