Ταξίδι του Πειραματικού Γενικού Λυκείου Ρεθύμνου στις Αζόρες

Τα νησιά των Αζορών, εννέα νησάκια στη μέση του Ατλαντικού, που δημιουργήθηκαν μετά την έκρηξη υποθαλάσσιου ηφαιστείου, όταν η λάβα ανέβηκε και πάγωσε στην επιφάνεια της θάλασσας, δεν είναι ένας δημοφιλής προορισμός. Το πιο πιθανό ήταν να μην είχε φτάσει κανένας μας ως εκεί αν δεν μας δινόταν η ευκαιρία μέσα από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ με τίτλο «Ηealthy, Wealthy, Top. Tips».

 

Και πραγματικά το ταξίδι αυτό ήταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Δεν ήταν μόνο η μαγευτική ομορφιά του τόπου αλλά και η ζεστή φιλοξενία των ανθρώπων του, που συνέβαλαν ώστε να αποκομίσουμε τις καλύτερες εντυπώσεις.

 

Οι μέρες που περάσαμε εκεί ήταν ιδιαίτερα γεμάτες. Το πρόγραμμα περιελάμβανε την επιμόρφωση που γινόταν κάθε πρωί στο σχολείο μέσα από τις παρουσιάσεις που έκαναν οι μαθητές των επτά χωρών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα (Πολωνία-Pabianice, Νορβηγία- Νοrdbyhagen, Ιταλία-Messina, Ισπανία-Tenerife, Τουρκία-Kahramanmaras, Πορτογαλία- Ponta Delgada, Ελλάδα-Ρέθυμνο). Το βασικό θέμα ήταν η διατροφή και οι εργασίες των μαθητών, αρκετές μάλιστα ιδιαίτερα εξειδικευμένες, έδιναν χρήσιμες πληροφορίες για μια σωστή διατροφή και κατ’ επέκταση για μια υγιεινή ζωή. Το θεωρητικό κομμάτι των παρουσιάσεων ακολουθούσε και ένα πρακτικό με ερωτηματολόγια και παιχνίδια διαδικτυακά ή σε υπαίθριο χώρο για την εμπέδωση και εφαρμογή όσων παρουσιάστηκαν.

 

Στην επιτυχή εφαρμογή του συγκεκριμένου μέρους του προγράμματος συνέβαλε και ο χώρος του σχολείου «Εscola Secundaria Domingos Rebelo» αλλά και η υλικοτεχνική του υποδομή. Ήταν ένα πολύ μεγάλο σχολείο που λειτουργούσε σ’ ένα καταπληκτικό κτίριο με αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, εργαστήρια, εστιατόριο, οργανωμένες αίθουσες διδασκαλίας, περιποιημένους εξωτερικούς χώρους με καταπληκτικούς κήπους. Πραγματικά ένα ευχάριστο περιβάλλον για όλους. Η εξωτερική εικόνα του σχολείου αλλά και τα προγράμματα σπουδών του, όπως συζητήσαμε με τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους, αποδεικνύουν ότι η Παιδεία έχει προτεραιότητα στην Πορτογαλία.

 

Μετά το τέλος του πρωινού προγράμματος και αφού απολαμβάναμε ένα ωραίο γεύμα στο εστιατόριο του σχολείου, ξεκινούσαμε για μια γνωριμία με τα αξιοθέατα του νησιού. To νησί Sao Miguel είναι το μεγαλύτερο από τα εννέα νησιά με πρωτεύουσα την Ponta Delgada. Η φυσική του ομορφιά είναι απερίγραπτη.

 

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος εκεί είναι οι λίμνες που σχηματίστηκαν από τις καλντέρες του ηφαιστείου, πανέμορφες και εξωτικές. Επισκεφτήκαμε τρεις από αυτές την Lagoa das Sete Cidades (επτά πόλεις), τη λίμνη στην περιοχή Furnas και τη Lagoa das Furnas. Ολόκληρο το νησί χαρακτηρίζεται ως «Υδρόπολις» εξαιτίας των λιμνών του και μάλιστα διαθέτει πολλά διαφορετικά είδη νερού ανάλογα με τα στοιχεία που περιέχει. Οι λίμνες είναι περιβαλλοντικά κέντρα με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Η κυβέρνηση εκεί αναπλάθει και αναδεικνύει περιοχές με φυσικό κάλλος και απευθύνεται κυρίως σε φυσιολατρικό τουρισμό, ο οποίος έχει ψυχαγωγική αλλά και εκπαιδευτική διάσταση. Συνδυάζουν επίσης και αθλητικές δραστηριότητες όπως κανό μέσα στη λίμνη, ή ποδήλατα γύρω απ’ αυτήν. Επιδοθήκαμε και στα δύο και ενθουσιαστήκαμε.

 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του τόπου είναι οι θερμές πηγές που διαθέτει εξαιτίας του ηφαιστείου που είναι ενεργό. Κάποιες απ’ αυτές βρίσκονται στους βοτανικούς κήπους Terra Nostra. Μέσα σ’ ένα μαγευτικό περιβάλλον με δέντρα, πολύχρωμα λουλούδια και διάφορα άλλα είδη φυτών απλώνεται μια τεράστια τεχνητή λίμνη με θερμό κίτρινο νερό εξαιτίας της περιεκτικότητάς του σε θειάφι. Βουτήξαμε χωρίς δεύτερη σκέψη και το μπάνιο ήταν απίστευτα χαλαρωτικό. Μια άλλη περιοχή με θερμά λουτρά ήταν η Caldeira Velha, ένα μέρος με εξωτική βλάστηση όπου απολαύσαμε ένα χαλαρωτικό μπάνιο σε μικρές φυσικές πισίνες με θερμά κίτρινα επίσης νερά. Εκεί ενημερωθήκαμε για τα ενδημικά φυτά και ζώα του νησιού.

 

Εκτός από το περιβάλλον και τις φυσικές ομορφιές του τόπου, ενδιαφέρουσες αποδείχτηκαν για μας και κάποιες από τις οικονομικές δραστηριότητες των ανθρώπων. Επισκεφτήκαμε τη Ribeira Grande μια περιοχή με θέα στον Ατλαντικό όπου υπάρχει η βιομηχανία τόνου COFACTOR. Ένας μεγάλος αριθμός εργατών με υπερσύγχρονα μηχανήματα επεξεργάζεται και συσκευάζει τεράστιες ποσότητες τόνου, τις οποίες εξάγει.

 

Επίσης στο νησί υπάρχει μια φυτεία τσαγιού, η μοναδική στην Ευρώπη. Αφού είδαμε όλοι μας για πρώτη φορά το φυτό του τσαγιού ξεναγηθήκαμε και στο εργοστάσιο και μάθαμε τα στάδια της επεξεργασίας του. Οι άνθρωποι που δουλεύουν εκεί μας είπαν ότι έμαθαν την καλλιέργεια του τσαγιού από έναν Κινέζο, που έφτασε στην περιοχή πριν από πολλά χρόνια. Μετά την ξενάγηση μας πρόσφεραν αρωματικό τσάι.

 

Μια άλλη ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια του ανανά. Επισκεφτήκαμε μια τέτοια βιολογική φυτεία όπου οι ανανάδες μεγαλώνουν σε θερμοκήπια. Πρόκειται για μια ξεχωριστή ποικιλία που ευδοκιμεί μόνο εκεί και διαφέρει από τις ποικιλίες που γνωρίζουμε. Το συγκεκριμένο φυτό παράγει ένα ανανά κάθε δύο χρόνια που είναι μικρός και έχει κίτρινο χρώμα. Πήγαμε ακόμη και σε μια βιολογική φάρμα όπου η ιδιοκτήτριά της προσφέρει τις εγκαταστάσεις της για αγροτουρισμό και καλλιεργεί φρούτα λαχανικά και αρωματικά φυτά. Με μια βόλτα στη λαϊκή αγορά πήραμε μια ιδέα για την αγροτική παραγωγή του τόπου. Εκεί είδαμε συγκεντρωμένα όλα τα γεωργικά προϊόντα αλλά και τα κτηνοτροφικά, καθώς στην περιοχή εκτρέφονται πολλές αγελάδες και παράγεται γάλα, γιαούρτι και τυριά με εξαιρετική γεύση.

 

Εκτός από την ύπαιθρο, φυσικά, περιηγηθήκαμε και μέσα στην πρωτεύουσα του νησιού, τη γραφική Ponta Delgada. Μια πόλη 45.000 κατοίκων περίπου, που βλέπει τον Ατλαντικό. Οι άνθρωποι ζουν εκεί με τους δικούς τους ρυθμούς, μια ήρεμη ζωή. Αν και το ηφαίστειο είναι πανταχού παρόν, όπως καταλάβαμε κατά την εξερεύνησή μας στην ύπαιθρο, ο φόβος μιας πιθανής νέας μεγάλης έκρηξης δεν επηρεάζει τη ζωή τους. Ζουν μαζί του και μάλιστα απολαμβάνουν και οφέλη απ’ αυτή τη συμβίωση. Μεγάλη έκταση καταλαμβάνει η παλιά πόλη με τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική της. Μικρά άσπρα σπιτάκια, περιποιημένα, με ένα περίγραμμα από ηφαιστειακή πέτρα, τον βασάλτη, γύρω από τις πόρτες και τα παράθυρα, με κήπους και αυλές γεμάτες λουλούδια. Οι δρόμοι στενοί, πλακόστρωτοι, πεντακάθαροι. Τα δημόσια κτίρια επιβλητικά, ανακαινισμένα.

 

Από τα ενδιαφέροντα του ταξιδιού ήταν και οι γευστικές εμπειρίες που είχαμε. Στο χωριό Furnas παρακολουθήσαμε την διαδικασία ψησίματος ενός παραδοσιακού φαγητού του cozido που ψήνεται μέσα στη γη με τη θερμότητα του ηφαιστείου. Δοκιμάσαμε το φαγητό σε μια κοντινή ταβέρνα της περιοχής και ήταν πραγματικά πολύ νόστιμο. Περιείχε διάφορα είδη κρέατος ανακατεμένα με λαχανικά της περιοχής. Μια φανταστική γευστική εμπειρία ζήσαμε επίσης το τελευταίο βράδυ της παραμονής μας στο νησί όπου έγινε ένα αποχαιρετιστήριο δείπνο, στο οποίο οι γονείς των παιδιών του σχολείου είχαν μαγειρέψει τοπικά φαγητά. Δεν ξέραμε τι να πρωτοδοκιμάσουμε.

 

Όλα όσα αναφέραμε πιο πάνω γίνονται ακόμη πιο φανταστικά, καθώς συνδυάζονται με τη φιλοξενία των ανθρώπων. Άνθρωποι απλοί, πρόθυμοι και ζεστοί. Μας φιλοξένησαν στα σπίτια τους μαζί με τα παιδιά τους και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να νιώθουμε σαν στο σπίτι μας. Μάθαμε τις συνήθειές τους, ακούσαμε τη μουσική τους, είδαμε τους χορούς τους. Στενοχωρηθήκαμε όταν φεύγαμε, κάποιοι έκλαψαν κιόλας, ο τόπος είχε μια μαγεία, οι άνθρωποι μια ζεστασιά. Με κάποιους απ’ αυτούς ίσως συναντηθούμε τον Οκτώβρη, που τους περιμένουμε να ‘ρθουν εδώ.

 

Αυτή λοιπόν ήταν δική μας ευκαιρία να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους και νέους πολιτισμούς, κάνοντας φίλους για μια ζωή και έχοντας μοναδικές εμπειρίες γιατί, ακόμα και αν ο χρόνος γύριζε πίσω, τίποτα δεν μπορεί να γυρίσει αυτούσιες τις στιγμές που ζήσαμε και αυτό είναι κάτι το οποίο θα το θυμόμαστε σε όλη μας τη ζωή…