Τα γενέθλια των 100 του χρόνων γιορτάζει ο κ. Γιώργης Δρανδάκης

Ένας αιώνας ζωής είναι ένα μεγάλο γεγονός για κάθε άνθρωπο, κυρίως για τα οικεία και φιλικά του πρόσωπα. Για κάποιον συμπολίτη μας όμως, η επέτειος αυτή αποτελεί αφορμή δημόσιας αναφοράς. Γιατί ο κ. Γιώργης Δρανδάκης, που αισίως αύριο Κυριακή κλείνει τα 100 του χρόνια, ήταν πάντα παρών σε κάθε μεγάλη στιγμή του Ρεθύμνου και σε εποχές πιο δύσκολες και από αυτή που ζούμε.

 

Δικηγόρος από τους διακεκριμένους, λάτρης των παραδόσεων του Ρεθύμνου, πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου για δεκαετίες, ο κ. Δρανδάκης έχει συνδέσει το όνομά του, με πολλά αποκτήματα του Ρεθύμνου όπως το σημερινό δικαστικό μέγαρο.

 

Η ευκαιρία της επετείου, μας έδωσε την αφορμή να περάσουμε ακόμα μια φορά χθες, το κατώφλι του ιστορικότερου κτηρίου της πόλης, που είναι το σπίτι του στην οδό Αρκαδίου.

 

 

 

Είναι σπουδαία εμπειρία να πατάς σε ένα χώρο, που συνδέεται με τις ρίζες του Ρεθύμνου. Το σπίτι που απεικονίζεται στο γνωστό πίνακα του άγνωστου ζωγράφου του 17^ου αιώνα και σύμφωνα με την αξιολόγηση του Ιορδάνη Δημακόπουλου, το σπίτι αυτό συγκρινόμενο με τα άλλα υπερτερεί σε ομορφιά. («Τα σπίτια του Ρεθύμνου», Αθήνα 1977, σελ.95).

 

Μας υποδέχεται η κ. Ανδριανή σύζυγος του κ. Δρανδάκη, από τις νύφες του Ρεθύμνου που πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή, κυρίως μέσα από το Λύκειο Ελληνίδων. Θυμάμαι πάντα πόσο τη θαύμαζα. Κι εξακολουθεί να κερδίζει την εκτίμηση και το σεβασμό. Αποτελεί σίγουρα πρότυπο γυναίκας, που χωρίς να παραλείπει καθήκοντα συζύγου, μητέρας και νοικοκυράς, πρωτοστατούσε και στην κοινωνική μας ζωή, με τις άλλες κυρίες που άφησαν επίσης εποχή και υποκλινόμαστε με σεβασμό οι νεότερες στην προσφορά τους.

 

Μπαίνοντας στο εσωτερικό, που αν δεν είχε την σπιτική ζεστασιά θα θύμιζε περισσότερο μουσείο, με τον εξαιρετικό του διάκοσμο και την καλόγουστη αξιοποίηση της κάθε του γωνιάς, μας καλοδέχεται με το γνώριμο χαμόγελό του ο κ. Γιώργος Δρανδάκης.

 

 

 

Όταν ήρθα στο Ρέθυμνο, το 1972, θυμάμαι πόσο με εντυπωσίαζε με την ικανότητα να επιβάλει το σεβασμό με την έμφυτη εκείνη ευγένεια, που τον διακρίνει και την ανθρώπινη συμπεριφορά του στους πάντες, ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης.

 

Θυμάμαι με πόση θέρμη αναφερόταν σ’ αυτόν και πόσο τον καμάρωνε, ο αείμνηστος προκάτοχός του στο προεδρείο του Δικηγορικού Συλλόγου Μιχαήλ Μυρ. Παπαδάκις. Τον θεωρούσε από τις σημαντικότερες μορφές του Ρεθύμνου, μου τόνιζε πόσο του θύμιζε τον πατέρα του, συμβολαιογράφο Βασίλειο Νικ. Δρανδάκη, και μου δήλωνε ευτυχής γιατί «Με το Γιώργη θα πήγαινε μπροστά ο δικηγορικός σύλλογος. Θα προχωρούσε και η υπόθεση του μεγάρου…».

 

Χαίρομαι που διαπιστώνω, πως τίποτα δεν έχει αλλάξει πάνω στον εκλεκτό συμπολίτη μας. Η ίδια γαλατική ευγένεια, το γνωστό ήρεμο ύφος, η χαρακτηριστική φωνή που κέρδιζε τον ακροατή με τη ρητορική της δεινότητα.

 

Η κουβέντα μας περιστρέφεται γύρω από το Ρέθυμνο, όπου είδε το πρώτο φως της ζωής στις 15 Ιανουαρίου 1917. Ο πατέρας του Βασίλειος, έζησε όλη την περιπέτεια της ταραχώδους εποχής του. Οι νομικές σπουδές του, τον τοποθέτησαν σε διάφορες θέσεις κατά καιρούς ανάλογα με τις περιστάσεις.

 

Αρχικά, ήταν υπογραμματέας του Ειρηνοδικείου Περιβολίων, αργότερα υπηρέτησε στα Ειρηνοδικεία Αγίου Νικολάου και Μέρωνα. Μετά έγινε Εισαγγελέας και έκλεισε τον κύκλο του στον επαγγελματικό τομέα ως Συμβολαιογράφος.

Είχε δημιουργήσει μια άριστη οικογένεια με μια Αρσακειάδα. Ήταν η Αναστασία, το γένος Σαπουντζάκη, που είχε υπηρετήσει στο Τούρκικο Σχολείο μέχρι που παντρεύτηκε.

 

Το ζεύγος Δρανδάκη, ευτύχησε να αποκτήσει χαρισματικά παιδιά. Ο Νίκος εξελίχθηκε σε διαπρεπή Βυζαντινολόγο, στον οποίο και οφείλουμε σπουδαίες μελέτες πάνω σε κτίσματα της παραδοσιακής μας κληρονομιάς και ο Γιώργης, από μικρός, έδειχνε ότι ήταν ευλογημένος. Αριστούχος σε όλες τις τάξεις και σημαιοφόρος. Ξεχώρισε και στις σπουδές του, στο Πανεπιστήμιο και ήταν μάλιστα μεταξύ των έξι αριστούχων που είχαν βραβευθεί. Ένα βιβλίο ήταν το τρόπαιο, μα τόσο πολύτιμο για τους διακριθέντες φοιτητές αφού επιβράβευε τους κόπους τους.

 

 

 

Συνετός πάντα, άνθρωπος του μέτρου είχε τη μεγάλη τύχη να συνδέσει τη ζωή του με μια εξαιρετική κοπέλα, με την οικογένεια της οποίας τον συνέδεε οικογενειακή φιλία, από τότε που ο αδελφός του Νίκος έκανε τις επιστημονικές μελέτες του στο Μυστρά.

 

Τυχερό και το Ρέθυμνο, που ήρθε νύφη εδώ η κ. Ανδριανή.

 

Ο Γεώργιος Δρανδάκης, έβλεπε πάντα σαν λειτούργημα την επιστήμη του. Αυτό το είχα διαπιστώσει από την αρχή που άρχισα να γνωρίζω το Ρέθυμνο. Ήταν αρκετοί οι επιφανείς δικηγόροι και όλοι αξιοσέβαστοι, μα κυριαρχούσε το όνομα του Γιώργη Δρανδάκη, στις αστικές υποθέσεις και του Γιάννη Φουρφουλάκη στις ποινικές.

 

Κυριαρχούσε όμως το όνομα του Δρανδάκη και στους αγώνες της πόλης, για την αναζήτηση λύσεων σε σοβαρά προβλήματα. Σε κάθε διεκδίκηση του Ρεθύμνου, πρώτος και καλύτερος ο κ. Δρανδάκης. Οφείλουμε και τι δεν του οφείλουμε… Το δικαστικό μέγαρο έγινε χάρις στις άοκνες προσπάθειές του, το ταμείο προνοίας δικηγόρων δημιουργήθηκε και με τον εξαίρετο επίσης συνάδελφό του, τον Κώστα Αντωνάκη. Μεγάλη και η συμβολή του ως επίτροπος στο Μητροπολιτικό μας ναό, θεάρεστο έργο που συνεχίζει σήμερα η κόρη του κ. Αναστασία Μαρινάκη.

 

Για ορισμένες βέβαια πρωτοβουλίες, πικράθηκε αρκετά. Όπως για το ταμείο, που εξασφάλιζε ένα επίδομα σε κάθε συνταξιούχο δικηγόρο.

 

Ιδιαίτερα από εκείνους που ωφελήθηκαν πρώτοι. Για τους πρωτεργάτες όμως μετρούσε το αποτέλεσμα κι ας τους κατηγόρησε επιφανής συνάδελφός τους για « τις κομμουνιστικές αυτές πρακτικές …».

 

 

 

Ο Γεώργιος Δρανδάκης, αν και δεν επέτρεψε ποτέ σε κόμμα να τον διεκδικήσει, έβαλε πολλές φορές σε κίνδυνο και τη ζωή του και τη θέση του, για να σώσει από περιπέτειες συναδέλφους του, που διώκονταν για … «αντεθνική» δράση. Δεν υπολόγιζε κίνδυνο, προκειμένου να κάνει το χρέος του σαν άνθρωπος.

 

Ενώ συζητάμε, έρχεται η κουβέντα στις νεκρολογίες του, που εντοπίζω στον τοπικό τύπο, μου δίνουν συνήθως υλικό για τα αφιερώματα σε διαπρεπείς Ρεθεμνιώτες.

 

«Μέσα στα καθήκοντα του προέδρου κι αυτό …» σπεύδει να παρατηρήσει προσπαθώντας μάλλον να αποθαρρύνει την προσπάθειά μου, να του πω με την ευκαιρία, ότι όλες αυτές οι νεκρολογίες αποτελούν και μνημεία έντεχνου λόγου.

 

Από τα δημοσιεύματά του, εκείνος φαίνεται πως ξεχωρίζει ένα για τον… καναπέ. Έτσι επιγράφεται: « Ο καναπές».

«Μα ήταν τόσο περίεργο» μου λέει. «Στον μεγάλο βομβαρδισμό που έγινε, μετά την πτώση των αλεξιπτωτιστών, ένας καναπές βρέθηκε σφηνωμένος στο καμπαναριό. Αυτό το αξιοπερίεργο ήταν σίγουρα για βραβείο Γκίνες. Αργότερα όταν έγιναν οι εργασίες αποκατάστασης, πέταξαν κάτω τον καναπέ. Και το έγραψα για να μείνει».

 

Όλα του τα δημοσιεύματα τα έχουν αρχειοθετήσει οι κόρες του κι ευτυχώς, γιατί και ο κ Δρανδάκης έχει συμβάλει να μείνουν κάποια γεγονότα, που αφορούν την τοπική ιστορία και αξίζει να κληροδοτηθούν στις επόμενες γενιές.

 

 

 

Μου προκαλεί εντύπωση το γεγονός, ότι ο σεβαστός συνομιλητής μου, θυμάται πρόσωπα και γεγονότα με κάθε λεπτομέρεια.

 

Από τους συμμαθητές και τους καθηγητές του, μέχρι πρόσωπα του Ρεθύμνου, ακόμα και τις γραφικές φιγούρες όπως το «Ερινάκι».

 

Αναφέρεται με συγκίνηση στους χωματόδρομους του Ρεθύμνου, όπου έπαιζε με τους φίλους του βώλους και σβούρες.

 

Θυμάται τη μεγάλη πλημμύρα του 1928, που προκάλεσε ζημιά στο σπίτι τους, με το να βραχούν φάκελοι με συμβόλαια στο γραφείο του πατέρα του κι εκείνος μέρες ολόκληρες προσπαθούσε να στεγνώσει τα έγγραφα.

 

Αμέσως έχει λεπτομέρειες και για άλλες θεομηνίες. Χαίρεσαι να τον ακούς Ακόμα κι όταν αναφέρεται σε περιστατικά, που άκουσε από τη μητέρα του, όταν ήταν δασκάλα. Αποφεύγει επιμελώς να μιλήσει για τον εαυτό του. Μιλά όμως με αγάπη για οικογένειες, όπως οι Τρουλλινοί, οι Σιγανοί, οι Ψαρόκαλοι, οι Δαφέρμοι . Μιλά και για την προσφορά του κ. Λεωνίδα Καούνη στον Ερυθρό Σταυρό, που έδωσε ανάσα σε τόσους αναξιοπαθούντες.

 

Θυμάται με σεβασμό τους καθηγητές του. Και μιλά με συγκίνηση για τον άτυχο Παντελή Κοτσυφό, που έφυγε τόσο νέος από φυματίωση

 

 

 

Μα πως έχει καταφέρει να διατηρεί σε τόσο καλή φόρμα τη μνήμη του; Το μισάνοιχτο σταυρόλεξο πλάι του αποκαλύπτει το μυστικό του.

 

« Έτσι περνά τη μέρα του με σταυρόλεξα» μας λέει η κ. Ανδριανή.

 

Με παρότρυνσή μας ο κ. Δρανδάκης, μιλά και για άλλους Ρεθεμνιώτες που ξεχώρισε. Ένα πρόσωπο όμως θα κυριαρχήσει σε λίγο στην κουβέντα μας: Ο Γιώργης Αγγελιδάκης.

 

Τελικά ο γιατρός, δεν λείπει ούτε από τα «ψιλά» γράμματα της τοπικής μας ιστορίας Ο κ. Δρανδάκης εκφράζει τη χαρά του, που η φιλία του με τον κορυφαίο της Αντίστασης, συνεχίζεται και πολλές φορές ο γιατρός τον επισκέπτεται και θυμούνται μαζί τα παλιά. Η αναφορά αυτή, φέρνει στο νου μας εκδηλώσεις, που καλύψαμε δημοσιογραφικά ανεπανάληπτες με την οργανωτική σφραγίδα του Συλλόγου Επιστημόνων. Από τα ιδρυτικά μέλη οι κ.κ. Αγγελιδάκης και Δρανδάκης. Πόσοι κορυφαίοι επιστήμονες και φιλόσοφοι δεν λάμπρυναν με την παρουσία τους το πολιτιστικό Ρέθυμνο, χάρις στις πρωτοβουλίες του συλλόγου αυτού.

 

Ακόμα θυμόμαστε την διάλεξη του Κορνήλιου Καστοριάδη, που έγινε αφορμή να κρέμεται ο κόσμος από τα σκαλοπάτια του δημαρχείου, για να τον ακούσει, έστω κι ας μην μπορούσε να τον δει. Αξέχαστες εποχές.

 

Ο κ. Αγγελιδάκης, οφείλουμε να επισημάνουμε, ότι αναφέρεται με αγάπη στο φίλο του και από καιρό έχει δεσμευτεί σε μια από τις συναντήσεις μας, να μας αναφέρει με λεπτομέρειες πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε ο κ. Δρανδάκης σε θεμελιώδη ζητήματα του Ρεθύμνου, για τα οποία η πόλη θα πρέπει να τον ευγνωμονεί. Κι ας μην έχει επιτρέψει ποτέ ο ίδιος να υποψιαστούμε και την άλλη πλευρά του αυτή, του αγωνιστή που ποτέ δεν έχει προβάλλει, όπως τόσο άλλοι.

 

 

 

Ένας αιώνας ζωής, θα πρέπει να βασίζεται σε κάποιες αρχές για να συμπληρωθεί. Που βασίζεται λοιπόν το μυστικό μακροζωίας του κ. Δρανδάκη; Στο μέτρο όπως αποδεικνύεται από τα συμφραζόμενα.

 

Θα πάρει το πρωϊνό του και αργότερα το δεκατιανό. Το γεύμα του είναι πάντα ελαφρό. Το απόγευμα επίσης θα φάει κάτι κι έπειτα ακολουθεί το βραδινό που είναι επίσης απλό.

 

Αποχαιρετούμε τον εκλεκτό συμπολίτη με συγκίνηση. Έφτασε τα 100 του χρόνια κι όμως διατηρεί ατόφια τα στοιχεία, που τον καταξίωσαν στη συνείδησή μας. Εκείνος με το σφίξιμο του χεριού εκφράζει τη χαρά του για την επίσκεψη και ανταποδίδει τις ευχές μας με την αγαπημένη του μαντινάδα:

 

χωρίς το θέλημά Σου…».