Μερικές φορές χαζεύω στον υπολογιστή τις φωτογραφίες από το αρχείο μου και περνάει η ώρα. Είναι μια μικρή ψυχοθεραπεία και πολλές φορές ανακαλύπτω καινούρια πράγματα η παρατηρώ λεπτομέρειες στο τοπίο, τον εξοπλισμό των στρατιωτών κτλπ.
Κλικάροντας το ποντίκι βαριεστημένα, ξαφνικά σταματάω σε μια εικόνα. Μια ομάδα ένοπλων στρατιωτών αραγμένοι στην εξοχή. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν μερικοί ακόμη άνδρες με πολιτικά ρούχα. Ρίχνοντας ακόμη μια πιο προσεκτική ματιά στα πρόσωπα των εικονιζόμενων διασταυρώθηκαν τα βλέμματα μας…. Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές με κοίταζαν με ένα ελαφρύ μειδίαμα… με τις καινούργιες τους στολές και τα γυαλιστερά σύγχρονα όπλα ακουμπισμένα δίπλα τους.
Οι άνδρες με τα πολιτικά ρούχα με κοίταζαν με το βλέμμα του φόβου και της αβεβαιότητας σα να ζητούσαν βοήθεια, μια έκκληση για βοήθεια που αιχμαλώτισε ο φωτογραφικός φακός στην αιωνιότητα 80 χρόνια πριν… Πάγωσα για λίγο και έβαλα τον εαυτό μου στη θέση τους. Ποιος ξέρει τι σκέφτονταν. Ο άντρας στο κέντρο με το πένθος στο χέρι, έχει το βλέμμα των χιλίων μέτρων και είναι χαμένος στις σκέψεις του. Ο τέρμα αριστερά νεώτατος γύρω στα 20. Τότε ακριβώς θυμήθηκα για ποιο λόγο αγόρασα αυτή τη φωτογραφία.
20/5/1941, Τρίτη. Τη σημαδιακή αυτή ημέρα η Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στο νησί μας. 8000 αλεξιπτωτιστές θα έπεφταν σε Μάλεμε, Αγυιά-Γαλατά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Η σύγκρουση σφοδρή, ενώ πολλοί πολίτες έτρεξαν να συνδράμουν στην άμυνα του τόπου τους. Οι αλεξιπτωτιστές ήδη από τις πρώτες στιγμές πήραν ομήρους, τους οποίους χρησιμοποίησαν σαν ζωντανά προκαλύμματα και αργότερα εκτέλεσαν.
Η συγκεκριμένη ομάδα αλεξιπτωτιστών που εικονίζεται, ανήκει στον 3ο λόχο πολυβόλων αλεξιπτωτιστών, οι οποίοι προσγειώθηκαν στην περιοχή Αλικιανού- Αγυιάς. Η τύχη των ομήρων δεν είναι γνωστή αν και κατά πάσα πιθανότητα τα ονόματα τους, είναι χαραγμένα σε ένα τοπικό μνημείο η το πορτρέτο τους στολίζει κάποιο κοινοτικό κτίριο σαν μάρτυρες.
Κοιτάξτε καλά τη φωτογραφία. Είμαι σίγουρος ότι τα βλέμματα σας θα διασταυρωθούν. Θα τους ακούσετε να μιλάνε μέσα από το χρόνο και να μοιράζονται μαζί σας τις σκέψεις και τους φόβους τους.
Το κείμενο αυτό αυθόρμητα γραμμένο ας είναι ένα μνημόσυνο σε αυτούς που έπεσαν και στα θύματα του Ναζισμού στην Ελλάδα.
* Ο Δημήτρης Σκαρτσιλάκης είναι ιστορικός ερευνητής-συλλέκτης
