Τα οικονομικά των κομμάτων

Είναι αδύνατον να υπάρξει αντιπροσωπευτική δημοκρατία πραγματική, χωρίς δημοκρατικά πολιτικά κόμματα. Και αναγκαία (όχι όμως και ικανή) συνθήκη για την ύπαρξη δημοκρατικών κομμάτων να έχουν τα οικονομικά τους εντελώς διαφανή. Σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει ΚΑΝΕΝΑ πολιτικό κόμμα που να είναι δημοκρατικό με την ουσιαστική έννοια. Γιατί, πώς μπορείς να πεις ότι ένα κόμμα είναι δημοκρατικό, αν τα έσοδά του μπορεί να προέρχονται από τα μυστικά κονδύλια πολυεθνικών εταιριών ή ξένων πρεσβειών; Πώς να τοποθετήσεις ένα κόμμα στη χορεία των δημοκρατικών, αν ξοδεύει τα χρήματά του λαδώνοντας ΜΜΕ και δημοσιογράφους ή πληρώνοντας για να «εξουδετερωθούν» πολιτικοί του αντίπαλοι; Μπορεί τα παραδείγματα που αναφέρω να είναι ακραία, δείχνουν όμως την απόλυτη αναγκαιότητα της διαφάνειας των οικονομικών των κομμάτων.
Τι γίνεται σήμερα; Υπάρχει ένας νόμος που προβλέπει να δημοσιεύουν τα κόμματα έναν ετήσιο προϋπολογισμό κατ’ έτος που θα τον υποβάλουν στη Βουλή. Άλλα κόμματα τον τηρούν, άλλα όχι (λέγοντας ότι δεν είναι διατεθειμένα να φανερώσουν τους συνδρομητές-χρηματοδότες τους). Αλλά και τα κόμματα που τηρούν το νόμο, παραδίδουν συνοπτικές καταστάσεις (και όχι αναλυτικές καταστάσεις και παραστατικά), από τις οποίες δεν εξάγεται καμία ουσιαστική διαφάνεια. Πολύ περισσότερο που οι ελέγχοντες, είναι οι βουλευτές, δηλαδή τα ίδια τα ελεγχόμενα κόμματα…
Τι θα ‘πρεπε να γίνει; α) Θα ‘πρεπε να περιοριστεί (στο 25% ας πούμε) η σημερινή επιχορήγηση των κομμάτων, επιχορήγηση που θα λαμβάνουν μόνο τα κόμματα τα οποία αποδέχονται τον ουσιαστικό έλεγχο. (Να υπενθυμίσω ότι το έχω προτείνει με άρθρα μου το Μάιο 2010 και το Νοέμβρη-Δεκέμβρη του 2011). Έτσι θα περιορίσουν την αφισορύπανση στις εκλογές, τις πολυτελείς εκδηλώσεις στα μεγάλα ξενοδοχεία και φυσικά θα περιοριστούν οι κομματικές σπατάλες, πράγμα που θα «διώξει» πολλά τυχοδιωκτικά στοιχεία από τα πολιτικά κόμματα, αυξάνοντας έτσι το ποσοστό των ιδεολόγων. β) Ο έλεγχος να γίνεται από ανεξάρτητους ελεγκτές, βάσει νόμου που να προβλέπει πώς θα γίνεται ο έλεγχος. γ) Βέβαια για να έχει έννοια ο έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων, πρέπει να εφαρμόζεται σε ΟΛΑ ανεξαιρέτως τα κόμματα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα λειτουργήσει εις βάρος των νομοταγών κομμάτων. Δεν είμαι έτοιμος να προτείνω την δια νόμου απαγόρευση συμμετοχής στις εκλογικές διαδικασίες των κομμάτων που δεν ακολουθούν τις νόμιμες διαδικασίες για την οικονομική διαφάνεια. Μπορεί όμως εκτός του αποκλεισμού από την κρατική επιχορήγηση να υπάρξουν και άλλες ποινές (π.χ.: αποκλεισμός από την β’ κατανομή των εδρών στις εκλογές). Έτσι τα δυστροπούντα κόμματα θα αναγκαστούν να συμμορφωθούν με το δημοκρατικό κανόνα.
Η αφορμή για τα παραπάνω ήταν η ειδησεογραφία περί σύγκρουσης στο ΠΑΣΟΚ μεταξύ των Β. Βενιζέλο και Γ. Παπανδρέου για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ. «Διαρροές» από το περιβάλλον του νυν αρχηγού λένε ότι λείπουν παραστατικά δαπανών, ότι κάποιο ταξίδι στο εξωτερικό του πρώην αρχηγού στοίχισε 200.000 ευρώ και ότι την έρευνα έκαναν 6 μεγάλες ελεγκτικές εταιρίες. Από το περιβάλλον του πρώην αρχηγού «διέρρευσε» ότι τα δικαιολογητικά είναι εντάξει, το εν λόγω ταξίδι στοίχισε 20.000 ευρώ και ότι τα οικονομικά έχουν ελεγχθεί από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Κατόπιν μάθαμε ότι ο εν λόγω έλεγχος δεν άρχισε ή ότι δεν τελείωσε ακόμη. Τα ΜΜΕ προεξοφλούν «πόλεμο» στο ΠΑΣΟΚ μεταξύ Β. Βενιζελικών και Γ. Παπανδρεϊκών.
Η θέση μου είναι η εξής: α) Πραγματικός έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων δεν γίνεται μόνο σε ένα κόμμα. Μια επιχείρηση πραγματικού ελέγχου μόνο σε ένα κόμμα θα είναι είτε πολιτικός τραγέλαφος, είτε ξεκαθάρισμα «λογαριασμών»… β) Πραγματικός έλεγχος δεν γίνεται σε μια μόνο χρονική περίοδο, αλλά είτε σε όλη τη διαδρομή, είτε από τούδε και εξής. γ) Δεν μπορεί κάποιος να φορτώνει όλα τα χρέη ενός κόμματος στην τελευταία διοίκηση του κόμματος. Ας αναφέρω ένα υποθετικό παράδειγμα: Αν το 2013 το ΠΑΣΟΚ χρωστά 130 εκατομμύρια, το 2004 χρωστούσε 90 εκατομ. το 1996 χρωστούσε 50 εκατομ. Τότε θα είναι προπέτεια να «χρεωθεί» η διοίκηση της περιόδου 2004-2011 με τα 130 εκατομ. Αν όμως το 2004 το χρέος ήταν 50 εκατομ. τότε η κριτική έχει λογική. δ) και σπουδαιότερον. Πώς μπορεί να γίνει πραγματικός έλεγχος των οικονομικών ενός κόμματος, όταν δεν «μπορεί» το κόμμα να φανερώσει τα έσοδα από διάφορους χρηματοδότες;
Καταλήγω ότι οι διαρροές περί ατασθαλιών στα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ αποτυπώνουν την πρόθεση του Β. Βενιζέλου να καταστήσει τον Γ. Παπανδρέου και τους υποστηρικτές του, ομήρους στην ομάδα του. Προβλέπω δε ότι αν ο Β. Βενιζέλος θέλει να κάνει μια επικοινωνιακή κίνηση χτυπώντας τη διαχείριση των οικονομικών του ΠΑΣΟΚ της περιόδου 2004-2011, θα κόψει το κλαδί στο οποίο κάθεται ο ίδιος. Διότι: 1) Θα χάσει τους μισούς ψηφοφόρους από αυτούς που του έχουν απομείνει σήμερα. 2) Θα κάνει κακό στο ΠΑΣΟΚ παρασύροντάς το σε τεράστια ανυποληψία. 3) Θα γιγαντώσει την κρίση του πολιτικού συστήματος, αφού η κρίση του ΠΑΣΟΚ θα «εξαχθεί» και στα υπόλοιπα κόμματα. Γι’ αυτό ο κ. Βενιζέλος θα πρέπει να ψάξει τα οικονομικά του κόμματος, με διαδικασίες κομματικές και όποιους βρει να έχουν κάνει κακοδιαχείριση και σπατάλες να τους καταγγείλει στα κομματικά φόρα και αν βρει κάποιους κλέφτες να τους στείλει στη Δικαιοσύνη.