Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει ένα σημαντικό έργο για το δήμο Ρεθύμνου που αφορά στην ανακαίνιση του παραδοσιακού ελαιοτριβείου Αρμένων και τη μετατροπή του σε μουσείο.
Στο διαγωνισμός του έργου που έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Interreg» ύψους 550.000 ευρώ συμμετείχαν επτά εταιρίες και στη χθεσινή συνεδρίαση της η οικονομική επιτροπή του δήμου κατακύρωσε τον προσωρινό ανάδοχο ο οποίος προσέφερε έκπτωση 29,18% επί του προϋπολογισμού της μελέτης, (συνολικό ποσό σύμβασης με Φ.Π.Α. 391.445,15€).
Ο στόχος του έργου είναι το παραδοσιακό ελαιοτριβείο το οποίο έχει κριθεί διατηρητέο μνημείο από το 2000, να αναβιώσει και να καταστεί επισκέψιμο για το κοινό, προκειμένου να το γνωρίσουν.
Ο ανάδοχος καλείται το προσεχές διάστημα να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά για να προχωρήσει η υπογραφή της σύμβασης και να ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου.
Το ελαιοτριβείο των Αρμένων βρίσκεται στην «καρδιά» του παραδοσιακού οικισμού των Αρμένων και αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά κτίρια της περιοχής. Ο δήμος Ρεθύμνου έχει ήδη προχωρήσει σε ανάπλαση του περιβάλλοντα χώρου και αναμένει τη χρηματοδότηση προκειμένου να προχωρήσει σε εργασίες αποκατάστασης του κτίσματος όπου είναι ετοιμόρροπο.
Σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή της μελέτης του έργου η είσοδος διατηρείται στο ίδιο σημείο που υπήρχε από κτήσεως του και οδηγεί με ράμπα στην υποδοχή για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Από αυτό το χώρο θα γίνεται η πρόσβαση είτε στον προθάλαμο των wc και σε ανοικτό lift που εξυπηρετεί τα ΑΜΕΑ, είτε στον διώροφο χώρο με τη σκάλα, είτε στον εκθεσιακό χώρο και στον χώρο διανομής πληροφοριακού υλικού.
Ο ενιαίος μονώροφος χώρος του ελαιοτριβείου αποτελεί χώρο κίνησης και χωρίζεται σε τμήμα παραγωγής λαδιού και τμήμα ενημέρωσης με χώρο σεμιναρίων, διαδραστική οθόνη και infokiosks. Στον τοίχο υπάρχουν εσοχές, όπου τοποθετούνται σκεύη που συνδέονται με ό,τι αφορά την ελιά και το λάδι στο πέρασμα των χρόνων, προβάλλεται video wall και φωτογραφικό υλικό.
Η πρόσβαση στον όροφο γίνεται με τη λίθινη σκάλα, που οδηγεί στον χώρο του mini bar ή με τον ανελκυστήρα στην αίθουσα προβολών (βοηθητικά). Εκεί χωροθετείται η βιβλιοθήκη και το υπαίθριο cafe με πέργκολα, όπου έχουν τοποθετηθεί μικρές ελιές. Τα παράθυρα στη βιβλιοθήκη μετατρέπονται σε θύρες με προστατευτικό κιγκλίδωμα για επαρκή προστασία και περισσότερο φως. Οι οροφές καλύπτονται με ξύλινο ταβάνι και στέγες από κεραμίδι. Στο σημείο της σκάλας η επικάλυψη γίνεται με διαφώτιστο πάνω σε μεταλλικό σκελετό.
Για να εξυπηρετηθούν τα άτομα ΑμεΑ, δημιουργείται ράμπα εισόδου από τον δρόμο και διαμορφώνεται το δάπεδο του ισογείου ενιαίο στην στάθμη του +0.00. Ένα ανοικτό lift (πλατφόρμα) εξυπηρετεί την άνοδο τους στον όροφο, με ενιαίο δάπεδο στο +3.00. Επειδή ανεβαίνει η στάθμη του ορόφου, παράλληλα διαμορφώνεται και η νοτιοδυτική γωνία της στέγης 0.20 μ. ψηλότερα, ώστε να είναι βιώσιμο το ύψος στη βιβλιοθήκη (+5.50). Τα παράθυρα του χώρου αυτού γίνονται πόρτες.
Σημειώνεται ότι με βάση τη μελέτη που έχει γίνει στον χώρο, θα υπάρχουν και γιγαντοοθόνες στις οποίες θα προβάλλεται ο παραδοσιακός τρόπος άλεσης της ελιάς, όπου το βασικό εργαλείο του ελαιοτριβείου των Αρμένων ήταν η μυλόπετρα.
Σύμφωνα με την σύμβαση, το έργο έχει χρόνο υλοποίησης του 12 μήνες.
Ιστορικά στοιχεία για το ελαιοτριβείο
Σχετικά με τα ιστορικά στοιχεία του συγκεκριμένου ελαιοτριβείου στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης αναφέρονται τα εξής: «Το δημοτικό ελαιοτριβείο βρίσκεται στο ΒΔ τμήμα του οικισμού και έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το 2000. Αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου συγκροτήματος του ύστερου 18ου αιώνα. με επεμβάσεις στον 19ο και 20ο αιώνα. Το ίδιο το κτίσμα του ελαιοτριβείου, που λειτουργούσε έως και τα μέσα του 20ου αιώνα, αποτελείται από δυο τμήματα, που χωρίζονται μεταξύ τους με μια μικρή αυλή. Το βόρειο τμήμα είναι ισόγειο και καλύπτεται με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη, ενώ το νότιο είναι διώροφο και φέρει δυο μονόρριχτες κεραμοσκεπές στέγες. Το σύνολο του κτίσματος είναι κατασκευασμένο από αργολιθοδομή, ενώ από λαξευτή λιθοδομή, από ντόπιο ασβεστολιθικό πέτρωμα, είναι κατασκευασμένα όλα τα ανοίγματα του ισογείου, τα τόξα και κάποια ανοίγματα του ορόφου.
Στο νότιο τμήμα βρίσκεται η τοξωτή είσοδος, που οδηγεί μέσω ενός στεγασμένου πόρτικου στον αύλειο χώρο. Στο ισόγειο βρίσκεται ένα μικρό W.C και ο λαδομαγατζές, που το ανατολικό του τμήμα φέρει κτιστό πατάρι. Εδώ βρίσκονται τα αποθηκευτικά δοχεία του λαδιού: μεγάλα πιθάρια, μεταλλικές «ντίνες» και «νταμιτζάνες». Στον αύλειο χώρο λίθινη κλίμακα, που στη βάση της βρίσκεται πηγάδι, οδηγεί στον όροφο, όπου βρίσκονται τρία δωμάτια, που αποτελούσαν την κατοικία του ιδιοκτήτη. Τοξωτή θύρα από την αυλή οδηγεί στο βόρειο τμήμα του κτιρίου, που χωρίζεται σε δυο χώρους, από τους ο πρώτος είχε βοηθητική χρήση. Ο δεύτερος χώρος, που αποτελεί και τον πυρήνα του ελαιοτριβείου, χωρίζεται μέσω δυο ημικυκλικών τόξων σε τρία τμήματα.
Στο νότιο τμήμα βρίσκεται η κτιστή γούρνα διαχωρισμού του λαδιού και η αδρά δουλεμένη ξύλινη βάση του ελαιοπιεστηρίου, που έφερε μεταλλικό αδράχτι (τέλος 19ου-αρχές 20ου αι.). Στο κεντρικό τμήμα βρίσκεται η φάμπρικα, που ανήκει στο νεώτερο τύπο του ύστερου 19ου αι. Πάνω στην κτιστή στρώση (βάση) βρίσκονται τρεις μυλόπετρες, ενώ στη νότια πλευρά της η εγκιβωτισμένη στο δάπεδο κτιστή γούρνα περισυλλογής της ζύμης. Αποθηκευμένες σε μια γωνία σώζονται τέσσερις, διαφορετικού μεγέθους, μυλόπετρες, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η φάμπρικα αρχικά λειτουργούσε με τέσσερις μυλόπετρες.
Το δάπεδο του συγκεκριμένου τμήματος είναι λιθόστρωτο από ποταμίσιες κροκάλες σε αντίθεση με τους υπόλοιπους χώρους, που είναι από πατημένο χώμα. Στο βόρειο, τέλος, τμήμα του χώρου βρίσκεται λιθόκτιστος ορθογώνιος δοκός, ύψους 1,70μ., ο οποίος είχε εποχιακή χρήση. Το ελαιοτριβείο λειτουργούσε έως και τα μέσα περίπου του αιώνα».
