Ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες, μέσα από το έργο τους μιλούν για τα μεγάλα κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα του πλανήτη μας και για την τεράστια ανάγκη μετασχηματισμού της κοινωνίας, της έρευνας και της εκπαίδευσης στον 21ο αιώνα, στο εκπαιδευτικο-εικαστικό project που αναπτύσσει και παρουσιάζει στο Ρέθυμνο, από 5-27 Οκτωβρίου 2019, το Μουσείο της Εκπαίδευσης – Xeniseum του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, με τίτλο «Η εκπαίδευση στην απόψυξη ή μαθαίνοντας ξανά».
H Antonia Darder, από το Πουέρτο Ρίκο, είναι ομότιμη καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Ιλινόις, ακτιβίστρια, ποιήτρια και καλλιτέχνης. Υπήρξε μαθήτρια και συνεργάτις του Βραζιλιάνου παιδαγωγού και διανοητή Paulo Freire, που με τις απόψεις του συνέβαλλε ουσιαστικά στη διαμόρφωση της Κριτικής Παιδαγωγικής. Έχει διδάξει στο ΜΙΤ, στο California Polytechnic University, στο New Mexico, κ.ά. και τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη του ρατσισμού, της ανισότητας, της εκπαιδευτικής πολιτικής και της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης. Το 2005, σε συνεργασία με μεταπτυχιακούς φοιτητές και μέλη της επαρχίας Σαμπέιν στο Ιλινόις, ίδρυσε το Liberacion- Radio Collective, ένα δημόσιο εναλλακτικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα για την πολιτική, την τέχνη και τους αγώνες ενάντια σε κάθε καταπίεση. Το 2009, το ντοκιμαντέρ της «Σπάζοντας τη σιωπή: Η διαβρωτική εξουσία της καταπίεσης», βραβεύτηκε με το δεύτερο βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Γυναικών του Ιλινόις. Για το έργο της έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία διεθνώς, όπως με το Paulo Freire Democratic Project award, για την πνευματική της αριστεία και τη συνολική συμβολή της στην πρόσληψη του έργου του Paulo Freire, καθώς επίσης και με το Βραβείο για την Προώθηση της Κοινωνικής Δικαιοσύνης στην Εκπαίδευση. Συχνά, το ποιητικό της έργο συνυφαίνεται μαζί με ακαδημαϊκά της κείμενα. Έχει ασχοληθεί με τη μουσική και με τη ζωγραφική, την οποία ξεκίνησε εμπνεόμενη από τη διάσημη ζωγράφο Frida Kahlo, και μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να εκθέσει πίνακες της σε πολλές αίθουσες τέχνης διεθνώς.
Of Struggle and Reflection
I am a small child,
proud of Boricua roots,
soy Puertorriqueña…
I would enthusiastically proclaim
to the response of white faces.
I am a school child,
trying… to learn that English well,
for quickly I saw
that the ticket for travel
in this strange world
was the white way
of my teachers
who would smile
when I was a good girl
Στο project θα συμμετέχει και η Andrea Polli, ακαδημαϊκός και καλλιτέχνις. Τα ερευνητικά και καλλιτεχνικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην τέχνη και την οικολογία. Διδάσκει στο πανεπιστήμιο του New Mexico και μεταχειρίζεται εναλλακτικές διδακτικές πρακτικές, προκειμένου να αναδείξει την κρισιμότητα των ζητημάτων της κλιματικής αλλαγής. Συνδυάζει την τέχνη με την επιστήμη και την τεχνολογία και, μέσα από την τεχνική της ηχητικοποίησης και οπτικοποίησης, δημιουργεί συμμετοχικά έργα τέχνης. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς οργανισμούς, όπως για παράδειγμα το Goddard Institute Climate Research Group της NASA. Μέσα από την έρευνά της αναπτύσσει μία εναλλακτική οπτική για τον ρόλο του πολίτη απέναντι σε περιβαλλοντολογικά ζητήματα, την οποία καταθέτει στην τέχνη της. Τα έργα της έχουν παρουσιαστεί σε εκατοντάδες εκθέσεις και παραστάσεις διεθνώς, ενώ η ίδια έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία για το έργο της, όπως με το βραβείο ψηφιακής τέχνης της Unesco.
Η ομότιμη καθηγήτρια Corrine Glesne ανθρωπολογίας της εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Βερμόντ των ΗΠΑ που θα συμμετέχει επίσης στην έκθεση, θα παρουσιάσει το ρόλο της τέχνης στη μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας. Με το συγγραφικό και ερευνητικό της έργο πλούσιο, αναγνωρισμένο διεθνώς, με καινοτόμες ερευνητικές μεθόδους, που πρόσφατα έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά, προτείνει μία εναλλακτική μεθοδολογία για τη διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας και πώς η έρευνα με βάση την τέχνη μπορεί να επαναπροσδιορίσει τις επιστημονικές μας γνώσεις και να καλλιεργήσει την επιστημονική μας δημιουργικότητα για έναν κόσμο πιο δίκαιο. Με την ενσυναίσθηση και τη ενσωμάτωση των αφηγηματικών πρακτικών μαθαίνουμε να βλέπουμε καθαρότερα γύρω μας και να σκεφτόμαστε καλύτερα. Παράλληλα, έχει ασχοληθεί με μεγάλα πανεπιστημιακά μουσεία στην Αμερική, προτείνοντας νέες αλληλεπιδραστικές πρακτικές μεταξύ επισκέπτη φοιτητή και μουσείου, που θέτουν στο προσκήνιο την ενεργητική του συμμετοχή και κυρίως την αναμόρφωση των ακαδημαϊκών προγραμμάτων σπουδών μέσα από τα πανεπιστημιακά μουσεία.
Κωνσταντίνος Χρηστίδης PhD
Ε.Ε.Π. Εικαστικών Τεχνών
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
