Πληθώρα αντιδράσεων προκαλεί η απόφαση του υπουργού Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδου να κλείσει αιφνιδιαστικά την υπηρεσία Ρεθύμνου των Γενικών Αρχείων του Κράτους, ανακαλώντας την απόσπαση της εκπαιδευτικού, μοναδικής υπαλλήλου της υπηρεσίας επί 22 χρόνια, αφήνοντας στον αέρα τη λειτουργία των Γ.Α.Κ.
Πέραν των προβλημάτων που δημιουργεί η απόφαση του κ. Λοβέρδου στην εξυπηρέτηση του κοινού από τα Γ.Α.Κ. Ν. Ρεθύμνης σχετικά με την χορήγηση αντιγράφων, λόγω του ότι στην Υπηρεσία υπάρχουν 276.000 συμβολαιογραφικές πράξεις κι ένα μεγάλο μέρος των δικαστικών αρχείων του Νομού, που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, απλούς πολίτες, είναι χαρακτηριστικό και το γεγονός ότι αφήνει στον αέρα μεταπτυχιακούς φοιτητές, που αυτό το διάστημα εκπονούν σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες, καθώς και φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, τους οποίους έχουν δεχτεί τα Γενικά Αρχεία Κράτους-Αρχεία Ν. Ρεθύμνης για την πρακτική τους άσκηση.
Να σημειωθεί ότι η υπηρεσία Ρεθύμνου των Γενικών Αρχείων του Κράτους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το Πανεπιστήμιό μας και με Σχολές που έχουν άμεση σχέση με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όπως είναι το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας.
Μετά την έντονη διαμαρτυρία του Δικηγορικού Συλλόγου και την προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τον υπουργό Παιδείας, χωρίς αποτέλεσμα, η αντιπεριφερειάρχης, Μαίρη Λιονή, απέστειλε χθες στον Ανδρέα Λοβέρδο επιστολή να αναθεωρήσει άμεσα την απόφασή του.
Το πλήρες περιεχόμενο της επιστολής έχει ως εξής:
«Κύριε Υπουργέ,
Με απορία και ιδιαίτερο προβληματισμό πληροφορηθήκαμε πρόσφατα το κλείσιμο της περιφερειακής υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) στο Νομό Ρεθύμνης μετά την ανάκληση της απόσπασης της εκπαιδευτικού Ασπασίας Παπαδάκη (κλ. ΠΕ02), του μοναδικού ατόμου που εργαζόταν στη συγκεκριμένη υπηρεσία. Η περίπτωση του Ρεθύμνου, όπου εν μια νυκτί έκλεισε η αρχειακή υπηρεσία χωρίς μάλιστα να προηγηθεί ανάλογη ενημέρωση της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γ.Α.Κ., αποτελεί τη μοναδική σε ολόκληρη τη χώρα.
Όπως θα γνωρίζετε, τα Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου εξυπηρετούν καθημερινά ερευνητές αλλά και κοινό σχετικά με τη χορήγηση αντιγράφων, λόγω του ότι στην Υπηρεσία απόκεινται 276.000 συμβολαιογραφικές πράξεις κι ένα μεγάλο μέρος των δικαστικών αρχείων του Νομού και των Υποθηκοφυλακείων, που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση. Παράλληλα, τα Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου επιτελούν και εκπαιδευτικό ρόλο, καθώς την τρέχουσα περίοδο έχουν δεχτεί φοιτητές για πρακτική άσκηση από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ υπάρχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές που εκπονούν σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες.
Αντιλαμβάνεστε από τα παραπάνω ότι το κλείσιμο των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο Νομό Ρεθύμνου σηματοδοτεί πληθώρα προβλημάτων για το σύνολο της τοπικής κοινωνίας και ειδικότερα για επαγγελματικούς κλάδους, όπως οι δικηγόροι και οι ερευνητές.
Θεωρούμε ότι η απόφασή σας να ανακαλέσετε την απόσπαση της εκπαιδευτικού κας Ασπασίας Παπαδάκη, της μοναδικής υπαλλήλου της Υπηρεσίας, πρέπει να επανεξεταστεί από τη στιγμή που ουσιαστικά καταργεί την εν λόγω υπηρεσία, γεγονός που αφενός αντιτίθεται στη νομοθεσία (Σύμφωνα με το Νόμο 1946/1991 προβλέπεται περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους σε κάθε έδρα Νομαρχίας) και αφετέρου δημιουργεί δυσαναπλήρωτο κενό στην εξυπηρέτηση των αναγκών της τοπικής κοινωνίας.
Ζητάμε, σύσσωμοι οι φορείς και οι πολίτες του Νομού, να αναθεωρήσετε την απόφασή σας, η οποία έχει ανυπολόγιστες αρνητικές επιπτώσεις για τον τόπο μας και προτάσσοντας τη λογική και το κοινωνικό συμφέρον να καλύψετε τα οργανικά κενά με άλλον τρόπο».
Ερώτηση για το θέμα κατέθεσε χθες στον υπουργό Παιδείας ο βουλευτής Ρεθύμνου της Ν.Δ.Γιάννης Κεφαλογιάννης,ζητώντας του να ανακαλέσει την απόφαση του.
Στην ερώτηση αναφέρει ο βουλευτής:
«Κύριε Υπουργέ,
Με λύπη πληροφορηθήκαμε την πρόσφατη απόφαση ανάκλησης της απόσπασης του μοναδικού ατόμου που εργαζόταν στην περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο Ρέθυμνο. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω υπάλληλος είχε αποκτήσει εμπειρία στα Κρατικά Αρχεία της Βενετίας και ήταν υπεύθυνη για τα αρχεία τα τελευταία 22 χρόνια έχοντας προσφέρει ουσιαστικές υπηρεσίες τόσο για διάσωση αρχείων, ντοκουμέντων και ιστορικών στοιχείων όσο και για την εξυπηρέτηση του κοινού. Ως εκ τούτου, η απόφαση της 18ης Νοεμβρίου 2014 καθιστα ανέφικτη την συνέχιση λειτουργίας μιας σημαντικής Υπηρεσίας για το Ρέθυμνο και τους κατοίκους του, στην οποία υπάρχουν πάνω 276.000 συμβολαιογραφικές πράξεις κι ένα μεγάλο μέρος των δικαστικών αρχείων του Νομού. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα το Ρέθυμνο αποτελεί τη μοναδική περίπτωση στη χώρα, όπου υποχρεωτικά με τη μετακίνηση της μοναδικής υπαλλήλου έκλεισε η υπηρεσία.
Κύριε Υπουργέ, αντιλαμβανόμαστε πλήρως τις δυσκολίες ως προς την κάλυψη των εκπαιδευτικών κενών και σεβόμαστε την προσπάθεια που γίνεται έτσι ώστε να καλυφθούν κατά το βέλτιστο δυνατό τρόπο. Ωστόσο οφείλουμε να προστατεύσουμε μια υπηρεσία που εξυπηρετεί καθημερινά του συμπολίτες μας και προάγει την ιστορία του τόπου μας. Μεταξύ άλλων, ήδη έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρεθύμνου και η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μ. Λιονή, η οποία σας απέστειλε και σχετική επιστολή.
Επειδή η Περιφερειακή Υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο Ρέθυμνο επιτελεί σημαντικό έργο.
Επειδή η ανάγκη μιας ουσιαστικής καταγραφής ιστορικών στοιχείων και δεδομένων είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Επειδή παρ’ ότι μειώθηκαν οι αποσπάσεις, πουθενά στην Ελλάδα δεν έκλεισε αντίστοιχη Υπηρεσία για να καλυφθούν εκπαιδευτικά κενά.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
Εξετάζει το Υπουργείο την τροποποίηση της απόφασης ανάκλησης της απόσπασης της μοναδικής υπαλλήλου της Υπηρεσίας, έτσι ώστε να ικανοποιηθεί το δίκαιο αίτημα των φορέων και των κατοίκων Ρεθύμνου, για τη συνέχιση της λειτουργίας της;»
Για «ξαφνικό θάνατο» της υπηρεσίας, κάνει λόγο σε γραπτή δήλωση του δήλωση ο βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός, ζητώντας την ανάκληση της απόφασης του υπουργού Παιδείας, καθώς και τη συνέχιση και αναβάθμιση της λειτουργίας των Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου.
Ειδικότερα, στην δήλωσή του ο βουλευτής αναφέρει:
«Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στο Ρέθυμνο έχουν προσφέρει σπουδαίο έργο στον τομέα της διάσωσης αρχείων και ιστορικών τεκμηρίων τα τελευταία 22 χρόνια υποστηρίζοντας το έργο των Σχολών του Πανεπιστημίου Κρήτης και πάμπολλων ιστορικών ερευνητών. Καθημερινά συνεργάζονται με δικηγόρους, συμβολαιογράφους και απλούς πολίτες αφού στην Υπηρεσία φυλάσσονται πλήθος από συμβολαιογραφικές πράξεις κι ένα μεγάλο μέρος των δικαστικών αρχείων του Νομού Ρεθύμνου. Αυτή τη στιγμή τα Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου έχουν δεχτεί φοιτητές για πρακτική άσκηση από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ υπάρχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές που εκπονούν σεμιναριακές και μεταπτυχιακές εργασίες.
Στην Περιφερειακή Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου δεν υπηρετεί μόνιμο προσωπικό. Η φιλόλογος που εργαζόταν εκεί (η απόσπασή της είχε ανανεωθεί την 1η Αυγούστου 2014) είχε οργανώσει εξαρχής το αρχείο και έχει πολύτιμη εμπειρία ως προς τη διαχείρισή του και τη λειτουργία της Υπηρεσίας. Η αιφνιδιαστική και αναίτια ανάκληση της απόσπασης της συγκεκριμένης εκπαιδευτικού στις 18 Νοεμβρίου συνεπάγεται τον «ξαφνικό θάνατο» της Υπηρεσίας και προξενεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα επροτίθετο να επιλύσει. Ενδεικτικό στοιχείο της προχειρότητας με την οποία λαμβάνονται τόσο σημαντικές αποφάσεις είναι ότι δεν είχε καν ενημερωθεί η Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. Σύμφωνα με το Νόμο 1946/1991 προβλέπεται Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. σε κάθε πρωτεύουσα Νομού. Επιπλέον το κλείσιμό της αφήνει σοβαρές εκκρεμότητες σχετικά με τις εκκαθαρίσεις αρχείων (π.χ. Πρωτοδικείο Ρεθύμνου), τη διαχείριση του πλούσιου αρχειακού υλικού, τη συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης καθώς και την τακτοποίηση χρηματικών υποχρεώσεων σε προμηθευτές.
Σε μια εποχή οικονομικής και κοινωνικής κρίσης είναι άμεση ανάγκη και στοιχειώδης πολιτική υποχρέωση να στηριχθούν φορείς πολιτισμού, εκπαίδευσης και ενίσχυσης της ιστορικής συνείδησης του πολίτη. Ενώ στην Αθήνα κορυφώνονται οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 100 χρόνων (1914-2014) από την ίδρυση των Γενικών Αρχείων του Κράτους και είναι καθολική η αναγνώριση της προσφοράς τους στη διάσωση της συλλογικής μνήμης το κλείσιμο των Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου αποτελεί βήμα οπισθοδρόμησης. Δεν πρέπει να υποβαθμίζεται και να απαξιώνεται η λειτουργία του εθνικού αρχειακού φορέα εφόσον η ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία αποτελεί βασική λειτουργία της Δημοκρατίας και ουσιαστικό δικαίωμα του πολίτη. Μαζί με τους συλλογικούς φορείς και τους πολίτες του Ρεθύμνου ζητάμε την ανάκληση της παραπάνω απόφασης καθώς και τη συνέχιση και αναβάθμιση της λειτουργίας των Γ.Α.Κ. Ρεθύμνου».
Ψήφισμα του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης
Την έντονη αντίδρασή του εκφράζει το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης για την απόφαση του υπουργείου Παιδείας ν’ ανακαλέσει τις αποσπάσεις εκπαιδευτικών από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, με την οποία ειδικά στο Ρέθυμνο μπαίνει λουκέτο στο παράτημα των Γ.Α.Κ.
Σε ψήφισμα που εξέδωσε το Πανεπιστημιακό Τμήμα αναφέρονται τα εξής:
«Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης διαμαρτύρεται έντονα για την απόφαση του υπουργείου Παιδείας να ανακαλέσει την απόσπαση των εκπαιδευτικών που εργάζονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Η απόφαση αυτή αποδυναμώνει την κεντρική υπηρεσία των Γ.Α.Κ. και ουσιαστικά κλείνει τοπικά παραρτήματά της. Ανάμεσά τους τo παράρτημα του Ρεθύμνου.
Έτσι, όχι μόνο αποκλείεται η πρόσβαση στους ερευνητές και στα μέλη της τοπικής κοινωνίας, αλλά πλήττεται καίρια και το Πανεπιστήμιο: οι φοιτητές του χάνουν τη δυνατότητα να επισκέπτονται τα τοπικά Αρχεία, είτε για την έρευνά τους είτε για την πρακτική τους άσκηση.
Για μια ακόμη φορά το υπουργείο Παιδείας δείχνει την αδιαφορία του για τους ερευνητικούς θεσμούς. Συγχρόνως όμως απαξιώνει την καλλιέργεια της ιστορικής γνώσης και τη συντήρηση των τεκμηρίων της, παράγοντας της οποίας είναι τα Γ.Α.Κ. και τα τοπικά παραρτήματά τους».
