Της ΕΛΠΙΔΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Σε πολύ σύντομο χρόνο θα προκηρυχτούν οι μελέτες για την κατασκευή κτιρίων στη Σχολή Ασωμάτων Αμαρίου μετά και την έγκριση στο Π.Δ.Ε. του 2020 του σχετικού κονδυλίου ύψους 800,000 ευρώ. Όπως ανέφερε σε πρόσφατες δηλώσεις του από το Ρέθυμνο ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, μετά την εξασφάλιση των κονδυλίων θα γίνει το προσεχές διάστημα η προκήρυξη του διαγωνισμού στο πλαίσιο του σχεδιασμού για την αναβίωσή της και την μετατροπή της σε σύγχρονο ερευνητικό κέντρο αιγοπροβατοτροφίας.
Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις οι μελέτες αυτές αναμένεται να δημοπρατηθούν μέχρι το καλοκαίρι.
Το μάστερ πλαν που έχει γίνει, καταγράφει αναλυτικά τις δράσεις που μπορούν να γίνουν, ώστε στην περιοχή να λειτουργήσει ένα πρότυπο Ερευνητικό Κέντρο Αιγοπροβατοτροφίας, το οποίο θα είναι πρωτοπόρο όχι μόνο για την Κρήτη, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Το πλαίσιο συνεργασίας προβλέπει την αναβάθμιση του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων και τη λειτουργία του ως «Μεσογειακό Κέντρο Αιγοπροβατοτροφίας και Γενετικής Βελτίωσης Επιτόπιων Φυλών», με ειδικό σκοπό τη διατήρηση και αναβάθμιση του γενετικού υλικού των ντόπιων φυλών αιγοπροβάτων της Περιφέρειας Κρήτης.
Στο μάστερ πλαν που έχει ετοιμαστεί από το 2011 και έχει ήδη παρουσιαστεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και στους φορείς της Κρήτης αναφέρεται στην παλαιότητα των υποδομών οι οποίες σε συνδυασμό με την ακαταλληλότητα των υλικών κατασκευής (ελενίτ) και την πλημμελή συντήρησή τους έως σήμερα καθιστά όλες αυτές τις εγκαταστάσεις μη λειτουργικές για το στόχο που έρχεται να εξυπηρετήσει ο σχεδιασμός που έχει γίνει. Επιπλέον, όπως αναφέρεται στο μάστερ πλαν η χωροθέτηση των κτιριακών εγκαταστάσεων σε ζώνες στις οποίες πολεοδομικά δεν επιτρέπονται οι λειτουργίες αυτές (ζώνη 800 μέτρων από στάσιμους οικισμούς και απόσταση 400 μέτρων από τουριστικές εγκαταστάσεις) καθιστά επιβεβλημένη τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων σε χώρο καταλληλότερο για τη συγκεκριμένη χρήση. Πολλά από αυτά τα κτίρια κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1930, ενώ άλλα κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες 1960 και 1970. Στα υπόστεγα έγιναν επιπλέον προσθήκες τη δεκαετία του 1980. Το έργο των νέων εγκαταστάσεων μελετήθηκε ώστε να σέβεται την υφιστάμενη εικόνα και φυσιογνωμία του σταθμού και της ευρύτερης περιοχής και για τον λόγο αυτό υπήρξε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες της Διεύθυνσης Δασών Ρεθύμνου και της Αρχαιολογίας. Επίσης λήφθηκαν υπόψη όλες οι πολεοδομικές διατάξεις και νομικές απαιτήσεις. Οι υποδομές σχεδιάστηκαν να είναι επιδείξιμες, να αντιπροσωπεύουν όλες τις δυνατότητες Σχεδίων εγκαταστάσεων που ενδείκνυνται για την ευρύτερη περιοχή και την Κρήτη για τα διάφορα συστήματα εκτροφών που εφαρμόζονται στην Κρήτη και στις Μεσογειακές χώρες. Επίσης οι υποδομές έχουν την δυνατότητα να εξυπηρετούν πλήθος πειραματισμών σε πρόβατα και αίγες. Τέλος οι υποδομές που προτείνονται εξυπηρετούν τις ανάγκες ενός σύγχρονου κέντρου γενετικής βελτίωσης με δυνατότητα εφαρμογής μεθόδων βιοτεχνολογίας (τεχνητή σπερματέγχυση κ.ά), την εκτροφή βελτιωμένων νεαρών ζώων για προώθηση στους παραγωγούς. Οι σχεδιαζόμενες υποδομές εξυπηρετούν την εκπαίδευση αγροτών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών σε θέματα αιγο-προβατοτροφίας, επεξεργασίας του γάλακτος και βελτίωσης βοσκοτόπων και ζώων.
Για την Περιφέρεια Κρήτης και τον Δήμο Αμαρίου ειδικότερα η αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων και η επαναλειτουργία τους αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα, καθώς ο σχεδιασμός έχει γίνει από το 2011 και η αισιοδοξία είναι διάχυτη ότι θα μπορέσει το έργο αυτό να δώσει νέα αναπτυξιακή δυναμική στην ευρύτερη ορεινή περιοχή του Αμαρίου.
Η προσπάθεια αυτή συνδυάζεται με την ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα και την αναβίωση της Σχολής με σκοπό την παραγωγή έρευνας, την ενίσχυση της κτηνοτροφίας, της έρευνας σε όλη την Κρήτη θα συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων με τη διασύνδεσή τους τελικά και με τον τουρισμό.
Τον Μάρτιο του 2019 ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρος Αραχωβίτης και ο περιφερειάρχης, Σταύρος Αρναουτάκης υπέγραψαν, πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής συνολικά 13 ακινήτων του υπουργείου στην Περιφέρεια Κρήτης. Τα 13 ακίνητα του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων έχουν συνολικό εμβαδό 502.983,73 τ.μ. και βρίσκονται στον Δήμο Αμαρίου. Σκοπός της παραχώρησης, ήταν η αξιοποίηση, η αναβάθμιση και η επαναλειτουργία του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας και του Πρακτικού Γεωργικού Σχολείου Ασωμάτων και η δημιουργία πρότυπου αγροκτήματος επιδεικτικού χαρακτήρα υπό τους όρους της προγραμματικής σύμβασης, που πρόκειται να συναφθεί και να εκτελεστεί μεταξύ της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Αμαρίου και του ΕΛΓΟ «Δήμητρα».
Το κόστος για την αξιοποίηση της Σχολής Ασωμάτων, σύμφωνα με το μάστερ πλαν της αναλυτικής μελέτης, ανέρχεται στα 2 εκατ. ευρώ.
Τι προτείνει η μελέτη
Η Περιφέρεια Κρήτης, έχει στα χέρια της τη μελέτη σκοπιμότητας, που έγινε μέσω του προγράμματος «Grisi Plus», στο οποίο συμμετείχε η Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου με ακόμα 14 ευρωπαϊκές χώρες και η οποία καταγράφει αναλυτικά τις δράσεις που μπορούν να γίνουν, ώστε στην περιοχή να λειτουργήσει ένα πρότυπο Ερευνητικό Κέντρο Αιγοπροβατοτροφίας, το οποίο θα είναι πρωτοπόρο όχι μόνο για την Κρήτη, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα. Το πλαίσιο συνεργασίας προβλέπει την αναβάθμιση του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας Ασωμάτων και τη λειτουργία του ως «Μεσογειακό Κέντρο Αιγοπροβατοτροφίας και Γενετικής Βελτίωσης Επιτόπιων Φυλών», με ειδικό σκοπό τη διατήρηση και αναβάθμιση του γενετικού υλικού των ντόπιων φυλών αιγοπροβάτων της Περιφέρειας Κρήτης.
Η μελέτη προβλέπει την κατασκευή κτιρίων, για την ανάπτυξη των δράσεων του κέντρου, διατυπώνει τα σημεία στα οποία θα γίνει η μετεγκατάσταση της σχολής, με την υλοποίηση των απαραίτητων υποδομών, σε χώρο που θα έχει τις προοπτικές για τη νομιμοποίησή του, αλλά και την εξασφάλιση της άδειας λειτουργίας, ενώ παράλληλα εκτός από τις εγκαταστάσεις για τα ζώα, τον σταβλισμό τους και τα ειδικά εργαστήρια προβλέπεται και ξενώνας κατοικιών, αφού ο στόχος της διασύνδεσης του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό, βρίσκεται στις πρώτες προτεραιότητες της Περιφέρειας Κρήτης.
H πρόταση έχει λάβει υπόψη της τις ανάγκες που έχει η υποστήριξη της εφαρμογής του στρατηγικού σχεδιασμού, για την ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα της Κρήτης και ιδιαίτερα την ανάδειξη της διαφορετικότητας των τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και τη διασύνδεση του αγροτοδιατροφικού, τομέα με τον τουρισμό. Τα παραπάνω έχουν αποτυπωθεί ως ένα ενιαίο σύνολο για να βοηθήσουν στη διασύνδεση της διατροφής με τις αγροδιατροφικές και τουριστικές δραστηριότητες της περιοχής.
Στα δύο εκατομμύρια ευρώ περίπου ανέρχεται το κόστος για την αξιοποίηση και αναβάθμιση της Σχολής Ασωμάτων Αμαρίου, όπως προέκυψε από το μάστερ πλαν της μελέτης, χρήματα τα οποία εμφανίζεται διατεθειμένη να διαθέσει άμεσα η Περιφέρεια Κρήτης, προκειμένου να ξεκινήσουν οι πρώτες εργασίες των κτιρίων. Ακολούθως θα υποβληθούν οι προτάσεις για διεκδίκηση.