Με τη διαδικασία της προκήρυξης διαγωνισμών, κυρίως από την αντίστοιχη βάση δεδομένων, χορηγούνται τα διαθέσιμα κεφάλαια για την εφαρμογή των προγραμμάτων της Ενιαίας Αγοράς. Τα προγράμματα αυτά αφορούν τον ιδιωτικό, αλλά και το δημόσιο τομέα. Οι δράσεις για την Ενιαία Αγορά είναι πολλές και έχουν ως στόχο την εύρυθμη λειτουργία μιας ενιαίας αγοράς, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με υιοθέτηση κοινών κανόνων. Τα λεφτά είναι πολλά, όπως εξ ίσου σημαντικό είναι και το διακύβευμα από την ομαλή λειτουργία της αγοράς αυτής. Εδώ φαίνεται και η ικανότητα διαχείρισης μιας μεγάλης προσπάθειας, πράγμα που φαίνεται ότι θα επιτευχθεί μέσω της ίδρυσης νέων αυτοτελών οργανισμών. Ας δούμε το διακύβευμα αυτό.
Το βασικό πρόγραμμα για την ενιαία αγορά για το 2022 έχει προικοδοτηθεί με 555 εκατ. € και προβλέπει τις ακόλουθες δράσεις:
Αποτελεσματικότερη εσωτερική αγορά
Λειτουργία και ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών (28 εκατ. €)
Μέσα διακυβέρνησης της εσωτερικής αγοράς (5,5 εκατ. €)
Υποστήριξη του ρυθμιστικού έργου της Taxud – Δημιουργία και ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, (3,3 εκατ. €).
Εταιρικό δίκαιο (1 εκατ. €)
Πολιτική ανταγωνισμού για μια πιο ισχυρή Ένωση στην ψηφιακή εποχή (20 εκατ. €)
Δημιουργία και ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (5,3 εκατ. €)
Εποπτεία της αγοράς (14,2 εκατ. €)
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, και στήριξη της πρόσβασής τους στις αγορές (122 εκατ. €)
Ευρωπαϊκή τυποποίηση και διεθνή πρότυπα στον τομέα της χρηματοοικονομικής αναφοράς και της ελεγκτικής (30 εκατ. €)
Χειραφέτηση των καταναλωτών και της κοινωνίας των πολιτών και διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των καταναλωτών και ασφάλειας των προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής των τελικών χρηστών στη χάραξη της πολιτικής για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (25 εκατ.€)
Παραγωγή και διάχυση υψηλής ποιότητας στατιστικών για την Ευρώπη (75 εκατ. €)
Συμβολή στην επίτευξη υψηλού επιπέδου υγείας και ευεξίας του ανθρώπου, των ζώων και των φυτών (226 εκατ. €)
Ανεξάρτητα από την προικοδότηση με συγκεκριμένα κεφάλαια για την κάθε δράση, οι βασικές δράσεις είναι:
ενιαία αγορά αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών,
καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων’
Ειδικότερα για το σκοπό του προγράμματος για την ενιαία αγορά, το βασικό είναι η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Στόχος είναι η ενδυνάμωση όλων των παραγόντων της ενιαίας αγοράς: επιχειρήσεων, πολιτών μεταξύ άλλων και των καταναλωτών, της κοινωνίας των πολιτών και των δημόσιων αρχών. Το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά συγκεντρώνει έξι προηγούμενα προγράμματα από διαφορετικούς τομείς πολιτικής, κυρίως το τμήμα του προγράμματος για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ (COSME) που αφορά τις επιχορηγήσεις και τις συμβάσεις, τα προγράμματα για την προστασία των καταναλωτών, την ενίσχυση της συμμετοχής των καταναλωτών και άλλων τελικών χρηστών στην κατάρτιση πολιτικής για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την ανάπτυξη διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς, ελεγκτικής και υποβολής εταιρικών εκθέσεων, τα μέτρα για την επίτευξη υψηλού επιπέδου υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών στο σύνολο της τροφικής αλυσίδας και σε συναφείς τομείς, και τις ευρωπαϊκές στατιστικές.
Επιπλέον, το πρόγραμμα περιλαμβάνει την εποπτεία της αγοράς, το εταιρικό δίκαιο, το δίκαιο των συμβάσεων και το εξωσυμβατικό δίκαιο, την τυποποίηση και τη στήριξη της πολιτικής ανταγωνισμού, τα τελωνεία και τη φορολογία.
Για όλα τα ανωτέρω προκρίθηκε με την Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2021/173 της Κομισιόν της 12ης Φεβρουαρίου 2021 η ίδρυση οργανισμών, ώστε να μπορεί αυτή να αναθέτει στους εκτελεστικούς αυτούς οργανισμούς εξουσίες εκτέλεσης, εν όλω ή εν μέρει, ενός προγράμματος ή σχεδίου της Ένωσης, για λογαριασμό της και με δική της ευθύνη.
Πρόκειται για τον
- Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον,
- Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα,
- Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό Έρευνας,
- Εκτελεστικό Οργανισμό για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας και τις ΜΜΕ,
- Εκτελεστικό Οργανισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και
- Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό Εκπαίδευσης και Πολιτισμού
Η δράση αυτή έγινε προκειμένου να δημιουργηθούν συνέργειες και να επιτευχθεί αποδοτικότητα, και τονίζεται ιδιαίτερα ότι κάθε οργανισμός θα έχει τη δυνατότητα να υλοποιεί χρηματοδοτήσεις που παρέχονται από άλλα προγράμματα της Ένωσης ή μέρη αυτών, σε συνδυασμό με χρηματοδοτήσεις που έχουν ήδη ανατεθεί στον οργανισμό, όταν προβλέπεται τέτοια πρόσθετη χρηματοδότηση στις σχετικές βασικές πράξεις των προγραμμάτων της Ένωσης.
Ο λόγος που επέβαλε αυτή τη διαδικασία οφείλεται στην απλή σκέψη για παράδειγμα ότι τα προγράμματα που αφορούν το κλίμα και το περιβάλλον θα πρέπει να ομαδοποιούνται σε έναν οργανισμό, ή τα προγράμματα που αφορούν τον τομέα της ψηφιακής πολιτικής θα πρέπει να ομαδοποιούνται σε έναν άλλον οργανισμό. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί η κατακερματισμένη εκτέλεση και οι αλληλεπικαλύψεις, και ταυτόχρονα η Κομισιόν θα επικεντρωθεί στις εκτελεστικές αρμοδιότητες που της έχουν αναθέσει οι Συνθήκες.
Στο άρθρο 6 της Απόφασης αυτής καθορίζονται τα καθήκοντα των οργανισμών ως εξής:
α) διαχείριση της εκτέλεσης ορισμένων ή όλων των σταδίων των προγραμμάτων και ορισμένων φάσεων του κύκλου ζωής συγκεκριμένων έργων με βάση τα προγράμματα εργασιών που έχει εγκρίνει η Επιτροπή·
β) διαχείριση δοκιμαστικών σχεδίων και προπαρασκευαστικών ενεργειών κατά την έννοια του άρθρου 58 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, κατά περίπτωση·
γ) παροχή γενικών υπηρεσιών διοικητικής και υλικοτεχνικής στήριξης, κατά περίπτωση·
δ) έγκριση των πράξεων εκτέλεσης του προϋπολογισμού όσον αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες, καθώς και εκτέλεση όλων των ενεργειών που είναι αναγκαίες για τη διαχείριση των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων·
ε) παροχή πληροφοριών σχετικά με την εκτέλεση του προγράμματος με σκοπό τη στήριξη της Επιτροπής στα καθήκοντα χάραξης πολιτικής·
στ) υλοποίηση της χρηματοδότησης όταν τους ανατίθεται από άλλα προγράμματα της Ένωσης ή μέρη αυτών, καθώς και με μεταφορά από κονδύλια υπό καθεστώς επιμερισμένης διαχείρισης, όταν η πράξη για τη θέσπιση του προγράμματος, η εκτέλεση του οποίου έχει ήδη ανατεθεί στον εν λόγω οργανισμό, προβλέπει τη μεταφορά αυτή.
* Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι διευθύνων σύμβουλος