Ξεκινώντας από την εποχή των μεγάλων αγώνων του 19ου αιώνα και φτάνοντας στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, όταν η Κρήτη ήταν πια τμήμα του ελληνικού κράτους, οι ερευνητές θα συζητήσουν τις πολλαπλές αποτυπώσεις και επιδράσεις του κρητικού ζητήματος στην τέχνη, στον πολιτισμό, στην αγροτική και στην αστική καθημερινότητα, στη γλώσσα, στην αρχαιολογία, στις επιστήμες…
Η πρωτοβουλία για τη διοργάνωση ενός συνεδρίου αφιερωμένου αποκλειστικά στην τέχνη και τον πολιτισμό και προσδιορισμένου χρονικά στην εποχή των μεγάλων ελπίδων και της τελικής δικαίωσης του κρητικού λαού, ανήκει στην Ενορία Κοιμήσεως Παναγίας (Παναγίτσας) Μασταμπά με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης (τμήμα φιλοσοφίας) και το ΤΕΙ Κρήτης.